Rússar segja til hver annars líkt og á tímum Stalíns Kjartan Kjartansson skrifar 16. nóvember 2024 09:01 Grímur af þremur einræðisherrum til sölu í Sankti Pétursborg, þeim Alexander Lúkasjenka, Vladímír Pútín og Jósef Stalín. Stjórnarfar í Rússlandi þykir farið að minna á það sem tíðkaðist í tíð ráðstjórnarríkja Stalíns. Vísir/Getty Færst hefur í aukana að Rússar tilkynni pólitíska glæpi samborgara sinna til yfirvalda frá því að innrásin í Úkraínu hófst af fullu afli fyrir að nálgast þremur árum. Nýleg dæmi eru um að fólk hafi verið dæmt í fangelsi á grundvelli slíkra tilkynninga. Í Sovétríkjum Jósefs Stalíns voru jafnvel börn hvött til þess að segja til foreldra sinna í hreinsunum harðstjórans á meintum pólitískum andstæðingum og gagnbyltingarsinnum. Vladímír Pútín Rússlandsforseti hefur fetað í fótspor Stalíns upp að vissu marki og sagt að borgararnir þurfi að taka þátt í að svæla út óvini ríkisins innanlands. Þannig sagði Pútín skömmu eftir að innrásin í Úkraínu hófst að rússneska þjóðin væri alltaf fær um að greina á milli sannra föðurlandsvina annars vegar og „úrhraka og svikara“ hins vegar sem hún spýtti út úr sér eins og mýflugu sem hefði óvart flogið upp í hana. Mannréttindasamtök sem fylgjast með pólitískum ofsóknum stjórnvalda í Kreml telja að fleiri en tuttugu þúsund manns hafi verið handteknir fyrir að lýsa óbeit sinni á stríðinu í Úkraínu og að fleiri en þúsund manns hafi verið sóttir til saka. Af þeim hafi 21 saksókn byggst á tilkynningum einstaklinga um meint brot samborgara þeirra. Hátt í tvö hundruð til viðbótar hafi sætt öðrum vægari refsingum eða sektum eftir að sagt var til þeirra. Nadezhda Buyanova barnalæknir var dæmd í fangelsi fyrir ummæli sem hún átti að hafa látið falla við móður barns um stríðið í Úkraínu. Enginn annar en móðirin var til vitnis um það sem fór á milli þeirra.AP/Pavel Bednjakov Tími „óvina þjóðarinnar“ runninn upp aftur Olga Podolskaja, fyrrverandi sveitarstjórnarkona í Tula-héraði suður af Moskvu, skrifaði undir opið bréf gegn innrásinni á fyrstu klukkustundunum eftir að hún hófst. Nokkrar kvartanir bárust yfirvöldum, meðal annars um að rannsaka þyrfti fjármál hennar. Hún segir Reuters-fréttastofunni að tilkynningarnar um hana hefðu minnt hana á langafa sinn sem var tekinn af lífi í hreinsunum Stalíns eftir að einhver sagði til hans árið 1938. „Tími tilkynninga og „óvina þjóðarinnar“ er runninn upp aftur. Ég gerði mér grein fyrir að þeir gæfu það í skyn að ég ætti að fara úr landi,“ segir Podolskaja sem yfirgaf Rússland í apríl í fyrra. Hún hefur síðan verið sett á lista rússneskra yfirvalda um „erlenda útsendara“ og óskaði þess að Reuters greindi ekki frá hvar hún byggi nú af ótta um öryggi sitt. Stjórnvöld í Kreml hafa beitt lögum um útsendara erlendra ríkja til að þagga niður í frjálsum fjölmiðlum og félagasamtökum. Þá létu þau samþykkja lög sem gera það refsivert að hallmæla rússneska hernum eða innrásinni sem þau hafa einnig beitt af mikilli hörku til að kveða niður hvers kyns andóf. Nýlega var föður sleppt úr fangelsi eftir tæplega tveggja ára vist en hann hafði verið sakfelldur fyrir óhróður um herinn vegna teikningar sem dóttir hans gerði í skóla. Skólastjóri dótturinnar gerði yfirvöldum viðvart um teikningu stúlkunnar sem mátti túlka sem stuðning við Úkraínumenn. Orð gegn orði en sakfelld engu að síður Í sumum tilfellum er óhætt að tala um sýndarréttarhöld yfir þeim sem verða fyrir því að vera klagaðir af samborgurum sínum. Nadezhda Bújanova, barnalæknir að nálgast sjötugt, var dæmd í fimm og hálfs árs fangelsi fyrir að smána rússneska herinn í byrjun þessarar viku nánast eingöngu á grundvelli vitnisburðar móður sem leitaði til hennar með son sinn. Móðirin sakaði Bújanovu, sem fæddist í Úkraínu en hefur búið í Rússlandi um áratugaskeið, um að hafa sagt rússneska hermenn lögmæt skotmörk Úkraínumanna. Maður konunnar hafði fallið á vígvellinum í Úkraínu. Bújanova hafnaði þessu en þrátt fyrir að orð stæði gegn orði var hún dæmd sek. Framburður móðurinnar um hvort sonur hennar hefði verið viðstaddur þegar Bújanova átti að hafa ummælin falla tók breytingum. Verjendur Bújanovu fengu ekki tækifæri til að spyrja drenginn spurninga. Þá hurfu upptökur úr öryggismyndavélum sem lögmennirnir sögðu að gætu stutt málsvörn læknisins. Læknar sem lýstu samstöðu með Bújanovu voru svo yfirheyrðir af lögreglu, að sögn læknis sem hafði frumkvæði að því að safna undirskriftum fyrir hana. Hann flúði sjálfur Rússland í fyrra þegar hann taldi ljóst að hann yrði handtekinn fyrr eða síðar. „Ég næ ekki utan um þetta. Kannski geri ég það seinna,“ sagði Bújanova áður en dómurinn var kveðinn upp, að sögn Reuters-fréttastofunnar. Sovétríkin Rússland Innrás Rússa í Úkraínu Mannréttindi Mest lesið Virðist alls ekki sjá eftir skvettunni Innlent Selenskí sagður stíga skref í átt að alræði Erlent Þingmaður telur að vísa ætti skvettaranum úr landi Innlent „Íbúar eru einfaldlega komnir með nóg“ Innlent Obama svarar ásökunum Trump og Gabbard um valdaránstilraun Erlent „Hvað næst? Sparka í okkur? Berja okkur? Stinga einhverju í okkur?“ Innlent Ætlar að kæra skvettarann sem segir árásina „bara brandara“ Innlent Starfsfólk kannist ekki við uppsteyt á kvennadeild Landspítalans Innlent Í fjórfaldri vinnu en eigin íbúð fjarlægur draumur Innlent Sérsveitin handtók mann í Garðabæ Innlent Fleiri fréttir Trump látinn vita að nafn hans væri í Epstein-skjölunum Málinu lokið og Kohberger sleppur við dauðarefsingu Hvalavinurinn ekki lengur eftirlýstur Ríki mega kæra hvert annað fyrir loftslagsbreytingar Epstein mætti í brúðkaup Trumps Selenskí sagður stíga skref í átt að alræði Norskur maður ákærður fyrir njósnir í þágu Rússa og Írana Abrahamska dulspekitrúin sem heyr tilvistarstríð Setjast enn og aftur við samningaborðið en væntingar eru litlar Biden hraunar yfir Clooney: „Hann má fokka sér“ Segjast hafa fengið rangar líkamsleifar Efnt til mótmæla í Úkraínu vegna umdeildrar lagabreytingar Hundrað hjálparsamtök segja hungursneyð breiðast út um Gasa-svæðið Obama svarar ásökunum Trump og Gabbard um valdaránstilraun Ozzy Osbourne allur Hitinn víða yfir 50 stig og vatnsforðinn að þorna upp Brú skóf þakið af tveggja hæða rútu Ísraelar segja yfirlýsingu 28 ríkja úr takti við raunveruleikann Ríkisstjórn Bandaríkjanna og Harvard takast á fyrir dómstólum Nítján látnir eftir að herflugvél brotlenti á skólabyggingu Rússar opnir fyrir friðarviðræðum en hyggist ekki slá af kröfum sínum Hátt í sjötíu drepnir í biðröð eftir mat Ökumaðurinn skotinn af vitnum á vettvangi Flóðbylgjuhætta eftir stærðarinnar skjálfta í Rússlandi Ísraelar stunda skipulagt niðurrif á heilu bæjunum í trássi við alþjóðalög Selenskí boðar til nýrra friðarviðræðna Á fjórða tug ferðamanna látnir eftir að bát hvolfdi Tæplega þrjátíu slasaðir eftir að bíl var ekið í mannfjölda í Hollywood Ísrael og Sýrland hafi samið um vopnahlé Óska eftir því að vitnisburður um Epstein verði opinberaður Sjá meira
Í Sovétríkjum Jósefs Stalíns voru jafnvel börn hvött til þess að segja til foreldra sinna í hreinsunum harðstjórans á meintum pólitískum andstæðingum og gagnbyltingarsinnum. Vladímír Pútín Rússlandsforseti hefur fetað í fótspor Stalíns upp að vissu marki og sagt að borgararnir þurfi að taka þátt í að svæla út óvini ríkisins innanlands. Þannig sagði Pútín skömmu eftir að innrásin í Úkraínu hófst að rússneska þjóðin væri alltaf fær um að greina á milli sannra föðurlandsvina annars vegar og „úrhraka og svikara“ hins vegar sem hún spýtti út úr sér eins og mýflugu sem hefði óvart flogið upp í hana. Mannréttindasamtök sem fylgjast með pólitískum ofsóknum stjórnvalda í Kreml telja að fleiri en tuttugu þúsund manns hafi verið handteknir fyrir að lýsa óbeit sinni á stríðinu í Úkraínu og að fleiri en þúsund manns hafi verið sóttir til saka. Af þeim hafi 21 saksókn byggst á tilkynningum einstaklinga um meint brot samborgara þeirra. Hátt í tvö hundruð til viðbótar hafi sætt öðrum vægari refsingum eða sektum eftir að sagt var til þeirra. Nadezhda Buyanova barnalæknir var dæmd í fangelsi fyrir ummæli sem hún átti að hafa látið falla við móður barns um stríðið í Úkraínu. Enginn annar en móðirin var til vitnis um það sem fór á milli þeirra.AP/Pavel Bednjakov Tími „óvina þjóðarinnar“ runninn upp aftur Olga Podolskaja, fyrrverandi sveitarstjórnarkona í Tula-héraði suður af Moskvu, skrifaði undir opið bréf gegn innrásinni á fyrstu klukkustundunum eftir að hún hófst. Nokkrar kvartanir bárust yfirvöldum, meðal annars um að rannsaka þyrfti fjármál hennar. Hún segir Reuters-fréttastofunni að tilkynningarnar um hana hefðu minnt hana á langafa sinn sem var tekinn af lífi í hreinsunum Stalíns eftir að einhver sagði til hans árið 1938. „Tími tilkynninga og „óvina þjóðarinnar“ er runninn upp aftur. Ég gerði mér grein fyrir að þeir gæfu það í skyn að ég ætti að fara úr landi,“ segir Podolskaja sem yfirgaf Rússland í apríl í fyrra. Hún hefur síðan verið sett á lista rússneskra yfirvalda um „erlenda útsendara“ og óskaði þess að Reuters greindi ekki frá hvar hún byggi nú af ótta um öryggi sitt. Stjórnvöld í Kreml hafa beitt lögum um útsendara erlendra ríkja til að þagga niður í frjálsum fjölmiðlum og félagasamtökum. Þá létu þau samþykkja lög sem gera það refsivert að hallmæla rússneska hernum eða innrásinni sem þau hafa einnig beitt af mikilli hörku til að kveða niður hvers kyns andóf. Nýlega var föður sleppt úr fangelsi eftir tæplega tveggja ára vist en hann hafði verið sakfelldur fyrir óhróður um herinn vegna teikningar sem dóttir hans gerði í skóla. Skólastjóri dótturinnar gerði yfirvöldum viðvart um teikningu stúlkunnar sem mátti túlka sem stuðning við Úkraínumenn. Orð gegn orði en sakfelld engu að síður Í sumum tilfellum er óhætt að tala um sýndarréttarhöld yfir þeim sem verða fyrir því að vera klagaðir af samborgurum sínum. Nadezhda Bújanova, barnalæknir að nálgast sjötugt, var dæmd í fimm og hálfs árs fangelsi fyrir að smána rússneska herinn í byrjun þessarar viku nánast eingöngu á grundvelli vitnisburðar móður sem leitaði til hennar með son sinn. Móðirin sakaði Bújanovu, sem fæddist í Úkraínu en hefur búið í Rússlandi um áratugaskeið, um að hafa sagt rússneska hermenn lögmæt skotmörk Úkraínumanna. Maður konunnar hafði fallið á vígvellinum í Úkraínu. Bújanova hafnaði þessu en þrátt fyrir að orð stæði gegn orði var hún dæmd sek. Framburður móðurinnar um hvort sonur hennar hefði verið viðstaddur þegar Bújanova átti að hafa ummælin falla tók breytingum. Verjendur Bújanovu fengu ekki tækifæri til að spyrja drenginn spurninga. Þá hurfu upptökur úr öryggismyndavélum sem lögmennirnir sögðu að gætu stutt málsvörn læknisins. Læknar sem lýstu samstöðu með Bújanovu voru svo yfirheyrðir af lögreglu, að sögn læknis sem hafði frumkvæði að því að safna undirskriftum fyrir hana. Hann flúði sjálfur Rússland í fyrra þegar hann taldi ljóst að hann yrði handtekinn fyrr eða síðar. „Ég næ ekki utan um þetta. Kannski geri ég það seinna,“ sagði Bújanova áður en dómurinn var kveðinn upp, að sögn Reuters-fréttastofunnar.
Sovétríkin Rússland Innrás Rússa í Úkraínu Mannréttindi Mest lesið Virðist alls ekki sjá eftir skvettunni Innlent Selenskí sagður stíga skref í átt að alræði Erlent Þingmaður telur að vísa ætti skvettaranum úr landi Innlent „Íbúar eru einfaldlega komnir með nóg“ Innlent Obama svarar ásökunum Trump og Gabbard um valdaránstilraun Erlent „Hvað næst? Sparka í okkur? Berja okkur? Stinga einhverju í okkur?“ Innlent Ætlar að kæra skvettarann sem segir árásina „bara brandara“ Innlent Starfsfólk kannist ekki við uppsteyt á kvennadeild Landspítalans Innlent Í fjórfaldri vinnu en eigin íbúð fjarlægur draumur Innlent Sérsveitin handtók mann í Garðabæ Innlent Fleiri fréttir Trump látinn vita að nafn hans væri í Epstein-skjölunum Málinu lokið og Kohberger sleppur við dauðarefsingu Hvalavinurinn ekki lengur eftirlýstur Ríki mega kæra hvert annað fyrir loftslagsbreytingar Epstein mætti í brúðkaup Trumps Selenskí sagður stíga skref í átt að alræði Norskur maður ákærður fyrir njósnir í þágu Rússa og Írana Abrahamska dulspekitrúin sem heyr tilvistarstríð Setjast enn og aftur við samningaborðið en væntingar eru litlar Biden hraunar yfir Clooney: „Hann má fokka sér“ Segjast hafa fengið rangar líkamsleifar Efnt til mótmæla í Úkraínu vegna umdeildrar lagabreytingar Hundrað hjálparsamtök segja hungursneyð breiðast út um Gasa-svæðið Obama svarar ásökunum Trump og Gabbard um valdaránstilraun Ozzy Osbourne allur Hitinn víða yfir 50 stig og vatnsforðinn að þorna upp Brú skóf þakið af tveggja hæða rútu Ísraelar segja yfirlýsingu 28 ríkja úr takti við raunveruleikann Ríkisstjórn Bandaríkjanna og Harvard takast á fyrir dómstólum Nítján látnir eftir að herflugvél brotlenti á skólabyggingu Rússar opnir fyrir friðarviðræðum en hyggist ekki slá af kröfum sínum Hátt í sjötíu drepnir í biðröð eftir mat Ökumaðurinn skotinn af vitnum á vettvangi Flóðbylgjuhætta eftir stærðarinnar skjálfta í Rússlandi Ísraelar stunda skipulagt niðurrif á heilu bæjunum í trássi við alþjóðalög Selenskí boðar til nýrra friðarviðræðna Á fjórða tug ferðamanna látnir eftir að bát hvolfdi Tæplega þrjátíu slasaðir eftir að bíl var ekið í mannfjölda í Hollywood Ísrael og Sýrland hafi samið um vopnahlé Óska eftir því að vitnisburður um Epstein verði opinberaður Sjá meira