Hafa rúmir opnunartímar áhrif á verðlag? Tómas Arnar Þorláksson skrifar 24. september 2024 20:04 Brynhildur Pétursdóttir, framkvæmdastjóri Neytendasamtakanna Samsett mynd Brynhildur Pétursdóttir, framkvæmdastjóri Neytendasamtakanna, segir það mjög furðulegt ef matvöruverslanir myndu ekki stytta opnunartíma sína ef það gæti gert þeim kleift að lækka verð á matvörum. Hún telur það áhugavert álitamál og bendir á að matvöruverslanir eru með rúman opnunartíma hér á landi. Þetta segir hún í samtali við Reykjavík síðdegis. Mikið hefur verið fjallað um síhækkandi verðlag undanfarin misseri. Í viðtalinu svarar Brynhildur hvort að langir opnunartímar hjá verslunum hafi áhrif á verðlagið. Flestar verslanir Bónus á höfuðborgarsvæðinu eru opnar frá klukkan tíu til átta á kvöldin. Flestar verslanir Krónunnar eru opnar frá níu til níu á kvöldin. Opið er allan sólarhringinn hjá Hagkaup í Skeifunni og í Garðabæ og frá átta til miðnættis í verslunum Hagkaups á Eiðistorgi og í Spönginni. Þá er opið í matvöruverslanir nær alla daga ársins. Skipti ekki öllu máli hvort sé opið eða lokað „Þetta er mjög áhugaverð spurning og örugglega eitthvað sem mjög margir velta fyrir sér. Þó það sé ekki fullkomin samkeppni á matvörumarkaði þá væri mjög skrítið ef seljendur myndu ekki nota þessa sparnaðarleið,“ sagði Brynhildur og bendir á sem dæmi að þegar að Bónus var að hefja rekstur var opnunartíminn stuttur og færri vörutegundir en í öðrum verslunum. „Þetta er nú eiginlega bara hagfræði spurning og örugglega einhver einhvers staðar sem hefur rannsakað þetta en ég ímynda mér að fasti kostnaðurinn sé bara svo hár að það skipti ekki öllu máli hvort það sé opið eða lokað.“ Skrítið að nýta ekki tækifærið ef satt reynist Hún bendir á að starfsmönnum hafi fækkað síðustu ár vegna sjálfsafgreiðslu og segir að það hljóti að vera að það muni ekki það miklu fyrir heildar kostnað verslanna að hafa opið lengur. Hún tekur fram að það myndi teljast mjög skrítið ef verslanir myndu ekki grípa tækifærið til að lækka matvöruverð ef það reyndist rétt að styttri opnunartímar gerðu það að möguleika. „Þegar Neytendasamtökin voru stofnuð 1953 þá var bannað að vera með opið á laugardögum. Þá var það baráttumál að húsmæður fengju hjálp eiginmanna við að fara að versla, þegar hann væri ekki að vinna. Eitt fyrsta baráttumálið var að lengja opnunartímann. Núna erum við að velta því fyrir okkur hvort það sé nauðsynlegt að fara klukkan þrjú að nóttu til að fara í nammibarinn í Hagkaup.“ Varar við vöruskerðingu Brynhildur varar neytendur að auki við vöruskerðingu, þar sem að verð á vöru helst það sama á meðan að magn í hverri pakkningu minnkar. Hún biðlar til neytenda að vera vakandi gagnvart þess konar breytingum. „Þetta er alveg vel þekkt trikk og ekkert nýtt af nálinni, við köllum þetta vöruskerðingu eða magnskerðingu. Á svona verðbólgutímum er þetta sérstaklega freistandi. Það sem er nýjast í þessum málum er að Frakkar eru nýbúnir að setja lög sem að skylda seljendur í verslunum sem eru stærri en 400 fermetrar til að upplýsa neytendur um vöruskerðingu á tiltekinni vöru, þá verður merking að vera nálægt.“ Hún bendir á að seljendur standi ekki á bak við vöruskerðingu heldur framleiðendur en tekur fram að seljendur ákveði þó hvaða vörur þeir kaupa inn og því ákveðin ábyrgð sem fylgir því. Spurð hvort að vöruskerðing sé algeng hér á landi segist hún gefa sér það. „Það sem allir eiga að fylgjast með er mælieiningarverðið. Það er skylt að merkja það. Það er hvað kílóið kostar, hvað lítrinn kostar, hvað stykkið kostar af vöru. Í Svíþjóð hefur það lengi verið þannig að þar er skylt að merkja mælieiningarverðið á gulum grunni og það poppar út þegar þú ert að skoða verð. Þetta var mikil réttarbót,“ segir hún og kallar eftir betri réttindi neytenda hér á landi. Matvöruverslun Reykjavík síðdegis Verslun Verðlag Neytendur Mest lesið Vonar að Icelandair sjái sóma sinn í að bæta fólki tjónið Neytendur Tryggja sér lóðir fyrir höfuðstöðvar á rúman milljarð Viðskipti innlent „Óumflýjanlegt“ kílómetragjald kynnt í vikunni Neytendur Gervigreindin: Píparinn öruggur en læknirinn ekki? Atvinnulíf Heimar kaupa umdeild hús á rúma sex milljarða Viðskipti innlent Fleiri hlutastörf: Ríkið greiðir nú þegar 75% launa sem mótframlag Atvinnulíf Fleiri hlutastörf: „Viltu vera memm?“ Atvinnulíf Samkeppniseftirlitið segir samrunann auka samkeppni Viðskipti innlent Ofurstinn flytur til Texas Viðskipti erlent Þurfa að taka koffíndrykk á reynslu Viðskipti innlent Fleiri fréttir Vonar að Icelandair sjái sóma sinn í að bæta fólki tjónið „Óumflýjanlegt“ kílómetragjald kynnt í vikunni Loforð um milljarða í vasa neytenda „fuglar í skógi“ Sendi kærustuna með fiðluna svo hann kæmist í flugið Tappareglurnar innsiglaðar með lögum Greiði milljarða í arð í stað þess að lækka vexti til almennings Vonbrigði í málum neytenda en ástæða til bjartsýni Bankarnir lögðu neytendur í Vaxtamálinu „Þjóðarsport“ að hækka vöruverð í janúar Matvöruverð tekur stökk upp á við Nammið rýkur áfram upp í verði Í samkeppni við Noona með Sinna Verð í Bónus hækkað meira en í Krónunni Indó ríður á vaðið Neytendastofa hjólar í hlaupara Um fimmtíu verið sektuð fyrir að greiða ekki rétt fargjald Fólk muni eiga meira eftir í buddunni um mánaðamótin Fékk milljón til baka vegna bílaleigubíls sem varð fyrir eldingu Þróaði app til að hjálpa fólki í meðferð þegar kerfið brást Fólk eigi ekki að greiða fyrir að nota peninginn sinn Segja verðið betra en í Krónunni, Bónus og Costco Innkalla brauð vegna brots úr peru Bónus ódýrari en Prís í fjögur skipti af fimm hundruð Íslandsbanki og VÍS skrifa undir samstarfssamning Enn bólar ekkert á skiptastjóra fyrir Novis Innlend greiðslumiðlun nauðsynleg til að tryggja þjóðaröryggi Sorpa endurskoðar verðskrá vegna losunar hrossataðs Mælir ekki með „TikTok-sparnaðarleiðunum“ Olíufélögin hafi hætt við að elta Costco Strætómiðinn dýrari Sjá meira
Þetta segir hún í samtali við Reykjavík síðdegis. Mikið hefur verið fjallað um síhækkandi verðlag undanfarin misseri. Í viðtalinu svarar Brynhildur hvort að langir opnunartímar hjá verslunum hafi áhrif á verðlagið. Flestar verslanir Bónus á höfuðborgarsvæðinu eru opnar frá klukkan tíu til átta á kvöldin. Flestar verslanir Krónunnar eru opnar frá níu til níu á kvöldin. Opið er allan sólarhringinn hjá Hagkaup í Skeifunni og í Garðabæ og frá átta til miðnættis í verslunum Hagkaups á Eiðistorgi og í Spönginni. Þá er opið í matvöruverslanir nær alla daga ársins. Skipti ekki öllu máli hvort sé opið eða lokað „Þetta er mjög áhugaverð spurning og örugglega eitthvað sem mjög margir velta fyrir sér. Þó það sé ekki fullkomin samkeppni á matvörumarkaði þá væri mjög skrítið ef seljendur myndu ekki nota þessa sparnaðarleið,“ sagði Brynhildur og bendir á sem dæmi að þegar að Bónus var að hefja rekstur var opnunartíminn stuttur og færri vörutegundir en í öðrum verslunum. „Þetta er nú eiginlega bara hagfræði spurning og örugglega einhver einhvers staðar sem hefur rannsakað þetta en ég ímynda mér að fasti kostnaðurinn sé bara svo hár að það skipti ekki öllu máli hvort það sé opið eða lokað.“ Skrítið að nýta ekki tækifærið ef satt reynist Hún bendir á að starfsmönnum hafi fækkað síðustu ár vegna sjálfsafgreiðslu og segir að það hljóti að vera að það muni ekki það miklu fyrir heildar kostnað verslanna að hafa opið lengur. Hún tekur fram að það myndi teljast mjög skrítið ef verslanir myndu ekki grípa tækifærið til að lækka matvöruverð ef það reyndist rétt að styttri opnunartímar gerðu það að möguleika. „Þegar Neytendasamtökin voru stofnuð 1953 þá var bannað að vera með opið á laugardögum. Þá var það baráttumál að húsmæður fengju hjálp eiginmanna við að fara að versla, þegar hann væri ekki að vinna. Eitt fyrsta baráttumálið var að lengja opnunartímann. Núna erum við að velta því fyrir okkur hvort það sé nauðsynlegt að fara klukkan þrjú að nóttu til að fara í nammibarinn í Hagkaup.“ Varar við vöruskerðingu Brynhildur varar neytendur að auki við vöruskerðingu, þar sem að verð á vöru helst það sama á meðan að magn í hverri pakkningu minnkar. Hún biðlar til neytenda að vera vakandi gagnvart þess konar breytingum. „Þetta er alveg vel þekkt trikk og ekkert nýtt af nálinni, við köllum þetta vöruskerðingu eða magnskerðingu. Á svona verðbólgutímum er þetta sérstaklega freistandi. Það sem er nýjast í þessum málum er að Frakkar eru nýbúnir að setja lög sem að skylda seljendur í verslunum sem eru stærri en 400 fermetrar til að upplýsa neytendur um vöruskerðingu á tiltekinni vöru, þá verður merking að vera nálægt.“ Hún bendir á að seljendur standi ekki á bak við vöruskerðingu heldur framleiðendur en tekur fram að seljendur ákveði þó hvaða vörur þeir kaupa inn og því ákveðin ábyrgð sem fylgir því. Spurð hvort að vöruskerðing sé algeng hér á landi segist hún gefa sér það. „Það sem allir eiga að fylgjast með er mælieiningarverðið. Það er skylt að merkja það. Það er hvað kílóið kostar, hvað lítrinn kostar, hvað stykkið kostar af vöru. Í Svíþjóð hefur það lengi verið þannig að þar er skylt að merkja mælieiningarverðið á gulum grunni og það poppar út þegar þú ert að skoða verð. Þetta var mikil réttarbót,“ segir hún og kallar eftir betri réttindi neytenda hér á landi.
Matvöruverslun Reykjavík síðdegis Verslun Verðlag Neytendur Mest lesið Vonar að Icelandair sjái sóma sinn í að bæta fólki tjónið Neytendur Tryggja sér lóðir fyrir höfuðstöðvar á rúman milljarð Viðskipti innlent „Óumflýjanlegt“ kílómetragjald kynnt í vikunni Neytendur Gervigreindin: Píparinn öruggur en læknirinn ekki? Atvinnulíf Heimar kaupa umdeild hús á rúma sex milljarða Viðskipti innlent Fleiri hlutastörf: Ríkið greiðir nú þegar 75% launa sem mótframlag Atvinnulíf Fleiri hlutastörf: „Viltu vera memm?“ Atvinnulíf Samkeppniseftirlitið segir samrunann auka samkeppni Viðskipti innlent Ofurstinn flytur til Texas Viðskipti erlent Þurfa að taka koffíndrykk á reynslu Viðskipti innlent Fleiri fréttir Vonar að Icelandair sjái sóma sinn í að bæta fólki tjónið „Óumflýjanlegt“ kílómetragjald kynnt í vikunni Loforð um milljarða í vasa neytenda „fuglar í skógi“ Sendi kærustuna með fiðluna svo hann kæmist í flugið Tappareglurnar innsiglaðar með lögum Greiði milljarða í arð í stað þess að lækka vexti til almennings Vonbrigði í málum neytenda en ástæða til bjartsýni Bankarnir lögðu neytendur í Vaxtamálinu „Þjóðarsport“ að hækka vöruverð í janúar Matvöruverð tekur stökk upp á við Nammið rýkur áfram upp í verði Í samkeppni við Noona með Sinna Verð í Bónus hækkað meira en í Krónunni Indó ríður á vaðið Neytendastofa hjólar í hlaupara Um fimmtíu verið sektuð fyrir að greiða ekki rétt fargjald Fólk muni eiga meira eftir í buddunni um mánaðamótin Fékk milljón til baka vegna bílaleigubíls sem varð fyrir eldingu Þróaði app til að hjálpa fólki í meðferð þegar kerfið brást Fólk eigi ekki að greiða fyrir að nota peninginn sinn Segja verðið betra en í Krónunni, Bónus og Costco Innkalla brauð vegna brots úr peru Bónus ódýrari en Prís í fjögur skipti af fimm hundruð Íslandsbanki og VÍS skrifa undir samstarfssamning Enn bólar ekkert á skiptastjóra fyrir Novis Innlend greiðslumiðlun nauðsynleg til að tryggja þjóðaröryggi Sorpa endurskoðar verðskrá vegna losunar hrossataðs Mælir ekki með „TikTok-sparnaðarleiðunum“ Olíufélögin hafi hætt við að elta Costco Strætómiðinn dýrari Sjá meira