Erlent

Hæga­gangur á rúss­neska hag­kerfinu

Samúel Karl Ólason skrifar
Vladimír Pútín, forseti Rússlands.
Vladimír Pútín, forseti Rússlands. AP/Grigory Sysoyev, Sputnik

Stór fyrirtæki í Rússlandi eru að draga saman segl sín þar sem dregið hefur úr umsvifum stríðshagkerfisins svokallaða. Á sama tíma hefur neysla dregist saman í Rússlandi og einnig útflutningur. Ekki er þó verið að segja upp fólki heldur fækka vinnustundum og beita öðrum leiðum til að lækka kostnað.

Þykir þetta til marks um aukið álag á hagkerfi Rússlands vegna innrásarinnar í Úkraínu og refsiaðgerða sem ríkið hefur verið beitt vegna hennar.

Undanfarin ár hefur hagvöxtur Rússlands að mestu byggst á gífurlegri aukningu í hergagnaframleiðslu en það ástand hefur valdið háum vöxtum. Hagvöxtur hefur dregist verulega saman en í nýjustu drögum að fjárlögum í Rússlandi virðist sem fjárútlát til varnarmála muni dragast lítillega saman á næsta ári.

Þá hefur verið til umræðu í Rússlandi að hækka virðisaukaskatt til að auka tekjur ríkisins og fjármagna fjárútlát til varnarmála eins og fram kom í kynningu frá fjármálaráðuneyti Rússlands, samkvæmt frétt CNBC.

Sjá einnig: „Það vill enginn spila eftir reglum sem eru samdar annars staðar“

Í frétt Reuters, sem byggir á viðtölum við heimildarmenn í Rússlandi, segir að blaðamenn fréttaveitunnar hafi fundið minnst sex stór rússnesk fyrirtæki þar sem búið er að stytta vinnuvikuna. Þannig vilja forsvarsmenn fyrirtækjanna draga úr launakostnaði án þess að auka atvinnuleysi í Rússlandi.

Meðal þessara fyrirtækja er Cemros, stærsta sementfyrirtæki Rússlands, en þar hefur vinnuvikan verið stytt um einn dag vegna samdráttar í byggingargeiranum og aukins innflutnings á sementi frá Kína, Indlandi og Belarús. Fyrirtækið er með um þrettán þúsund starfsmenn í átján verksmiðjum víðsvegar um Rússland.

Talsmaður fyrirtækisins sagði í svari við fyrirspurn Reuters að aðgerðirnar séu nauðsynleg krísuviðbrögð. Forsvarsmenn fyrirtækisins búist við því að eftirspurn muni dragast saman um sextíu milljónir tonna af sementi á árinu, sem er sambærilegur samdráttur og í upphafi faraldurs Covid.

Svipað víða annarsstaðar

Hjá öðrum stærðarinnar fyrirtækjum hefur verið gripið til sambærilegra aðgerða. Forsvarsmenn lestarfyrirtækis sem er með um sjö hundrað þúsund starfsmenn hafa beðið þá um að taka sér þrjá auka og launalausa frídaga í hverjum mánuði.

Þá hefur vinnuvikan verið stytt í fjóra daga hjá þremur stórum bílaframleiðendum, Avtovaz, GAZ og Kamaz. Saman hafa þau um níutíu þúsund starfsmenn.

Hjá Alrosa, einu stærsta demantafyrirtæki heims, hafa laun starfsmanna sem vinna ekki í námum verið lækkuð um tíu prósent og að hluta til með styttingu vinnuvikunnar.

Svipaðar sögur er að segja af flestum sviðum rússneska hagkerfisins, samkvæmt greiningu Reuters.

Í frétt Reuters er vísað í greiningu frá áhrifamiklu rússnesku greiningafyrirtæki, þar sem fram kemur að á þessu ári hafi samdráttur í þeim hluta hagkerfisins sem snýr ekki að hergagnaframleiðslu dregist saman um 5,4 prósent.

Þrátt fyrir það er atvinnuleysi í Rússlandi í sögulegu lágmarki, eða 2,1 prósent.

Segja stöðnun líklega

Alþjóðabankinn varaði við því á dögunum að hagkerfi Rússlands stefndi í stöðnun og gera sérfræðingar stofnunarinnar ráð fyrir því að hagvöxtur þar muni líklega ekki fara yfir eitt prósent á næstu árum.

Samkvæmt frétt Moscow Times spáir bankinn 0,9 prósenta hagvexti á þessu ári en spáin var 1,4 prósent í júní. Þá er spáð 0,8 prósentum á næsta ári og einu prósenti árið 2027.

Meðal annars er vísað til lækkandi olíuverðs, en olíusala er helsta tekjulind rússneska ríkisins, samdráttar í útflutningi og hárra stýrivaxta. Þar að auki muni skortur á starfsfólki líklega koma niður á framleiðslu í Rússlandi.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×