Segir Viðskiptaráð haldið þráhyggju Árni Sæberg skrifar 13. desember 2024 11:35 Kolbrún Halldórsdóttir er formaður BHM. Vísir/Vilhelm Formaður Bandalags Háskólamanna gefur lítið fyrir nýja úttekt Viðskiptaráðs Íslands á kjörum opinberra starfsmanna. Viðskiptaráð segir opinbera starfsmenn njóta að jafnaði nítján prósent betri kjara en starfsmenn á almennum markaði. Að mati Viðskiptaráðs eru það helst styttri vinnuvika, ríkari veikindaréttur, aukið starfsöryggi og lengra orlof sem stuðla að betri kjörum opinberra starfsmann. Þetta kom fram á vef Viðskiptaráðs í vikunni. Þar segir að sérréttindin séu metin til fjár með því að bera saman áhrif starfstengdra réttinda á eiginlegt tímakaup opinberra starfsmanna annars vegar og starfsfólks í einkageiranum hins vegar. Vægast sagt villandi Kolbrún Halldórsdóttir, formaður BHM, hefur svarað Viðskiptaráði með pistli á vef bandalagsins. Þar segir hún að framsetning Viðskiptaráðs sé vægast sagt villandi. Því sé nauðsynlegt að skoða hvernig staðið er að samanburði Viðskiptaráðs og hvaða forsendur liggja að baki. „Eins er rétt að hugleiða hvað Viðskiptaráði gengur til með ítrekuðum tilraunum sínum til að etja saman starfsfólki á almennum og opinberum vinnumarkaði, svo jaðrar við þráhyggju.“ Öll störf undir hjá ráðinu Kolbrún segir að í úttekt Viðskiptaráðs sé meðalfjöldi vinnustunda opinberra starfsmanna sagður 32,3 klukkustundir á viku, samanborið við 35,7 klukkustundir í einkageiranum. Í samanburðinum velji Viðskiptaráð að láta þess hvergi getið að umrætt meðaltal taki til allra starfa, bæði þeirra sem eru í fullu starfi og þeirra sem gegna hlutastörfum. „Í ljósi þess að hlutastörf og vaktavinnustörf eru mun algengari hjá hinu opinbera en í einkageiranum hlýtur þessi samanburður að teljast ómarktækur.“ Í skýrslu kjaratölfræðinefndar vorið 2024 sé þessi mismunur rakinn til umfangs hlutastarfa. Einnig sé mikilvægt að hafa í huga að þau störf sem um ræðir séu að stórum hluta unnin af fjölmennum kvennastéttum. Samkvæmt vinnumarkaðsrannsókn Hagstofunnar séu 73 prósent þeirra sem starfa í opinbera geiranum konur. Öfug niðurstaða í útreikningi kjaratölfræðinefndar Kolbrún segir að samkvæmt gögnum kjaratölfræðinefndar fái fullvinnandi hjá hinu opinbera greiddar 177 klukkustundir að meðaltali á mánuði en á almenna markaðnum séu þær að meðaltali 175,1. Þetta sýni að starfsfólk hjá hinu opinbera vinni að jafnaði fleiri vinnustundir en fólk á almennum vinnumarkaði. „Viðskiptaráð velur hins vegar að sýna meðaltal vinnustunda fyrir alla, bæði fullvinnandi og hlutastörf. Þessi skekkja í útreikningum veldur því að vinnuvikan virðist styttri hjá opinberum starfsmönnum. Hún er hins vegar sambærileg ef einungis er borið saman starfsfólk í fullu starfi. Það er því eðlilegt að spyrja hvað vaki fyrir Viðskiptaráði með jafn villandi framsetningu?“ Karlar vinni lengur Þá segir Kolbrún að hlutfall karla sé marktækt hærra í einkageiranum en þeim opinbera. Af þeim sem starfa í einkageiranum séu 65 prósent karlar en 35 prósent konur. Karlar vinni að jafnaði fleiri vinnustundir á viku, eða 38 klukkustundir samanborið við 31 klukkustund hjá konum. Þar að auki vinni karlar frekar yfirvinnu, sem hækki heildarfjölda vinnustunda í einkageiranum enn frekar. Þessi mismunur á hlutföllum kynjanna skekki því samanburðinn umtalsvert þegar lagt er mat á tímakaup og lengd vinnuvikunnar. Þó vaktavinna geti vissulega boðið upp á aukavaktir, sé rýmið fyrir yfirvinnu í opinbera geiranum iðulega takmarkaðra en í einkageiranum. Úttektin gerð í áróðursskyni Loks segir Kolbrún að samanburður Viðskiptaráðs á launakjörum opinberra starfsmanna og starfsfólks í einkageiranum sé villandi og byggi á forsendum sem skekkja myndina. Úttektin og framsetning hennar virðist því einungis gerð í „áróðursskyni“. Þá sé rétt að spyrja um hvað „áróðurinn“ sé og hverjum hann sé ætlaður. Það sé ekki langsótt að draga þær ályktanir að skilaboðin séu ætluð stjórnmálafólki, mögulega þeim sem nú freista þess að mynda nýja ríkisstjórn, og séu liður í síendurteknu „suði“ Viðskiptaráðs um að einkamarkaðurinn sé betur til þess fallinn að reka skóla, heilbrigðis- og velferðarþjónustu en hið opinbera. „Vilji Viðskiptaráð hins vegar vitræna umræðu um launamun í samfélaginu er ekki úr vegi að ráðleggja þeim, sem þar ráða ríkjum, að byggja hana á staðreyndum og framsetningu sem stenst skoðun. Rangfærslur eru til þess eins fallnar að villa um fyrir fólki og torvelda sanngjarna greiningu á vinnumarkaðnum. BHM hvetur til þess að umræða um vinnumarkaðsmál sé fagleg og byggð á réttum forsendum. Einungis þannig má tryggja upplýsta, sanngjarna og traustvekjandi umræðu um launakjör og vinnumarkað.“ Stéttarfélög Vinnumarkaður Atvinnurekendur Mest lesið Vilja banna farþegum að fá sér þriðja drykkinn á flugvellinum Viðskipti erlent Innlend greiðslumiðlun nauðsynleg til að tryggja þjóðaröryggi Neytendur 2 Guys á Ægisíðu lokað Viðskipti innlent Ríkið greiði of mikið fyrir aðkeypta þjónustu og vörur Viðskipti innlent „Oft velur maður frekar það sem maður er góður í“ Atvinnulíf Bóndi í Borgarfirði keyrði Skoda-bíl yfir milljón kílómetra Samstarf Til skoðunar að selja almenningi bankann Viðskipti innlent Hætta rekstri Súfistans í Hafnarfirði Viðskipti innlent „Algjört dauðafæri fyrir Íslendinga“ að horfa til Grænlands Viðskipti innlent Ráðin framkvæmdastjóri samstarfs hjá Klöppum Viðskipti innlent Fleiri fréttir 2 Guys á Ægisíðu lokað Tekur við sem nýr rekstrarstjóri Snjallgagna Tekur við stöðu framkvæmdastjóra hjá Arango Ráðin framkvæmdastjóri samstarfs hjá Klöppum Til skoðunar að selja almenningi bankann Fyrrverandi ráðherra til ráðgjafarfyrirtækis Ríkið greiði of mikið fyrir aðkeypta þjónustu og vörur Hætta rekstri Súfistans í Hafnarfirði Bein útsending: Skattadagurinn 2025 Hlutur ríkisins í Íslandsbanka seldur á árinu Spá örlítilli fjölgun ferðamanna milli ára „Algjört dauðafæri fyrir Íslendinga“ að horfa til Grænlands Tölvuárásin til rannsóknar og enn unnið að viðgerð Fá rammasamning ekki virkjaðan og sjúklingar þurfa að greiða úr eigin vasa Oculis rauf 3000 króna múrinn og gott betur Lilja og Steinar nýir forstöðumenn hjá Íslandsbanka Þóra kveður Stöð 2 Klara frá Kerecis til Arterna Biosciences Notendalausnir Origo verða Ofar Líkleg tölvuárás á Toyota Garðar Hannes hættir hjá Eik fasteignafélagi Fluttur til Austin vegna útrásar súkkulaðismjörsins Sjá fótgangendur með endurskin fimm sinnum fyrr Furðar sig á blekkingarbrigslum Heimildarinnar Play telur ríkið geta sparað sér tugi milljóna Segja umfjöllun sem geri Carbfix tortryggilegt fulla af rangfærslum Hafa bæst í eigendahóp PwC Ráðin sviðsstjóri hafnarinnviða Ráðinn nýr framkvæmdastjóri Domino's á Íslandi Semja um sjóflutninga og hafnaruppbyggingu í Þorlákshöfn Sjá meira
Að mati Viðskiptaráðs eru það helst styttri vinnuvika, ríkari veikindaréttur, aukið starfsöryggi og lengra orlof sem stuðla að betri kjörum opinberra starfsmann. Þetta kom fram á vef Viðskiptaráðs í vikunni. Þar segir að sérréttindin séu metin til fjár með því að bera saman áhrif starfstengdra réttinda á eiginlegt tímakaup opinberra starfsmanna annars vegar og starfsfólks í einkageiranum hins vegar. Vægast sagt villandi Kolbrún Halldórsdóttir, formaður BHM, hefur svarað Viðskiptaráði með pistli á vef bandalagsins. Þar segir hún að framsetning Viðskiptaráðs sé vægast sagt villandi. Því sé nauðsynlegt að skoða hvernig staðið er að samanburði Viðskiptaráðs og hvaða forsendur liggja að baki. „Eins er rétt að hugleiða hvað Viðskiptaráði gengur til með ítrekuðum tilraunum sínum til að etja saman starfsfólki á almennum og opinberum vinnumarkaði, svo jaðrar við þráhyggju.“ Öll störf undir hjá ráðinu Kolbrún segir að í úttekt Viðskiptaráðs sé meðalfjöldi vinnustunda opinberra starfsmanna sagður 32,3 klukkustundir á viku, samanborið við 35,7 klukkustundir í einkageiranum. Í samanburðinum velji Viðskiptaráð að láta þess hvergi getið að umrætt meðaltal taki til allra starfa, bæði þeirra sem eru í fullu starfi og þeirra sem gegna hlutastörfum. „Í ljósi þess að hlutastörf og vaktavinnustörf eru mun algengari hjá hinu opinbera en í einkageiranum hlýtur þessi samanburður að teljast ómarktækur.“ Í skýrslu kjaratölfræðinefndar vorið 2024 sé þessi mismunur rakinn til umfangs hlutastarfa. Einnig sé mikilvægt að hafa í huga að þau störf sem um ræðir séu að stórum hluta unnin af fjölmennum kvennastéttum. Samkvæmt vinnumarkaðsrannsókn Hagstofunnar séu 73 prósent þeirra sem starfa í opinbera geiranum konur. Öfug niðurstaða í útreikningi kjaratölfræðinefndar Kolbrún segir að samkvæmt gögnum kjaratölfræðinefndar fái fullvinnandi hjá hinu opinbera greiddar 177 klukkustundir að meðaltali á mánuði en á almenna markaðnum séu þær að meðaltali 175,1. Þetta sýni að starfsfólk hjá hinu opinbera vinni að jafnaði fleiri vinnustundir en fólk á almennum vinnumarkaði. „Viðskiptaráð velur hins vegar að sýna meðaltal vinnustunda fyrir alla, bæði fullvinnandi og hlutastörf. Þessi skekkja í útreikningum veldur því að vinnuvikan virðist styttri hjá opinberum starfsmönnum. Hún er hins vegar sambærileg ef einungis er borið saman starfsfólk í fullu starfi. Það er því eðlilegt að spyrja hvað vaki fyrir Viðskiptaráði með jafn villandi framsetningu?“ Karlar vinni lengur Þá segir Kolbrún að hlutfall karla sé marktækt hærra í einkageiranum en þeim opinbera. Af þeim sem starfa í einkageiranum séu 65 prósent karlar en 35 prósent konur. Karlar vinni að jafnaði fleiri vinnustundir á viku, eða 38 klukkustundir samanborið við 31 klukkustund hjá konum. Þar að auki vinni karlar frekar yfirvinnu, sem hækki heildarfjölda vinnustunda í einkageiranum enn frekar. Þessi mismunur á hlutföllum kynjanna skekki því samanburðinn umtalsvert þegar lagt er mat á tímakaup og lengd vinnuvikunnar. Þó vaktavinna geti vissulega boðið upp á aukavaktir, sé rýmið fyrir yfirvinnu í opinbera geiranum iðulega takmarkaðra en í einkageiranum. Úttektin gerð í áróðursskyni Loks segir Kolbrún að samanburður Viðskiptaráðs á launakjörum opinberra starfsmanna og starfsfólks í einkageiranum sé villandi og byggi á forsendum sem skekkja myndina. Úttektin og framsetning hennar virðist því einungis gerð í „áróðursskyni“. Þá sé rétt að spyrja um hvað „áróðurinn“ sé og hverjum hann sé ætlaður. Það sé ekki langsótt að draga þær ályktanir að skilaboðin séu ætluð stjórnmálafólki, mögulega þeim sem nú freista þess að mynda nýja ríkisstjórn, og séu liður í síendurteknu „suði“ Viðskiptaráðs um að einkamarkaðurinn sé betur til þess fallinn að reka skóla, heilbrigðis- og velferðarþjónustu en hið opinbera. „Vilji Viðskiptaráð hins vegar vitræna umræðu um launamun í samfélaginu er ekki úr vegi að ráðleggja þeim, sem þar ráða ríkjum, að byggja hana á staðreyndum og framsetningu sem stenst skoðun. Rangfærslur eru til þess eins fallnar að villa um fyrir fólki og torvelda sanngjarna greiningu á vinnumarkaðnum. BHM hvetur til þess að umræða um vinnumarkaðsmál sé fagleg og byggð á réttum forsendum. Einungis þannig má tryggja upplýsta, sanngjarna og traustvekjandi umræðu um launakjör og vinnumarkað.“
Stéttarfélög Vinnumarkaður Atvinnurekendur Mest lesið Vilja banna farþegum að fá sér þriðja drykkinn á flugvellinum Viðskipti erlent Innlend greiðslumiðlun nauðsynleg til að tryggja þjóðaröryggi Neytendur 2 Guys á Ægisíðu lokað Viðskipti innlent Ríkið greiði of mikið fyrir aðkeypta þjónustu og vörur Viðskipti innlent „Oft velur maður frekar það sem maður er góður í“ Atvinnulíf Bóndi í Borgarfirði keyrði Skoda-bíl yfir milljón kílómetra Samstarf Til skoðunar að selja almenningi bankann Viðskipti innlent Hætta rekstri Súfistans í Hafnarfirði Viðskipti innlent „Algjört dauðafæri fyrir Íslendinga“ að horfa til Grænlands Viðskipti innlent Ráðin framkvæmdastjóri samstarfs hjá Klöppum Viðskipti innlent Fleiri fréttir 2 Guys á Ægisíðu lokað Tekur við sem nýr rekstrarstjóri Snjallgagna Tekur við stöðu framkvæmdastjóra hjá Arango Ráðin framkvæmdastjóri samstarfs hjá Klöppum Til skoðunar að selja almenningi bankann Fyrrverandi ráðherra til ráðgjafarfyrirtækis Ríkið greiði of mikið fyrir aðkeypta þjónustu og vörur Hætta rekstri Súfistans í Hafnarfirði Bein útsending: Skattadagurinn 2025 Hlutur ríkisins í Íslandsbanka seldur á árinu Spá örlítilli fjölgun ferðamanna milli ára „Algjört dauðafæri fyrir Íslendinga“ að horfa til Grænlands Tölvuárásin til rannsóknar og enn unnið að viðgerð Fá rammasamning ekki virkjaðan og sjúklingar þurfa að greiða úr eigin vasa Oculis rauf 3000 króna múrinn og gott betur Lilja og Steinar nýir forstöðumenn hjá Íslandsbanka Þóra kveður Stöð 2 Klara frá Kerecis til Arterna Biosciences Notendalausnir Origo verða Ofar Líkleg tölvuárás á Toyota Garðar Hannes hættir hjá Eik fasteignafélagi Fluttur til Austin vegna útrásar súkkulaðismjörsins Sjá fótgangendur með endurskin fimm sinnum fyrr Furðar sig á blekkingarbrigslum Heimildarinnar Play telur ríkið geta sparað sér tugi milljóna Segja umfjöllun sem geri Carbfix tortryggilegt fulla af rangfærslum Hafa bæst í eigendahóp PwC Ráðin sviðsstjóri hafnarinnviða Ráðinn nýr framkvæmdastjóri Domino's á Íslandi Semja um sjóflutninga og hafnaruppbyggingu í Þorlákshöfn Sjá meira