Hatursorðræða og umsögn Reykjavíkurborgar Helgi Áss Grétarsson skrifar 28. janúar 2023 08:00 „Og alltaf eigum við að greina snjómokstursþjónustuna og vetrarþjónustuna með augum kynjaðrar starfs- og fjárhagsáætlunar, og okkur skortir dáldið upp á það, því miður“, sagði borgarfulltrúi Vinstri-Grænna (VG) í ræðustól borgarstjórnar í umræðum 3. janúar sl. um fyrirkomulag snjóruðnings í Reykjavík. Já, greining snjómokstursþjónustu út frá kynjaðri fjárhags- og starfsáætlunargerð er nánast jafn mikilvæg, ef ekki mikilvægari, en það að sinna snjómokstri vel. Svona er verið að reyna breyta orðræðu og starfsháttum í samfélaginu. Allt á að skoða út frá stöðu kynjanna. Breyta á tungumálinu, siðum okkar og hvað sé heimilt að hugsa, segja og tjá. Vart verður annað sagt en að Katrín Jakobsdóttir, formaður VG og forsætisráðherra, hafi með verkum sínum ýtt undir þessa þróun. Aðgerðaráætlun um hatursorðræðu – þingsályktunartillaga Tillaga forsætisráðuneytisins til þingsályktunar um aðgerðaráætlun gegn hatursorðræðu 2023–2026 var gerð aðgengileg inn á samráðsgátt stjórnvalda hinn 4. janúar síðastliðinn. Þessi tillögugerð er reist á mörgum liðum. Þrátt fyrir það liggur ekki fyrir hvað hatursorðræða merki. Sem dæmi er ekki samstaða um það á alþjóðlegum vettvangi hver sé merking þessa hugtaks. Það er því í þróun. Svo sem komið hefur fram í fjölmiðlum þá lýtur einn liður í tillögu forsætisráðherra að skylt verði fyrir tiltekna starfsmenn hins opinbera að sækja námskeið um hatursorðræðu. Svo sérstakur sem sá hluti tillögunnar er, verður hér staðnæmst við lið sem nefndur er „vitundarvakningarherferð“ en undir þeim lið er lagt til að komið verði á fót herferðum sem lýsa m.a. birtingarmyndum og afleiðingum hatursorðræðutjáningar. Um þennan síðastnefnda lið tillögunnar segir í greinargerð að „[ö]ll eiga rétt á að lifa í öruggu samfélagi án þess að eiga á hættu að verða fyrir hatursorðræðu...“. Sem sagt, auka skal vitund almennings um hatursorðræðu, m.a. með „nýlenskuna“ að vopni. Umsögn Reykjavíkurborgar Mannréttinda- og lýðræðisskrifstofa Reykjavíkurborgar skilaði, f.h. borgarinnar, umsögn um áðurnefnda tillögu til þingsályktunar. Í umsögn Reykjavíkurborgar var m.a. vikið að þeim lið sem varðaði áðurnefnda „vitundarvakningarherferð“ og var átalið að í greinargerð um þetta atriði skorti „viðurkenningu á því að konur sem berjast gegn ríkjandi kynjakerfi verða ítrekað fyrir hatursorðræðu“. Þessi síðastnefnda staðhæfing í umsögninni var hvorki studd með dæmum né heimildum. Einnig var í umsögn Reykjavíkurborgar komið inn á það að skoða bæri „kynjuð áhrif á hatrið sem ýmsir hópar upplifa, svo sem hvernig aðilar innan minnihlutahópa geta upplifað hatursorðræðu með ólíkum hætti eftir kyni, en einnig hvernig fólk af ólíkum kynjum og þá oft á tíðum konur eru nýttar í hatursorðræðu og baráttu gegn réttindum og tilverurétti minnihlutahópa, sbr. TERF hreyfinguna sem berst í nafni kvenréttinda gegn trans konum“. Hin tilvitnuðu ummæli virðast m.a. gefa í skyn, án sannana, að einstaklingar taki ekki sjálfstæða afstöðu til málefna heldur séu nýttir í hatursorðræðu. Einnig að nálgast eigi hatursorðræðuhugtakið með svo flóknum hætti að nánast hver sem er geti hvenær sem er skilgreint orðræðu annarra sem hatursorðræðu í sinn garð. Svona nálgun á viðfangsefnið er hættuleg í lýðræðisríki þar sem mannréttindi njóta verndar, þ.m.t. tjáningarfrelsið. Hvert er hlutverk Reykjavíkurborgar? Stjórn Reykjavíkurborgar hefur lengi einkennst af því að verkefnum er sinnt sem á engan hátt tengjast grundvallarskyldum sveitarfélags. Í stað þess að leggja áherslu á að grunnþjónusta við borgarana sé sinnt með sem skilvirkustum hætti er of margt í starfseminni sem byggt er á óhagnýtri hugmyndafræði. Furðu vekur t.d. að Reykjavíkurborg, eitt sveitarfélaga, leggi sig í framkróka um að skila umsögn um mál eins og því sem hér hefur verið gert að umtalsefni. Lokaorð Spyrna þarf við fótum í þessu einskonar menningarstríði og er það ekki síst skylda þeirra sem eru í víglínu stjórnmálanna og varðveita vilja borgaraleg gildi. Frelsi einstaklingsins kemur ekki af sjálfu sér og fyllsta ástæða er til að hvetja hugrakkt fólk til að taka þátt og móta hvernig samfélagið þróast að þessu leyti. Einn góðan veðurdag gæti það orðið of seint. Höfundur er varaborgarfulltrúi Sjálfstæðisflokksins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sjálfstæðisflokkurinn Borgarstjórn Reykjavík Helgi Áss Grétarsson Snjómokstur Jafnréttismál Mest lesið Börn í gámaskólum á meðan bæjarskrifstofur stækka – hvar er forgangsröðin? Ásgeir Elvar Garðarsson Skoðun Skýr stefna um málfrelsi Róbert H. Haraldsson Skoðun Munar þig um 5-7 milljónir árlega? Jón Pétur Zimzen Skoðun Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir Skoðun Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun Kosningar í september Guðveig Lind Eyglóardóttir Skoðun Heilsufarsmat á vinnustöðum: Góð fjárfesting í heilbrigði og vellíðan starfsfólks Gígja Valgerður Harðardóttir Skoðun Framtíð nemenda í Kópavogi í fyrsta sæti Halla Björg Evans Skoðun Keldnaland – fjölmenn hverfi í mótun Þorsteinn R. Hermannsson Skoðun Olíuleit á Drekasvæði - tilvistarleit Halldór Reynisson Skoðun Skoðun Skoðun Lesblindir og stuðningur í skólum Snævar Ívarsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun Rýnt í stöðu kvenna með örorkulífeyri Huld Magnúsdóttir skrifar Skoðun Brot sem fyrnast í höndum lögreglu – hversu mörg í viðbót? Þórhildur Gyða Arnarsdóttir skrifar Skoðun Olíuleit á Drekasvæði - tilvistarleit Halldór Reynisson skrifar Skoðun Kosningar í september Guðveig Lind Eyglóardóttir skrifar Skoðun Þegar orkuöflun er sett á ís - dæmið frá Suður-Afríku Hallgrímur Óskarsson skrifar Skoðun Framtíð nemenda í Kópavogi í fyrsta sæti Halla Björg Evans skrifar Skoðun Skýr stefna um málfrelsi Róbert H. Haraldsson skrifar Skoðun Heilsufarsmat á vinnustöðum: Góð fjárfesting í heilbrigði og vellíðan starfsfólks Gígja Valgerður Harðardóttir skrifar Skoðun Munar þig um 5-7 milljónir árlega? Jón Pétur Zimzen skrifar Skoðun Keldnaland – fjölmenn hverfi í mótun Þorsteinn R. Hermannsson skrifar Skoðun Eflum traustið Helgi Áss Grétarsson,Marta Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Börn í gámaskólum á meðan bæjarskrifstofur stækka – hvar er forgangsröðin? Ásgeir Elvar Garðarsson skrifar Skoðun Hver er kjarninn í samfélagi sem selur hjarta sitt? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Seljum börnum nikótín! Hugi Halldórsson skrifar Skoðun Sundrung á vinstri væng Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Þegar samfélagið missir vinnuna Hrafn Splidt Þorvaldsson skrifar Skoðun Akademískt frelsi og ókurteisi Kolbeinn H. Stefánsson skrifar Skoðun Hvar liggur ábyrgð hins fullorðna á hegðun ungmenna í samfélaginu? Rakel Guðbjörnsdóttir skrifar Skoðun Yfir hverju er verið að brosa? Árni Kristjánsson skrifar Skoðun Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson skrifar Skoðun Stjórnvöld sem fjárfestatenglar Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Ákall til ESB-sinna: Hvar eru undanþágurnar? Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun Er ég ömurlegt foreldri ef ég segi nei við barnið mitt? Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun Vindorkuvæðing í skjóli nætur Kristín Helga Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Þátttökuverðlaun Þórdísar Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Fjármálaráðherra búinn að segja A Ögmundur Jónasson skrifar Skoðun Hagfræði-tilgáta ómeðtekin Karl Guðlaugsson skrifar Skoðun Ótryggt aðgengi á Veðurstofureit Friðjón R. Friðjónsson skrifar Sjá meira
„Og alltaf eigum við að greina snjómokstursþjónustuna og vetrarþjónustuna með augum kynjaðrar starfs- og fjárhagsáætlunar, og okkur skortir dáldið upp á það, því miður“, sagði borgarfulltrúi Vinstri-Grænna (VG) í ræðustól borgarstjórnar í umræðum 3. janúar sl. um fyrirkomulag snjóruðnings í Reykjavík. Já, greining snjómokstursþjónustu út frá kynjaðri fjárhags- og starfsáætlunargerð er nánast jafn mikilvæg, ef ekki mikilvægari, en það að sinna snjómokstri vel. Svona er verið að reyna breyta orðræðu og starfsháttum í samfélaginu. Allt á að skoða út frá stöðu kynjanna. Breyta á tungumálinu, siðum okkar og hvað sé heimilt að hugsa, segja og tjá. Vart verður annað sagt en að Katrín Jakobsdóttir, formaður VG og forsætisráðherra, hafi með verkum sínum ýtt undir þessa þróun. Aðgerðaráætlun um hatursorðræðu – þingsályktunartillaga Tillaga forsætisráðuneytisins til þingsályktunar um aðgerðaráætlun gegn hatursorðræðu 2023–2026 var gerð aðgengileg inn á samráðsgátt stjórnvalda hinn 4. janúar síðastliðinn. Þessi tillögugerð er reist á mörgum liðum. Þrátt fyrir það liggur ekki fyrir hvað hatursorðræða merki. Sem dæmi er ekki samstaða um það á alþjóðlegum vettvangi hver sé merking þessa hugtaks. Það er því í þróun. Svo sem komið hefur fram í fjölmiðlum þá lýtur einn liður í tillögu forsætisráðherra að skylt verði fyrir tiltekna starfsmenn hins opinbera að sækja námskeið um hatursorðræðu. Svo sérstakur sem sá hluti tillögunnar er, verður hér staðnæmst við lið sem nefndur er „vitundarvakningarherferð“ en undir þeim lið er lagt til að komið verði á fót herferðum sem lýsa m.a. birtingarmyndum og afleiðingum hatursorðræðutjáningar. Um þennan síðastnefnda lið tillögunnar segir í greinargerð að „[ö]ll eiga rétt á að lifa í öruggu samfélagi án þess að eiga á hættu að verða fyrir hatursorðræðu...“. Sem sagt, auka skal vitund almennings um hatursorðræðu, m.a. með „nýlenskuna“ að vopni. Umsögn Reykjavíkurborgar Mannréttinda- og lýðræðisskrifstofa Reykjavíkurborgar skilaði, f.h. borgarinnar, umsögn um áðurnefnda tillögu til þingsályktunar. Í umsögn Reykjavíkurborgar var m.a. vikið að þeim lið sem varðaði áðurnefnda „vitundarvakningarherferð“ og var átalið að í greinargerð um þetta atriði skorti „viðurkenningu á því að konur sem berjast gegn ríkjandi kynjakerfi verða ítrekað fyrir hatursorðræðu“. Þessi síðastnefnda staðhæfing í umsögninni var hvorki studd með dæmum né heimildum. Einnig var í umsögn Reykjavíkurborgar komið inn á það að skoða bæri „kynjuð áhrif á hatrið sem ýmsir hópar upplifa, svo sem hvernig aðilar innan minnihlutahópa geta upplifað hatursorðræðu með ólíkum hætti eftir kyni, en einnig hvernig fólk af ólíkum kynjum og þá oft á tíðum konur eru nýttar í hatursorðræðu og baráttu gegn réttindum og tilverurétti minnihlutahópa, sbr. TERF hreyfinguna sem berst í nafni kvenréttinda gegn trans konum“. Hin tilvitnuðu ummæli virðast m.a. gefa í skyn, án sannana, að einstaklingar taki ekki sjálfstæða afstöðu til málefna heldur séu nýttir í hatursorðræðu. Einnig að nálgast eigi hatursorðræðuhugtakið með svo flóknum hætti að nánast hver sem er geti hvenær sem er skilgreint orðræðu annarra sem hatursorðræðu í sinn garð. Svona nálgun á viðfangsefnið er hættuleg í lýðræðisríki þar sem mannréttindi njóta verndar, þ.m.t. tjáningarfrelsið. Hvert er hlutverk Reykjavíkurborgar? Stjórn Reykjavíkurborgar hefur lengi einkennst af því að verkefnum er sinnt sem á engan hátt tengjast grundvallarskyldum sveitarfélags. Í stað þess að leggja áherslu á að grunnþjónusta við borgarana sé sinnt með sem skilvirkustum hætti er of margt í starfseminni sem byggt er á óhagnýtri hugmyndafræði. Furðu vekur t.d. að Reykjavíkurborg, eitt sveitarfélaga, leggi sig í framkróka um að skila umsögn um mál eins og því sem hér hefur verið gert að umtalsefni. Lokaorð Spyrna þarf við fótum í þessu einskonar menningarstríði og er það ekki síst skylda þeirra sem eru í víglínu stjórnmálanna og varðveita vilja borgaraleg gildi. Frelsi einstaklingsins kemur ekki af sjálfu sér og fyllsta ástæða er til að hvetja hugrakkt fólk til að taka þátt og móta hvernig samfélagið þróast að þessu leyti. Einn góðan veðurdag gæti það orðið of seint. Höfundur er varaborgarfulltrúi Sjálfstæðisflokksins.
Börn í gámaskólum á meðan bæjarskrifstofur stækka – hvar er forgangsröðin? Ásgeir Elvar Garðarsson Skoðun
Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir Skoðun
Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun
Heilsufarsmat á vinnustöðum: Góð fjárfesting í heilbrigði og vellíðan starfsfólks Gígja Valgerður Harðardóttir Skoðun
Skoðun Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Skoðun Brot sem fyrnast í höndum lögreglu – hversu mörg í viðbót? Þórhildur Gyða Arnarsdóttir skrifar
Skoðun Heilsufarsmat á vinnustöðum: Góð fjárfesting í heilbrigði og vellíðan starfsfólks Gígja Valgerður Harðardóttir skrifar
Skoðun Börn í gámaskólum á meðan bæjarskrifstofur stækka – hvar er forgangsröðin? Ásgeir Elvar Garðarsson skrifar
Skoðun Hvar liggur ábyrgð hins fullorðna á hegðun ungmenna í samfélaginu? Rakel Guðbjörnsdóttir skrifar
Skoðun Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson skrifar
Börn í gámaskólum á meðan bæjarskrifstofur stækka – hvar er forgangsröðin? Ásgeir Elvar Garðarsson Skoðun
Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir Skoðun
Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun
Heilsufarsmat á vinnustöðum: Góð fjárfesting í heilbrigði og vellíðan starfsfólks Gígja Valgerður Harðardóttir Skoðun