Allt á einum stað – fram­tíð staf­rænnar þjónustu ríkis og sveitar­fé­laga

Stafræn opinber þjónusta er í grunnin sú sama í öllum sveitarfélögum landsins. Það getur því flækt málin þegar sveitarfélög eru hvert í sínu horni með hinar og þessar lausnir sem allar eiga að gera það sama. Slíkt fyrirkomulag er bæði flókið og kostnaðarsamt fyrir alla. Það hlýtur að vera markmið allra sveitarfélaga að auka skilvirkni í þjónustu og gera hana með því eins notendavæna og kostur er.

Þrátt fyrir virk samtöl, fundi og alls kyns viljayfirlýsingar undanfarin ár á vettvangi Sambands Íslenskra sveitarfélaga, hefur hins vegar lítið gerst hvað varðar samræmingu opinberrar stafrænnar þjónustu. Þessu þarf að breyta.

Sameining sveitarfélaga - skref í átt að skilvirkni

Stafræn opinber þjónusta sveitarfélaga á hinum Norðurlöndunum virðist vera komin lengra.Dönsk sveitarfélög hafa til að mynda sameinað sína upplýsingatækni með stofnuninni „Kombit,“ sem sér um innleiðingu og rekstur hugbúnaðarlausna fyrir sveitarfélögin. Kombit sér einnig um stafræna þróun og samningagerð varðandi innkaup. Með þessu samstarfi sparast bæði fjármunir og tími. Samvinna af þessu tagi einfaldar þannig alla þjónustu við íbúa sveitarfélaganna.

Sameining sveitarfélaga hér á landi undanfarin ár hefur í för með sér hagræði í rekstri en býður líka upp á möguleika á meiri samræmingu í stafrænni þjónustu sveitarfélaga. Þess vegna er mikilvægt er að sveitarstjórnarfólk leggi sig meira fram varðandi samvinnu þegar kemur að stafrænum lausnum.

Sameiginleg stafræn stefna

Það er mikilvægt að Reykjavík í krafti stærðar sinnar sýni meira frumkvæði en hún hefur gert í að leiða saman sveitarfélögin á höfuðborgarsvæðinu hvað varðar samræmingu stafrænna þjónustulausna. Ef stóru sveitarfélögin á höfuðborgarsvæðinu næðu betur saman hvað þetta varðar, yrði eflaust auðveldara fyrir þau minni að ganga inn í einhvern slíkan pakka.

Reykjavíkurborg hefur undanfarin ár verið með „stafræna stefnu“ í smíðum á meðan ríkið og sum önnur sveitarfélög hafa nú þegar innleitt slíka stefnu hjá sér. En stafræn stefna allra opinberra aðila ætti í raun að vera sú sama. Í stafrænni stefnu þarf að skilgreina hvaða þjónustu á að veita ásamt meðferð og öryggi gagna. Þjónustan og meðferð gagna ætti öll að vera samkvæmt sömu öryggisstöðlum og verklagi óháð stjórnsýslustigi og staðsetningu.

Gervigreind

Stofnanir og stjórnsýsla ríkis og sveitarfélaga þurfa að geta nýtt sér tækni gervigreindar á sameiginlegum vettvangi til að auka skilvirkni og bæta þjónustu við íbúa. Þróun gervigreindar hefur á stuttum tíma verið í ákveðnum veldisvexti. Þess vegna er brýnna en áður að opinberir aðilar samræmi enn frekar verkferla, hugbúnað og tækni þannig að innleiðing og öryggi í gervigreindarlausnum verði eins vel tryggt og hægt er.

Í náinni framtíð mun gervigreindin þurfa upp að vissu marki að sýsla með persónuleg gögn og upplýsingar. Sjálfvirkni og tímasparnaður sem af þessari tækni leiðir mun verða stór hluti af upplýsinga- og þjónustumiðlun hins opinbera. Þörf er á sterkbyggðum og stöðluðum öryggisramma í meðferð á sameiginlegum „hafsjó“ opinberra gagna þegar gervigreind er annars vegar.

Stafrænt Ísland

Allt frá stofnun stafræna Íslands á sínum tíma hefur ríkið verið leiðandi í samræmingu stafrænnar opinberrar þjónustu. Þjónustugáttin island.is er vettvangur fyrir alla stafræna opinbera þjónustu. Sveitarfélögum á Íslandi hefur lengi staðið til boða að nýta sér þjónustu stafræna Íslands. Þau eru mörg nú þegar að nota margt af því sem þar er í boði en betur má ef duga skal.

Sveitarfélögin þurfa að taka höndum saman og hætta að keppa hvert í sínu horni um stafrænar lausnir sem allar þjóna sama tilgangi. Þau ættu þvert á móti að sameinast um framtíðarsýn ríkis og sveitarfélaga og vinna saman að innleiðingu allra þjónustulausna, með öryggi og hag almennings að leiðarljósi.

Höfundur er fyrsti varaborgarfulltrúi Flokks fólksins og situr m.a. í stafrænu ráði