Málefni trans fólks: Hingað erum við þá komin Álfur Birkir Bjarnason og Bjarndís Helga Tómasdóttir skrifa 27. apríl 2023 13:00 Þessa dagana upplifum við hinsegin fólk ákveðið afturhvarf til fortíðar, þar sem sumt fólk telur eðlilegt að samfélagsumræða fari fram um tilvistarrétt fólks. Tilraun er gerð til að varpa rýrð á Samtökin ‘78 fyrir að sinna hagsmunagæslu fyrir trans fólk. Þetta er atburðarás sem við höfum þegar séð erlendis en við höfum einnig séð að með réttum viðbrögðum má minnka áhrifin. Fyrir skömmu birtist skoðanapistill í Morgunblaðinu um Samtökin ‘78 sem hefði raunar getað verið skrifuð fyrir 30 árum síðan, þótt fókusinn hefði þá væntanlega verið á homma og lesbíur en ekki á trans fólk. Í pistlinum er gefið í skyn að fræðsla Samtakanna ‘78 stangist á við lög og fólk hvatt til að kæra hana. Á sama tíma hefur íslenskur hópur sem vill útiloka trans fólk óskað eftir upplýsingum á grundvelli upplýsingalaga um alla samninga sem Samtökin ‘78 hafa gert við ríki og sveitarfélög. Í bréfi þeirra til sveitarstjórna er einnig gefið í skyn að fræðslan standist ekki lög. Tilgangur þessa fámenna hóps fólks er ekki að sefa neinar alvöru áhyggjur af lögmæti fræðslu Samtakanna ‘78, heldur að gera samtökin tortryggileg fyrir að viðurkenna trans fólk sem ómissandi hluta hinsegin samfélagsins. Hér er um að ræða anga af markvissri herferð gegn réttindum trans fólks sem á sér hliðstæður í öllum þeim löndum sem við berum okkur saman við. Þetta sama fólk hefur um nokkurra missera skeið haldið uppi málflutningi um að trans fólk sé einhvers konar ógn og eigi ekkert sameiginlegt með hinsegin samfélaginu, eða réttara sagt með hommum og lesbíum (og stundum tvíkynhneigðu fólki). Þau reyna með því að sá fræjum efa og tortryggni í kringum hinsegin fræðslu Samtakanna ‘78 og heilbrigðisþjónustu trans barna og ungmenna meðal þeirra sem hvorki þekkja starf Samtakanna ‘78 né málefni trans fólks. Þetta er það sem mun gerast næst: Þau munu herja á skóla, stofnanir og fyrirtæki sem fá fræðslu frá Samtökunum ‘78, ekki til að fá svör heldur til að reyna að sá efasemdum. Þau munu reyna að sannfæra fólk um þá fásinnu að réttindi trans fólks stangist á við kvenréttindi. Flestir sem munu taka undir þau sjónarmið verða karlar sem berjast gegn kvenréttindum. Þau munu ljúga því að hinsegin fólk - og þá sérstaklega Samtökin ‘78 - sé að reyna að gera börn trans og hinsegin. Þau munu reyna að sannfæra fólk um að Samtökin ‘78, sem verja hagsmuni hinsegin barna og hinsegin fjölskyldna, séu hættuleg velferð barna. Þau munu reyna að gera lækna og annað heilbrigðisstarfsfólk sem sinnir þjónustu við trans börn tortryggileg með því m.a. að vísa í rannsóknir sem standast ekki skoðun eða snúa út úr viðurkenndum rannsóknum með rangfærslum. Þau munu gefa í skyn að heilbrigðisstarfsfólk, sem sinnir trans börnum og hjálpar þeim samkvæmt bestu mögulegu þekkingu, sé að skaða börn. Þau munu þrýsta á ríki og sveitarfélög að hætta að styðja við víðtæka þjónustu Samtakanna ‘78 með samningum. Þau munu þrýsta á stjórnmálaflokka að skerða réttindi trans fólks og takmarka aðgengi þeirra að heilbrigðisþjónustu. Hvernig vitum við þetta? Jú, því þetta er nákvæmlega það sem hefur gerst í löndunum í kringum okkur. Þar hefur sambærileg taktík og áróður borið árangur sem birtist annars vegar í hræðilegri löggjöf eins og í fjölda ríkja Bandaríkjanna og hins vegar algjöru frosti og oft afturför í réttindabaráttu trans fólks víða um Evrópu. Ísland er aðeins nokkrum misserum á eftir í þeirri þróun sem við höfum fylgst með í löndunum í kringum okkur. Reyndar höfum við séð allt sem talið er upp hér að ofan í íslenskri umræðu nú þegar. Við vitum af reynslu annarra að þessi örsmái hópur sem nú dúkkar upp í opinberri umræðu hér á landi mun halda áfram að reyna að grafa undan áunnum réttindum og samfélagsviðurkenningu trans fólks. Þetta munu þau gera í formi endalausra spurninga í annarlegum tilgangi, hreinna lyga, upplýsingaóreiðu og útúrsnúninga. Andúð á hinsegin fólki hefur fyrir löngu verið hafnað af þorra íslensks almennings og stuðningurinn sem Samtökin ‘78 finna fyrir þessa dagana er magnaður. Við biðjum fólk því að vera áfram vakandi fyrir þeim einkennum umræðunnar sem talin eru upp hér að ofan. Samtökin ‘78, trans fólk og hinsegin fólk almennt þarf sýnilegan og afdráttarlausan stuðning meirihlutasamfélagsins núna. Við viljum langflest samfélag þar sem við höfum öll frelsi til að vera og tilheyra, nákvæmlega eins og við erum. Leyfum ekki örfáum einstaklingum að grafa undan því. Höfundar eru formaður og varaformaður Samtakanna ‘78. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hinsegin Málefni trans fólks Bjarndís Helga Tómasdóttir Mest lesið Ég þarf ekki að læra íslensku til að búa hérna Halla Hrund Logadóttir Skoðun Halldór 25.10.2025 Halldór Óttast Þorgerður úrskurð EFTA-dómstólsins? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Ósýnilegu bjargráð lögreglumannsins Sigurður Árni Reynisson Skoðun Tár, kvár og kvennafrídagurinn Kristína Ösp Steinke Skoðun Allt á einum stað – framtíð stafrænnar þjónustu ríkis og sveitarfélaga Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun Hærri skattar á ferðamenn draga úr tekjum ríkissjóðs Þórir Garðarsson Skoðun Lífsstílsvísindi og breytingaskeiðið Harpa Lind Hilmarsdóttir Skoðun Enn einn dagur í baráttunni Ásta F. Flosadóttir Skoðun Er biðin á enda? Halla Thoroddsen Skoðun Skoðun Skoðun Er biðin á enda? Halla Thoroddsen skrifar Skoðun Lífsstílsvísindi og breytingaskeiðið Harpa Lind Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hærri skattar á ferðamenn draga úr tekjum ríkissjóðs Þórir Garðarsson skrifar Skoðun Ég þarf ekki að læra íslensku til að búa hérna Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Ósýnilegu bjargráð lögreglumannsins Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Allt á einum stað – framtíð stafrænnar þjónustu ríkis og sveitarfélaga Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Óttast Þorgerður úrskurð EFTA-dómstólsins? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisþjóðin sem gleymdi dansinum Brogan Davison,Pétur Ármannsson skrifar Skoðun Hver er að væla? Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Tár, kvár og kvennafrídagurinn Kristína Ösp Steinke skrifar Skoðun Skattaæfingar tengdar landbúnaðarstarfsemi Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Konan - Vinnan - Kjörin í 40 ár Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar Skoðun Íslenskur her og íslensk leyniþjónusta Steingrímur Jónsson skrifar Skoðun Er jafnrétti fyrir allar? Anna Bergþórsdóttir skrifar Skoðun Ættu konur að fara í háskólanám? Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Íris Björk Ágústsdóttir skrifar Skoðun Enn einn dagur í baráttunni Ásta F. Flosadóttir skrifar Skoðun Verðmætasköpunarlaust haust Jón Gunnarsson skrifar Skoðun Enginn grunnur fyrir nýju starfsleyfi Ísteka Rósa Líf Darradóttir,Guðrún Scheving Thorsteinsson skrifar Skoðun Krafan sem kvennahreyfingin gleymdi Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Einfaldar lausnir á vaxtamálavanda bankanna Guðmundur Ásgeirsson skrifar Skoðun Sættum okkur ekki við óbreytt ástand - tillögur Sjálfstæðisflokksins um úrbætur Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Hvað er sköpun í skólastarfi? Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Afglæpavæðing veðmála Gunnar Pétur Haraldsson skrifar Skoðun Gleðilegan kvennafrídag og gleðilegt kvennaár Helena Hafþórsdóttir O’Connor skrifar Skoðun Sterkara námslánakerfi – raunveruleg framför fyrir námsmenn París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Konur Íslands og alþjóðakerfið í takt Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvað er svona merkilegt við það? Hópur starfsfólks Jafnlaunastofu skrifar Skoðun Við erum ekki eign annarra! Anna Lizzy Wichmann skrifar Sjá meira
Þessa dagana upplifum við hinsegin fólk ákveðið afturhvarf til fortíðar, þar sem sumt fólk telur eðlilegt að samfélagsumræða fari fram um tilvistarrétt fólks. Tilraun er gerð til að varpa rýrð á Samtökin ‘78 fyrir að sinna hagsmunagæslu fyrir trans fólk. Þetta er atburðarás sem við höfum þegar séð erlendis en við höfum einnig séð að með réttum viðbrögðum má minnka áhrifin. Fyrir skömmu birtist skoðanapistill í Morgunblaðinu um Samtökin ‘78 sem hefði raunar getað verið skrifuð fyrir 30 árum síðan, þótt fókusinn hefði þá væntanlega verið á homma og lesbíur en ekki á trans fólk. Í pistlinum er gefið í skyn að fræðsla Samtakanna ‘78 stangist á við lög og fólk hvatt til að kæra hana. Á sama tíma hefur íslenskur hópur sem vill útiloka trans fólk óskað eftir upplýsingum á grundvelli upplýsingalaga um alla samninga sem Samtökin ‘78 hafa gert við ríki og sveitarfélög. Í bréfi þeirra til sveitarstjórna er einnig gefið í skyn að fræðslan standist ekki lög. Tilgangur þessa fámenna hóps fólks er ekki að sefa neinar alvöru áhyggjur af lögmæti fræðslu Samtakanna ‘78, heldur að gera samtökin tortryggileg fyrir að viðurkenna trans fólk sem ómissandi hluta hinsegin samfélagsins. Hér er um að ræða anga af markvissri herferð gegn réttindum trans fólks sem á sér hliðstæður í öllum þeim löndum sem við berum okkur saman við. Þetta sama fólk hefur um nokkurra missera skeið haldið uppi málflutningi um að trans fólk sé einhvers konar ógn og eigi ekkert sameiginlegt með hinsegin samfélaginu, eða réttara sagt með hommum og lesbíum (og stundum tvíkynhneigðu fólki). Þau reyna með því að sá fræjum efa og tortryggni í kringum hinsegin fræðslu Samtakanna ‘78 og heilbrigðisþjónustu trans barna og ungmenna meðal þeirra sem hvorki þekkja starf Samtakanna ‘78 né málefni trans fólks. Þetta er það sem mun gerast næst: Þau munu herja á skóla, stofnanir og fyrirtæki sem fá fræðslu frá Samtökunum ‘78, ekki til að fá svör heldur til að reyna að sá efasemdum. Þau munu reyna að sannfæra fólk um þá fásinnu að réttindi trans fólks stangist á við kvenréttindi. Flestir sem munu taka undir þau sjónarmið verða karlar sem berjast gegn kvenréttindum. Þau munu ljúga því að hinsegin fólk - og þá sérstaklega Samtökin ‘78 - sé að reyna að gera börn trans og hinsegin. Þau munu reyna að sannfæra fólk um að Samtökin ‘78, sem verja hagsmuni hinsegin barna og hinsegin fjölskyldna, séu hættuleg velferð barna. Þau munu reyna að gera lækna og annað heilbrigðisstarfsfólk sem sinnir þjónustu við trans börn tortryggileg með því m.a. að vísa í rannsóknir sem standast ekki skoðun eða snúa út úr viðurkenndum rannsóknum með rangfærslum. Þau munu gefa í skyn að heilbrigðisstarfsfólk, sem sinnir trans börnum og hjálpar þeim samkvæmt bestu mögulegu þekkingu, sé að skaða börn. Þau munu þrýsta á ríki og sveitarfélög að hætta að styðja við víðtæka þjónustu Samtakanna ‘78 með samningum. Þau munu þrýsta á stjórnmálaflokka að skerða réttindi trans fólks og takmarka aðgengi þeirra að heilbrigðisþjónustu. Hvernig vitum við þetta? Jú, því þetta er nákvæmlega það sem hefur gerst í löndunum í kringum okkur. Þar hefur sambærileg taktík og áróður borið árangur sem birtist annars vegar í hræðilegri löggjöf eins og í fjölda ríkja Bandaríkjanna og hins vegar algjöru frosti og oft afturför í réttindabaráttu trans fólks víða um Evrópu. Ísland er aðeins nokkrum misserum á eftir í þeirri þróun sem við höfum fylgst með í löndunum í kringum okkur. Reyndar höfum við séð allt sem talið er upp hér að ofan í íslenskri umræðu nú þegar. Við vitum af reynslu annarra að þessi örsmái hópur sem nú dúkkar upp í opinberri umræðu hér á landi mun halda áfram að reyna að grafa undan áunnum réttindum og samfélagsviðurkenningu trans fólks. Þetta munu þau gera í formi endalausra spurninga í annarlegum tilgangi, hreinna lyga, upplýsingaóreiðu og útúrsnúninga. Andúð á hinsegin fólki hefur fyrir löngu verið hafnað af þorra íslensks almennings og stuðningurinn sem Samtökin ‘78 finna fyrir þessa dagana er magnaður. Við biðjum fólk því að vera áfram vakandi fyrir þeim einkennum umræðunnar sem talin eru upp hér að ofan. Samtökin ‘78, trans fólk og hinsegin fólk almennt þarf sýnilegan og afdráttarlausan stuðning meirihlutasamfélagsins núna. Við viljum langflest samfélag þar sem við höfum öll frelsi til að vera og tilheyra, nákvæmlega eins og við erum. Leyfum ekki örfáum einstaklingum að grafa undan því. Höfundar eru formaður og varaformaður Samtakanna ‘78.
Allt á einum stað – framtíð stafrænnar þjónustu ríkis og sveitarfélaga Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun
Skoðun Allt á einum stað – framtíð stafrænnar þjónustu ríkis og sveitarfélaga Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar
Skoðun Enginn grunnur fyrir nýju starfsleyfi Ísteka Rósa Líf Darradóttir,Guðrún Scheving Thorsteinsson skrifar
Skoðun Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Sættum okkur ekki við óbreytt ástand - tillögur Sjálfstæðisflokksins um úrbætur Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Sterkara námslánakerfi – raunveruleg framför fyrir námsmenn París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar
Allt á einum stað – framtíð stafrænnar þjónustu ríkis og sveitarfélaga Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun