Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir skrifar 1. maí 2025 10:31 Í dag 1. maí fögnum við alþjóðlegum baráttudegi verkafólks. Dagurinn á sér kæran sess í hugum okkar jafnaðarmanna og munum við Samfylkingarfólk koma saman um land allt í tilefni dagsins sem fyrr. Baráttan tekur á sig breyttar myndir nú þegar flokkurinn heldur um taumana í ríkisstjórnarsamstarfi og verkefni okkar er að mæta kröfum vinnandi fólks um bætt kjör og koma áherslum okkar í framkvæmd. Frá niðurstöðum kosninga hefur stjórnmálaumræðan hins vegar tekið stakkaskiptum í kjölfar vendinga á alþjóðlega sviðinu. Umræða um öryggis- og varnarmál hefur aldrei verið ofar á baugi og af góðri ástæðu – öryggi okkar og barátta fyrir því að geta frjálst um höfuð strokið í lýðræðisþjóðfélagi þar sem félagslegt réttlæti er í forgrunni, er og verður grundvallarbaráttumál jafnaðarflokka um allan heim. Evrópusambandsaðild Íslands væri kjaramál Þess vegna er eðlilegt að öryggis og varnarmál og umræða um stöðu Íslands í alþjóðasamfélaginu sé dregin fram í samhengi við fyrirhugaða þjóðaratkvæðagreiðslu um hugsanlega aðild Íslands að Evrópusambandinu sem ráðgert er að fari fram ekki síðar en árið 2027. Hugsanleg aðild Íslands að Evrópusambandinu snýst hins vegar öðru fremur um fjölmarga aðra hagsmunaþætti sem eiga sér skírskotun í baráttu verkalýðshreyfinga og hagsmunasamtaka sem ættu að láta sig málefnið varða með afdráttarlausari hætti. Það er því mjög viðeigandi á baráttudegi verkalýðshreyfingarinnar að minnast á mikilvægi þess að umræðan um hugsanlega upptöku aðildarviðræðna Íslands við Evrópusambandið fari fram á vettvangi verkalýðshreyfingarinnar og hún láti málefnið sig varða með afgerandi hætti. Kristrún Frostadóttir, forsætisráðherra og formaður Samfylkingarinnar hefur talað einart fyrir mikilvægi þess að ef við viljum ná árangri í umræðunni þurfa stjórnmálaflokkar liðsstyrk í henni frá hagsmunasamtökum og ekki síst verkalýðshreyfingunni. Fordæmi frá Svíþjóð og Noregi eru vitnisburður um að skýr aðkoma launafólks að umræðunni er til þess fallin að auka skilning almennings á því sem er undir og hvernig aðildin gæti orðið til hagsbóta fyrir íslenskt samfélag, eða öfugt. Verkalýðshreyfingin áfram á breiðum grunni Við vitum að umræðuefnið getur valdið skautun og félagar hreyfinganna eru ekki á einu máli um hvort aðildarviðræður geti leitt af sér betra samfélag hér á landi í heimi sem ört tekur breytingum. Tollaálögur Bandaríkjastjórnar á heimsvísu eru því síður til þess fallnar að skýra myndina í alþjóðaviðskiptum og hvort breytingar yrðu á sambandi okkar við Bandaríkin. Verkalýðshreyfingin á þrátt fyrir það ekki að láta sitt eftir liggja. Áttum okkur á því að með fullri aðild að sambandinu skapast skýr vettvangur til raunverulegrar hagsmunagæslu með íslenskum kjörnum fulltrúum á Evrópuþinginu, í framkvæmdastjórn Evrópusambandsins, í Ráðherraráðinu eða á vettvangi Evrópudómstólsins. Norræna vinnumarkaðsmódelið þarf á málsvörum að halda á evrópskum vettvangi. Málefni innri markaðarins alls varða launafólk í landinu svo um munar. Þá eigum við eftir að byrja að ræða áskoranir og óvissuþætti sem varða samningsstöðu landsins í þeim málaflokkum sem falla utan EES-samningsins, þ.e. gjaldmiðilsmál, tollamál, landbúnaðarmál og ekki síst sjávarútvegsmál. Þessir kaflar voru ekki opnaðir í umsóknarferlinu á sínum tíma. Það skiptir líka máli að huga að umræðunni í Noregi og gefa því gaum hver örlög EES-samningsins yrðu ef Norðmenn líta í átt að fullri aðild með hugsanlegri upptöku aðildarviðræðna að loknum þingkosningum sem fara þar fram síðar á árinu. Verkó – við verðum að heyra frá ykkur Stjórnarsáttmáli ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur er skýr. Það verður af þjóðaratkvæðagreiðslunni um hvort aðildarviðræðum við Evrópusambandið skuli fram haldið áður en kjörtímabilið er úti. Tíminn líður hratt og við megum ekki láta slá okkur út af laginu. Hugsanleg Evrópusambandsaðild Íslands er risavaxið kjaramál en er að sjálfsögðu engin töfralausn á þeim efnahagslegu áskorunum sem steðja að íslenskum vinnumarkaði. Það verður í senn umræðunni og íslenskum kjósendum í hag ef leiðtogar íslenskrar kjarabaráttu hefjast handa svo fljótt sem verða má. Línan er svo sannarlega opin. Ég biðla því til verkalýðshreyfingarinnar um að gefa sig að því hvernig Ísland getur best gert ítrustu kröfur fyrir hagsmuni íslensks launafólks. Kæru félagar - boltinn er ykkar! Höfundur er þingmaður Samfylkingarinnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Dagbjört Hákonardóttir Vinnumarkaður Stéttarfélög Evrópusambandið Mest lesið Til hamingju Víkingur Heiðar! Halla Hrund Logadóttir Skoðun Stóriðjutíminn á Íslandi er að renna sitt skeið Guðmundur Franklin Jónsson Skoðun Túrverkir og hitakóf – má ræða það í vinnunni? Já endilega! Katrín Björg Ríkarðsdóttir Skoðun Er þetta virkilega svarið frá Þjóðkirkjunni? – þegar barn þarf að flýja úr helgidóm Hilmar Kristinsson Skoðun Hvernig léttum við daglega lífið þitt? Einar Geir Þorsteinsson Skoðun Glerbrotin í ryksugupokanum Kristín Kolbrún Waage Kolbeinsdóttir Skoðun Sjálfbærni með í för – Vegagerðin stígur skref í átt að loftslagsvænni framkvæmdum Hólmfríður Bjarnadóttir Skoðun Bakslag í opinberri þróunarsamvinnu Gunnar Salvarsson Skoðun Jöfn skipting skulda og eigna í sambúð Sævar Þór Jónsson Skoðun Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Til hamingju Víkingur Heiðar! Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Sjálfbærni með í för – Vegagerðin stígur skref í átt að loftslagsvænni framkvæmdum Hólmfríður Bjarnadóttir skrifar Skoðun Þegar krónur skipta meira máli en velferð barna: Ástæður þess að enginn bauð í skólamáltíðir í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Líf eftir afplánun – þegar stuðningur gerir frelsið raunverulegt Steinunn Ósk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Á hvorum endanum viljum við byrja að skera af? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Þegar krónur skipta meira máli en velferð barna Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Bakslag í opinberri þróunarsamvinnu Gunnar Salvarsson skrifar Skoðun Fyrirmyndar forvarnarstefna í Mosfellsbæ Kjartan Helgi Ólafsson skrifar Skoðun Hvernig léttum við daglega lífið þitt? Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Kína mun ekki bjarga Vesturlöndum að þessu sinni Sæþór Randalsson skrifar Skoðun Er þetta virkilega svarið frá Þjóðkirkjunni? – þegar barn þarf að flýja úr helgidóm Hilmar Kristinsson skrifar Skoðun Átta mýtur klesstar inn í raunveruleikann - hvað er satt og hvað er logið um gervigreindina? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Glerbrotin í ryksugupokanum Kristín Kolbrún Waage Kolbeinsdóttir skrifar Skoðun Túrverkir og hitakóf – má ræða það í vinnunni? Já endilega! Katrín Björg Ríkarðsdóttir skrifar Skoðun Draghi-skýrslan og veikleikar Íslands Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Nokkur orð um sérlausn í flugi Birna Sigrún Hallsdóttir,Hrafnhildur Bragadóttir skrifar Skoðun Geta öll dýrin í skóginum verið vinir? Steinar Bragi Sigurjónsson skrifar Skoðun Iðjuþjálfun í verki Þóra Leósdóttir skrifar Skoðun Mannfræðingar á atvinnumarkaði: opið bréf til íslenskra atvinnuveitenda Elísabet Dröfn Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Íbúðalán Landsbankans og fyrstu kaupendur Helgi Teitur Helgason skrifar Skoðun Að læra íslensku sem annað mál: ný brú milli íslensku og ensku Guðrún Nordal skrifar Skoðun Hamona Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Ógn og ofbeldi á vinnustöðum – hvað er til ráða Gísli Níls Einarsson skrifar Skoðun Lesum meira með börnunum okkar Steinn Jóhannsson skrifar Skoðun Kynjajafnrétti á ekki að stöðvast við hurð heilbrigðiskerfisins Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Stóriðjutíminn á Íslandi er að renna sitt skeið Guðmundur Franklin Jónsson skrifar Skoðun Núll mínútur og þrjátíuogeittþúsund Grétar Birgisson skrifar Skoðun Barnvæn borg byggist á traustu leikskólakerfi Stefán Pettersson skrifar Skoðun Kirkjur og kynfræðsla Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Ójöfnuður í fjármögnun nýsköpunarverkefna Elinóra Inga Sigurðardóttir skrifar Sjá meira
Í dag 1. maí fögnum við alþjóðlegum baráttudegi verkafólks. Dagurinn á sér kæran sess í hugum okkar jafnaðarmanna og munum við Samfylkingarfólk koma saman um land allt í tilefni dagsins sem fyrr. Baráttan tekur á sig breyttar myndir nú þegar flokkurinn heldur um taumana í ríkisstjórnarsamstarfi og verkefni okkar er að mæta kröfum vinnandi fólks um bætt kjör og koma áherslum okkar í framkvæmd. Frá niðurstöðum kosninga hefur stjórnmálaumræðan hins vegar tekið stakkaskiptum í kjölfar vendinga á alþjóðlega sviðinu. Umræða um öryggis- og varnarmál hefur aldrei verið ofar á baugi og af góðri ástæðu – öryggi okkar og barátta fyrir því að geta frjálst um höfuð strokið í lýðræðisþjóðfélagi þar sem félagslegt réttlæti er í forgrunni, er og verður grundvallarbaráttumál jafnaðarflokka um allan heim. Evrópusambandsaðild Íslands væri kjaramál Þess vegna er eðlilegt að öryggis og varnarmál og umræða um stöðu Íslands í alþjóðasamfélaginu sé dregin fram í samhengi við fyrirhugaða þjóðaratkvæðagreiðslu um hugsanlega aðild Íslands að Evrópusambandinu sem ráðgert er að fari fram ekki síðar en árið 2027. Hugsanleg aðild Íslands að Evrópusambandinu snýst hins vegar öðru fremur um fjölmarga aðra hagsmunaþætti sem eiga sér skírskotun í baráttu verkalýðshreyfinga og hagsmunasamtaka sem ættu að láta sig málefnið varða með afdráttarlausari hætti. Það er því mjög viðeigandi á baráttudegi verkalýðshreyfingarinnar að minnast á mikilvægi þess að umræðan um hugsanlega upptöku aðildarviðræðna Íslands við Evrópusambandið fari fram á vettvangi verkalýðshreyfingarinnar og hún láti málefnið sig varða með afgerandi hætti. Kristrún Frostadóttir, forsætisráðherra og formaður Samfylkingarinnar hefur talað einart fyrir mikilvægi þess að ef við viljum ná árangri í umræðunni þurfa stjórnmálaflokkar liðsstyrk í henni frá hagsmunasamtökum og ekki síst verkalýðshreyfingunni. Fordæmi frá Svíþjóð og Noregi eru vitnisburður um að skýr aðkoma launafólks að umræðunni er til þess fallin að auka skilning almennings á því sem er undir og hvernig aðildin gæti orðið til hagsbóta fyrir íslenskt samfélag, eða öfugt. Verkalýðshreyfingin áfram á breiðum grunni Við vitum að umræðuefnið getur valdið skautun og félagar hreyfinganna eru ekki á einu máli um hvort aðildarviðræður geti leitt af sér betra samfélag hér á landi í heimi sem ört tekur breytingum. Tollaálögur Bandaríkjastjórnar á heimsvísu eru því síður til þess fallnar að skýra myndina í alþjóðaviðskiptum og hvort breytingar yrðu á sambandi okkar við Bandaríkin. Verkalýðshreyfingin á þrátt fyrir það ekki að láta sitt eftir liggja. Áttum okkur á því að með fullri aðild að sambandinu skapast skýr vettvangur til raunverulegrar hagsmunagæslu með íslenskum kjörnum fulltrúum á Evrópuþinginu, í framkvæmdastjórn Evrópusambandsins, í Ráðherraráðinu eða á vettvangi Evrópudómstólsins. Norræna vinnumarkaðsmódelið þarf á málsvörum að halda á evrópskum vettvangi. Málefni innri markaðarins alls varða launafólk í landinu svo um munar. Þá eigum við eftir að byrja að ræða áskoranir og óvissuþætti sem varða samningsstöðu landsins í þeim málaflokkum sem falla utan EES-samningsins, þ.e. gjaldmiðilsmál, tollamál, landbúnaðarmál og ekki síst sjávarútvegsmál. Þessir kaflar voru ekki opnaðir í umsóknarferlinu á sínum tíma. Það skiptir líka máli að huga að umræðunni í Noregi og gefa því gaum hver örlög EES-samningsins yrðu ef Norðmenn líta í átt að fullri aðild með hugsanlegri upptöku aðildarviðræðna að loknum þingkosningum sem fara þar fram síðar á árinu. Verkó – við verðum að heyra frá ykkur Stjórnarsáttmáli ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur er skýr. Það verður af þjóðaratkvæðagreiðslunni um hvort aðildarviðræðum við Evrópusambandið skuli fram haldið áður en kjörtímabilið er úti. Tíminn líður hratt og við megum ekki láta slá okkur út af laginu. Hugsanleg Evrópusambandsaðild Íslands er risavaxið kjaramál en er að sjálfsögðu engin töfralausn á þeim efnahagslegu áskorunum sem steðja að íslenskum vinnumarkaði. Það verður í senn umræðunni og íslenskum kjósendum í hag ef leiðtogar íslenskrar kjarabaráttu hefjast handa svo fljótt sem verða má. Línan er svo sannarlega opin. Ég biðla því til verkalýðshreyfingarinnar um að gefa sig að því hvernig Ísland getur best gert ítrustu kröfur fyrir hagsmuni íslensks launafólks. Kæru félagar - boltinn er ykkar! Höfundur er þingmaður Samfylkingarinnar.
Er þetta virkilega svarið frá Þjóðkirkjunni? – þegar barn þarf að flýja úr helgidóm Hilmar Kristinsson Skoðun
Sjálfbærni með í för – Vegagerðin stígur skref í átt að loftslagsvænni framkvæmdum Hólmfríður Bjarnadóttir Skoðun
Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir Skoðun
Skoðun Sjálfbærni með í för – Vegagerðin stígur skref í átt að loftslagsvænni framkvæmdum Hólmfríður Bjarnadóttir skrifar
Skoðun Þegar krónur skipta meira máli en velferð barna: Ástæður þess að enginn bauð í skólamáltíðir í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar
Skoðun Líf eftir afplánun – þegar stuðningur gerir frelsið raunverulegt Steinunn Ósk Óskarsdóttir skrifar
Skoðun Er þetta virkilega svarið frá Þjóðkirkjunni? – þegar barn þarf að flýja úr helgidóm Hilmar Kristinsson skrifar
Skoðun Átta mýtur klesstar inn í raunveruleikann - hvað er satt og hvað er logið um gervigreindina? Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Túrverkir og hitakóf – má ræða það í vinnunni? Já endilega! Katrín Björg Ríkarðsdóttir skrifar
Skoðun Mannfræðingar á atvinnumarkaði: opið bréf til íslenskra atvinnuveitenda Elísabet Dröfn Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Kynjajafnrétti á ekki að stöðvast við hurð heilbrigðiskerfisins Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Er þetta virkilega svarið frá Þjóðkirkjunni? – þegar barn þarf að flýja úr helgidóm Hilmar Kristinsson Skoðun
Sjálfbærni með í för – Vegagerðin stígur skref í átt að loftslagsvænni framkvæmdum Hólmfríður Bjarnadóttir Skoðun
Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir Skoðun