Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar 10. júní 2025 07:00 Fyrir viku síðan var lagt fram frumvarp til fjáraukalaga. Í því felast stór pólitísk skilaboð. Með frumvarpinu eru nefnilega rúmlega 5,2 milljarðar króna settir í nokkur af lykilmálum ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur. Þar ber fyrst að nefna þriggja milljarða króna viðbótarframlag til að takast á við ástand þjóðvega á Íslandi þar sem megináhersla verður á vegaumbætur á Vesturlandi. Þessi málaflokkur hefur verið verulega fjársveltur í tíð síðustu ríkisstjórnar með alvarlegum afleiðingum. Forstjóri Vegagerðarinnar sagði í viðtali fyrr á þessu ári að það þyrfti um 20 milljarða króna í grunnfjárveitingu vegna viðhalds en þau hafi ekki fengið meira en tæplega 13 milljarða króna. Þessu ætlar ríkisstjórnin að mæta með ofangreindum bráðaaðgerðum og með því að bæta sjö milljörðum króna við viðhald og þjónustu á vegakerfinu strax á næsta ári. Það er svipuð upphæð og væntar árlegar viðbótatekjur vegna leiðréttra veiðigjalda. Árið 2028 verður sú upphæð sem fer í viðhaldið komin upp í níu milljarða króna auk þess sem ríkisstjórnin ætlar að koma á fót innviðafélagi sem mun sjá um fjármögnun stærri samgönguframkvæmda, svo sem vegna jarðganga og sambærilegra flýtiframkvæmda. Ekki veitir af, enda innviðaskuld í vegakerfinu metin á 265 til 290 milljarða króna. Lögreglumönnum fjölgað og viðbragðstími styttur Í öðru lagi verða 625 milljónir króna settar í löggæslu. Uppistaðan af þeirri upphæð, alls 545 milljónir króna á þessu ári, fara í að fjölga lögreglumönnum enda yfirlýst markmið ríkisstjórnarinnar að fjölga þeim um 50 stöðugildi. Varanlegar fjárheimildir til að standa undir þessari fjölgun voru svo kynntar í fjármálaætlun fyrr á þessu ári. Fyrirhugað er að fjölga lögreglumönnum hjá öllum embættum lögreglu, meðal annars á höfuðborgarsvæðinu. Ekki veitir af. Í fyrravor voru að jafnaði 20 almennir lögreglumenn að störfum á hverjum degi á höfuðborgarsvæðinu. Það er sami fjöldi og var eingöngu í Reykjavík árið 2007. Íbúum á svæðinu hefur á sama tíma fjölgað um vel yfir 50 þúsund, auk þess sem fjöldi ferðamanna hefur farið úr því að vera nokkur hundruð þúsund í að telja yfir tvær milljónir á ári. Með fjölguninni er líka horft til þess að hægt verði að stytta viðbragðstíma lögreglu, sérstaklega hjá embættum á landsbyggðinni. Til viðbótar á að setja um 80 milljóna króna framlag til að unnt verði að ljúka nýliðanámskeiði sérsveitar ríkislögreglustjóra. Um 50 lögreglumenn hafa unnið að undirbúningi þessarar þjálfunar og fjármagnið tryggir að þeir sem metnir hafa verið hæfir geti lokið námskeiðinu. Meðferð við fíkn tryggð á sumrin Í þriðja lagi verða veittar 350 milljónir króna í eflingu meðferðarúrræða vegna fíknivanda. Það þýðir á mannamáli að bið eftir meðferð mun styttast, það mun ekki koma til sumarlokana hjá SÁÁ, Hlaðgerðarkoti og Krýsuvík auk þess sem göngudeildir geð- og fíknisjúkdóma á Landspítala verða styrktar. Ofan á þetta allt munu ýmis skaðaminnkandi úrræði verða styrkt. Þá verða framlög til varnarmála aukin um 1,1 milljarð króna í ár. Í frumvarpinu segir skýrt að framlagið sé hluti af frekari fjárhagslegum stuðningi af hálfu Íslands við Úkraínu vegna áframhaldandi stríðsátaka í samræmi við alþjóðlegar skuldbindingar og ákvarðanir sem teknar voru á leiðtogafundi Atlantshafsbandalagsins í júlí 2024, eða fyrir tæpu ári síðan. Fjármunir verða svo settir í varaleið í gegnum gervihnetti ef sæstengir rofna, í aukna nýtingu gervigreindar, í að setja á fót stöðugildi hagsmunafulltrúa aldraðra og 25 milljónir króna fara í að styrkja þá sem vilja skapa umræðuvettvang um kosti og galla aðildar Íslands að Evrópusambandinu. Ekki bara viljayfirlýsingar og skóflustungur Fjármagnið er meðal annars sótt í mótvægisaðgerðir upp á 4,1 milljarð króna, enda lykilstefnumál hjá sitjandi ríkisstjórn að fara vel með opinbert fé. Stærstu upphæðirnar þar falla til vegna uppfærðra áætlana um útgreiðslur úr Orkusjóði, sem hafa verið minni en gert var ráð fyrir, og vegna lægri útgjalda vegna atvinnuleysisbóta. Einnig er gert ráð fyrir að hliðra fjárfestingarframlögum þar sem töf hefur orðið á upphafi nokkurra fjárfestingarverkefna. Á þetta hafa nokkrir stjórnarandstöðuþingmenn hengt sig með óforskömmuðum hætti. Síðasta ríkisstjórn var mikið fyrir það að klippa á borða, stinga niður skóflu og lofa alls konar fyrir marga. Viljayfirlýsingar voru hennar leið til að sefa áhyggjur og mæta þrýstingi þegar fyrir lá að ekkert samkomulag var á milli þeirra flokka sem stóðu að stjórninni um hvernig verkefnin yrðu fjármögnuð. Tími loftkastala liðinn og tíma verka runninn upp Þetta var búið sem ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur tók við. Alls kyns verkefni sem búið var að lofa en voru, að minnsta kosti að hluta, ófjármögnuð eða ekki að fullu skipulögð. Á meðal slíkra verkefna eru bygging nýrrar Þjóðarhallar fyrir inniíþróttir, bygging nýs fangelsis og uppbygging verknámsskóla í fjórum sveitarfélögum, sem viljayfirlýsingar og samningar voru gerðir um í tíð síðustu ríkisstjórnar án þess að búið væri að tryggja fjármagn í verkefnin. Ríkisstjórnin ætlar að standa við öll þessi verkefni, samhliða því að tryggja efnahagslegan stöðugleika. Fjármagn í þau verður tryggt með ábyrgum hætti og samkvæmt raunhæfum áætlunum. Tími loftkastala sem eru einungis til í viljayfirlýsingum er liðinn. Hér mun rísa glæsileg Þjóðarhöll, nýtt fangelsi sem mun umbylta þeim málaflokki á landinu og viðbætur við þá framhaldsskóla sem hafa fengið vilyrði þar um til að sinna auknu verknámi. Það liggur hins vegar fyrir að framkvæmdir voru ekki allar komnar á það stig að þörf sé á að setja allt það fjármagn sem ætlað var í verkefnin í ár. Þess vegna var fjárheimildum hliðrað milli ára. Þær fjárheimildir eru þó áfram til staðar og verða nýttar strax og mögulegt er. Höfundur er framkvæmdastjóri þingflokks Samfylkingarinnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þórður Snær Júlíusson Samfylkingin Fjárlagafrumvarp 2025 Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Alþingi Fíkn Lögreglan Mest lesið Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir Skoðun Er loftslagskvíðinn horfinn? Sonja Huld Guðjónsdóttir Skoðun Tvær leiðir færar til þess að skóli fyrir alla geti virkað Íris Björk Eysteinsdóttir Skoðun Skrift er málið Guðbjörg Rut Þórisdóttir Skoðun Hagsmunir flugrekstrar á Íslandi eru miklir Jóhannes Bjarni Guðmundsson Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun Kvöld sem er ekki bara fyrir börnin Alicja Lei Skoðun Betri hellir, stærri kylfur? Ingvar Þóroddsson Skoðun Aðförin að einkabílnum eða bara meira frelsi? Kristín Hrefna Halldórsdóttir Skoðun Má endalaust vera níðingur!! Arna Magnea Danks Skoðun Skoðun Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Er yfirvöldum alveg sama um fólk á bifhjólum? Njáll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Ekki mamman í hópnum - leiðtoginn í hópnum Katrín Ásta Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Rannsóknarnefnd styrjalda Gunnar Einarsson skrifar Skoðun Börn eiga ekki heima í fangelsi Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Aðförin að einkabílnum eða bara meira frelsi? Kristín Hrefna Halldórsdóttir skrifar Skoðun Kvöld sem er ekki bara fyrir börnin Alicja Lei skrifar Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar Skoðun Málið er dautt (A Modest Proposal) skrifar Skoðun Femínísk utanríkisstefna: aukin samstaða og aðgerðir Guillaume Bazard skrifar Skoðun Hagsmunir flugrekstrar á Íslandi eru miklir Jóhannes Bjarni Guðmundsson skrifar Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Kvennabarátta á tímum bakslags Tatjana Latinovic skrifar Skoðun Líttupp - ertu að missa af einhverju? Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Betri hellir, stærri kylfur? Ingvar Þóroddsson skrifar Skoðun Er loftslagskvíðinn horfinn? Sonja Huld Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Okur fákeppni og ofurvextir halda uppi verðbólgu Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Óverjandi framkoma við fyrirtæki Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Viljum við læra af sögunni eða endurtaka hana? Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Réttlæti hins sterka. Þegar vitleysan í dómsal slær allt út Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Sameiginlegt sundkort fyrir höfuðborgarsvæðið – löngu tímabært Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Frá Peking 1995 til 2025: Samstarf, framþróun og ný heimsskipan Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Ástarsvik ein tegund ofbeldis gegn eldra fólki Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Lítil bleik slaufa kemur miklu til leiðar Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Fræ menntunar – frá Froebel til Jung Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun 1500 vanvirk ungmenni í Reykjavík Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hvað eiga kaffihúsin á 18. öld á Englandi og gervigreind sameiginlegt? Stefán Atli Rúnarsson skrifar Skoðun Að hafa trú á samfélaginu Hjálmar Bogi Hafliðason skrifar Sjá meira
Fyrir viku síðan var lagt fram frumvarp til fjáraukalaga. Í því felast stór pólitísk skilaboð. Með frumvarpinu eru nefnilega rúmlega 5,2 milljarðar króna settir í nokkur af lykilmálum ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur. Þar ber fyrst að nefna þriggja milljarða króna viðbótarframlag til að takast á við ástand þjóðvega á Íslandi þar sem megináhersla verður á vegaumbætur á Vesturlandi. Þessi málaflokkur hefur verið verulega fjársveltur í tíð síðustu ríkisstjórnar með alvarlegum afleiðingum. Forstjóri Vegagerðarinnar sagði í viðtali fyrr á þessu ári að það þyrfti um 20 milljarða króna í grunnfjárveitingu vegna viðhalds en þau hafi ekki fengið meira en tæplega 13 milljarða króna. Þessu ætlar ríkisstjórnin að mæta með ofangreindum bráðaaðgerðum og með því að bæta sjö milljörðum króna við viðhald og þjónustu á vegakerfinu strax á næsta ári. Það er svipuð upphæð og væntar árlegar viðbótatekjur vegna leiðréttra veiðigjalda. Árið 2028 verður sú upphæð sem fer í viðhaldið komin upp í níu milljarða króna auk þess sem ríkisstjórnin ætlar að koma á fót innviðafélagi sem mun sjá um fjármögnun stærri samgönguframkvæmda, svo sem vegna jarðganga og sambærilegra flýtiframkvæmda. Ekki veitir af, enda innviðaskuld í vegakerfinu metin á 265 til 290 milljarða króna. Lögreglumönnum fjölgað og viðbragðstími styttur Í öðru lagi verða 625 milljónir króna settar í löggæslu. Uppistaðan af þeirri upphæð, alls 545 milljónir króna á þessu ári, fara í að fjölga lögreglumönnum enda yfirlýst markmið ríkisstjórnarinnar að fjölga þeim um 50 stöðugildi. Varanlegar fjárheimildir til að standa undir þessari fjölgun voru svo kynntar í fjármálaætlun fyrr á þessu ári. Fyrirhugað er að fjölga lögreglumönnum hjá öllum embættum lögreglu, meðal annars á höfuðborgarsvæðinu. Ekki veitir af. Í fyrravor voru að jafnaði 20 almennir lögreglumenn að störfum á hverjum degi á höfuðborgarsvæðinu. Það er sami fjöldi og var eingöngu í Reykjavík árið 2007. Íbúum á svæðinu hefur á sama tíma fjölgað um vel yfir 50 þúsund, auk þess sem fjöldi ferðamanna hefur farið úr því að vera nokkur hundruð þúsund í að telja yfir tvær milljónir á ári. Með fjölguninni er líka horft til þess að hægt verði að stytta viðbragðstíma lögreglu, sérstaklega hjá embættum á landsbyggðinni. Til viðbótar á að setja um 80 milljóna króna framlag til að unnt verði að ljúka nýliðanámskeiði sérsveitar ríkislögreglustjóra. Um 50 lögreglumenn hafa unnið að undirbúningi þessarar þjálfunar og fjármagnið tryggir að þeir sem metnir hafa verið hæfir geti lokið námskeiðinu. Meðferð við fíkn tryggð á sumrin Í þriðja lagi verða veittar 350 milljónir króna í eflingu meðferðarúrræða vegna fíknivanda. Það þýðir á mannamáli að bið eftir meðferð mun styttast, það mun ekki koma til sumarlokana hjá SÁÁ, Hlaðgerðarkoti og Krýsuvík auk þess sem göngudeildir geð- og fíknisjúkdóma á Landspítala verða styrktar. Ofan á þetta allt munu ýmis skaðaminnkandi úrræði verða styrkt. Þá verða framlög til varnarmála aukin um 1,1 milljarð króna í ár. Í frumvarpinu segir skýrt að framlagið sé hluti af frekari fjárhagslegum stuðningi af hálfu Íslands við Úkraínu vegna áframhaldandi stríðsátaka í samræmi við alþjóðlegar skuldbindingar og ákvarðanir sem teknar voru á leiðtogafundi Atlantshafsbandalagsins í júlí 2024, eða fyrir tæpu ári síðan. Fjármunir verða svo settir í varaleið í gegnum gervihnetti ef sæstengir rofna, í aukna nýtingu gervigreindar, í að setja á fót stöðugildi hagsmunafulltrúa aldraðra og 25 milljónir króna fara í að styrkja þá sem vilja skapa umræðuvettvang um kosti og galla aðildar Íslands að Evrópusambandinu. Ekki bara viljayfirlýsingar og skóflustungur Fjármagnið er meðal annars sótt í mótvægisaðgerðir upp á 4,1 milljarð króna, enda lykilstefnumál hjá sitjandi ríkisstjórn að fara vel með opinbert fé. Stærstu upphæðirnar þar falla til vegna uppfærðra áætlana um útgreiðslur úr Orkusjóði, sem hafa verið minni en gert var ráð fyrir, og vegna lægri útgjalda vegna atvinnuleysisbóta. Einnig er gert ráð fyrir að hliðra fjárfestingarframlögum þar sem töf hefur orðið á upphafi nokkurra fjárfestingarverkefna. Á þetta hafa nokkrir stjórnarandstöðuþingmenn hengt sig með óforskömmuðum hætti. Síðasta ríkisstjórn var mikið fyrir það að klippa á borða, stinga niður skóflu og lofa alls konar fyrir marga. Viljayfirlýsingar voru hennar leið til að sefa áhyggjur og mæta þrýstingi þegar fyrir lá að ekkert samkomulag var á milli þeirra flokka sem stóðu að stjórninni um hvernig verkefnin yrðu fjármögnuð. Tími loftkastala liðinn og tíma verka runninn upp Þetta var búið sem ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur tók við. Alls kyns verkefni sem búið var að lofa en voru, að minnsta kosti að hluta, ófjármögnuð eða ekki að fullu skipulögð. Á meðal slíkra verkefna eru bygging nýrrar Þjóðarhallar fyrir inniíþróttir, bygging nýs fangelsis og uppbygging verknámsskóla í fjórum sveitarfélögum, sem viljayfirlýsingar og samningar voru gerðir um í tíð síðustu ríkisstjórnar án þess að búið væri að tryggja fjármagn í verkefnin. Ríkisstjórnin ætlar að standa við öll þessi verkefni, samhliða því að tryggja efnahagslegan stöðugleika. Fjármagn í þau verður tryggt með ábyrgum hætti og samkvæmt raunhæfum áætlunum. Tími loftkastala sem eru einungis til í viljayfirlýsingum er liðinn. Hér mun rísa glæsileg Þjóðarhöll, nýtt fangelsi sem mun umbylta þeim málaflokki á landinu og viðbætur við þá framhaldsskóla sem hafa fengið vilyrði þar um til að sinna auknu verknámi. Það liggur hins vegar fyrir að framkvæmdir voru ekki allar komnar á það stig að þörf sé á að setja allt það fjármagn sem ætlað var í verkefnin í ár. Þess vegna var fjárheimildum hliðrað milli ára. Þær fjárheimildir eru þó áfram til staðar og verða nýttar strax og mögulegt er. Höfundur er framkvæmdastjóri þingflokks Samfylkingarinnar.
Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun
Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar
Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar
Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar
Skoðun Viljum við læra af sögunni eða endurtaka hana? Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Sameiginlegt sundkort fyrir höfuðborgarsvæðið – löngu tímabært Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar
Skoðun Frá Peking 1995 til 2025: Samstarf, framþróun og ný heimsskipan Karl Héðinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Hvað eiga kaffihúsin á 18. öld á Englandi og gervigreind sameiginlegt? Stefán Atli Rúnarsson skrifar
Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun