Hver er framtíð íslenskra sjónvarpsstöðva og streymisveitna? Elfa Ýr Gylfadóttir skrifar 30. janúar 2020 11:00 Árið 2008 lét Jim Keyes forstjóri myndbandaleigunnar Blockbuster í Bandaríkjunum hafa það eftir sér að Netflix væri ekki einu sinni á radar fyrirtækisins sem hugsanlegur samkeppnisaðili. Tveimur árum seinna var Blockbuster lýst gjaldþrota. Fjölmörg önnur dæmi eru um það að forsvarsmenn þekktra fyrirtækja bregðist seint eða illa við örum tæknibreytingum. En á örmörkuðum getur reynst erfitt að standast alþjóðlega samkeppni jafnvel þó að brugðist sé hratt og rétt við. Nýjar alþjóðlegar streymisveitur í samkeppni Áhugavert er að skoða stöðu og framtíð sjónvarpsmiðla í ljósi örra breytinga á markaði. Áhorf á línulega dagskrá sjónvarps fer minnkandi og vilja notendur í auknum mæli horfa á áhugavert efni á þeim stað og tíma sem þeir sjálfir kjósa. Í lok árs 2019 voru notendur YouTube um 2 milljarðar. Netflix, sem er stærsta streymisveita heims, var með um 158 milljónir áskrifenda í lok árs 2019. Þá var Amazon Prime með 112 milljónir notenda og Hulu með um 28 milljónir notenda á árinu 2019. Í nóvember á síðasta ári varð bæði Apple TV og Disney+ aðgengilegt bandarískum notendum. Apple er stórt tæknifyrirtæki með mikla getu til að kaupa og framleiða efni og býður nú þjónustu sína í yfir 100 ríkjum. Disney á og framleiðir mikið magn myndefnis, m.a. Star Wars og Marvel, ásamt ógrynni annarra Disney-kvikmynda og -þáttaraða. Nú hefur Disney tilkynnt að þjónustan verði aðgengileg með vorinu í helstu ríkjum Evrópu. Þá hefur verið upplýst að í maí á þessu ári muni bæði HBO Max og Peacock verða í boði fyrir bandaríska áskrifendur. Á HBO Max verða Warner-kvikmyndir, auk þátta eins og Game of Thrones, Friends, The Big Bang Theory og South Park. NBC og Universal standa að baki Peacock með myndir eins og Back to the Future og þættina Saturday Night Live og Cheers. Þróunin hefur því orðið sú að framleiðendur sjónvarpsþáttaraða og kvikmynda vilja koma efni sínu á framfæri beint til viðskiptavina án milliliða. Þetta þýðir að efni frá mörgum stærstu kvikmynda- og sjónvarpsframleiðendum verður ekki lengur aðgengilegt á Netflix og öðrum streymisveitum. Vísbendingar hafa verið um það að þróunin væri í þessa átt og því hafa fyrirtæki eins og Netflix lagt ofuráherslu á framleiðslu eigin efnis fyrir viðskiptavini sína. Á árinu 2018 framleiddi Netflix 80 nýjar kvikmyndir og 700 þáttaraðir um allan heim. Fyrirtækið leggur mikla áherslu á framleiðslu efnis í þeim ríkjum og á þeim mörkuðum sem Netflix er starfandi. Netflix kaupir nú fleiri þætti og þáttaraðir en nokkur önnur streymisþjónusta eða sjónvarpsstöð í heiminum og er gert ráð fyrir því að áskrifendum fjölgi um 100 milljónir á hverjum 2-2,5 árum héðan í frá. Vaxandi samkeppni frá Norðurlöndunum? Í september 2019 bárust fréttir af því að Nordic Entertainment Group muni hefja starfsemi hér á landi á fyrri hluta þessa árs með efnisveitunni Viaplay. Þegar fyrirtækið hefur starfsemi á Íslandi verður Viaplay í boði alls staðar á Norðurlöndunum, en fyrirtækið er nú þegar með 1,4 milljónir áskrifenda. Viaplay hefur m.a. keypt réttinn að ensku úrvalsdeildinni, þýsku úrvalsdeildinni, meistaradeild Evrópu, NFL, UFC og Formúlu 1 á norrænum mörkuðum. Þá býður Viaplay upp á sjónvarpsþáttaraðir, kvikmyndir og barnaefni fyrir norræna viðskiptavini sína. Ljóst er að þróunin á sjónvarpsmarkaði verður sífellt erfiðari fyrir þau fyrirtæki sem ekki hafa fjárhagslegt bolmagn til að framleiða eigið innlent efni. Á Íslandi hafa fyrirtækin einungis fjármagn til að framleiða 1-2 leiknar sjónvarpsþáttaraðir hvert um sig í samanburði við 700 þáttaraðir Netflix á ári. Þá er ljóst að þeir aðilar sem byggja efnisval sitt upp á þáttaröðum og kvikmyndum alþjóðlegra fyrirtækja munu eiga sífellt erfiðara með að nálgast slíkt efni því fyrirtækin vilja selja efni milliliðalaust. Þá geta stór alþjóðleg fyrirtæki auðveldlega keypt réttindi að eftirsóknarverðu íþróttaefni fyrir marga ólíka markaði í Evrópu. Hver er framtíð íslenskra sjónvarpsmiðla og streymisveitna? Íslenskar sjónvarpsstöðvar og streymisveitur hafa nú þegar brugðist hratt við þróuninni og gera allt hvað þær geta til að bjóða íslenskt og áhugavert erlent sjónvarpsefni sem ekki er aðgengilegt á alþjóðlegu streymisveitunum. En spyrja má hvernig íslenskar sjónvarpsstöðvar og streymisveitur á örmarkaði geti keppt við alþjóðlegar streymisveitur sem framleiða gríðarlegt magn efnis og hafa fjárhagslegt bolmagn til að kaupa sýningarrétti á vinsælu efni fyrir heilu landssvæðin. Þá má spyrja hvernig hægt verður að tryggja Íslendingum aðgang að fjölbreyttu efni sem speglar menningu og sögu þjóðarinnar í alþjóðlegu samkeppnisumhverfi. Jafnframt er ekki síður mikilvægt að huga að stöðu íslenskunnar á næstu árum þar sem alþjóðlegar streymisveitur þurfa ekki að texta og talsetja efni sitt á íslensku frekar en þær vilja. Höfundur er framkvæmdastjóri fjölmiðlanefndar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Elfa Ýr Gylfadóttir Fjölmiðlar Mest lesið „Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman Skoðun Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson Skoðun Heiðmörk: Gaddavír og girðingar Auður Kjartansdóttir Skoðun Réttlát leiðrétting veiðigjalda Elín Íris Fanndal Skoðun Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir Skoðun Vér erum úr sömu sveit Steinþór Logi Arnarsson Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Hamas og átökin við Ísrael – hvað er ekki sagt upphátt? Einar G Harðarson Skoðun Halldór 24.05.2025 Halldór Tuttugu ár af röddum sem áður voru þaggaðar, og framtíðin er okkar Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Skoðun Skoðun Vér erum úr sömu sveit Steinþór Logi Arnarsson skrifar Skoðun „Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Réttlát leiðrétting veiðigjalda Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir skrifar Skoðun Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson skrifar Skoðun Heiðmörk: Gaddavír og girðingar Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Tuttugu ár af röddum sem áður voru þaggaðar, og framtíðin er okkar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun #blessmeta - önnur grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers virði er lambakjöt? Hafliði Halldórsson skrifar Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Þjóðareign, trú og skattar Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hamas og átökin við Ísrael – hvað er ekki sagt upphátt? Einar G Harðarson skrifar Skoðun Gjaldfrjálsar máltíðir fyrir leikskólabörn Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Næstu sólarhringar á Gaza skipta sköpum Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Huglæg réttlætiskennd og skattar á verðmætasköpun Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Loksins fær þyrlan heimili fyrir norðan Njáll Trausti Friðbertsson skrifar Skoðun Opið bréf til stjórnvalda Elín Ýr Arnar Hafdísardóttir skrifar Skoðun Við skuldum þeim að hlusta Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson skrifar Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar Skoðun Alvarleg staða í umhverfi fréttamiðla Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Stöðvum Hamas. Einungis þannig getum við stöðvað hryllinginn á Gaza BIrgir Finnsson skrifar Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Æfingin skapar meistarann! Sigurjón Már Fox Gunnarsson skrifar Skoðun 140 sinnum líklegra að verða fyrir eldingu Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar Skoðun Traust í húfi Eyjólfur Ármannsson skrifar Sjá meira
Árið 2008 lét Jim Keyes forstjóri myndbandaleigunnar Blockbuster í Bandaríkjunum hafa það eftir sér að Netflix væri ekki einu sinni á radar fyrirtækisins sem hugsanlegur samkeppnisaðili. Tveimur árum seinna var Blockbuster lýst gjaldþrota. Fjölmörg önnur dæmi eru um það að forsvarsmenn þekktra fyrirtækja bregðist seint eða illa við örum tæknibreytingum. En á örmörkuðum getur reynst erfitt að standast alþjóðlega samkeppni jafnvel þó að brugðist sé hratt og rétt við. Nýjar alþjóðlegar streymisveitur í samkeppni Áhugavert er að skoða stöðu og framtíð sjónvarpsmiðla í ljósi örra breytinga á markaði. Áhorf á línulega dagskrá sjónvarps fer minnkandi og vilja notendur í auknum mæli horfa á áhugavert efni á þeim stað og tíma sem þeir sjálfir kjósa. Í lok árs 2019 voru notendur YouTube um 2 milljarðar. Netflix, sem er stærsta streymisveita heims, var með um 158 milljónir áskrifenda í lok árs 2019. Þá var Amazon Prime með 112 milljónir notenda og Hulu með um 28 milljónir notenda á árinu 2019. Í nóvember á síðasta ári varð bæði Apple TV og Disney+ aðgengilegt bandarískum notendum. Apple er stórt tæknifyrirtæki með mikla getu til að kaupa og framleiða efni og býður nú þjónustu sína í yfir 100 ríkjum. Disney á og framleiðir mikið magn myndefnis, m.a. Star Wars og Marvel, ásamt ógrynni annarra Disney-kvikmynda og -þáttaraða. Nú hefur Disney tilkynnt að þjónustan verði aðgengileg með vorinu í helstu ríkjum Evrópu. Þá hefur verið upplýst að í maí á þessu ári muni bæði HBO Max og Peacock verða í boði fyrir bandaríska áskrifendur. Á HBO Max verða Warner-kvikmyndir, auk þátta eins og Game of Thrones, Friends, The Big Bang Theory og South Park. NBC og Universal standa að baki Peacock með myndir eins og Back to the Future og þættina Saturday Night Live og Cheers. Þróunin hefur því orðið sú að framleiðendur sjónvarpsþáttaraða og kvikmynda vilja koma efni sínu á framfæri beint til viðskiptavina án milliliða. Þetta þýðir að efni frá mörgum stærstu kvikmynda- og sjónvarpsframleiðendum verður ekki lengur aðgengilegt á Netflix og öðrum streymisveitum. Vísbendingar hafa verið um það að þróunin væri í þessa átt og því hafa fyrirtæki eins og Netflix lagt ofuráherslu á framleiðslu eigin efnis fyrir viðskiptavini sína. Á árinu 2018 framleiddi Netflix 80 nýjar kvikmyndir og 700 þáttaraðir um allan heim. Fyrirtækið leggur mikla áherslu á framleiðslu efnis í þeim ríkjum og á þeim mörkuðum sem Netflix er starfandi. Netflix kaupir nú fleiri þætti og þáttaraðir en nokkur önnur streymisþjónusta eða sjónvarpsstöð í heiminum og er gert ráð fyrir því að áskrifendum fjölgi um 100 milljónir á hverjum 2-2,5 árum héðan í frá. Vaxandi samkeppni frá Norðurlöndunum? Í september 2019 bárust fréttir af því að Nordic Entertainment Group muni hefja starfsemi hér á landi á fyrri hluta þessa árs með efnisveitunni Viaplay. Þegar fyrirtækið hefur starfsemi á Íslandi verður Viaplay í boði alls staðar á Norðurlöndunum, en fyrirtækið er nú þegar með 1,4 milljónir áskrifenda. Viaplay hefur m.a. keypt réttinn að ensku úrvalsdeildinni, þýsku úrvalsdeildinni, meistaradeild Evrópu, NFL, UFC og Formúlu 1 á norrænum mörkuðum. Þá býður Viaplay upp á sjónvarpsþáttaraðir, kvikmyndir og barnaefni fyrir norræna viðskiptavini sína. Ljóst er að þróunin á sjónvarpsmarkaði verður sífellt erfiðari fyrir þau fyrirtæki sem ekki hafa fjárhagslegt bolmagn til að framleiða eigið innlent efni. Á Íslandi hafa fyrirtækin einungis fjármagn til að framleiða 1-2 leiknar sjónvarpsþáttaraðir hvert um sig í samanburði við 700 þáttaraðir Netflix á ári. Þá er ljóst að þeir aðilar sem byggja efnisval sitt upp á þáttaröðum og kvikmyndum alþjóðlegra fyrirtækja munu eiga sífellt erfiðara með að nálgast slíkt efni því fyrirtækin vilja selja efni milliliðalaust. Þá geta stór alþjóðleg fyrirtæki auðveldlega keypt réttindi að eftirsóknarverðu íþróttaefni fyrir marga ólíka markaði í Evrópu. Hver er framtíð íslenskra sjónvarpsmiðla og streymisveitna? Íslenskar sjónvarpsstöðvar og streymisveitur hafa nú þegar brugðist hratt við þróuninni og gera allt hvað þær geta til að bjóða íslenskt og áhugavert erlent sjónvarpsefni sem ekki er aðgengilegt á alþjóðlegu streymisveitunum. En spyrja má hvernig íslenskar sjónvarpsstöðvar og streymisveitur á örmarkaði geti keppt við alþjóðlegar streymisveitur sem framleiða gríðarlegt magn efnis og hafa fjárhagslegt bolmagn til að kaupa sýningarrétti á vinsælu efni fyrir heilu landssvæðin. Þá má spyrja hvernig hægt verður að tryggja Íslendingum aðgang að fjölbreyttu efni sem speglar menningu og sögu þjóðarinnar í alþjóðlegu samkeppnisumhverfi. Jafnframt er ekki síður mikilvægt að huga að stöðu íslenskunnar á næstu árum þar sem alþjóðlegar streymisveitur þurfa ekki að texta og talsetja efni sitt á íslensku frekar en þær vilja. Höfundur er framkvæmdastjóri fjölmiðlanefndar.
„Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman Skoðun
Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson Skoðun
Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir Skoðun
Skoðun „Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir skrifar
Skoðun Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson skrifar
Skoðun Tuttugu ár af röddum sem áður voru þaggaðar, og framtíðin er okkar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar
Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal skrifar
Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar
Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson skrifar
Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar
Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar
Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar
„Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman Skoðun
Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson Skoðun
Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir Skoðun