Söngskólarnir eru í vanda Ingvar Alfreðsson, Jana María Guðmundsdóttir, Orri Huginn Ágústsson og Þór Breiðfjörð skrifa 21. september 2021 10:30 Söngleikjadeild Söngskóla Sigurðar Demetz er nú að hefja sinn áttunda starfsvetur. Námið er geysivinsælt og færri komast að en vilja. Hér þjálfum við og menntum nemendur í tónlistarleikhúsi og öllu því sem fylgir að setja upp söngleik. Kennarar eru vel menntað fagfólk sem starfað hefur við fagið árum saman. Nemendur fljúga svo úr hreiðrinu í alls kyns háskólanám tengt söngleikjum, tónlist og leiklist. Söngleikjadeildin virðist brúa bil sem fáir áttuðu sig á að væri til staðar á Íslandi. Þar á ofan hefur sýnt sig að námið er hreinlega líflína fyrir suma nemendur andlega, byggir upp sjálfstraust og dregur úr kvíða. Um það væri hægt að fjalla í löngu máli en er ekki efni þessarar greinar. Þessi mikla viðbót við hefðbundið söngnám þarf rými og fjármuni, en nemendur í hvers kyns sviðslistum þurfa meira pláss og fleiri kennslustundir en nemendur í hefðbundnu tónlistarnámi. Eins og er standa skólagjöld straum af þeim rekstrarhluta. Ef allt væri með eðlilegum hætti þegar kemur að opinberri fjármögnun söngnáms þá gengi það kannski upp. Þegar stjórnvöld hins vegar draga lappirnar, eins og verið hefur, sveltur skólinn og neyðist þá jafnvel til að ganga á skólagjöld til að standa straum af launakostnaði tímabundið. Skólagjöld nemenda eru skv. lögum ætluð í aðra rekstrarhluta en laun (75/1985, 11. grein). Staðan er því miður sú að flest skólaár ríkir mikil óvissa að hausti um hvað við höfum efni á að gera þann veturinn. Þessi óvissa hefur ósjaldan dregist fram yfir áramót. Það segir sig sjálft að slíkt hefur afar neikvæð áhrif á starfsemi sem ætti að liggja fyrir strax að hausti. Þetta endar oftar en ekki með því að starfsfólk brúar bilið með aukavinnu, sem jafnvel er gefin. Einhvern veginn hefur þetta tekist hingað til með blöndu af ástríðu, ósérhlífni og góðum vilja, en gengur skiljanlega ekki til lengdar. Það er löngu tímabært að stjórnvöld lagi þetta ástand. Reykjavíkurborg og Ríkið, sem fjármagna tónlistarskóla, hafa vissulega hrósað skólanum fyrir frumkvöðlastarf og fyrir að gera þetta allt af fjárhagslegri ráðvendni. Slíkt hól er ágætt en hefur ekki mikið vægi þegar stöðug óvissa ríkir varðandi fjármögnun tónlistarskóla almennt. Það er eins og yfirvöld lifi í tveim óskyldum veruleikum: önnur höndin gerir kjarasamninga við starfsfólk, á meðan hin virðist engan veginn sjá að það þurfi að hækka opinber framlög til skólanna í samræmi við gerða samninga. Leiðréttingar koma seint eða alls ekki. Hvað er til ráða þegar rekstrarfé vantar fyrir veturinn? Það má reyna að fá yfirdrátt hjá banka, með tilheyrandi vöxtum, eða láta taka veð í húseignum ef slíkt er hægt. Skólinn okkar hefur reynt að forðast skuldsetningu og heldur reynt að skera niður þar sem skaðinn er minnstur gagnvart nemendum. Skuldasöfnun er óskynsamleg í heimi þar sem ekki er alveg treystandi á stjórnvöld. Við störfum til dæmis í tónlistarskóla þar sem ekki eitt einasta píanó var stillt allan síðasta vetur. Við kennarar erum ekki að biðja um mikið: Ekki um einhverja bótaleið eða björgunaraðgerðir á kórónuveirutímum, ekki um greiðslu á ölllum tímunum sem við leggjum sjálf aukalega í að þróa söngleikjanám á Íslandi (þó að það væri reyndar vel þegið); við biðjum einfaldlega um að skólinn fái framlög frá yfirvöldum til að greiða launin okkar, eins og lög gera ráð fyrir. Er það til of mikils mælst? Tónleikahald og sviðslistir hafa hreinlega verið í molum á tímum kórónuveirunnar þar sem erfitt eða ómögulegt hefur verið að halda slíka viðburði. Það síðasta sem við þurfum er að kennslan, eitt af því fáa sem stendur eftir fyrir okkur listafólkið, sé kæfð með vanrækslu stjórnvalda. Enn eitt árið er framtíð og fjárhagur skólanna í uppnámi. Eftir dúk og disk hafa fengist munnleg vilyrði fyrir að skoða leiðréttingu en þær aðgerðir, þegar og ef þær koma, eru bara plástur á sárið. Þetta er ekki rétt. Lögum tónlistarskólana í eitt skipti fyrir öll. Ingvar Alfreðsson, meðleikari og tónlistarstjóri, BA í tónlist Jana María Guðmundsdóttir, söngkennari, BA í leiklist, burtfararpróf í klassískum söng Orri Huginn Ágústsson, leikstjóri og leiklistarkennari, BA í leiklist Þór Breiðfjörð, deildarstjóri söngleikjadeildar, Postgraduate Diplóma í söngleikjum Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skóla - og menntamál Tónlist Menning Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Mest lesið Braggablús Ölmu Eyþór Kristleifsson Skoðun Heilbrigðiskerfi framtíðarinnar Victor Guðmundsson Skoðun Helvítis Píratarnir Unnar Þór Sæmundsson Skoðun Að kjósa annað en Framsókn er að kjósa kyrrstöðu eða afturför í heilbrigðismálum Jóhann F. K. Arinbjarnarson Skoðun Ert þú að velja milli Samfylkingar og Viðreisnar? Sigurrós Elddís Huldudóttir Skoðun Er „woke-ismi“ genginn of langt? Tanja Mjöll Ísfjörð Magnúsdóttir Skoðun Tæknitröll í heilbrigðiskerfið Lóa Jóhannsdóttir Skoðun Af hverju er ráðherra Sjálfstæðisflokksins að gjaldfella íslenska iðnnámið? Böðvar Ingi Guðbjartsson Skoðun Sigurður Ingi og óverðtryggingin 2 - lofað upp í ermina á sér Hjalti Þórisson Skoðun Stórsigur fyrir lífeyrisþega Guðmundur Ingi Kristinsson Skoðun Skoðun Skoðun Að kjósa annað en Framsókn er að kjósa kyrrstöðu eða afturför í heilbrigðismálum Jóhann F. K. Arinbjarnarson skrifar Skoðun Lækkum álögur á fólk og fyrirtæki á landsbyggðinni Þorgrímur Sigmundsson skrifar Skoðun Tæknitröll í heilbrigðiskerfið Lóa Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Valdeflandi endurhæfing Hugarafls styrkt í sessi Auður Axelsdóttir skrifar Skoðun Ert þú að velja milli Samfylkingar og Viðreisnar? Sigurrós Elddís Huldudóttir skrifar Skoðun Kjósum breytingar – Kjósum Pírata Þórhildur Sunna Ævarsdóttir skrifar Skoðun Þreyttur á vók? Símon Vestarr skrifar Skoðun Áskorun í minnkandi heimi Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Ný nálgun í heilbrigðismálum – bréf frá einstakling með ADHD Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Er þetta gott plan í heilbrigðismálum? Jón Ívar Einarsson skrifar Skoðun Einkaframtakinu þarf að fylgja ábyrgð Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Vindorkuver? Ekki svona, ekki núna! Eva Dögg Davíðsdóttir skrifar Skoðun Sigurður Ingi og óverðtryggingin 2 - lofað upp í ermina á sér Hjalti Þórisson skrifar Skoðun Sögulegt tækifæri til breytinga með Samfylkingunni Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar Skoðun Hvernig getur þú stutt þjóðarmorð? Ingólfur Gíslason skrifar Skoðun Braggablús Ölmu Eyþór Kristleifsson skrifar Skoðun Viljum við frjálshyggju? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Af hverju að kjósa Viðreisn - C fyrir frelsi og frið Þorvaldur Ingi Jónsson skrifar Skoðun Fleiri læk – betra skap Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Öflugt atvinnulíf undir forystu Sjálfstæðisflokksins Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Wybory islandzkie i sprawy polskie Maksymilian Haraldur Frach skrifar Skoðun Grasrótin í brennidepli undir forystu Ásmundar Einars Ólafur Magnússon skrifar Skoðun United Silicon í Reykjanesbæ – víti til varnaðar fyrir Ölfus! Berglind Friðriksdóttir skrifar Skoðun 108 ár – hverjum treystir þú? Kjartan Helgi Ólafsson skrifar Skoðun Róluvallaráðherra Hjördís Eva Þórðardóttir skrifar Skoðun Hveitipoki á fjörutíu þúsund Katrín Harðardóttir skrifar Skoðun Tími til að endurvekja frelsið Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Einkaframtakið í sinni fegurstu mynd Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Viðreisn vakti hjá mér von Pétur Björgvin Sveinsson skrifar Skoðun Er „woke-ismi“ genginn of langt? Tanja Mjöll Ísfjörð Magnúsdóttir skrifar Sjá meira
Söngleikjadeild Söngskóla Sigurðar Demetz er nú að hefja sinn áttunda starfsvetur. Námið er geysivinsælt og færri komast að en vilja. Hér þjálfum við og menntum nemendur í tónlistarleikhúsi og öllu því sem fylgir að setja upp söngleik. Kennarar eru vel menntað fagfólk sem starfað hefur við fagið árum saman. Nemendur fljúga svo úr hreiðrinu í alls kyns háskólanám tengt söngleikjum, tónlist og leiklist. Söngleikjadeildin virðist brúa bil sem fáir áttuðu sig á að væri til staðar á Íslandi. Þar á ofan hefur sýnt sig að námið er hreinlega líflína fyrir suma nemendur andlega, byggir upp sjálfstraust og dregur úr kvíða. Um það væri hægt að fjalla í löngu máli en er ekki efni þessarar greinar. Þessi mikla viðbót við hefðbundið söngnám þarf rými og fjármuni, en nemendur í hvers kyns sviðslistum þurfa meira pláss og fleiri kennslustundir en nemendur í hefðbundnu tónlistarnámi. Eins og er standa skólagjöld straum af þeim rekstrarhluta. Ef allt væri með eðlilegum hætti þegar kemur að opinberri fjármögnun söngnáms þá gengi það kannski upp. Þegar stjórnvöld hins vegar draga lappirnar, eins og verið hefur, sveltur skólinn og neyðist þá jafnvel til að ganga á skólagjöld til að standa straum af launakostnaði tímabundið. Skólagjöld nemenda eru skv. lögum ætluð í aðra rekstrarhluta en laun (75/1985, 11. grein). Staðan er því miður sú að flest skólaár ríkir mikil óvissa að hausti um hvað við höfum efni á að gera þann veturinn. Þessi óvissa hefur ósjaldan dregist fram yfir áramót. Það segir sig sjálft að slíkt hefur afar neikvæð áhrif á starfsemi sem ætti að liggja fyrir strax að hausti. Þetta endar oftar en ekki með því að starfsfólk brúar bilið með aukavinnu, sem jafnvel er gefin. Einhvern veginn hefur þetta tekist hingað til með blöndu af ástríðu, ósérhlífni og góðum vilja, en gengur skiljanlega ekki til lengdar. Það er löngu tímabært að stjórnvöld lagi þetta ástand. Reykjavíkurborg og Ríkið, sem fjármagna tónlistarskóla, hafa vissulega hrósað skólanum fyrir frumkvöðlastarf og fyrir að gera þetta allt af fjárhagslegri ráðvendni. Slíkt hól er ágætt en hefur ekki mikið vægi þegar stöðug óvissa ríkir varðandi fjármögnun tónlistarskóla almennt. Það er eins og yfirvöld lifi í tveim óskyldum veruleikum: önnur höndin gerir kjarasamninga við starfsfólk, á meðan hin virðist engan veginn sjá að það þurfi að hækka opinber framlög til skólanna í samræmi við gerða samninga. Leiðréttingar koma seint eða alls ekki. Hvað er til ráða þegar rekstrarfé vantar fyrir veturinn? Það má reyna að fá yfirdrátt hjá banka, með tilheyrandi vöxtum, eða láta taka veð í húseignum ef slíkt er hægt. Skólinn okkar hefur reynt að forðast skuldsetningu og heldur reynt að skera niður þar sem skaðinn er minnstur gagnvart nemendum. Skuldasöfnun er óskynsamleg í heimi þar sem ekki er alveg treystandi á stjórnvöld. Við störfum til dæmis í tónlistarskóla þar sem ekki eitt einasta píanó var stillt allan síðasta vetur. Við kennarar erum ekki að biðja um mikið: Ekki um einhverja bótaleið eða björgunaraðgerðir á kórónuveirutímum, ekki um greiðslu á ölllum tímunum sem við leggjum sjálf aukalega í að þróa söngleikjanám á Íslandi (þó að það væri reyndar vel þegið); við biðjum einfaldlega um að skólinn fái framlög frá yfirvöldum til að greiða launin okkar, eins og lög gera ráð fyrir. Er það til of mikils mælst? Tónleikahald og sviðslistir hafa hreinlega verið í molum á tímum kórónuveirunnar þar sem erfitt eða ómögulegt hefur verið að halda slíka viðburði. Það síðasta sem við þurfum er að kennslan, eitt af því fáa sem stendur eftir fyrir okkur listafólkið, sé kæfð með vanrækslu stjórnvalda. Enn eitt árið er framtíð og fjárhagur skólanna í uppnámi. Eftir dúk og disk hafa fengist munnleg vilyrði fyrir að skoða leiðréttingu en þær aðgerðir, þegar og ef þær koma, eru bara plástur á sárið. Þetta er ekki rétt. Lögum tónlistarskólana í eitt skipti fyrir öll. Ingvar Alfreðsson, meðleikari og tónlistarstjóri, BA í tónlist Jana María Guðmundsdóttir, söngkennari, BA í leiklist, burtfararpróf í klassískum söng Orri Huginn Ágústsson, leikstjóri og leiklistarkennari, BA í leiklist Þór Breiðfjörð, deildarstjóri söngleikjadeildar, Postgraduate Diplóma í söngleikjum
Að kjósa annað en Framsókn er að kjósa kyrrstöðu eða afturför í heilbrigðismálum Jóhann F. K. Arinbjarnarson Skoðun
Af hverju er ráðherra Sjálfstæðisflokksins að gjaldfella íslenska iðnnámið? Böðvar Ingi Guðbjartsson Skoðun
Skoðun Að kjósa annað en Framsókn er að kjósa kyrrstöðu eða afturför í heilbrigðismálum Jóhann F. K. Arinbjarnarson skrifar
Skoðun United Silicon í Reykjanesbæ – víti til varnaðar fyrir Ölfus! Berglind Friðriksdóttir skrifar
Að kjósa annað en Framsókn er að kjósa kyrrstöðu eða afturför í heilbrigðismálum Jóhann F. K. Arinbjarnarson Skoðun
Af hverju er ráðherra Sjálfstæðisflokksins að gjaldfella íslenska iðnnámið? Böðvar Ingi Guðbjartsson Skoðun