Aðild að Evrópusambandinu kallar á breytt vinnubrögð Guðmundur Ragnarsson skrifar 29. ágúst 2025 09:02 Það hefur alltaf verið samfæring mín að við eigum að fara í aðildarviðræður við Evrópusambandið þegar við erum tilbúin til þess. Það sem ég hef horft mest á er að fá sterkan gjaldmiðil í stað krónunnar sem er okkur mjög dýr. Hinsvegar hef ég verið þeirrar skoðunar að við verðum að byrja á því að taka til hjá okkur sjálfum, áður en við gætum farið í þessar aðildarviðræður. Til að fyrirbyggja að við lendum ekki í verri heimatilbúnum efnahagslegum ógöngum eins og við höfum reglulega lent í með verðbólguskotum og vaxtaokri.Ef við tökum upp evru og höldum áfram eins og áður með vinnumarkaðinn og óábyrg ríkisfjármál, þá fáum við í staðinn atvinnuleysi og aðrar efnahagslegar ógöngur. Ég velti því fyrir mér hvort pólitíkin hafi ekki getuna eða kjarkinn að fara í þessa verkefni og taka umræðuna um þau til að finna lausnir samhliða fyrirhugaðri aðildarumsókn verði hún samþykkt. Auðveldasta leiðin hjá þeim sem eru hlynntir aðild er að stýra umræðunni þannig að með inngöngu í Evrópusambandið læknist öll okkar efnahags- og þjóðfélagsmein.Sem er mikill misskilningur. Erum við tilbúin að gera það sem þarf? Til að viðhalda þeim lífsgæðum sem við höfum með sterkum gjaldmiðli þá verður það ekki gert nema með vinnumarkaðsmódeli þar sem allir kjarasamningar taka tillit til heildarhagkerfisins og stuðli að stöðuleika. Það þýðir að launahækkanir verði tengdar raunverulegum hagvexti og framleiðni í atvinnulífinu til að tryggja að launahækkanirnar séu sjálfbærar og styðji við kaupmátt til lengri tíma. Síðan verður ríkisvaldið að styðja við hóflegar launahækkanir með aðgerðum á öðrum sviðum, eins og á húsnæðismarkaði og öflugu velferðarkerfi.Þetta verða að vera raunverulegar aðgerðir sem draga úr þrýstingi á launahækkanir og stuðla að verðstöðugleika. Það verða að fara saman efnahagslegur og félagslegur stöðuleiki sem tryggir afkomu þeirra sem eru á lægstu laununum.Efnahaglegur stöðuleiki er grunnurinn að því að auka og viðhalda kaupmætti almennings og tryggja góða afkomu atvinnulífsins. Við verðum að vera meðvituð um að ef laun hækka of hratt án hagvaxtar, getur það leitt til atvinnuleysis vegna lakari samkeppnishæfni atvinnulífsins, því evran býður ekki upp á sveigjanleika í gengisbreytingum. Ef laun verða ósjálfbær, gæti það leitt til aukins þrýstings á ríkisútgjöld og velferðarkerfi. Vinna saman og axla ábyrgð Með upptöku evru væri tekinn af sveigjanleikinn sem við höfum haft til að laga efnahagsleg mistök og ríkisfjármálin verða að vera með aga til að tryggja stöðuleikann.Pólitíkin verður að vera tilbúin að koma að þessu sem þriðja hjólið og með raunverulega framtíðarsýn sem ekki verður svikin eins og vaninn hefur verið þegar búið er að skrifa undir kjarasamninga. Þessi vinna er öll til sem hægt er að nota, síðan reynt var að koma hinu svokallaða SALEK á koppinn sem núverandi forysta verkalýðshreyfingarinnar var á móti. Norræna vinnumarkaðsmódelið hefur virkað en við höfum því miður haft allt of marga popúlista sem hafa náð að eyðileggja alla vitræna umræðu til að koma því á, sem er búið að valda almenning ómældum skaða.Þessir þrír aðilar verða að bera ábyrgð á hinum efnahags- og félagslega stöðuleika, það er Verkalýðshreyfingin, Samtök atvinnurekenda og stjórnvöld, óháð hvaða flokkar eru í ríkisstjórn. Pólitísk mistök gætu orðið okkur dýr Það eru líka aðrir þættir sem við verðum að taka á og viðurkenna mistök sem hafa verið gerð sem við munum ekki getað lagað með því að láta gengið síga. Þar má nefna vandamálin á húsnæðismarkaðnum á höfuðborgarsvæðinu sem hefur keyrt upp verðbólgu og vexti síðasta áratug með glórulausri hugmyndafræði um þéttingu byggðar. Það er sorglegt að heyra og lesa Dag B. Eggertsson, Samfylkingar og Viðreisnar fólk sem bera ábyrgð á þessari stefnu tala eins og aðild að Evrópusambandinu lagi öll okkar heimatilbúnu vandamál. Það þarf vitrænt átak til að koma okkur út úr þessum vítahring á húsnæðismarkaðnum þar sem hlutfall á milli húsnæðisverðs og launa er komið út úr öllum raunveruleika, aðallega vegna lóðabrasks og skorts á lóðum.Síðan má spyrja er þetta rétta fólkið að leiða okkur inn í aðildarviðræðurnar sem sér ekki eigin vinnubrögð og skaðann af þeim. Aðalmálið er að við förum heiðalega í þessa vinnu Síðan er önnur spurning sem var talsvert í umræðunni í síðustu aðildarumsókn en það er á hvaða gengi ætti að fara með krónuna inn í evruna og hver yrðu áhrifin á hagkerfið og útflutningsgreinarnar? Það eru svona mál og fleiri sem við þurfum að taka umræðu um og finna lausnir á og vita um, annars gætum við lent í mikilli kaupmáttarrýrnun og lakari lífsgæðum ef við erum ekki meðvituð um afleiðingarnar af því sem við værum að gera hér heima á okkar forsendum eins og áður. Þegar kemur að því að við förum í aðildarviðræðurnar þá kemur í ljós hvað er satt og ósatt hjá þeim sem eru með eða á móti aðild. Það er erfitt að taka afstöðu til hlutanna nema staðreyndirnar liggja fyrir.Ef niðurstaðan verður sú að samningurinn er ekki ásættanlegur, þá höfnum við honum.Ef raunin verður sú að aðild að Evrópusambandinu er ekki ásættanleg, þá verðum við að leita að öðrum raunhæfum lausnum eða halda áfram að vera með popúlistana sem öllu lofa en standa ekki við neitt. Lifa með reglulegum verðbólguskotum og háum vöxtum með þeim efnahagslegu hörmungum sem því fylgja.Svo er hin hliðin á peningnum að ef við kæmum á vitrænu vinnumarkaðsmódeli og aga á ríkisfjármálin sem myndi skapa efnahags- og félagslegan stöðuleika þá þurfum við kannski enga evru og krónan væri gullmoli? Höfundur er fyrrverandi formaður Félags vélstjóra og málmtæknimanna. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Guðmundur Ragnarsson Mest lesið Tár, kvár og kvennafrídagurinn Kristína Ösp Steinke Skoðun Við erum ekki eign annarra! Anna Lizzy Wichmann Skoðun Krafan sem kvennahreyfingin gleymdi Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Skattaæfingar tengdar landbúnaðarstarfsemi Björn Bjarki Þorsteinsson Skoðun Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun Enn einn dagur í baráttunni Ásta F. Flosadóttir Skoðun Afglæpavæðing veðmála Gunnar Pétur Haraldsson Skoðun Gleðilegan kvennafrídag og gleðilegt kvennaár Helena Hafþórsdóttir O’Connor Skoðun Hvað er svona merkilegt við það? Hópur starfsfólks Jafnlaunastofu Skoðun Skoðun Skoðun Jafnréttisþjóðin sem gleymdi dansinum Brogan Davison,Pétur Ármannsson skrifar Skoðun Hver er að væla? Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Tár, kvár og kvennafrídagurinn Kristína Ösp Steinke skrifar Skoðun Skattaæfingar tengdar landbúnaðarstarfsemi Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Konan - Vinnan - Kjörin í 40 ár Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar Skoðun Íslenskur her og íslensk leyniþjónusta Steingrímur Jónsson skrifar Skoðun Er jafnrétti fyrir allar? Anna Bergþórsdóttir skrifar Skoðun Ættu konur að fara í háskólanám? Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Íris Björk Ágústsdóttir skrifar Skoðun Enn einn dagur í baráttunni Ásta F. Flosadóttir skrifar Skoðun Verðmætasköpunarlaust haust Jón Gunnarsson skrifar Skoðun Enginn grunnur fyrir nýju starfsleyfi Ísteka Rósa Líf Darradóttir,Guðrún Scheving Thorsteinsson skrifar Skoðun Krafan sem kvennahreyfingin gleymdi Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Einfaldar lausnir á vaxtamálavanda bankanna Guðmundur Ásgeirsson skrifar Skoðun Sættum okkur ekki við óbreytt ástand - tillögur Sjálfstæðisflokksins um úrbætur Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Hvað er sköpun í skólastarfi? Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Afglæpavæðing veðmála Gunnar Pétur Haraldsson skrifar Skoðun Gleðilegan kvennafrídag og gleðilegt kvennaár Helena Hafþórsdóttir O’Connor skrifar Skoðun Sterkara námslánakerfi – raunveruleg framför fyrir námsmenn París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Konur Íslands og alþjóðakerfið í takt Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvað er svona merkilegt við það? Hópur starfsfólks Jafnlaunastofu skrifar Skoðun Við erum ekki eign annarra! Anna Lizzy Wichmann skrifar Skoðun Sameinuðu þjóðirnar 80 ára: Framtíðin er okkar Eva Harðardóttir skrifar Skoðun Til hamingju með 24. október Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Enn er verk að vinna – upprætum ofbeldi á vinnustöðum Brynhildur Heiðar- og Ómarsdóttir skrifar Skoðun Samstaða - afl sem breytir samfélaginu Heiða Björg Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Einu sinni enn Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Skuggahliðar á þéttingu byggðar Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Er ofbeldi gagnvart eldri borgurum vandamál á Íslandi? Björn Snæbjörnsson,Sigurður Ágúst Sigurðsson skrifar Sjá meira
Það hefur alltaf verið samfæring mín að við eigum að fara í aðildarviðræður við Evrópusambandið þegar við erum tilbúin til þess. Það sem ég hef horft mest á er að fá sterkan gjaldmiðil í stað krónunnar sem er okkur mjög dýr. Hinsvegar hef ég verið þeirrar skoðunar að við verðum að byrja á því að taka til hjá okkur sjálfum, áður en við gætum farið í þessar aðildarviðræður. Til að fyrirbyggja að við lendum ekki í verri heimatilbúnum efnahagslegum ógöngum eins og við höfum reglulega lent í með verðbólguskotum og vaxtaokri.Ef við tökum upp evru og höldum áfram eins og áður með vinnumarkaðinn og óábyrg ríkisfjármál, þá fáum við í staðinn atvinnuleysi og aðrar efnahagslegar ógöngur. Ég velti því fyrir mér hvort pólitíkin hafi ekki getuna eða kjarkinn að fara í þessa verkefni og taka umræðuna um þau til að finna lausnir samhliða fyrirhugaðri aðildarumsókn verði hún samþykkt. Auðveldasta leiðin hjá þeim sem eru hlynntir aðild er að stýra umræðunni þannig að með inngöngu í Evrópusambandið læknist öll okkar efnahags- og þjóðfélagsmein.Sem er mikill misskilningur. Erum við tilbúin að gera það sem þarf? Til að viðhalda þeim lífsgæðum sem við höfum með sterkum gjaldmiðli þá verður það ekki gert nema með vinnumarkaðsmódeli þar sem allir kjarasamningar taka tillit til heildarhagkerfisins og stuðli að stöðuleika. Það þýðir að launahækkanir verði tengdar raunverulegum hagvexti og framleiðni í atvinnulífinu til að tryggja að launahækkanirnar séu sjálfbærar og styðji við kaupmátt til lengri tíma. Síðan verður ríkisvaldið að styðja við hóflegar launahækkanir með aðgerðum á öðrum sviðum, eins og á húsnæðismarkaði og öflugu velferðarkerfi.Þetta verða að vera raunverulegar aðgerðir sem draga úr þrýstingi á launahækkanir og stuðla að verðstöðugleika. Það verða að fara saman efnahagslegur og félagslegur stöðuleiki sem tryggir afkomu þeirra sem eru á lægstu laununum.Efnahaglegur stöðuleiki er grunnurinn að því að auka og viðhalda kaupmætti almennings og tryggja góða afkomu atvinnulífsins. Við verðum að vera meðvituð um að ef laun hækka of hratt án hagvaxtar, getur það leitt til atvinnuleysis vegna lakari samkeppnishæfni atvinnulífsins, því evran býður ekki upp á sveigjanleika í gengisbreytingum. Ef laun verða ósjálfbær, gæti það leitt til aukins þrýstings á ríkisútgjöld og velferðarkerfi. Vinna saman og axla ábyrgð Með upptöku evru væri tekinn af sveigjanleikinn sem við höfum haft til að laga efnahagsleg mistök og ríkisfjármálin verða að vera með aga til að tryggja stöðuleikann.Pólitíkin verður að vera tilbúin að koma að þessu sem þriðja hjólið og með raunverulega framtíðarsýn sem ekki verður svikin eins og vaninn hefur verið þegar búið er að skrifa undir kjarasamninga. Þessi vinna er öll til sem hægt er að nota, síðan reynt var að koma hinu svokallaða SALEK á koppinn sem núverandi forysta verkalýðshreyfingarinnar var á móti. Norræna vinnumarkaðsmódelið hefur virkað en við höfum því miður haft allt of marga popúlista sem hafa náð að eyðileggja alla vitræna umræðu til að koma því á, sem er búið að valda almenning ómældum skaða.Þessir þrír aðilar verða að bera ábyrgð á hinum efnahags- og félagslega stöðuleika, það er Verkalýðshreyfingin, Samtök atvinnurekenda og stjórnvöld, óháð hvaða flokkar eru í ríkisstjórn. Pólitísk mistök gætu orðið okkur dýr Það eru líka aðrir þættir sem við verðum að taka á og viðurkenna mistök sem hafa verið gerð sem við munum ekki getað lagað með því að láta gengið síga. Þar má nefna vandamálin á húsnæðismarkaðnum á höfuðborgarsvæðinu sem hefur keyrt upp verðbólgu og vexti síðasta áratug með glórulausri hugmyndafræði um þéttingu byggðar. Það er sorglegt að heyra og lesa Dag B. Eggertsson, Samfylkingar og Viðreisnar fólk sem bera ábyrgð á þessari stefnu tala eins og aðild að Evrópusambandinu lagi öll okkar heimatilbúnu vandamál. Það þarf vitrænt átak til að koma okkur út úr þessum vítahring á húsnæðismarkaðnum þar sem hlutfall á milli húsnæðisverðs og launa er komið út úr öllum raunveruleika, aðallega vegna lóðabrasks og skorts á lóðum.Síðan má spyrja er þetta rétta fólkið að leiða okkur inn í aðildarviðræðurnar sem sér ekki eigin vinnubrögð og skaðann af þeim. Aðalmálið er að við förum heiðalega í þessa vinnu Síðan er önnur spurning sem var talsvert í umræðunni í síðustu aðildarumsókn en það er á hvaða gengi ætti að fara með krónuna inn í evruna og hver yrðu áhrifin á hagkerfið og útflutningsgreinarnar? Það eru svona mál og fleiri sem við þurfum að taka umræðu um og finna lausnir á og vita um, annars gætum við lent í mikilli kaupmáttarrýrnun og lakari lífsgæðum ef við erum ekki meðvituð um afleiðingarnar af því sem við værum að gera hér heima á okkar forsendum eins og áður. Þegar kemur að því að við förum í aðildarviðræðurnar þá kemur í ljós hvað er satt og ósatt hjá þeim sem eru með eða á móti aðild. Það er erfitt að taka afstöðu til hlutanna nema staðreyndirnar liggja fyrir.Ef niðurstaðan verður sú að samningurinn er ekki ásættanlegur, þá höfnum við honum.Ef raunin verður sú að aðild að Evrópusambandinu er ekki ásættanleg, þá verðum við að leita að öðrum raunhæfum lausnum eða halda áfram að vera með popúlistana sem öllu lofa en standa ekki við neitt. Lifa með reglulegum verðbólguskotum og háum vöxtum með þeim efnahagslegu hörmungum sem því fylgja.Svo er hin hliðin á peningnum að ef við kæmum á vitrænu vinnumarkaðsmódeli og aga á ríkisfjármálin sem myndi skapa efnahags- og félagslegan stöðuleika þá þurfum við kannski enga evru og krónan væri gullmoli? Höfundur er fyrrverandi formaður Félags vélstjóra og málmtæknimanna.
Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun
Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun
Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar
Skoðun Enginn grunnur fyrir nýju starfsleyfi Ísteka Rósa Líf Darradóttir,Guðrún Scheving Thorsteinsson skrifar
Skoðun Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Sættum okkur ekki við óbreytt ástand - tillögur Sjálfstæðisflokksins um úrbætur Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Sterkara námslánakerfi – raunveruleg framför fyrir námsmenn París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar
Skoðun Enn er verk að vinna – upprætum ofbeldi á vinnustöðum Brynhildur Heiðar- og Ómarsdóttir skrifar
Skoðun Er ofbeldi gagnvart eldri borgurum vandamál á Íslandi? Björn Snæbjörnsson,Sigurður Ágúst Sigurðsson skrifar
Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun
Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun