Listin að styðja en ekki stýra Árni Sigurðsson skrifar 9. janúar 2025 08:01 Það er eðlilegt að vilja öðrum vel og reyna að hjálpa þeim á lífsleiðinni. Hins vegar er vandinn oft sá að í þeirri viðleitni okkar getum við óafvitandi svipt fólk sjálfsábyrgð og sjálfsákvörðunarrétti. Freistingin er að taka í hönd þeirra og leiða þau um örugga slóð, en er það alltaf það besta fyrir viðkomandi? Freistingin að leiða aðra: Þegar við sjáum einhvern glíma við vandamál er fyrsta hugsun okkar oft að bjóða lausn eða leiðbeina beint. Við höldum okkur vera að hjálpa en í raun getum við verið að hamla getu viðkomandi til að finna eigin lausnir. Með því að taka af honum ráðin getum við gert viðkomandi háðan okkur og hamlað persónulegum þroska hans. En hvað gerist þegar við leyfum fólki að taka ábyrgð á eigin ákvörðunum? Mikilvægi sjálfsábyrgðar: Sjálfsábyrgð er lykillinn að persónulegum vexti. Þegar einstaklingar taka eigin ákvarðanir og axla ábyrgð á þeim, eykst sjálfstraust þeirra og hæfni til að takast á við framtíðaráskoranir. Þeir læra af reynslunni, bæði af sorgum og sigrum, sem styrkir þá til lengri tíma litið. Að sá fræi möguleikans: Hvernig getum við þá stutt við aðra án þess að skerða sjálfstæði þeirra? Með því að sá fræi möguleikans í huga þeirra. Þetta felur í sér að hvetja og styðja þá til að finna eigin lausnir, spyrja opinna spurninga, hlusta af athygli og veita uppbyggilega endurgjöf. Til dæmis, í stað þess að segja: „Þú ættir að gera þetta svona,“ gætum við spurt: „Hvernig sérðu fyrir þér að leysa þetta?“ eða „Hvaða möguleika sérðu í stöðunni?“ Með þessum hætti eflum við sjálfstraust þeirra og trú á eigin getu. Jafnvægið milli stuðnings og sjálfstæðis: Það er mikilvægt að finna rétta jafnvægið milli þess að vera til staðar fyrir aðra og að leyfa þeim að standa á eigin fótum. Með því að veita stuðning sem byggir á virðingu fyrir sjálfsákvörðunarrétti þeirra getum við hjálpað þeim að vaxa og þroskast án þess að stjórna eða taka yfir. Í íslensku samfélagi, þar sem sjálfstæði og dugnaður eru mikils metin gildi, er þetta sérstaklega mikilvægt. Markmiðið að styðja en ekki stýra: Þegar við hugsum um að hjálpa öðrum, skulum við muna að markmiðið er ekki að stýra þeim, heldur að styðja þau í að feta sína eigin slóð. Með því að treysta öðrum til að taka eigin ákvarðanir, erum við að sýna þeim virðingu og trú á getu þeirra. Með því að gefa fólki tækifæri til að taka ábyrgð á eigin lífi, veitum við þeim mestu gjöfina – sjálfstraustið til að segja: „Sjáðu, þetta gerði ég sjálf/ur.“ Veldur hver á heldur: Að vilja öðrum vel er göfugt markmið, en það krefst næmni og virðingar fyrir sjálfstæði þeirra. Með því að forðast freistinguna að taka af þeim ráðin og í staðinn sá fræi möguleikans, getum við haft jákvæð og varanleg áhrif á líf annarra. Þannig ræktum við listina að hjálpa án þess að taka af öðrum ráðin og leyfum hverjum og einum að valda sínu. Þegar við leyfum fólki að axla sjálfsábyrgð, stuðlum við að samfélagi þar sem einstaklingar standa teinréttir í baki, fullir sjálfstrausts og tilbúnir að takast á við framtíðina. Höfundur er fyrrum framkvæmdastjóri Stjórnunarfélagsins og með 36 ára reynslu á sviði símenntunar, fyrirlestra- og námskeiðahalds. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Árni Sigurðsson Mest lesið Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson Skoðun Norska leiðin hefur gefist vel – í Póllandi Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Af hverju hræðist fólk kynjafræði? Eydís Ásbjörnsdóttir Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson Skoðun Opið hús fyrir útvalda Björn Brynjúlfur Björnsson Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson Skoðun Af hverju er Framsóknarfólk hamingjusamast? Árelía Eydís Guðmundsdóttir Skoðun Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann Skoðun Hvers vegna er ungbarnadauði lægstur á Íslandi? Þórður Þórkelsson Skoðun Skjárinn og börnin Daðey Albertsdóttir,Silja Björk Egilsdóttir,Skúli Bragi Geirdal Skoðun Skoðun Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson skrifar Skoðun Lausnin liggur fyrir – Landspítali þarf að stíga skrefið Sandra B. Franks skrifar Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson skrifar Skoðun Skjárinn og börnin Daðey Albertsdóttir,Silja Björk Egilsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun „Er stjúpmamma þín vond eins og í Öskubusku?“ Hafdís Bára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Af hverju er Framsóknarfólk hamingjusamast? Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Norska leiðin hefur gefist vel – í Póllandi Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Opið hús fyrir útvalda Björn Brynjúlfur Björnsson skrifar Skoðun Af hverju hræðist fólk kynjafræði? Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Valdið og samvinnuhugsjónin Kjartan Helgi Ólafsson skrifar Skoðun NPA breytti lífinu mínu Sveinbjörn Eggertsson skrifar Skoðun Hefur þú tilkynnt um ofbeldi gegn barni? Alfa Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Gildi kærleika og mannúðar Toshiki Toma skrifar Skoðun Hvernig tryggjum við samkeppnishæfni þjóðar? Jón Skafti Gestsson skrifar Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Flottu kjötauglýsingarnar í blöðunum... Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Grafarvogsgremjan Þorlákur Axel Jónsson skrifar Skoðun Er ég að svindla? – Um sambýli manns og gervigreindar í sköpun og þekkingu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Fjármögnuðu stríðsvél Rússlands Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugleiðingar á páskum Ámundi Loftsson skrifar Skoðun Gremjan í Grafarvogi Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson skrifar Skoðun Móttaka skemmtiferðaskipa - hlustað á íbúa Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Námsfærni nemenda í íslenskum skólum: Eigum við að lækka rána? Sigríður Ólafsdóttir skrifar Skoðun Snorri byggir skoðun á skólakerfinu á reynslusögum annarra en Guðrún vitnar í ritrýndar heimildir Davíð Routley skrifar Skoðun Þegar mannshjörtun mætast Jóna Hrönn Bolladóttir,Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Horft til einkunna og annarra þátta við innritun í framhaldsskóla Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Sjá meira
Það er eðlilegt að vilja öðrum vel og reyna að hjálpa þeim á lífsleiðinni. Hins vegar er vandinn oft sá að í þeirri viðleitni okkar getum við óafvitandi svipt fólk sjálfsábyrgð og sjálfsákvörðunarrétti. Freistingin er að taka í hönd þeirra og leiða þau um örugga slóð, en er það alltaf það besta fyrir viðkomandi? Freistingin að leiða aðra: Þegar við sjáum einhvern glíma við vandamál er fyrsta hugsun okkar oft að bjóða lausn eða leiðbeina beint. Við höldum okkur vera að hjálpa en í raun getum við verið að hamla getu viðkomandi til að finna eigin lausnir. Með því að taka af honum ráðin getum við gert viðkomandi háðan okkur og hamlað persónulegum þroska hans. En hvað gerist þegar við leyfum fólki að taka ábyrgð á eigin ákvörðunum? Mikilvægi sjálfsábyrgðar: Sjálfsábyrgð er lykillinn að persónulegum vexti. Þegar einstaklingar taka eigin ákvarðanir og axla ábyrgð á þeim, eykst sjálfstraust þeirra og hæfni til að takast á við framtíðaráskoranir. Þeir læra af reynslunni, bæði af sorgum og sigrum, sem styrkir þá til lengri tíma litið. Að sá fræi möguleikans: Hvernig getum við þá stutt við aðra án þess að skerða sjálfstæði þeirra? Með því að sá fræi möguleikans í huga þeirra. Þetta felur í sér að hvetja og styðja þá til að finna eigin lausnir, spyrja opinna spurninga, hlusta af athygli og veita uppbyggilega endurgjöf. Til dæmis, í stað þess að segja: „Þú ættir að gera þetta svona,“ gætum við spurt: „Hvernig sérðu fyrir þér að leysa þetta?“ eða „Hvaða möguleika sérðu í stöðunni?“ Með þessum hætti eflum við sjálfstraust þeirra og trú á eigin getu. Jafnvægið milli stuðnings og sjálfstæðis: Það er mikilvægt að finna rétta jafnvægið milli þess að vera til staðar fyrir aðra og að leyfa þeim að standa á eigin fótum. Með því að veita stuðning sem byggir á virðingu fyrir sjálfsákvörðunarrétti þeirra getum við hjálpað þeim að vaxa og þroskast án þess að stjórna eða taka yfir. Í íslensku samfélagi, þar sem sjálfstæði og dugnaður eru mikils metin gildi, er þetta sérstaklega mikilvægt. Markmiðið að styðja en ekki stýra: Þegar við hugsum um að hjálpa öðrum, skulum við muna að markmiðið er ekki að stýra þeim, heldur að styðja þau í að feta sína eigin slóð. Með því að treysta öðrum til að taka eigin ákvarðanir, erum við að sýna þeim virðingu og trú á getu þeirra. Með því að gefa fólki tækifæri til að taka ábyrgð á eigin lífi, veitum við þeim mestu gjöfina – sjálfstraustið til að segja: „Sjáðu, þetta gerði ég sjálf/ur.“ Veldur hver á heldur: Að vilja öðrum vel er göfugt markmið, en það krefst næmni og virðingar fyrir sjálfstæði þeirra. Með því að forðast freistinguna að taka af þeim ráðin og í staðinn sá fræi möguleikans, getum við haft jákvæð og varanleg áhrif á líf annarra. Þannig ræktum við listina að hjálpa án þess að taka af öðrum ráðin og leyfum hverjum og einum að valda sínu. Þegar við leyfum fólki að axla sjálfsábyrgð, stuðlum við að samfélagi þar sem einstaklingar standa teinréttir í baki, fullir sjálfstrausts og tilbúnir að takast á við framtíðina. Höfundur er fyrrum framkvæmdastjóri Stjórnunarfélagsins og með 36 ára reynslu á sviði símenntunar, fyrirlestra- og námskeiðahalds.
Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson Skoðun
Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar
Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar
Skoðun Er ég að svindla? – Um sambýli manns og gervigreindar í sköpun og þekkingu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson skrifar
Skoðun Námsfærni nemenda í íslenskum skólum: Eigum við að lækka rána? Sigríður Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Snorri byggir skoðun á skólakerfinu á reynslusögum annarra en Guðrún vitnar í ritrýndar heimildir Davíð Routley skrifar
Skoðun Horft til einkunna og annarra þátta við innritun í framhaldsskóla Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar
Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson Skoðun