Seðlabankinn fóðrar fjármálahýenurnar Vilhjálmur Birgisson skrifar 3. ágúst 2022 13:00 Enn og aftur kemur Seðlabankinn og hótar launafólki illilega vegna komandi kjarasamninga en rétt er að geta þess að einungis 12 vikur eru þar til kjarasamningar á hinum almenna vinnumarkaði renna út. Það er svo sorglegt að sjá og verða vitni að varðmennskunni enn og aftur í kringum fjármálaelítuna og Seðlabankann er vílar ekki fyrir sér að kasta launafólki, almenningi og heimilunum eins og hverju öðru fóðri í ginið á fjármálahýenunum með því að hækka vexti viðstöðulaust. Það er rétt að rifja upp að í síðustu kjarasamningum gerði verkalýðshreyfingin allt til að stuðla hér að stöðugleika sem byggðist á lágri verðbólgu og hagstæðu vaxtaumhverfi. Við sömdum um krónutöluhækkanir sem námu 90 þúsund krónum í fjögurra ára samningi handa þeim tekjulægstu og 67.500 krónum handa þeim sem ekki tækju laun eftir kauptöxtum. Já, við gerðum allt rétt í kjarasamningsgerðinni 2019 og allir voru sammála um að lífskjarasamningurinn myndi tryggja stöðugleika næstu fjögur árin, en að sjálfsögðu sá enginn fyrir Covidfaraldur né stríð í Úkraníu. En núna á enn og aftur að skella allri ábyrgðinni á launafólk og heimili. Það er ljóst að lífskjarasamningurinn sem gerður var 2019 stuðlaði að vaxtalækkunarferli og í nokkra mánuði var íslenskum almenningi og heimilum boðið upp á nokkuð sambærileg vaxtakjör á húsnæðislánum og neytendum í þeim löndum sem við viljum bera okkur saman við stendur til boða. En Adam var ekki lengi í paradís, enda hafa stýrivextir Seðlabankans hækkað úr 0,75% í 4,75% á skömmum tíma og allur ávinningurinn sem náðist er fokinn út í veður og vind. Það er dapurt að sjá Seðlabankann hækka vexti vegna hluta sem launafólk og heimili bera enga ábyrgð á enda liggur fyrir að verðbólgan hér á landi er vegna framboðsskorts á húsnæði og vegna innfluttrar verðbólgu sem við ráðum ekkert við. Það blasir við að vaxtahækkanir Seðlabankans gera ekkert annað en að fóðra hýenur fjármálaelítunnar eins og enginn sé morgundagurinn enda nam t.d. hagnaður viðskiptabankanna þriggja litlu minna en allar útflutningstekjur á þorskafurðum á síðasta ári. Ávinningur af lífskjarasamningum að þurrkast upp Já það er skelfilegt að verða vitni að því að vaxtahækkanir fjármálakerfisins að undanförnu hafi gert það að verkum að allur ávinningur sem náðist í síðasta kjarasamningi hefur þurrkast upp. Sem dæmi þá hafa óverðtryggðir húsnæðisvextir á breytilegum vöxtum hækkað á síðustu 12 mánuðum um uppundir 3%. Það hefur leitt af sér að vaxtabyrði þeirra sem eru með slík húsnæðislán hefur hækkað um tugþúsundir á mánuði. 20 milljóna húsnæðislán óverðtryggt á breytilegum vöxtum – greiðslubyrðin hefur hækkað um 47 þúsund á mánuði 30 milljóna húsnæðislán óverðtryggt á breytilegum vöxtum – greiðslubyrðin hefur hækkað um 70 þúsund á mánuði 40 milljóna húsnæðislán óverðtryggt á breytilegum vöxtum – greiðslubyrðin hefur hækkað um 94 þúsund á mánuði 50 milljóna húsnæðislán óverðtryggt á breytilegum vöxtum – greiðslubyrðin hefur hækkað um 116 þúsund á mánuði 60 milljóna húsnæðislán óverðtryggt á breytilegum vöxtum – greiðslubyrðin hefur hækkað um 140 þúsund á mánuði Rétt er að geta þess að um 50% óverðtryggðra húsnæðislána heimilanna eru með breytilega vexti og 50% fasta vexti. Hjá þeim 50% sem eru með breytilega vexti hefur greiðslubyrðin aukist gríðarlega á síðustu 12 mánuðum eins sjá má hér að ofan. Hins vegar er einnig rétt að geta þess að á næstu 2 árum eða svo losnar stór hluti þeirra húsnæðislána sem eru með fasta vexti og mun þá vaxtahöggið skella á þeim heimilum af fullum þunga. Þessi aukning á greiðslubyrði heimilanna er síðan fyrir utan allar aðrar kostnaðarhækkanir sem dunið hafa á almenningi og heimilum eins og hækkun á matarverði, bensíni, fasteignagjöldum, opinberri þjónustu og annarri þjónustu sem heimilin verða að hafa aðgengi að. Það er einnig rétt að geta þess að vegna hækkandi verðbólgu hafa leigjendur þurft að horfa uppá tugþúsunda hækkun á leiguverði á liðnum árum. Á þessu sést að búið er að færa allar launahækkanir sem um var samið í síðustu samningum hjá hluta af heimilunum yfir til fjármálaelítunnar og ef stjórnvöld, Samtök atvinnulífsins, Samband íslenskra sveitarfélaga og Seðlabankinn halda eina einustu mínútu að þetta ofbeldi gagnvart almenningi, launafólki og heimilunum verði látið átölulaust í komandi kjarasamningum þá vaða menn villu vegar. Þessar vaxtahækkanir á liðnum 12 mánuðum og aðrar kostnaðarhækkanir hafa ekki „bara“ gert það að verkum að lágtekjufólk á erfitt með að ná endum saman frá mánuði til mánaðar heldur er millistéttin einnig við það að lenda í erfiðleikum við að ná að framfleyta sér frá mánuði til mánaðar. Það er rétt að ítreka að eftir 2 ár eða svo þá munu 50% lánasamninga sem eru með breytilega óverðtryggða húsnæðisvexti losna sem mun leiða til tug þúsunda aukningar á greiðslubyrði þeirra á mánuði. Þetta verður alls ekki látið átölulaust í komandi kjarasamningum enda gera vaxtahækkanir ekkert annað en að soga fjármuni frá almenningi og heimilum niður í holræsi fjármálakerfisins eða með öðrum orðum færa fé frá skuldsettum almenningi og heimilum til fjármálaelítunnar og þeirra ríku! Höfundur er formaður Starfsgreinasambandsins og Verkalýðsfélags Akraness. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Vilhjálmur Birgisson Kjaramál Seðlabankinn Vinnumarkaður Íslenskir bankar Mest lesið Er loftlagskvíðinn horfinn? Sonja Huld Guðjónsdóttir Skoðun Betri hellir, stærri kylfur? Ingvar Þóroddsson Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir Skoðun Tvær leiðir færar til þess að skóli fyrir alla geti virkað Íris Björk Eysteinsdóttir Skoðun Líttupp - ertu að missa af einhverju? Skúli Bragi Geirdal Skoðun Kvennabarátta á tímum bakslags Tatjana Latinovic Skoðun Sameiginlegt sundkort fyrir höfuðborgarsvæðið – löngu tímabært Þórdís Lóa Þórhallsdóttir Skoðun Okur fákeppni og ofurvextir halda uppi verðbólgu Þorsteinn Sæmundsson Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson Skoðun Skrift er málið Guðbjörg Rut Þórisdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Femínísk utanríkisstefna: aukin samstaða og aðgerðir Guillaume Bazard skrifar Skoðun Hagsmunir flugrekstrar á Íslandi eru miklir Jóhannes Bjarni Guðmundsson skrifar Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Kvennabarátta á tímum bakslags Tatjana Latinovic skrifar Skoðun Líttupp - ertu að missa af einhverju? Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Betri hellir, stærri kylfur? Ingvar Þóroddsson skrifar Skoðun Er loftlagskvíðinn horfinn? Sonja Huld Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Okur fákeppni og ofurvextir halda uppi verðbólgu Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Óverjandi framkoma við fyrirtæki Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Viljum við læra af sögunni eða endurtaka hana? Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Réttlæti hins sterka. Þegar vitleysan í dómsal slær allt út Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Sameiginlegt sundkort fyrir höfuðborgarsvæðið – löngu tímabært Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Frá Peking 1995 til 2025: Samstarf, framþróun og ný heimsskipan Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Ástarsvik ein tegund ofbeldis gegn eldra fólki Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Lítil bleik slaufa kemur miklu til leiðar Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Fræ menntunar – frá Froebel til Jung Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun 1500 vanvirk ungmenni í Reykjavík Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hvað eiga kaffihúsin á 18. öld á Englandi og gervigreind sameiginlegt? Stefán Atli Rúnarsson skrifar Skoðun Að hafa trú á samfélaginu Hjálmar Bogi Hafliðason skrifar Skoðun Sköpum samfélag fyrir börn Gunnar Salvarsson skrifar Skoðun Skrift er málið Guðbjörg Rut Þórisdóttir skrifar Skoðun Viltu hafa jákvæð áhrif þegar þú ferðast? Ásdís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Tvær leiðir færar til þess að skóli fyrir alla geti virkað Íris Björk Eysteinsdóttir skrifar Skoðun Örorkubyrði og örorkuframlag lífeyrissjóða Björgvin Jón Bjarnason skrifar Skoðun Komið gott! Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Gervigreind er persónulegi kennarinn þinn – Lærum að læra upp á nýtt Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Gegn áætluðu kílómetragjaldi stjórnvalda á bifhjól Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Tillaga um hærri vörugjöld á mótorhjól er skref aftur á bak Unnar Már Magnússon skrifar Skoðun Hvernig hugsar þú um hreint vatn? Lovísa Árnadóttir skrifar Sjá meira
Enn og aftur kemur Seðlabankinn og hótar launafólki illilega vegna komandi kjarasamninga en rétt er að geta þess að einungis 12 vikur eru þar til kjarasamningar á hinum almenna vinnumarkaði renna út. Það er svo sorglegt að sjá og verða vitni að varðmennskunni enn og aftur í kringum fjármálaelítuna og Seðlabankann er vílar ekki fyrir sér að kasta launafólki, almenningi og heimilunum eins og hverju öðru fóðri í ginið á fjármálahýenunum með því að hækka vexti viðstöðulaust. Það er rétt að rifja upp að í síðustu kjarasamningum gerði verkalýðshreyfingin allt til að stuðla hér að stöðugleika sem byggðist á lágri verðbólgu og hagstæðu vaxtaumhverfi. Við sömdum um krónutöluhækkanir sem námu 90 þúsund krónum í fjögurra ára samningi handa þeim tekjulægstu og 67.500 krónum handa þeim sem ekki tækju laun eftir kauptöxtum. Já, við gerðum allt rétt í kjarasamningsgerðinni 2019 og allir voru sammála um að lífskjarasamningurinn myndi tryggja stöðugleika næstu fjögur árin, en að sjálfsögðu sá enginn fyrir Covidfaraldur né stríð í Úkraníu. En núna á enn og aftur að skella allri ábyrgðinni á launafólk og heimili. Það er ljóst að lífskjarasamningurinn sem gerður var 2019 stuðlaði að vaxtalækkunarferli og í nokkra mánuði var íslenskum almenningi og heimilum boðið upp á nokkuð sambærileg vaxtakjör á húsnæðislánum og neytendum í þeim löndum sem við viljum bera okkur saman við stendur til boða. En Adam var ekki lengi í paradís, enda hafa stýrivextir Seðlabankans hækkað úr 0,75% í 4,75% á skömmum tíma og allur ávinningurinn sem náðist er fokinn út í veður og vind. Það er dapurt að sjá Seðlabankann hækka vexti vegna hluta sem launafólk og heimili bera enga ábyrgð á enda liggur fyrir að verðbólgan hér á landi er vegna framboðsskorts á húsnæði og vegna innfluttrar verðbólgu sem við ráðum ekkert við. Það blasir við að vaxtahækkanir Seðlabankans gera ekkert annað en að fóðra hýenur fjármálaelítunnar eins og enginn sé morgundagurinn enda nam t.d. hagnaður viðskiptabankanna þriggja litlu minna en allar útflutningstekjur á þorskafurðum á síðasta ári. Ávinningur af lífskjarasamningum að þurrkast upp Já það er skelfilegt að verða vitni að því að vaxtahækkanir fjármálakerfisins að undanförnu hafi gert það að verkum að allur ávinningur sem náðist í síðasta kjarasamningi hefur þurrkast upp. Sem dæmi þá hafa óverðtryggðir húsnæðisvextir á breytilegum vöxtum hækkað á síðustu 12 mánuðum um uppundir 3%. Það hefur leitt af sér að vaxtabyrði þeirra sem eru með slík húsnæðislán hefur hækkað um tugþúsundir á mánuði. 20 milljóna húsnæðislán óverðtryggt á breytilegum vöxtum – greiðslubyrðin hefur hækkað um 47 þúsund á mánuði 30 milljóna húsnæðislán óverðtryggt á breytilegum vöxtum – greiðslubyrðin hefur hækkað um 70 þúsund á mánuði 40 milljóna húsnæðislán óverðtryggt á breytilegum vöxtum – greiðslubyrðin hefur hækkað um 94 þúsund á mánuði 50 milljóna húsnæðislán óverðtryggt á breytilegum vöxtum – greiðslubyrðin hefur hækkað um 116 þúsund á mánuði 60 milljóna húsnæðislán óverðtryggt á breytilegum vöxtum – greiðslubyrðin hefur hækkað um 140 þúsund á mánuði Rétt er að geta þess að um 50% óverðtryggðra húsnæðislána heimilanna eru með breytilega vexti og 50% fasta vexti. Hjá þeim 50% sem eru með breytilega vexti hefur greiðslubyrðin aukist gríðarlega á síðustu 12 mánuðum eins sjá má hér að ofan. Hins vegar er einnig rétt að geta þess að á næstu 2 árum eða svo losnar stór hluti þeirra húsnæðislána sem eru með fasta vexti og mun þá vaxtahöggið skella á þeim heimilum af fullum þunga. Þessi aukning á greiðslubyrði heimilanna er síðan fyrir utan allar aðrar kostnaðarhækkanir sem dunið hafa á almenningi og heimilum eins og hækkun á matarverði, bensíni, fasteignagjöldum, opinberri þjónustu og annarri þjónustu sem heimilin verða að hafa aðgengi að. Það er einnig rétt að geta þess að vegna hækkandi verðbólgu hafa leigjendur þurft að horfa uppá tugþúsunda hækkun á leiguverði á liðnum árum. Á þessu sést að búið er að færa allar launahækkanir sem um var samið í síðustu samningum hjá hluta af heimilunum yfir til fjármálaelítunnar og ef stjórnvöld, Samtök atvinnulífsins, Samband íslenskra sveitarfélaga og Seðlabankinn halda eina einustu mínútu að þetta ofbeldi gagnvart almenningi, launafólki og heimilunum verði látið átölulaust í komandi kjarasamningum þá vaða menn villu vegar. Þessar vaxtahækkanir á liðnum 12 mánuðum og aðrar kostnaðarhækkanir hafa ekki „bara“ gert það að verkum að lágtekjufólk á erfitt með að ná endum saman frá mánuði til mánaðar heldur er millistéttin einnig við það að lenda í erfiðleikum við að ná að framfleyta sér frá mánuði til mánaðar. Það er rétt að ítreka að eftir 2 ár eða svo þá munu 50% lánasamninga sem eru með breytilega óverðtryggða húsnæðisvexti losna sem mun leiða til tug þúsunda aukningar á greiðslubyrði þeirra á mánuði. Þetta verður alls ekki látið átölulaust í komandi kjarasamningum enda gera vaxtahækkanir ekkert annað en að soga fjármuni frá almenningi og heimilum niður í holræsi fjármálakerfisins eða með öðrum orðum færa fé frá skuldsettum almenningi og heimilum til fjármálaelítunnar og þeirra ríku! Höfundur er formaður Starfsgreinasambandsins og Verkalýðsfélags Akraness.
Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson Skoðun
Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar
Skoðun Viljum við læra af sögunni eða endurtaka hana? Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Sameiginlegt sundkort fyrir höfuðborgarsvæðið – löngu tímabært Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar
Skoðun Frá Peking 1995 til 2025: Samstarf, framþróun og ný heimsskipan Karl Héðinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Hvað eiga kaffihúsin á 18. öld á Englandi og gervigreind sameiginlegt? Stefán Atli Rúnarsson skrifar
Skoðun Gervigreind er persónulegi kennarinn þinn – Lærum að læra upp á nýtt Sigvaldi Einarsson skrifar
Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson Skoðun