Um 360 milljónir manna í 27 ríkjum eru á kjörskrá fyrir Evrópuþingskosningarnar sem hefjast á morgun og lýkur á sunnudag. Kosið er um 720 þingsæti en síðustu kosningar voru haldnar árið 2019.
Sérfræðingar hafa nú þegar greint vaxandi straum falsfrétta og undirróðurs gegn Evrópusambandinu í ríkjunum, að sögn AP-fréttastofunnar. Erfiðara er einnig sagt að þekkja áróðurinn en áður. Gervigreindartól hafa enda gert það auðveldara en nokkru sinni fyrr að búa til misvísandi eða falsað efni.
Rússar eru taldir umsvifamestir í að skapa upplýsingaóreiðuna en kínversk stjórnvöld hafa einnig gert sitt til þess að hafa áhrif á evrópska kjósendur.
„Herferðir á vegum rússneska ríkisins til þess að láta blekkjandi efni flæða yfir Evrópusambandið ógnar því hvernig við höfum verið vön að haga lýðræðislegri umræðu okkar, sérstaklega á tímum kosninga,“ sagði Josep Borrell, utanríkismálastjóri ESB, á mánudag.
Sakaði hann Rússa um að nota sjálfvirk yrki til þess að níða skóinn af frambjóðendum sem gagnrýna Vladímír Pútín Rússlandsforseta.
Brotist inn á fréttavefi og falsað myndband af frambjóðanda
Fregnir hafa borist af upplýsingahernaði í tengslum við kosningar í Evrópu undanfarna mánuði. Á Spáni og í Póllandi bárust falskar hótanir um árásir á kjörstaði en annars staðar hafa komið upp tilvik þar sem gervigreind og tölvuinnbrot voru notuð til þess að ljúga að kjósendum.
Þannig fór falsað myndband sem var framleitt með gervigreind í dreifingum örfáum dögum fyrir kosningar í Slóvakíu þar sem látið var líta út fyrir að frambjóðandi til þings ræddi um að hagræða úrslitunum. Í Póllandi í síðustu viku brutust þrjótar inn í kerfi ríkisfjölmiðilsins og birtu sem frétt staðlausa stafi um að Donald Tusk forsætisráðherra ætlaði að kalla út 200.000 hermenn. Pólsk yfirvöld kenndum rússneskum tölvuþrjótum um.
Markmið upplýsingahernaðarins er sagt að grafa undan trú evrópsks almennings á lýðræðinu og fæla hann frá því að taka þátt í kosningum. Ætlunin sé að sundra Evrópu.
Samfélagsmiðlar segjast reyna að stöðva flóðið
Fyrir síðustu Evrópuþingskosningar var einnig háður upplýsingahernaður en þá reiddu Rússar sig á svokallaðar tröllaverksmiðjur þar sem manneskjur af holdi og blóði sátu sveittar við að skrifa falsfréttir, stundum á lélegri ensku. Þá var sagt auðveldara að greina falsið frá raunverulegum fréttum.
Sú hraða þróun sem hefur orðið í gervigreind og aðgengi að henni þýðir að mun auðveldara er nú að fjöldaframleiða áróður sem virkar trúverðugri en áður. Þannig er hægt að falsa myndir, myndbönd og hljóð á nokkuð sannfærandi hátt fyrir almennan borgara.
Sum samfélagsmiðlafyrirtæki, sem eru oft helsta dreifileið áróðursins, segjast tilbúin að reyna að hefta flóð upplýsingafals fyrir kosningarnar. Meta, eigandi Facebook og Instagram, segist ætlar að reka sérstaka kosningamiðstöð til þess að fylgjast með skaðlegu efni auk þúsunda rýnenda sem fara yfir efni sem birtist á öllum opinberum tungumálum innan ESB. Þá vinni fyrirtækið að hertum reglum um gervigreindarefni.
Bæði Tiktok og Google, eigandi Youtube, segjast hafa staðreyndavakt til þess að fylgjast með dreifingu á fölsuðu efni. Elon Musk, eigandi X, segist aftur á móti hafa lagt niður teymi sem átti að gæta þess að miðillinn væri ekki misnotaður til þess að hafa áhrif á kosningar.
