Segir skemmdarverk Rússa í Evrópu geta leitt til átaka Samúel Karl Ólason skrifar 28. nóvember 2024 11:14 Bruno Kahl, yfirmaður einnar af leyniþjónustum Þýskalands, segir Vladimír Pútín, forseta Rússlands, vinna að því að grafa undan samstöðu innan Atlantshafsbandalagsins. EPA Skemmdarverk útsendara Rússa í Evrópu gæti að endingu leitt til virkjunar fimmtu greinar stofnsáttmála Atlantshafsbandalagsins um sameiginlegar varnir aðildarríkja. Þetta sagði yfirmaður einnar leyniþjónustu Þýskalands á ráðstefnu í gær en Rússar hafa á undanförnum mánuðum og jafnvel árum verið sakaðir um skemmdarverk, banatilræði og annarskonar árásir í Evrópu. Bruno Kahl, áðurnefndur yfirmaður þýskrar leyniþjónustu, sagðist einnig búast við því að árásum og skemmdarverkum Rússa myndi fjölga á næstunni. „Umfangsmikil notkun Rússa á blönduðum hernaði eykur líkurnar á því að NATO muni á endanum íhuga að virkja fimmtu greinina um sameiginlegar varnir,“ sagði Kahl, samkvæmt Reuters fréttaveitunni. Sjá einnig: Útsendarar Rússa sakaðir um skipulagningu árása í Þýskalandi Hann sagði einnig að aukin hernaðarvæðing Rússlands myndi á endanum geta leitt til breytinga á viðhorfi Rússa til mögulegra átaka við NATO og gert þau líklegri. Þá sagðist Kahl hafa heimildir fyrir því að ráðamenn í Rússlandi drægju í efa að ef til átaka við stök ríki NATO kæmi, yrði fimmta greinin yfir höfuð virkjuð. Þá sagði hann líklegt að Rússar myndu áfram reyna að kanna þær rauðu línur sem lagðar hafa verið og grafa undan samstöðu Vesturlanda og NATO. Fimmta grein Atlantshafssáttmálans, stofnsáttmála NATO, er hornsteinn bandalagsins. Hún snýr að því að þeir sem hafa skrifað undir sáttmálann séu sammála um að sé árás gerð á eitt eða fleiri aðildarríki, jafngildi það árás á þau öll. Sjá einnig: Tölvuárás á NATO-ríki gæti virkjað fimmtu greinina „Í huga Rússa yrði markmiði þeirra náð ef fimmta greinin yrði ekki virkjuð í tilfelli árásar Rússa,“ sagði Kahl. Kahl sagði Rússa ekki þurfa að senda skriðdreka til vesturs, heldur myndi þeim duga að senda „litla græna menn“, eins og þeir gerðu á Krímskaga á sínum tíma, til einhvers Eystrasaltsríkis. Það gætu þeir gert undir því yfirskini að vernda minnihlutahópa rússneskumælandi fólks gegn meintu ofbeldi. Rússneskir útsendarar sagðir sífellt kræfari Á undanförnum misserum hafa ráðamenn og yfirmenn leyniþjónusta í Evrópu og víðar varað við fjölgun óvinveittra aðgerða Rússa. Hafa þeir vísað til tölvuárása, banatilræða, skemmdarverka og eru Rússar einnig grunaðir um að koma sprengjum fyrir í flugvélum DHL. Sjá einnig: Útsendarar GRU sagðir hafa sent eldsprengjur með flugvélum Yfirmaður bresku leyniþjónustunnar MI5 sagði í október að rússneskir útsendarar yrðu sífellt kræfari og að þeir hefðu staðið að fífldjarfari árásum og leyniaðgerðum. Í mörgum tilfellum notuðust þeir við glæpamenn vegna þess hve mörgum rússneskum erindrekum, og þar á meðal njósnurum, hefði verið vísað frá Evrópu á undanförnum árum. Talið er að glæpamenn á Spáni hafi myrt rússneskan flugmann sem lenti herþyrlu sinni í Úkraínu og gafst upp fyrir úkraínskum hermönnum. Hann var skotinn til bana á Spáni í febrúar. Bendlar Rússa við flugslys í Litháen Carsten Breuer, æðsti herforingi Þýskalands, sagði í vikunni að Rússar gætu borði ábyrgð á brotlendingu flugvélar á vegum DHL í Litháen á mánudaginn. Vísaði hann til þess að í sumar hefðu rússneskir útsendarar komið eldsprengjum fyrir í flugvélum DHL sem fljúga átti til Bandaríkjanna. Sjá einnig: Hverfa aftur til fortíðar vegna gervihnattatruflana Rússa Welt hefur eftir Breuer að sprengjurnar hafi verið sendar frá Eystrasaltsríkjunum og sagðist hann telja að mögulega væri um nýjar tilraunir Rússa að ræða. Að Vladimír Pútín, forseti Rússlands, vildi sjá hversu langt hann kæmist með óvinveittar aðgerðir sem þessar. Flugvél brotlenti í garði íbúðarhúss í Litháen á mánudaginn.EPA/LUKAS BALANDIS Umrædd flugvél hrapaði á íbúðasvæði nærri flugvellinum í Vilníus á mánudaginn en þangað var verið að fljúga henni frá Þýskalandi. Einn fjögurra í áhöfn flugvélarinnar lést og hinir eru á sjúkrahúsi. Sjá einnig: Boeing þota hrapaði í garð íbúðarhúss Umfangsmikil rannsókn hefur verið sett á laggirnar en samkvæmt lögreglunni í Litháen hafa mikilvægar vísbendingar fundist sem eru til rannsóknar. Þar á meðal eru flugritar flugvélarinnar en búist er við því að rannsóknin muni taka nokkurn tíma. Lögreglan hefur sagt að ekkert bendi til þess að um annað en slys hafi verið að ræða, enn sem komið er. Kínverskur skipstjóri grunaður um að slíta sæstrengi Það eru ekki eingöngu Rússar sem eru grunaðir um skemmdarverk í Evrópu. Áhöfn kínversks fraktskips er grunuð um að hafa dregið ankeri skipsins um stóran hluta Eystrasaltsins, með því markmið að slíta tvo mikilvæga sæstrengi þar. Skipið, sem ber nafnið Yi Peng 3, hefur verið umkringt evrópskum herskipum í um viku. Því var siglt frá Ust-Luga, nærri Pétursborg, með farm af áburði frá Rússlandi. Áhöfnin er grunuð um að hafa dregið ankerið eftir botninum meira en 160 kílómetra. Yi Peng 3 dró ankeri skipsins rúma 160 kílómeta og sleit þannig tvo sæstrengi í Eystrasalti.EPA/MIKKEL BERG PEDERSEN Samkvæmt heimildum Wall Street Journal leikur grunur á að skipstjóri Yi Peng 3 hafi verið fenginn til að draga ankerið eftir botninum af útsendurum einhverra af leyniþjónustum Rússlands. „Það er gífurlega ólíklegt að skipstjórinn hefði ekki tekið eftir því að ankerið hefði fallið í sjóinn og hefði dregist með botninum í marga klukkutíma, og slitið sæstrengi í leiðinni,“ sagði einn heimildarmaður WSJ sem kemur að rannsókn málsins. Annar kapallinn fór í sundur austur af Gotlandi og hinn töluvert suður af eyjunni. Rannsakendur hafa sýnt fram á að ankeri skipsins féll til botns þann 17. nóvember, um klukkan níu að kvöldi til að staðartíma. Skömmu eftir það slitnaði fyrsti kapallinn, sem lá milli Svíþjóðar og Litháen. Skipið dró ankerið áfram um langa vegalengd, þrátt fyrir að það hægði verulega á skipinu, samkvæmt gögnum úr gervihnöttum. Um sex tímum eftir að fyrsti kapallinn slitnaði fór annar kapall, milli Þýskalands og Finnlands, í sundur. Skömmu eftir það var ankerið dregið upp og fraktskipinu kínverska siglt áfram, þar til það var stöðvað á Kattegat-sundi, þar sem það er enn. Ulf Kristersson, forsætisráðherra Svíþjóðar.EPA/LESZEK SZYMANSKI Sagði Eystrasalt „áhættusvæði“ Ulf Kristersson, forsætisráðherra Svíþjóðar, sagði eftir fundi með öðrum leiðtogum á Skandinavíu og við Eystrasalt, að hafsvæðið væri nú orðið „áhættusvæði“. Hann vildi þó ekki beita spjótum sínum að neinum né staðhæfa að um skemmdarverk væri að ræða, samkvæmt frétt Guardian. Þessi stað sagði hann nauðsynlegt að rannsaka málið ítarlega. Fyrr í þessum mánuði stöðvaði ríkisstjórn Kristersson ætlanir um þrettán vindmyllugarða á Eystrasalti og var sérstaklega vísað til aukinnar öryggisógnar á svæðinu. Rússland Þýskaland Hernaður Litháen Svíþjóð Kína Vladimír Pútín Innrás Rússa í Úkraínu NATO Bretland Mest lesið Ferðamönnum bjargað af þaki bíls við Kattarhryggi Innlent Fluttur úr landi grunaður um að valda gassprengingu sem drap einn Innlent Brottvísunin endanleg og nær ekki aðgerðinni Innlent „Við erum að sjá þarna hluti sem hafa ekki sést áður í heiminum“ Innlent Sat fyrir svörum vegna áfengisdrykkju og viðhorfa til kvenhermanna Erlent Holtavörðuheiði lokað í nótt Innlent Fólk skilji ekki eftir ósprungna flugelda: „Sprakk strax beint í andlitið á honum“ Innlent Vilja nota fleiri aðferðir en bara BMI til að meta offitu Erlent Forseti Suður-Kóreu handtekinn í mikilli aðgerð Erlent Kom að lokuðum dyrum örfáum dögum eftir að hafa tjáð sig í fjölmiðlum Innlent Fleiri fréttir Reyna að banna Bandidos-mótorhjólagengið í Danmörku 97 árásir á „örugga svæðið“ á Gasa Forseti Suður-Kóreu handtekinn í mikilli aðgerð Minni vindur í LA en óttast hafði verið Vilja nota fleiri aðferðir en bara BMI til að meta offitu Sat fyrir svörum vegna áfengisdrykkju og viðhorfa til kvenhermanna Greiddi aðila sem þóttist vera Brad Pitt tugi milljóna Bræðurnir Tate lausir úr stofufangelsi, aftur Hamas-liðar samþykktu drög að friðarsamkomulagi Að minnsta kosti hundrað hafa dáið ofan í lokaðri námu Lögðu kapp á að senda Pútín viðvörun vegna eldsprengja Eldar sagðir loga víða í Rússlandi eftir árásir Flokkur Farage fast á hæla Verkamannaflokksins Segist ítrekað hafa komið í veg fyrir frið á Gasa Segir að Trump hefði verið sakfelldur Þessi troða upp á innsetningarathöfn Trump Búa sig undir það versta Hyggjast leggja 100 prósent skatt á eignakaup útlendinga Bloomberg segir viðræður hafa átt sér stað um sölu TikTok til Musk Biden segir vopnahlésviðræður á lokametrunum Að minnsta kosti 24 látnir Máluðu gröf Charles Darwin í mótmælaskyni Fundu leifar af fíkniefnum í þinghúsinu eftir jólagleði þingflokka Hnjúkaþeyrinn sem knýr áfram eldana mannskæðu í Los Angeles Stjórnmálamenn fá ekki að tjá sig á 80 ára afmæli frelsunar Auschwitz Svíar séu hvorki í stríði né búi þeir við frið Tala látinna hækkar í LA og veðurspáin er óhagstæð Tugir slasaðir eftir árekstur tveggja sporvagna Alls sextán látin í eldunum Heilbrigðisyfirvöld hafa lýst yfir neyðarástandi Sjá meira
Bruno Kahl, áðurnefndur yfirmaður þýskrar leyniþjónustu, sagðist einnig búast við því að árásum og skemmdarverkum Rússa myndi fjölga á næstunni. „Umfangsmikil notkun Rússa á blönduðum hernaði eykur líkurnar á því að NATO muni á endanum íhuga að virkja fimmtu greinina um sameiginlegar varnir,“ sagði Kahl, samkvæmt Reuters fréttaveitunni. Sjá einnig: Útsendarar Rússa sakaðir um skipulagningu árása í Þýskalandi Hann sagði einnig að aukin hernaðarvæðing Rússlands myndi á endanum geta leitt til breytinga á viðhorfi Rússa til mögulegra átaka við NATO og gert þau líklegri. Þá sagðist Kahl hafa heimildir fyrir því að ráðamenn í Rússlandi drægju í efa að ef til átaka við stök ríki NATO kæmi, yrði fimmta greinin yfir höfuð virkjuð. Þá sagði hann líklegt að Rússar myndu áfram reyna að kanna þær rauðu línur sem lagðar hafa verið og grafa undan samstöðu Vesturlanda og NATO. Fimmta grein Atlantshafssáttmálans, stofnsáttmála NATO, er hornsteinn bandalagsins. Hún snýr að því að þeir sem hafa skrifað undir sáttmálann séu sammála um að sé árás gerð á eitt eða fleiri aðildarríki, jafngildi það árás á þau öll. Sjá einnig: Tölvuárás á NATO-ríki gæti virkjað fimmtu greinina „Í huga Rússa yrði markmiði þeirra náð ef fimmta greinin yrði ekki virkjuð í tilfelli árásar Rússa,“ sagði Kahl. Kahl sagði Rússa ekki þurfa að senda skriðdreka til vesturs, heldur myndi þeim duga að senda „litla græna menn“, eins og þeir gerðu á Krímskaga á sínum tíma, til einhvers Eystrasaltsríkis. Það gætu þeir gert undir því yfirskini að vernda minnihlutahópa rússneskumælandi fólks gegn meintu ofbeldi. Rússneskir útsendarar sagðir sífellt kræfari Á undanförnum misserum hafa ráðamenn og yfirmenn leyniþjónusta í Evrópu og víðar varað við fjölgun óvinveittra aðgerða Rússa. Hafa þeir vísað til tölvuárása, banatilræða, skemmdarverka og eru Rússar einnig grunaðir um að koma sprengjum fyrir í flugvélum DHL. Sjá einnig: Útsendarar GRU sagðir hafa sent eldsprengjur með flugvélum Yfirmaður bresku leyniþjónustunnar MI5 sagði í október að rússneskir útsendarar yrðu sífellt kræfari og að þeir hefðu staðið að fífldjarfari árásum og leyniaðgerðum. Í mörgum tilfellum notuðust þeir við glæpamenn vegna þess hve mörgum rússneskum erindrekum, og þar á meðal njósnurum, hefði verið vísað frá Evrópu á undanförnum árum. Talið er að glæpamenn á Spáni hafi myrt rússneskan flugmann sem lenti herþyrlu sinni í Úkraínu og gafst upp fyrir úkraínskum hermönnum. Hann var skotinn til bana á Spáni í febrúar. Bendlar Rússa við flugslys í Litháen Carsten Breuer, æðsti herforingi Þýskalands, sagði í vikunni að Rússar gætu borði ábyrgð á brotlendingu flugvélar á vegum DHL í Litháen á mánudaginn. Vísaði hann til þess að í sumar hefðu rússneskir útsendarar komið eldsprengjum fyrir í flugvélum DHL sem fljúga átti til Bandaríkjanna. Sjá einnig: Hverfa aftur til fortíðar vegna gervihnattatruflana Rússa Welt hefur eftir Breuer að sprengjurnar hafi verið sendar frá Eystrasaltsríkjunum og sagðist hann telja að mögulega væri um nýjar tilraunir Rússa að ræða. Að Vladimír Pútín, forseti Rússlands, vildi sjá hversu langt hann kæmist með óvinveittar aðgerðir sem þessar. Flugvél brotlenti í garði íbúðarhúss í Litháen á mánudaginn.EPA/LUKAS BALANDIS Umrædd flugvél hrapaði á íbúðasvæði nærri flugvellinum í Vilníus á mánudaginn en þangað var verið að fljúga henni frá Þýskalandi. Einn fjögurra í áhöfn flugvélarinnar lést og hinir eru á sjúkrahúsi. Sjá einnig: Boeing þota hrapaði í garð íbúðarhúss Umfangsmikil rannsókn hefur verið sett á laggirnar en samkvæmt lögreglunni í Litháen hafa mikilvægar vísbendingar fundist sem eru til rannsóknar. Þar á meðal eru flugritar flugvélarinnar en búist er við því að rannsóknin muni taka nokkurn tíma. Lögreglan hefur sagt að ekkert bendi til þess að um annað en slys hafi verið að ræða, enn sem komið er. Kínverskur skipstjóri grunaður um að slíta sæstrengi Það eru ekki eingöngu Rússar sem eru grunaðir um skemmdarverk í Evrópu. Áhöfn kínversks fraktskips er grunuð um að hafa dregið ankeri skipsins um stóran hluta Eystrasaltsins, með því markmið að slíta tvo mikilvæga sæstrengi þar. Skipið, sem ber nafnið Yi Peng 3, hefur verið umkringt evrópskum herskipum í um viku. Því var siglt frá Ust-Luga, nærri Pétursborg, með farm af áburði frá Rússlandi. Áhöfnin er grunuð um að hafa dregið ankerið eftir botninum meira en 160 kílómetra. Yi Peng 3 dró ankeri skipsins rúma 160 kílómeta og sleit þannig tvo sæstrengi í Eystrasalti.EPA/MIKKEL BERG PEDERSEN Samkvæmt heimildum Wall Street Journal leikur grunur á að skipstjóri Yi Peng 3 hafi verið fenginn til að draga ankerið eftir botninum af útsendurum einhverra af leyniþjónustum Rússlands. „Það er gífurlega ólíklegt að skipstjórinn hefði ekki tekið eftir því að ankerið hefði fallið í sjóinn og hefði dregist með botninum í marga klukkutíma, og slitið sæstrengi í leiðinni,“ sagði einn heimildarmaður WSJ sem kemur að rannsókn málsins. Annar kapallinn fór í sundur austur af Gotlandi og hinn töluvert suður af eyjunni. Rannsakendur hafa sýnt fram á að ankeri skipsins féll til botns þann 17. nóvember, um klukkan níu að kvöldi til að staðartíma. Skömmu eftir það slitnaði fyrsti kapallinn, sem lá milli Svíþjóðar og Litháen. Skipið dró ankerið áfram um langa vegalengd, þrátt fyrir að það hægði verulega á skipinu, samkvæmt gögnum úr gervihnöttum. Um sex tímum eftir að fyrsti kapallinn slitnaði fór annar kapall, milli Þýskalands og Finnlands, í sundur. Skömmu eftir það var ankerið dregið upp og fraktskipinu kínverska siglt áfram, þar til það var stöðvað á Kattegat-sundi, þar sem það er enn. Ulf Kristersson, forsætisráðherra Svíþjóðar.EPA/LESZEK SZYMANSKI Sagði Eystrasalt „áhættusvæði“ Ulf Kristersson, forsætisráðherra Svíþjóðar, sagði eftir fundi með öðrum leiðtogum á Skandinavíu og við Eystrasalt, að hafsvæðið væri nú orðið „áhættusvæði“. Hann vildi þó ekki beita spjótum sínum að neinum né staðhæfa að um skemmdarverk væri að ræða, samkvæmt frétt Guardian. Þessi stað sagði hann nauðsynlegt að rannsaka málið ítarlega. Fyrr í þessum mánuði stöðvaði ríkisstjórn Kristersson ætlanir um þrettán vindmyllugarða á Eystrasalti og var sérstaklega vísað til aukinnar öryggisógnar á svæðinu.
Rússland Þýskaland Hernaður Litháen Svíþjóð Kína Vladimír Pútín Innrás Rússa í Úkraínu NATO Bretland Mest lesið Ferðamönnum bjargað af þaki bíls við Kattarhryggi Innlent Fluttur úr landi grunaður um að valda gassprengingu sem drap einn Innlent Brottvísunin endanleg og nær ekki aðgerðinni Innlent „Við erum að sjá þarna hluti sem hafa ekki sést áður í heiminum“ Innlent Sat fyrir svörum vegna áfengisdrykkju og viðhorfa til kvenhermanna Erlent Holtavörðuheiði lokað í nótt Innlent Fólk skilji ekki eftir ósprungna flugelda: „Sprakk strax beint í andlitið á honum“ Innlent Vilja nota fleiri aðferðir en bara BMI til að meta offitu Erlent Forseti Suður-Kóreu handtekinn í mikilli aðgerð Erlent Kom að lokuðum dyrum örfáum dögum eftir að hafa tjáð sig í fjölmiðlum Innlent Fleiri fréttir Reyna að banna Bandidos-mótorhjólagengið í Danmörku 97 árásir á „örugga svæðið“ á Gasa Forseti Suður-Kóreu handtekinn í mikilli aðgerð Minni vindur í LA en óttast hafði verið Vilja nota fleiri aðferðir en bara BMI til að meta offitu Sat fyrir svörum vegna áfengisdrykkju og viðhorfa til kvenhermanna Greiddi aðila sem þóttist vera Brad Pitt tugi milljóna Bræðurnir Tate lausir úr stofufangelsi, aftur Hamas-liðar samþykktu drög að friðarsamkomulagi Að minnsta kosti hundrað hafa dáið ofan í lokaðri námu Lögðu kapp á að senda Pútín viðvörun vegna eldsprengja Eldar sagðir loga víða í Rússlandi eftir árásir Flokkur Farage fast á hæla Verkamannaflokksins Segist ítrekað hafa komið í veg fyrir frið á Gasa Segir að Trump hefði verið sakfelldur Þessi troða upp á innsetningarathöfn Trump Búa sig undir það versta Hyggjast leggja 100 prósent skatt á eignakaup útlendinga Bloomberg segir viðræður hafa átt sér stað um sölu TikTok til Musk Biden segir vopnahlésviðræður á lokametrunum Að minnsta kosti 24 látnir Máluðu gröf Charles Darwin í mótmælaskyni Fundu leifar af fíkniefnum í þinghúsinu eftir jólagleði þingflokka Hnjúkaþeyrinn sem knýr áfram eldana mannskæðu í Los Angeles Stjórnmálamenn fá ekki að tjá sig á 80 ára afmæli frelsunar Auschwitz Svíar séu hvorki í stríði né búi þeir við frið Tala látinna hækkar í LA og veðurspáin er óhagstæð Tugir slasaðir eftir árekstur tveggja sporvagna Alls sextán látin í eldunum Heilbrigðisyfirvöld hafa lýst yfir neyðarástandi Sjá meira