Gamalt handrit úr Valhöll Sigmar Guðmundsson skrifar 23. maí 2023 08:00 Það var áhugavert að lesa viðtal við nýjan formann Samfylkingarinnar, Kristrúnu Frostadóttur, um helgina. Þar var hún eðlilega spurð um stefnubreytingu flokksins í Evrópumálum. Svarið var vægast sagt áhugavert. „Það þýðir ekkert að halda einhverju til streitu sem er kannski ekki vilji fyrir meðal þjóðarinnar. Ef hlutirnir snúast við og það verður knýjandi þörf og vilji hjá landsmönnum til að ganga inn í Evrópusambandið þá mun alls ekki standa á okkur. Við getum ekki keyrt stórt mál eins og þetta í gegn ef það eru einungis tveir stjórnmálaflokkar á þingi sem hafa áhuga á því.“ Svo mörg voru þau orð. Þessa hugsun má umorða í þekktan frasa: ESB er ekki á dagskrá. Hljómar vissulega kunnuglega, en ekki úr þessari átt. Í áratugi hafa Sjálfstæðisflokkur og Framsókn kyrjað þessa möntru, stundum með trúarlegri innlifun. Málið er ekki á dagskrá. Handrit frasans og samskonar slagorða er skrifað í Valhöll og lesið yfir og blessað af Kaupfélagi Skagfirðinga og fleiri hagsmunaaðilum sem lifa og hrærast í fákeppnisumhverfi sem þjónar þeirra hagsmunum en ekki hagsmunum almennings. Fyrir fólk sem hefur trú á því að Evrópusambandið sé leið að því markmiði að á Íslandi ríki meiri stöðugleiki og að verðbólga og vextir séu ekki að jafnaði miklu hærri hér en í nágrannalöndunum, hljóta þessi orð Kristrúnar að teljast talsverð vonbrigði. Ekki bara vegna þess hve vel þau ríma við orð valdaflokkana heldur líka vegna þess að þau eru efnislega röng. Það er mikill vilji meðal þjóðarinnar að ganga í ESB. 44 prósent þeirra sem taka afstöðu eru því fylgjandi en 34 prósent andvíg. Í átta af níu stjórnmálaflokkum er svo meirihluti kjósenda hlynntur þjóðaratkvæðagreiðslu um viðræður um aðild að ESB. Reyndar er mestur stuðningur við það meðal kjósenda Samfylkingarinnar af öllum flokkum, eða 84 prósent. Það væri vissulega fengur fyrir Evrópuhugsjónina ef formaður Samfylkingarinnar væri í þeim hópi. Höldum því samt til haga að nokkrir þingmanna Samfylkingarinnar hafa talað fyrir þessum málstað, þrátt fyrir stefnubreytinguna. Og einn þeirra er í stjórn Evrópuhreyfingarinnar. En afstaða formannsins er samt sú að málið sé ekki á dagskrá, en verði það mögulega, kannski og ef til vill ef kannanir gefa gott veður. Ekki er hægt að skilja tilvitnuð orð Kristrúnar öðruvísi og því ljóst að Evrópuhugsjónin er ekki ofarlega á lista flokksins. Orð formannsins hafa mikið vægi þótt þau rími illa við kannanir um ESB aðild. Og reyndar er hálf furðulegt, í ljósi sögunnar, að í rökræðum Kristrúnar og Bjarna Benediktssonar um Evrópumálin í Silfrinu um helgina, sé það Bjarni sem er nær sannleikanum þegar hann sagði að Samfylkingin hafi pakkað þessu stefnumáli ofan í kassa. Samkvæmt skoðanakönnunum er Samfylkingin að ná sama styrk og fyrir hrun en þá mældist flokkurinn með yfir 26 prósent fylgi í öllum kosningum frá stofnun flokksins. Þeim árangri náði flokkurinn með ESB sem hryggjarstykkið í stefnu sinni og því holur hljómur í fullyrðingum andstæðinga ESB að stefnubreyting nú sé skýringin á fylgisaukningunni. Slíkar kenningar falla um sjálft sig þegar kannanir eru rýndar, líkt og sú sem fyrr er nefnd. Sömu raddir planta gjarnan inn þeirri viðbótarskýringu að stefnubreytingin nú sé tilraun til að byggja brú yfir til Sjálfstæðisflokksins. Ekki ætla ég gera nýjum formanni flokksins upp þá höfuðsynd, því það væri ávísun á áframhaldandi vaxta og verðbólguáþján íslenskra heimila í boði krónunnar. Og þá að ástæðunni fyrir þessari grein. Mín ábending til Evrópusinna allra flokka er þessi: ef það dugar ekki að drjúgur meirihluti þeirra sem taka afstöðu í ítrekuðum könnunum vilji ganga í ESB og að meirihluti sé fyrir því meðal kjósenda átta flokka af níu að efna til þjóðaratkvæðis um aðildarviðræður, hvað þarf þá til? Ætlum við í alvöru að láta Sjálfstæðisflokkinn ráða þessu áfram og taka undir möntruna um að málið sé ekki á dagskrá? Jafnvel þegar kannanir benda allar til að málið sé einmitt á dagskrá! Hvað þarf vaxtastig í landinu að verða hátt, og verðbólgan líka, til að við snúum bökum saman og knýjum á um viðræður við ESB að undangengnu þjóðaratkvæði? Þessi barátta er sérlega brýn í dag þegar við sjáum öfl vera að snúast gegn EES samningnum og vilja leiða okkur aftur inn í torfbæina, þangað sem bresku afturhaldi tókst með lygum og áróðri að teyma bresku þjóðina. Þessi öfl eru sterk innan Sjálfstæðisflokksins, en finnast líka í öðrum flokkum sem sæti eiga á Alþingi. Sturluð staðreynd. Svo er heldur ekki rétt hjá formanni Samfylkingarinnar, og vitna ég til orða sem féllu í Silfrinu, að aðild að ESB sé eingöngu utanríkismál. Ef slík rörsýn á eitt stærsta hagsmunamál fyrirtækja og heimila, sem jafnframt er lykilinn að meiri samkeppni á íslenskum fákeppnismörkuðum, er ráðandi, þá náum við aldrei árangri. ESB er á dagskrá. Núna. Höfundur er þingmaður Viðreisnar Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sigmar Guðmundsson Evrópusambandið Utanríkismál Viðreisn Alþingi Mest lesið Bannað að lækna sykursýki II Lukka Pálsdóttir Skoðun Barnaskapur Bjarna Ben; Fjölmargar þjóðir með meiri kaupmátt en við! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Misskilin mannúð í hælisleitendamálum Nanna Margrét Gunnlaugsdóttir Skoðun Jæja, ræðum þá þetta dásamlega Evrópusamband Haraldur Ólafsson Skoðun Sigurður Ingi og óverðtryggingin Hjalti Þórisson Skoðun Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann Skoðun „Útlendingar“ og „þetta fólk“ Jasmina Vajzović Crnac Skoðun Af hverju ég styð Samfylkinguna – og Hannes Sigurbjörn Jónsson Ásbjörn Þór Ásbjörnsson Skoðun Varnarveggur gegn vonbrigðum Sanna Magdalena Mörtudóttir Skoðun Flokkur fólksins vill efla byggð um land allt! Lilja Rafney Magnúsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun 11 ástæður fyrir því að kjósa Pírata Baldur Karl Magnússon skrifar Skoðun Misskilin mannúð í hælisleitendamálum Nanna Margrét Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann skrifar Skoðun „Útlendingar“ og „þetta fólk“ Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Erum við ekki betri en Talibanar? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Af hverju ég styð Samfylkinguna – og Hannes Sigurbjörn Jónsson Ásbjörn Þór Ásbjörnsson skrifar Skoðun Lyftistöng fyrir samfélagið Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Stöndum með ungu fólki og fjölskyldum Ragna Sigurðardóttir,Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Þrælakistur samtímans? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Bannað að lækna sykursýki II Lukka Pálsdóttir skrifar Skoðun Hvað kostar vímuefnavandinn? Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Hægri menn vega að heilbrigðiskerfinu Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Jæja, ræðum þá þetta dásamlega Evrópusamband Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Kvikmyndagerð á Íslandi: Næstu skref Lilja Dögg Alfreðsdóttir skrifar Skoðun Sigurður Ingi og óverðtryggingin Hjalti Þórisson skrifar Skoðun Varnarveggur gegn vonbrigðum Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Flokkur fólksins vill efla byggð um land allt! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Barnaskapur Bjarna Ben; Fjölmargar þjóðir með meiri kaupmátt en við! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Gekk ég yfir sjó og land og ríkisstofnanir líka Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Getur þú fengið þá hjálp sem þú þarft ef andlega heilsan hrörnar? Sigurrós Eggertsdóttir skrifar Skoðun Skilum skömminni Elín Birna Olsen skrifar Skoðun Reynir Samband sveitarfélaga að spilla gerð kennarasamninga? Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Hefur sálfræðileg meðferð áhrif á líkamlegt heilbrigði? Rúnar Helgi Andrason skrifar Skoðun Vaxtahækkanir og brotið traust - hver ber ábyrgð? Sandra B. Franks skrifar Skoðun Rödd friðar þarf að hljóma skærar Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Af skynsemi Vegagerðarinnar Magnús Rannver Rafnsson skrifar Skoðun Nýja stjórnarskráin — Alþingi rjúfi stöðnunina með stjórnlagaþingi Stjórn Stjórnarskrárfélagsins skrifar Skoðun Nýtt fangelsi – fyrir öruggara samfélag Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Ísland og orkuskiptin: Styðjum þróun á jarðhita og alþjóðlegt samstarf Ester Halldórsdóttir skrifar Skoðun Ærin verkefni næstu ár Ásbjörg Kristinsdóttir skrifar Sjá meira
Það var áhugavert að lesa viðtal við nýjan formann Samfylkingarinnar, Kristrúnu Frostadóttur, um helgina. Þar var hún eðlilega spurð um stefnubreytingu flokksins í Evrópumálum. Svarið var vægast sagt áhugavert. „Það þýðir ekkert að halda einhverju til streitu sem er kannski ekki vilji fyrir meðal þjóðarinnar. Ef hlutirnir snúast við og það verður knýjandi þörf og vilji hjá landsmönnum til að ganga inn í Evrópusambandið þá mun alls ekki standa á okkur. Við getum ekki keyrt stórt mál eins og þetta í gegn ef það eru einungis tveir stjórnmálaflokkar á þingi sem hafa áhuga á því.“ Svo mörg voru þau orð. Þessa hugsun má umorða í þekktan frasa: ESB er ekki á dagskrá. Hljómar vissulega kunnuglega, en ekki úr þessari átt. Í áratugi hafa Sjálfstæðisflokkur og Framsókn kyrjað þessa möntru, stundum með trúarlegri innlifun. Málið er ekki á dagskrá. Handrit frasans og samskonar slagorða er skrifað í Valhöll og lesið yfir og blessað af Kaupfélagi Skagfirðinga og fleiri hagsmunaaðilum sem lifa og hrærast í fákeppnisumhverfi sem þjónar þeirra hagsmunum en ekki hagsmunum almennings. Fyrir fólk sem hefur trú á því að Evrópusambandið sé leið að því markmiði að á Íslandi ríki meiri stöðugleiki og að verðbólga og vextir séu ekki að jafnaði miklu hærri hér en í nágrannalöndunum, hljóta þessi orð Kristrúnar að teljast talsverð vonbrigði. Ekki bara vegna þess hve vel þau ríma við orð valdaflokkana heldur líka vegna þess að þau eru efnislega röng. Það er mikill vilji meðal þjóðarinnar að ganga í ESB. 44 prósent þeirra sem taka afstöðu eru því fylgjandi en 34 prósent andvíg. Í átta af níu stjórnmálaflokkum er svo meirihluti kjósenda hlynntur þjóðaratkvæðagreiðslu um viðræður um aðild að ESB. Reyndar er mestur stuðningur við það meðal kjósenda Samfylkingarinnar af öllum flokkum, eða 84 prósent. Það væri vissulega fengur fyrir Evrópuhugsjónina ef formaður Samfylkingarinnar væri í þeim hópi. Höldum því samt til haga að nokkrir þingmanna Samfylkingarinnar hafa talað fyrir þessum málstað, þrátt fyrir stefnubreytinguna. Og einn þeirra er í stjórn Evrópuhreyfingarinnar. En afstaða formannsins er samt sú að málið sé ekki á dagskrá, en verði það mögulega, kannski og ef til vill ef kannanir gefa gott veður. Ekki er hægt að skilja tilvitnuð orð Kristrúnar öðruvísi og því ljóst að Evrópuhugsjónin er ekki ofarlega á lista flokksins. Orð formannsins hafa mikið vægi þótt þau rími illa við kannanir um ESB aðild. Og reyndar er hálf furðulegt, í ljósi sögunnar, að í rökræðum Kristrúnar og Bjarna Benediktssonar um Evrópumálin í Silfrinu um helgina, sé það Bjarni sem er nær sannleikanum þegar hann sagði að Samfylkingin hafi pakkað þessu stefnumáli ofan í kassa. Samkvæmt skoðanakönnunum er Samfylkingin að ná sama styrk og fyrir hrun en þá mældist flokkurinn með yfir 26 prósent fylgi í öllum kosningum frá stofnun flokksins. Þeim árangri náði flokkurinn með ESB sem hryggjarstykkið í stefnu sinni og því holur hljómur í fullyrðingum andstæðinga ESB að stefnubreyting nú sé skýringin á fylgisaukningunni. Slíkar kenningar falla um sjálft sig þegar kannanir eru rýndar, líkt og sú sem fyrr er nefnd. Sömu raddir planta gjarnan inn þeirri viðbótarskýringu að stefnubreytingin nú sé tilraun til að byggja brú yfir til Sjálfstæðisflokksins. Ekki ætla ég gera nýjum formanni flokksins upp þá höfuðsynd, því það væri ávísun á áframhaldandi vaxta og verðbólguáþján íslenskra heimila í boði krónunnar. Og þá að ástæðunni fyrir þessari grein. Mín ábending til Evrópusinna allra flokka er þessi: ef það dugar ekki að drjúgur meirihluti þeirra sem taka afstöðu í ítrekuðum könnunum vilji ganga í ESB og að meirihluti sé fyrir því meðal kjósenda átta flokka af níu að efna til þjóðaratkvæðis um aðildarviðræður, hvað þarf þá til? Ætlum við í alvöru að láta Sjálfstæðisflokkinn ráða þessu áfram og taka undir möntruna um að málið sé ekki á dagskrá? Jafnvel þegar kannanir benda allar til að málið sé einmitt á dagskrá! Hvað þarf vaxtastig í landinu að verða hátt, og verðbólgan líka, til að við snúum bökum saman og knýjum á um viðræður við ESB að undangengnu þjóðaratkvæði? Þessi barátta er sérlega brýn í dag þegar við sjáum öfl vera að snúast gegn EES samningnum og vilja leiða okkur aftur inn í torfbæina, þangað sem bresku afturhaldi tókst með lygum og áróðri að teyma bresku þjóðina. Þessi öfl eru sterk innan Sjálfstæðisflokksins, en finnast líka í öðrum flokkum sem sæti eiga á Alþingi. Sturluð staðreynd. Svo er heldur ekki rétt hjá formanni Samfylkingarinnar, og vitna ég til orða sem féllu í Silfrinu, að aðild að ESB sé eingöngu utanríkismál. Ef slík rörsýn á eitt stærsta hagsmunamál fyrirtækja og heimila, sem jafnframt er lykilinn að meiri samkeppni á íslenskum fákeppnismörkuðum, er ráðandi, þá náum við aldrei árangri. ESB er á dagskrá. Núna. Höfundur er þingmaður Viðreisnar
Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann Skoðun
Skoðun Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Af hverju ég styð Samfylkinguna – og Hannes Sigurbjörn Jónsson Ásbjörn Þór Ásbjörnsson skrifar
Skoðun Barnaskapur Bjarna Ben; Fjölmargar þjóðir með meiri kaupmátt en við! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Getur þú fengið þá hjálp sem þú þarft ef andlega heilsan hrörnar? Sigurrós Eggertsdóttir skrifar
Skoðun Nýja stjórnarskráin — Alþingi rjúfi stöðnunina með stjórnlagaþingi Stjórn Stjórnarskrárfélagsins skrifar
Skoðun Ísland og orkuskiptin: Styðjum þróun á jarðhita og alþjóðlegt samstarf Ester Halldórsdóttir skrifar
Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann Skoðun