Áhyggjulaust ævikvöld Jón Ívar Einarsson skrifar 20. nóvember 2020 20:30 Stórslysið á Landakoti þar sem 13 einstaklingar létust hefur beint athyglinni að aðbúnaði aldraðra á Íslandi. Því miður hafa þessi mál lengi verið í lamasessi. Það vakti athygli að heilbrigðisráðherra nefndi í framhaldinu að þetta sýndi fram á hversu mikilvægt það er að byggja nýjan Landspítala. Vissulega er það mikilvægt og fyrir löngu tímabært, en hins vegar vita þeir sem til þekkja að bygging nýs Landspítala leysir ekki þetta vandamál því langflestir sjúklingar Landakots hefðu ekki legið inn á nýja meðferðarkjarna LSP. Maður hefði haldið að ráðherra heilbrigðismála vissi betur. Nú hefur verið sett af stað vinna við nýja þarfagreiningu fyrir hina nýju byggingu LSP, þar sem sú síðasta var gerð fyrir 12 árum síðan. Það er áhugavert að sjá það gerast þegar meðferðarkjarninn er í byggingu, en gott og vel, ekki er ráð nema í tíma sé tekið. Pálmi Jónsson yfirlæknir og prófessor öldrunarlækninga á Landspítala rifjar upp í aðsendri grein í Morgunblaðinu tillögur um að byggja nýtt hús við Hringbraut til að hýsa virka starfsemi öldrunarlækninga. Þetta húsnæði þyrfti að geta hýst 80-100 sjúklinga. Þetta er góð ábending. Húsnæði Landakots er löngu úr sér gengið og hentar ekki til starfsemi sem þessarar. Það hefur úttekt LSH í kjölfar hópsýkingarinnar leitt í ljós. Nú er tækifæri til að búa mynduglega að eldri borgurum þessa lands og ég skora á stjórnvöld að skoða þennan kost af alvöru. Til skemmri tíma þarf hins vegar aðrar lausnir. Það er ljóst að húsnæði Landakots og raunar líka Vífilsstaða hentar ekki og er í raun hættulegt þessum einstaklingum í miðjum heimsfaraldri. Það virðist einsýnt að ríkið hafi ekki getu eða burði til að sinna þessu verkefni til skamms tíma. Heilsuvernd, Sóltún og fleiri aðilar hafa boðið fram þjónustu sína, húsnæði og þjálfað starfsfólk, og bauð Sóltún upp á rými fyrir 77 einstaklinga og Heilsuvernd bauð rými fyrir 100 einstaklinga, reyndar til langs tíma og sem framtíðarlausn. Formaður Velferðarnefndar lét hafa það eftir sér í síðasta mánuði að hún skildi ekki hvað tefur ákvarðanatöku ríkisins um að ganga til samninga við Heilsuvernd því þetta fyrirkomulag myndi ekki bara leysa “fráflæðivanda” heldur líka spara ríkinu talsverða fjármuni. Nú spyr ég aftur, hvað tefur? Það eru liðin 5 ár síðan Heilsuvernd bauð fyrst upp á þessa lausn. Heilbrigðisráðherra sagði nýlega eftirfarandi “mín afstaða er sú að það sé mikilvægast að uppfylla nútímakröfur og að við slökum ekki á kröfum fyrir þennan hóp frekar en aðra hópa.” Um það geta allir verið sammála, en var ekki einmitt slakað á kröfum fyrir þennan hóp á Landakoti í illa loftræstu rými þar sem eru fjölbýli með sameiginleg salerni osfrv? Ég skora á stjórnvöld að ganga hratt og örugglega í þá vinnu að ljúka samningum við þessa aðila til að tryggja öryggi okkar eldri borgara. Sú vinna þolir enga bið enda er hætta á að hið ófullnægjandi húsnæði sem nú er boðið upp á geti aukið líkur á frekari hópsmitum hjá þessum viðkvæma hópi. Hagsmunir sjúklinga eiga að vega þyngst, en ekki hvort þjónustan komi frá ríki eða einkaaðilum. Þetta er mikilvægur hluti þess að vernda áhættuhópa, sennilega sá mikilvægasti, eins og 15% dánarhlutfall smitaðra á Landakoti ber vott um. Að endingu, þá snýst aðbúnaður eldri borgara um val okkar allra. Við höfum sem samfélag ákveðið að eldri borgarar þessa lands eyði síðustu æviárunum við aðstæður sem við myndum flest ekki vilja láta bjóða okkur. Myndir þú lesandi góður vilja eyða síðustu árunum í litlu herbergi með öðrum veikum einstaklingi sem þú þekkir ekki og nýta sama baðherbergi og hann/hún og etv fleiri? Viltu gera það í miðjum heimsfaraldri? Afi minn og uppeldisfaðir, Jón Einarsson, átti afmæli í dag 20 nóvember. Ég man þegar sá tími var kominn að hann gat ekki verið lengur heima vegna veikinda og honum var boðin vist í þeim aðstæðum sem lýst er að ofan. Hann, verandi af gamla skólanum, hefði látið bjóða sér þetta en við, aðstandendur hans, gátum það ekki. Sem betur fer tókst okkur að berjast fyrir því að hann fengi einbýli á Sóltúni þar sem hann eyddi sínum síðustu ævidögum og fékk þar frábæra umönnun og aðbúnað. Við endum flest á þessum stað ef okkur endist ævin til. Gerum við okkur sáttmála sem samfélag um þá lágmarks aðstöðu sem við viljum hafa fyrir okkur öll á þessum tíma. Persónulega finnst mér að einbýli með eigin salernisaðstöðu séu lágmarks mannréttindi. Það ásamt öflugri endurhæfingu og greiðu aðgengi að bestu fáanlegu heilbrigðisþjónustu á að vera leiðarljós og markmið okkar sem samfélag þegar við tryggjum sem flestum áhyggjulaust ævikvöld. Höfundur er prófessor við læknadeild Harvard. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Heilbrigðismál Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Landspítalinn Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Hópsýking á Landakoti Tengdar fréttir Vandamál Landakots leysist ekki með nýjum spítala Félag íslenskra öldrunarlækna (FÍÖ) segir að ekki sé gert ráð fyrir starfsemi öldunarlækningadeilda á nýjum spítala við Hringbraut. 20. nóvember 2020 14:24 Öldrunarþjónusta orðið undir og óheppilegt að sjóður eldri borgara sé nýttur í rekstur 19. nóvember 2020 19:31 Fleiri úrræði í boði ef milljarða sjóður aldraðra hefði verið rétt nýttur Formaður Landssambands eldri borgara segir að fleiri hjúkrunarrými væru í boði ef framkvæmdasjóður aldraðra hefði verið nýttur í uppbyggingu þeirra, líkt og reglur kveða á um. 19. nóvember 2020 12:01 Mest lesið Verri framkoma en hjá Trump Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Þú ert búin að eyðileggja líf mitt!!! Sandra Ósk Jóhannsdóttir Skoðun Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson Skoðun Þegar hið smáa verður risastórt Sigurjón Þórðarson Skoðun Halldór 26.07.2025 Halldór Vertu drusla! Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skoðun Ein af hverjum fjórum Silja Höllu Egilsdóttir Skoðun Tekur sér stöðu með Evrópusambandinu Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Verri framkoma en hjá Trump Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson skrifar Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Ein af hverjum fjórum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Vertu drusla! Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Þegar hið smáa verður risastórt Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Þú ert búin að eyðileggja líf mitt!!! Sandra Ósk Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Tekur sér stöðu með Evrópusambandinu Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Feluleikur ríkisstjórnarinnar? Lárus Guðmundsson skrifar Skoðun Ég heiti Elísa og ég er Drusla Elísa Rún Svansdóttir skrifar Skoðun Grindavík má enn bíða Gísli Stefánsson skrifar Skoðun Aðventukerti og aðgangshindranir Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Lífið í tjaldi á Gaza Viðar Hreinsson,Israa Saed skrifar Skoðun Gaza og sjálfbærni mennskunnar Elva Rakel Jónsdóttir skrifar Skoðun Börnin og hungursneyðin í Gaza Sverrir Ólafsson skrifar Skoðun Kynbundið ofbeldi Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Aðdragandi aðildar þarf umboð Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar Skoðun Þétting byggðar er ekki vandamálið Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Þrengt að þjóðarleikvanginum Þorvaldur Örlygsson skrifar Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar Skoðun Alltof mörg sveitarfélög á Íslandi! Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsan að veði? Willum Þór Þórsson skrifar Skoðun Evrópusambandsaðild - valdefling íslensks almennings Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Köllum Skjöld Íslands réttu nafni: Rasískt götugengi Ian McDonald skrifar Skoðun Hverjir eru komnir með nóg? Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Að leigja okkar eigin innviði Halldóra Mogensen skrifar Sjá meira
Stórslysið á Landakoti þar sem 13 einstaklingar létust hefur beint athyglinni að aðbúnaði aldraðra á Íslandi. Því miður hafa þessi mál lengi verið í lamasessi. Það vakti athygli að heilbrigðisráðherra nefndi í framhaldinu að þetta sýndi fram á hversu mikilvægt það er að byggja nýjan Landspítala. Vissulega er það mikilvægt og fyrir löngu tímabært, en hins vegar vita þeir sem til þekkja að bygging nýs Landspítala leysir ekki þetta vandamál því langflestir sjúklingar Landakots hefðu ekki legið inn á nýja meðferðarkjarna LSP. Maður hefði haldið að ráðherra heilbrigðismála vissi betur. Nú hefur verið sett af stað vinna við nýja þarfagreiningu fyrir hina nýju byggingu LSP, þar sem sú síðasta var gerð fyrir 12 árum síðan. Það er áhugavert að sjá það gerast þegar meðferðarkjarninn er í byggingu, en gott og vel, ekki er ráð nema í tíma sé tekið. Pálmi Jónsson yfirlæknir og prófessor öldrunarlækninga á Landspítala rifjar upp í aðsendri grein í Morgunblaðinu tillögur um að byggja nýtt hús við Hringbraut til að hýsa virka starfsemi öldrunarlækninga. Þetta húsnæði þyrfti að geta hýst 80-100 sjúklinga. Þetta er góð ábending. Húsnæði Landakots er löngu úr sér gengið og hentar ekki til starfsemi sem þessarar. Það hefur úttekt LSH í kjölfar hópsýkingarinnar leitt í ljós. Nú er tækifæri til að búa mynduglega að eldri borgurum þessa lands og ég skora á stjórnvöld að skoða þennan kost af alvöru. Til skemmri tíma þarf hins vegar aðrar lausnir. Það er ljóst að húsnæði Landakots og raunar líka Vífilsstaða hentar ekki og er í raun hættulegt þessum einstaklingum í miðjum heimsfaraldri. Það virðist einsýnt að ríkið hafi ekki getu eða burði til að sinna þessu verkefni til skamms tíma. Heilsuvernd, Sóltún og fleiri aðilar hafa boðið fram þjónustu sína, húsnæði og þjálfað starfsfólk, og bauð Sóltún upp á rými fyrir 77 einstaklinga og Heilsuvernd bauð rými fyrir 100 einstaklinga, reyndar til langs tíma og sem framtíðarlausn. Formaður Velferðarnefndar lét hafa það eftir sér í síðasta mánuði að hún skildi ekki hvað tefur ákvarðanatöku ríkisins um að ganga til samninga við Heilsuvernd því þetta fyrirkomulag myndi ekki bara leysa “fráflæðivanda” heldur líka spara ríkinu talsverða fjármuni. Nú spyr ég aftur, hvað tefur? Það eru liðin 5 ár síðan Heilsuvernd bauð fyrst upp á þessa lausn. Heilbrigðisráðherra sagði nýlega eftirfarandi “mín afstaða er sú að það sé mikilvægast að uppfylla nútímakröfur og að við slökum ekki á kröfum fyrir þennan hóp frekar en aðra hópa.” Um það geta allir verið sammála, en var ekki einmitt slakað á kröfum fyrir þennan hóp á Landakoti í illa loftræstu rými þar sem eru fjölbýli með sameiginleg salerni osfrv? Ég skora á stjórnvöld að ganga hratt og örugglega í þá vinnu að ljúka samningum við þessa aðila til að tryggja öryggi okkar eldri borgara. Sú vinna þolir enga bið enda er hætta á að hið ófullnægjandi húsnæði sem nú er boðið upp á geti aukið líkur á frekari hópsmitum hjá þessum viðkvæma hópi. Hagsmunir sjúklinga eiga að vega þyngst, en ekki hvort þjónustan komi frá ríki eða einkaaðilum. Þetta er mikilvægur hluti þess að vernda áhættuhópa, sennilega sá mikilvægasti, eins og 15% dánarhlutfall smitaðra á Landakoti ber vott um. Að endingu, þá snýst aðbúnaður eldri borgara um val okkar allra. Við höfum sem samfélag ákveðið að eldri borgarar þessa lands eyði síðustu æviárunum við aðstæður sem við myndum flest ekki vilja láta bjóða okkur. Myndir þú lesandi góður vilja eyða síðustu árunum í litlu herbergi með öðrum veikum einstaklingi sem þú þekkir ekki og nýta sama baðherbergi og hann/hún og etv fleiri? Viltu gera það í miðjum heimsfaraldri? Afi minn og uppeldisfaðir, Jón Einarsson, átti afmæli í dag 20 nóvember. Ég man þegar sá tími var kominn að hann gat ekki verið lengur heima vegna veikinda og honum var boðin vist í þeim aðstæðum sem lýst er að ofan. Hann, verandi af gamla skólanum, hefði látið bjóða sér þetta en við, aðstandendur hans, gátum það ekki. Sem betur fer tókst okkur að berjast fyrir því að hann fengi einbýli á Sóltúni þar sem hann eyddi sínum síðustu ævidögum og fékk þar frábæra umönnun og aðbúnað. Við endum flest á þessum stað ef okkur endist ævin til. Gerum við okkur sáttmála sem samfélag um þá lágmarks aðstöðu sem við viljum hafa fyrir okkur öll á þessum tíma. Persónulega finnst mér að einbýli með eigin salernisaðstöðu séu lágmarks mannréttindi. Það ásamt öflugri endurhæfingu og greiðu aðgengi að bestu fáanlegu heilbrigðisþjónustu á að vera leiðarljós og markmið okkar sem samfélag þegar við tryggjum sem flestum áhyggjulaust ævikvöld. Höfundur er prófessor við læknadeild Harvard.
Vandamál Landakots leysist ekki með nýjum spítala Félag íslenskra öldrunarlækna (FÍÖ) segir að ekki sé gert ráð fyrir starfsemi öldunarlækningadeilda á nýjum spítala við Hringbraut. 20. nóvember 2020 14:24
Öldrunarþjónusta orðið undir og óheppilegt að sjóður eldri borgara sé nýttur í rekstur 19. nóvember 2020 19:31
Fleiri úrræði í boði ef milljarða sjóður aldraðra hefði verið rétt nýttur Formaður Landssambands eldri borgara segir að fleiri hjúkrunarrými væru í boði ef framkvæmdasjóður aldraðra hefði verið nýttur í uppbyggingu þeirra, líkt og reglur kveða á um. 19. nóvember 2020 12:01
Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar
Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir skrifar
Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar
Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar