Barnvæn bylting Bóas Hallgrímsson skrifar 6. september 2022 13:00 Þann 16. ágúst síðastliðinn birtist á vef Vísis skoðunargrein hverrar höfundur er Haraldur Freyr Gíslason formaður Félags leikskólakennara. Grein Haraldar er mjög góð en í henni gælir höfundur við þá hugmynd að hugsanlega séu hagsmunir barna ekki endilega í hávegum hafðir þegar tekist er á um leikskólamál. Undirritaður telur að slíkar grunsemdir eigi við rök að styðjast. Á nokkurra ára fresti hafa leikskólamál tilhneigingu til þess að leita upp á yfirborðið, í auknum mæli, í samfélagslegri orðræðu og kosningar eru þá oft á næsta leyti. Fjölmargt fólk, í framboði, hefur í hyggju að láta til sín taka í samfélagsmálum stíga þá fram og lýsa yfir skoðunum sínum á menntamálum. Frambjóðendur virðast nefnilega hneigjast ríkulega til þess að ræða brúarsmíði til þess að brúa hina djúpu og breiðu gjá sem myndast á milli fæðingaroflofs foreldra og dagvistunar barna – eðlilega. Það er ekki hægt um vik fyrir alla foreldra að reiða sig á aðstandendur, vini og vandamenn til þess að brúa bilið. Hér þarf að gera betur. Brúin byggir nefnilega sig ekki sjálf á meðan verið er að ræða hönnun og útfærslu. Það má setja á sig ýmiskonar gleraugu til þess að horfa á brúarsmíðina; uppeldisfræðilegar linsur, þroskasálfræðilegar, með áherslu tekjumöguleika og atvinnulíf, jafnrétti, rétt þeirra sem minna fjármagn hafa á milli handanna til þess að eiga börn, einstakra foreldra, einstæðra foreldra og svo mætti lengi telja. Hlutverk leikskóla er, eins og Haraldur Freyr bendir á í grein sinni, að tryggja börnum gæða menntun, uppeldi og umönnun sem tekur mið af aldri barna og þroska. Þetta er hið skilgreinda þjónustuhlutverk leikskóla. Til þess að vel megi til takast þá er brýnt að saman fari stefna og aðgerðir. Það er erfitt að ætla leikskólum landsins taka við fleiri börnum og yngri börnum þegar brösuglega gengur að manna starfsstaðina, þegar að málaflokkurinn hefur ekki sama aðgang að fjármagni og eðlilegt væri. Sé það sannarlega stefnan á Íslandi að börn frá 12 mánaða aldri hafi aðgang að gæða menntun, uppeldi og umönnun þá verður að taka mið af því þegar fjármunum er útlutað til málaflokksins. En eins mætti skoða þá útfærslu sem aðrir hafa talað fyrir, að í stað þess að leikskólar landsins taki við börnum frá 12 mánaða aldri verði þeim fjármunum sem í það ætti að ráðstafa frekar deilt til þeirra foreldra sem vilja lengja sitt fæðingaroflof. Það er nefnilega ekki sanngjarnt að útdeila 12 mánuðum í fæðingarorlof þegar engin stendur brúin við lok þess tímabils. En í þeirri umræðu fara á loft viðvörunarflögg, verði farið á þá vegferð að fjölga mánuðum í fæðingarorlofi verða það þá aðrir en feður sem taka þá mánuði sem aukreitis verða? Það sem gladdi okkur hjá Samtökum sjálfstætt starfandi skóla var það að sjá Harald drepa á því að hugsanlega væru það hagsmunir annara hópa en þeirra sem kjarnastarfið á leikskólum snýst um. Nefnilega börnin. Sæunn Kjartansdóttir hefur skrifað um fyrstu árin í lífi barns og hefur bent á að á meðan við, íslenska þjóðin, bjóðum barnafjölskyldum ekki upp á 24 mánaða fæðingarorlof þá verðum við að girða okkur í brók og horfast í augu við það að það kemur til með kosta samfélagið umtalsverðar fjárhæðir að vera sannarlega lausnamiðuð í framkvæmd. Við þurfum að bjóða betri kjör fyrir það fólk sem kýs að sinna börnunum okkar, við þurfum að bjóða yngstu börnunum upp á þjónustu sem tekur mið af aldri og þroska og við verðum að setja það í algeran forgrunn að endurhugsa leikskólastarf með þarfir yngstu „nemendanna“ í huga. Það er ekki sanngjarnt að það liggi alfarið á herðum sveitarfélagana að finna úrlausn á leikskólavistun, það þarf að horfa heildrænt á vandamálið sem við okkur blasir. Leikskólar landsins hafa lengi verið við þenslumörk, leikskólastigið vex úr hlutfalli hratt og brösuglega hefur gengið að fjölga leikskólakennurum og öðru fagfólki í takt við þensluna. Samstarf ríkis og sveitarfélaga þarf að vera sterkara hvað leikskóla varðar. Sveitarfélögin keppast við að bjóða leikskólaþjónustu hvað mesta og besta, en samtalið þarf að vera stærra og allir aðilar að samtalinu þurfa að sýna fram á meðvitund um stærð og umfang. Aðilar að samtali þurfa að vera úr röðum leikskólakennara, fagfólks í skólamálum, frá sveitarfélögum, frá mennta og barnamálaráðuneytinu og barnafjölskyldum. Samtalið þarf að vera gagnsætt og skýrt og markmiðin kjörnuð – hvað er það sem við viljum sjá breytast? Við þurfum nýja sýn, við þurfum barnvæna byltingu og við þurfum að vinna að henni í sameiningu. Höfundur er framkvæmdastjóri Hjallastefnunnar og varamaður í stjórn Samtaka sjálfstætt starfandi skóla. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Leikskólar Börn og uppeldi Skóla - og menntamál Bóas Hallgrímsson Mest lesið Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun Er ég ömurlegt foreldri ef ég segi nei við barnið mitt? Stefán Þorri Helgason Skoðun Þátttökuverðlaun Þórdísar Ragnar Þór Pétursson Skoðun Seljum börnum nikótín! Hugi Halldórsson Skoðun Sundrung á vinstri væng Jökull Sólberg Auðunsson Skoðun Vindorkuvæðing í skjóli nætur Kristín Helga Gunnarsdóttir Skoðun Ákall til ESB-sinna: Hvar eru undanþágurnar? Einar Jóhannes Guðnason Skoðun Fjármálaráðherra búinn að segja A Ögmundur Jónasson Skoðun Hvar liggur ábyrgð hins fullorðna á hegðun ungmenna í samfélaginu? Rakel Guðbjörnsdóttir Skoðun Þegar samfélagið missir vinnuna Hrafn Splidt Þorvaldsson Skoðun Skoðun Skoðun Hver er kjarninn í samfélagi sem selur hjarta sitt? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Seljum börnum nikótín! Hugi Halldórsson skrifar Skoðun Sundrung á vinstri væng Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Þegar samfélagið missir vinnuna Hrafn Splidt Þorvaldsson skrifar Skoðun Akademískt frelsi og ókurteisi Kolbeinn H. Stefánsson skrifar Skoðun Hvar liggur ábyrgð hins fullorðna á hegðun ungmenna í samfélaginu? Rakel Guðbjörnsdóttir skrifar Skoðun Yfir hverju er verið að brosa? Árni Kristjánsson skrifar Skoðun Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson skrifar Skoðun Stjórnvöld sem fjárfestatenglar Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Ákall til ESB-sinna: Hvar eru undanþágurnar? Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun Er ég ömurlegt foreldri ef ég segi nei við barnið mitt? Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun Vindorkuvæðing í skjóli nætur Kristín Helga Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Þátttökuverðlaun Þórdísar Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Fjármálaráðherra búinn að segja A Ögmundur Jónasson skrifar Skoðun Hagfræði-tilgáta ómeðtekin Karl Guðlaugsson skrifar Skoðun Ótryggt aðgengi á Veðurstofureit Friðjón R. Friðjónsson skrifar Skoðun Stattu vörð um launin þín Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Byggjum fyrir eldra fólk, ekki ungt Ólafur Margeirsson skrifar Skoðun Hlustum í eitt skipti á foreldra Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Hugleiðingar um ástandið fyrir botni Miðjarðarhafs Örn Sigurðsson skrifar Skoðun Heildstætt heilbrigðiskerfi – hagur okkar allra Alma D. Möller skrifar Skoðun Vanþekking eða vísvitandi blekkingar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun „I believe the children are our future…“ Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi félagasamtaka og magnað maraþon Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Allt sem ég þarf að gera Dagbjartur Kristjánsson skrifar Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson skrifar Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Notkun ökklabanda Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Sjá meira
Þann 16. ágúst síðastliðinn birtist á vef Vísis skoðunargrein hverrar höfundur er Haraldur Freyr Gíslason formaður Félags leikskólakennara. Grein Haraldar er mjög góð en í henni gælir höfundur við þá hugmynd að hugsanlega séu hagsmunir barna ekki endilega í hávegum hafðir þegar tekist er á um leikskólamál. Undirritaður telur að slíkar grunsemdir eigi við rök að styðjast. Á nokkurra ára fresti hafa leikskólamál tilhneigingu til þess að leita upp á yfirborðið, í auknum mæli, í samfélagslegri orðræðu og kosningar eru þá oft á næsta leyti. Fjölmargt fólk, í framboði, hefur í hyggju að láta til sín taka í samfélagsmálum stíga þá fram og lýsa yfir skoðunum sínum á menntamálum. Frambjóðendur virðast nefnilega hneigjast ríkulega til þess að ræða brúarsmíði til þess að brúa hina djúpu og breiðu gjá sem myndast á milli fæðingaroflofs foreldra og dagvistunar barna – eðlilega. Það er ekki hægt um vik fyrir alla foreldra að reiða sig á aðstandendur, vini og vandamenn til þess að brúa bilið. Hér þarf að gera betur. Brúin byggir nefnilega sig ekki sjálf á meðan verið er að ræða hönnun og útfærslu. Það má setja á sig ýmiskonar gleraugu til þess að horfa á brúarsmíðina; uppeldisfræðilegar linsur, þroskasálfræðilegar, með áherslu tekjumöguleika og atvinnulíf, jafnrétti, rétt þeirra sem minna fjármagn hafa á milli handanna til þess að eiga börn, einstakra foreldra, einstæðra foreldra og svo mætti lengi telja. Hlutverk leikskóla er, eins og Haraldur Freyr bendir á í grein sinni, að tryggja börnum gæða menntun, uppeldi og umönnun sem tekur mið af aldri barna og þroska. Þetta er hið skilgreinda þjónustuhlutverk leikskóla. Til þess að vel megi til takast þá er brýnt að saman fari stefna og aðgerðir. Það er erfitt að ætla leikskólum landsins taka við fleiri börnum og yngri börnum þegar brösuglega gengur að manna starfsstaðina, þegar að málaflokkurinn hefur ekki sama aðgang að fjármagni og eðlilegt væri. Sé það sannarlega stefnan á Íslandi að börn frá 12 mánaða aldri hafi aðgang að gæða menntun, uppeldi og umönnun þá verður að taka mið af því þegar fjármunum er útlutað til málaflokksins. En eins mætti skoða þá útfærslu sem aðrir hafa talað fyrir, að í stað þess að leikskólar landsins taki við börnum frá 12 mánaða aldri verði þeim fjármunum sem í það ætti að ráðstafa frekar deilt til þeirra foreldra sem vilja lengja sitt fæðingaroflof. Það er nefnilega ekki sanngjarnt að útdeila 12 mánuðum í fæðingarorlof þegar engin stendur brúin við lok þess tímabils. En í þeirri umræðu fara á loft viðvörunarflögg, verði farið á þá vegferð að fjölga mánuðum í fæðingarorlofi verða það þá aðrir en feður sem taka þá mánuði sem aukreitis verða? Það sem gladdi okkur hjá Samtökum sjálfstætt starfandi skóla var það að sjá Harald drepa á því að hugsanlega væru það hagsmunir annara hópa en þeirra sem kjarnastarfið á leikskólum snýst um. Nefnilega börnin. Sæunn Kjartansdóttir hefur skrifað um fyrstu árin í lífi barns og hefur bent á að á meðan við, íslenska þjóðin, bjóðum barnafjölskyldum ekki upp á 24 mánaða fæðingarorlof þá verðum við að girða okkur í brók og horfast í augu við það að það kemur til með kosta samfélagið umtalsverðar fjárhæðir að vera sannarlega lausnamiðuð í framkvæmd. Við þurfum að bjóða betri kjör fyrir það fólk sem kýs að sinna börnunum okkar, við þurfum að bjóða yngstu börnunum upp á þjónustu sem tekur mið af aldri og þroska og við verðum að setja það í algeran forgrunn að endurhugsa leikskólastarf með þarfir yngstu „nemendanna“ í huga. Það er ekki sanngjarnt að það liggi alfarið á herðum sveitarfélagana að finna úrlausn á leikskólavistun, það þarf að horfa heildrænt á vandamálið sem við okkur blasir. Leikskólar landsins hafa lengi verið við þenslumörk, leikskólastigið vex úr hlutfalli hratt og brösuglega hefur gengið að fjölga leikskólakennurum og öðru fagfólki í takt við þensluna. Samstarf ríkis og sveitarfélaga þarf að vera sterkara hvað leikskóla varðar. Sveitarfélögin keppast við að bjóða leikskólaþjónustu hvað mesta og besta, en samtalið þarf að vera stærra og allir aðilar að samtalinu þurfa að sýna fram á meðvitund um stærð og umfang. Aðilar að samtali þurfa að vera úr röðum leikskólakennara, fagfólks í skólamálum, frá sveitarfélögum, frá mennta og barnamálaráðuneytinu og barnafjölskyldum. Samtalið þarf að vera gagnsætt og skýrt og markmiðin kjörnuð – hvað er það sem við viljum sjá breytast? Við þurfum nýja sýn, við þurfum barnvæna byltingu og við þurfum að vinna að henni í sameiningu. Höfundur er framkvæmdastjóri Hjallastefnunnar og varamaður í stjórn Samtaka sjálfstætt starfandi skóla.
Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun
Skoðun Hvar liggur ábyrgð hins fullorðna á hegðun ungmenna í samfélaginu? Rakel Guðbjörnsdóttir skrifar
Skoðun Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson skrifar
Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar
Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun