Tölum um umferðaröryggi Ágúst Mogensen skrifar 30. júlí 2024 08:00 Ágústmánuður hefur verið slysaþyngsti mánuðurinn í umferðinni ár eftir ár en síðustu 10 ára hafa orðið nær tvö hundruð alvarleg umferðaslys og 678 minni umferðaóhöpp. Þetta er einnig sá mánuður sem flestir týna lífinu á vegum landsins, ökumenn og farþegar sem aldrei koma heim aftur. Ástæðan er oftast sú að ökumaður ekur of hratt, er þreyttur undir stýri eða er undir áhrifum áfengis eða vímuefna, eða er í símanum á meðan ekið er. Flest þau sem slasast eru ungir ökumenn á aldrinum 17-20 ára, af öllum kynjum. Einkenni slysa á þjóðvegum eru árekstrar, útafakstur og bílveltur en það er ýmislegt hægt að gera til að koma í veg fyrir þau. Notkun bílbelta dregur úr meiðslum ef slys verða og með því að draga úr hraða og blanda ekki saman áfengi og akstri má fækka slysum. Ræðum við ungu ökumennina okkar Nú þegar verslunarmannahelgin nálgast með tilheyrandi stuði og útihátíðum má búast við að umferðin á vegunum verði mikil. Margir eru á ferðinni, fólk fer í sumarbústaði, bæjarhátíðir og umferð erlendra ferðamanna er einnig töluverð. Ekki síst eru ungu ökumennirnir okkar á leiðinni í stuðið, hjá þeim eru bílarnir oft þéttsetnir og stemmingin mikil. En áður en þau rúlla úr hlaðinu heima, ræðum við ungmennin okkar og minnum þau á að gæta að hraðanum, hvíla sig áður en lagt er af stað og auðvitað að keyra aldrei undir áhrifum. Gætum þess líka að vera þeim fyrirmynd í þessum efnum sjálf, besta forvörnin er að sýna þeim heilbrigða hegðun í umferðinni. Ölvunarakstur Ölvunarakstur er ein af algengustu orsökum alvarlegra slysa og vert að hafa í huga nú um verslunarmannahelgina þegar áfengi er haft um hönd. Áfengið kann að virka sem hressleikameðal, sérstaklega í upphafi neyslu en þá er alkóhólið bara að slökkva á bremsunni hjá okkur. Áfengi hefur í raun slævandi áhrif á taugakerfið, dregur úr athygli og viðbragðsflýti. Því er best er að láta bílinn alveg vera ef verið er að drekka og sofa vel áður en lagt er í hann daginn eftir. Lögreglan er með sérstakt eftirlit með stútum undir stýri um verslunarmannahelgina en allir geta lagt sitt af mörkum því rannsóknir hafa sýnt að viðhorf vina, kunningja og ættingja til ölvunaraksturs skiptir máli. Ef ölvunarakstur er litinn hornauga í hópnum þá eru minni líkur að einhver keyri eftir að hafa fengið sér áfengi. Hraðakstur og framúrakstur Það eru fjölmargar ástæður fyrir því að hraðakstur er hættuleg og vond hugmynd. Ef við byrjum á sektinni þá getur hún numið allt að 250.000 krónum og sviptingu í 3 mánuði. Það er líka hollt að velta fyrir sér hvernig á að fara að ef bílprófið tapast. Þarftu bíl til að komast til vinnu? Skutla á leikskóla? Komast í skóla? Tímasparnaður sem fylgir hraðakstri er sáralítill og óréttlætanlegur þar sem aukning á slysahættu eykst svo um munar. Ökumenn hafa minna svigrúm til að afstýra hættu og árekstrar verða harðari eftir því sem hraðinni er meiri. Umferðin getur verið þung og hæg þegar fólk er að leggja af stað í ferðalag en við verðum bara sýna þolinmæði. Tökum ekki óþarfa áhættu með framúrakstri og gerum það ekki nema útsýni sé gott og engin umferð á móti. Árekstur á 90 km/klst. hraða við annan bíl er mjög alvarlegt umferðarslys því hvorki bílarnir eða mannfólkið eru hönnuð til að þola þann árekstrarhraða. Látum farsímann vera í akstri Ef þú lítur af veginum í 2 sekúndur á 90 km/hraða vegna þess þú þarft að lesa og skrifa skilaboð eins og ,,já er að lenda”, þá ertu búin(n) að keyra 50 metra blint. Látum símana vera meðan á akstri stendur og notum handfrjálsan búnað ef við þurfum nauðsynlega að hringja eða svara símtölum. Að stilla síma á akstursstillingu (Driving focus/Driving mode) áður en haldið er af stað dregur úr áreiti frá símanum og óþarfa truflun. Fleiri dotta undir stýri en okkur grunar Þreyta vegna svefnleysis er algeng orsök umferðarslysa og sennilega vanskráð. Aðspurðir í könnun sögðust 40% íslenskra ökumanna hafa orðið syfjaðir við akstur sl. 6 mánuði og 3% viðurkenndu að hafa dottað. Áfengi og lyf geta spilað þar inn í vegna slævandi áhrifa. Ökumenn sem dotta eða sofna eiga á hættu að aka útaf eða framan á aðra bifreið með tilheyrandi afleiðingum á 90 km/klst. hraða. Gætið þess að skipuleggja ferðalagið þannig að ekki sé ekið of mikið í einu, fáið nætursvefninn ykkar og akið varlega. Að endingu er þó vert að taka fram að oft gengur umferðin vel á þessum umferðarþungu tímabilum. Ökumenn vita að umferðin er hægari á álagstímum en þeir komast á áfangastað engu að síður. Förum varlega um verslunarmannahelgina og njótum alls sem Ísland hefur upp á að bjóða heil heilsu og án samviskubits eða svekkelsis að hafa fengið háa sekt á leiðinni í fríið. Höfundur er sérfræðingur í forvörnum hjá Verði tryggingum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ágúst Mogensen Umferðaröryggi Samgöngur Ferðalög Mest lesið Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson Skoðun Skoðun Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skapandi leiðir í skóla- og frístundastarfi Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Reykjavík er meðal dreifðustu höfuðborga Evrópu Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Verum öll tengd Sólrún Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Samræðulist í heimi gervigreindar Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Samræmt gæðanám eða einsleit kerfi? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson skrifar Sjá meira
Ágústmánuður hefur verið slysaþyngsti mánuðurinn í umferðinni ár eftir ár en síðustu 10 ára hafa orðið nær tvö hundruð alvarleg umferðaslys og 678 minni umferðaóhöpp. Þetta er einnig sá mánuður sem flestir týna lífinu á vegum landsins, ökumenn og farþegar sem aldrei koma heim aftur. Ástæðan er oftast sú að ökumaður ekur of hratt, er þreyttur undir stýri eða er undir áhrifum áfengis eða vímuefna, eða er í símanum á meðan ekið er. Flest þau sem slasast eru ungir ökumenn á aldrinum 17-20 ára, af öllum kynjum. Einkenni slysa á þjóðvegum eru árekstrar, útafakstur og bílveltur en það er ýmislegt hægt að gera til að koma í veg fyrir þau. Notkun bílbelta dregur úr meiðslum ef slys verða og með því að draga úr hraða og blanda ekki saman áfengi og akstri má fækka slysum. Ræðum við ungu ökumennina okkar Nú þegar verslunarmannahelgin nálgast með tilheyrandi stuði og útihátíðum má búast við að umferðin á vegunum verði mikil. Margir eru á ferðinni, fólk fer í sumarbústaði, bæjarhátíðir og umferð erlendra ferðamanna er einnig töluverð. Ekki síst eru ungu ökumennirnir okkar á leiðinni í stuðið, hjá þeim eru bílarnir oft þéttsetnir og stemmingin mikil. En áður en þau rúlla úr hlaðinu heima, ræðum við ungmennin okkar og minnum þau á að gæta að hraðanum, hvíla sig áður en lagt er af stað og auðvitað að keyra aldrei undir áhrifum. Gætum þess líka að vera þeim fyrirmynd í þessum efnum sjálf, besta forvörnin er að sýna þeim heilbrigða hegðun í umferðinni. Ölvunarakstur Ölvunarakstur er ein af algengustu orsökum alvarlegra slysa og vert að hafa í huga nú um verslunarmannahelgina þegar áfengi er haft um hönd. Áfengið kann að virka sem hressleikameðal, sérstaklega í upphafi neyslu en þá er alkóhólið bara að slökkva á bremsunni hjá okkur. Áfengi hefur í raun slævandi áhrif á taugakerfið, dregur úr athygli og viðbragðsflýti. Því er best er að láta bílinn alveg vera ef verið er að drekka og sofa vel áður en lagt er í hann daginn eftir. Lögreglan er með sérstakt eftirlit með stútum undir stýri um verslunarmannahelgina en allir geta lagt sitt af mörkum því rannsóknir hafa sýnt að viðhorf vina, kunningja og ættingja til ölvunaraksturs skiptir máli. Ef ölvunarakstur er litinn hornauga í hópnum þá eru minni líkur að einhver keyri eftir að hafa fengið sér áfengi. Hraðakstur og framúrakstur Það eru fjölmargar ástæður fyrir því að hraðakstur er hættuleg og vond hugmynd. Ef við byrjum á sektinni þá getur hún numið allt að 250.000 krónum og sviptingu í 3 mánuði. Það er líka hollt að velta fyrir sér hvernig á að fara að ef bílprófið tapast. Þarftu bíl til að komast til vinnu? Skutla á leikskóla? Komast í skóla? Tímasparnaður sem fylgir hraðakstri er sáralítill og óréttlætanlegur þar sem aukning á slysahættu eykst svo um munar. Ökumenn hafa minna svigrúm til að afstýra hættu og árekstrar verða harðari eftir því sem hraðinni er meiri. Umferðin getur verið þung og hæg þegar fólk er að leggja af stað í ferðalag en við verðum bara sýna þolinmæði. Tökum ekki óþarfa áhættu með framúrakstri og gerum það ekki nema útsýni sé gott og engin umferð á móti. Árekstur á 90 km/klst. hraða við annan bíl er mjög alvarlegt umferðarslys því hvorki bílarnir eða mannfólkið eru hönnuð til að þola þann árekstrarhraða. Látum farsímann vera í akstri Ef þú lítur af veginum í 2 sekúndur á 90 km/hraða vegna þess þú þarft að lesa og skrifa skilaboð eins og ,,já er að lenda”, þá ertu búin(n) að keyra 50 metra blint. Látum símana vera meðan á akstri stendur og notum handfrjálsan búnað ef við þurfum nauðsynlega að hringja eða svara símtölum. Að stilla síma á akstursstillingu (Driving focus/Driving mode) áður en haldið er af stað dregur úr áreiti frá símanum og óþarfa truflun. Fleiri dotta undir stýri en okkur grunar Þreyta vegna svefnleysis er algeng orsök umferðarslysa og sennilega vanskráð. Aðspurðir í könnun sögðust 40% íslenskra ökumanna hafa orðið syfjaðir við akstur sl. 6 mánuði og 3% viðurkenndu að hafa dottað. Áfengi og lyf geta spilað þar inn í vegna slævandi áhrifa. Ökumenn sem dotta eða sofna eiga á hættu að aka útaf eða framan á aðra bifreið með tilheyrandi afleiðingum á 90 km/klst. hraða. Gætið þess að skipuleggja ferðalagið þannig að ekki sé ekið of mikið í einu, fáið nætursvefninn ykkar og akið varlega. Að endingu er þó vert að taka fram að oft gengur umferðin vel á þessum umferðarþungu tímabilum. Ökumenn vita að umferðin er hægari á álagstímum en þeir komast á áfangastað engu að síður. Förum varlega um verslunarmannahelgina og njótum alls sem Ísland hefur upp á að bjóða heil heilsu og án samviskubits eða svekkelsis að hafa fengið háa sekt á leiðinni í fríið. Höfundur er sérfræðingur í forvörnum hjá Verði tryggingum.
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar
Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar
Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun