Brennt barn forðast eldinn Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar 2. júlí 2024 09:30 Borið hefur á því ítrekað að eldur komi upp á byggingar- og framkvæmdasvæðum. Nýlegt atvik er eldur sem braust út í Kringlunni á dögunum og olli þar gríðarlegu tjóni, þótt blessunarlega hafi betur farið en á horfðist og enginn slasast alvarlega. Byggingar- og brunaverkfræðingurinn Böðvar Tómasson skrifaði góða grein hér á Vísi um brunavarnir á byggingarsvæðum sem vert er að mæla með. Því miður eru brunar tengdir logavinnu of algengir og því vert að spyrja sig hvort eitthvað megi betur fara í þeim efnum? Ljóst er að mikið er í húfi. Hvað er logavinna? Heit vinna eða logavinna er almennt skilgreind sem öll störf sem skapað geta hættu á íkveikju. Það er þá til dæmis vinna sem unnin er með slípirokk, rafsuðu, logsuðu og við lagningu þakpappa og viðhald á honum. Brunavarnir eiga alltaf að vera í forgangi á byggingarsvæðum. Gerðar eru ákveðnar kröfur til þeirra sem eru með byggingarsvæði að tryggja brunavarnir á svæðunum og fylgja ákveðnum verklagsreglum. Móta þarf heildstæða brunavarnaáætlun og kynna hana öllum starfsmönnum og verktökum á svæðinu. Framkvæma þarf reglulegt mat á brunaáhættu, tryggja góða umgengni á byggingarsvæðum, tryggja að hentugur eldvarnarbúnaður sé á staðnum svo sem slökkvitæki, eldvarnarteppi og reykskynjarar eftir atvikum. Einnig þarf að gera ráðstafanir varðandi rafmagnsöryggi, takmarka hættu vegna heitrar vinnu og sækja um sérstakt leyfi fyrir vinnunni samkvæmt þar til greindu eyðublaði. Ganga þarf úr skugga um að eldfim efni séu rétt geymd fjarri eldhættu og veita þarf þjálfun í slysavörnum og framkvæmd brunavarna. Eru þessi mál í góðum farvegi á Íslandi? Við nefndum nýyfirstaðinn bruna í verslunarmiðstöð Kringlunnar hér í upphafi þar sem talið er líklegt að kviknað hafi í út frá vinnu við þakið þegar verið var að bræða þakpappa. Samkvæmt upplýsingum frá Slökkviliði höfuðborgarsvæðisins hafa síðastliðinn áratug komið árlega upp útköll vegna bruna sem tengjast vinnu við þakpappa, að undanskildu einu ári, árinu 2016. Þetta eru samtals 40 útköll vegna bruna í tengslum við þakpappavinnu. Ljóst er að mikil áhætta fylgir því að vinna með opinn eld á húsþaki og þess vegna hafa til að mynda Norðurlöndin sett ákveðinn ramma og eftirlit í kringum þá vinnu. Þar þurfa þau sem vinna við lagningu þakpappa að hafa ákveðin réttindi eða vottun eftir að hafa sótt námskeið. Hér á landi erum við með ákveðnar reglur um logavinnu og sækja þarf um sérstakt leyfi fyrir vinnunni en í raun getur hver sem er tekið að sér slíka vinnu án þess að hafa hlotið til þess sérstaka þjálfun. Í viðtali við Regínu Valdimarsdóttur, framkvæmdastjóra brunavarnasviðs Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar (HMS), kemur fram að í dag séu engar kröfur í regluverkinu um menntun eða hæfni þeirra sem starfa við lagningu þakpappa og að þessu þurfi að bæta úr. Í Svíþjóð hefur til að mynda verið þróað sérstakt kerfi fyrir heita vinnu (heta arbeten) sem stýrt er af Brandskyddsförening sem býður upp á þjálfun og vottun fyrir þá sem vinna með heit störf á fimm tungumálum víðs vegar um landið. Þetta fyrirkomulag hefur verið þar við lýði í yfir þrjá áratugi, allt frá árinu 1990. Lærum af reynslunni Málshættir fela iðulega í sér gamla lífsspeki eða lífsviðhorf sem vísa til almennt viðurkenndra sanninda um daglegt líf manneskjunnar. Ef einhver verður fyrir slæmri lífsreynslu er það eðli mannsins og heilbrigð skynsemi að reyna að forðast að lenda aftur í sömu ógöngum. Brennt barn forðast eldinn og þegar ítrekað skapast hættulegar aðstæður er mikilvægt að bregðast við. Eru aðrar hættuminni aðferðir sem notast mætti við í þakpappavinnu? Þá til dæmis við gömul hús með eldra timbri? Myndi aukin fræðsla og þjálfun skila sér í færri brunum? Brýnt er að skoða vel hvað má betur fara í þessum efnum og bæta úr í kjölfarið. Höfundur er verkefnastjóri forvarna hjá Sjóvá. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Eldsvoði í Kringlunni Tryggingar Byggingariðnaður Slökkvilið Mest lesið Snorri Másson er ekki vandinn – hann er viðvörun Helen Ólafsdóttir Skoðun Bakslag í skoðanafrelsi? Kári Allansson Skoðun Sanna er rödd félagshyggju, réttlætis og jöfnuðar! Laufey Líndal Ólafsdóttir,Sara Stef. Hildardóttir Skoðun Boðsferð Landsvirkjunar Stefán Georgsson Skoðun Ástin er falleg Sigurður Árni Reynisson Skoðun Ofbeldi í skólum: Áskoranir og leiðir til lausna Soffía Ámundadóttir Skoðun Samstarf um loftslagsmál og grænar lausnir Sigurður Hannesson,Nótt Thorberg Skoðun Nýjar reglur um réttindi fólks í ráðningarsambandi Ingvar Sverrisson Skoðun Líknarmeðferð og dánaraðstoð eru ekki andstæður heldur nauðsynleg umræðuefni Ingrid Kuhlman Skoðun Grunnstoðir sveitarfélagsins efldar til muna Sandra Sigurðardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Ein saga af sextíu þúsund Halldór Ísak Ólafsson skrifar Skoðun Að láta mata sig er svo þægilegt Björn Ólafsson skrifar Skoðun Nýjar reglur um réttindi fólks í ráðningarsambandi Ingvar Sverrisson skrifar Skoðun Ofbeldi í skólum: Áskoranir og leiðir til lausna Soffía Ámundadóttir skrifar Skoðun Bakslag í skoðanafrelsi? Kári Allansson skrifar Skoðun Eplin í andlitshæð Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Bataskólinn – fyrir þig? Guðný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Sanna er rödd félagshyggju, réttlætis og jöfnuðar! Laufey Líndal Ólafsdóttir,Sara Stef. Hildardóttir skrifar Skoðun Boðsferð Landsvirkjunar Stefán Georgsson skrifar Skoðun Samstarf um loftslagsmál og grænar lausnir Sigurður Hannesson,Nótt Thorberg skrifar Skoðun Ástin er falleg Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Líknarmeðferð og dánaraðstoð eru ekki andstæður heldur nauðsynleg umræðuefni Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Grunnstoðir sveitarfélagsins efldar til muna Sandra Sigurðardóttir skrifar Skoðun Laugarnestangi - til allrar framtíðar Líf Magneudóttir skrifar Skoðun Að vera séður og heyrður getur bjargað lífi – Gulur september minnir okkur á að hlúa að hjartanu Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun Rangfærslur um atburðina á Gaza Egill Þ. Einarsson skrifar Skoðun Öryggi geðheilbrigðis Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun Mjóddin og pólitík pírata Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Okkar eigin Don Kíkóti Kjartan Jónsson skrifar Skoðun Sýnum í verki að okkur er ekki sama Anna Sigga Jökuls Ragnheiðardóttir skrifar Skoðun Snorri Másson er ekki vandinn – hann er viðvörun Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Drúsar og hörmungarnar í Suwayda Armando Garcia skrifar Skoðun Hjarta samfélagsins í Þorlákshöfn slær við höfnina Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Marserum fyrir jafnrétti í íþróttum Willum Þór Þórsson skrifar Skoðun Tímamóta umbætur í nýju kerfi almannatrygginga Huld Magnúsdóttir,Sigríður Dóra Magnúsdóttir,Unnur Sverrisdóttir,Vigdís Jónsdóttir skrifar Skoðun Öflugt atvinnulíf í Hafnarfirði Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Persónudýrkun vinstrisins Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Menntamorð – um gjöreyðingu menntakerfisins á Gaza sem liður í allsherjar þjóðarmorði Ísrael á Palestínumönnum Kristján Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Reykjavík - barnvæn höfuðborg? Einar Þorsteinsson,Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Magnús og hálfsannleikurinn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Sjá meira
Borið hefur á því ítrekað að eldur komi upp á byggingar- og framkvæmdasvæðum. Nýlegt atvik er eldur sem braust út í Kringlunni á dögunum og olli þar gríðarlegu tjóni, þótt blessunarlega hafi betur farið en á horfðist og enginn slasast alvarlega. Byggingar- og brunaverkfræðingurinn Böðvar Tómasson skrifaði góða grein hér á Vísi um brunavarnir á byggingarsvæðum sem vert er að mæla með. Því miður eru brunar tengdir logavinnu of algengir og því vert að spyrja sig hvort eitthvað megi betur fara í þeim efnum? Ljóst er að mikið er í húfi. Hvað er logavinna? Heit vinna eða logavinna er almennt skilgreind sem öll störf sem skapað geta hættu á íkveikju. Það er þá til dæmis vinna sem unnin er með slípirokk, rafsuðu, logsuðu og við lagningu þakpappa og viðhald á honum. Brunavarnir eiga alltaf að vera í forgangi á byggingarsvæðum. Gerðar eru ákveðnar kröfur til þeirra sem eru með byggingarsvæði að tryggja brunavarnir á svæðunum og fylgja ákveðnum verklagsreglum. Móta þarf heildstæða brunavarnaáætlun og kynna hana öllum starfsmönnum og verktökum á svæðinu. Framkvæma þarf reglulegt mat á brunaáhættu, tryggja góða umgengni á byggingarsvæðum, tryggja að hentugur eldvarnarbúnaður sé á staðnum svo sem slökkvitæki, eldvarnarteppi og reykskynjarar eftir atvikum. Einnig þarf að gera ráðstafanir varðandi rafmagnsöryggi, takmarka hættu vegna heitrar vinnu og sækja um sérstakt leyfi fyrir vinnunni samkvæmt þar til greindu eyðublaði. Ganga þarf úr skugga um að eldfim efni séu rétt geymd fjarri eldhættu og veita þarf þjálfun í slysavörnum og framkvæmd brunavarna. Eru þessi mál í góðum farvegi á Íslandi? Við nefndum nýyfirstaðinn bruna í verslunarmiðstöð Kringlunnar hér í upphafi þar sem talið er líklegt að kviknað hafi í út frá vinnu við þakið þegar verið var að bræða þakpappa. Samkvæmt upplýsingum frá Slökkviliði höfuðborgarsvæðisins hafa síðastliðinn áratug komið árlega upp útköll vegna bruna sem tengjast vinnu við þakpappa, að undanskildu einu ári, árinu 2016. Þetta eru samtals 40 útköll vegna bruna í tengslum við þakpappavinnu. Ljóst er að mikil áhætta fylgir því að vinna með opinn eld á húsþaki og þess vegna hafa til að mynda Norðurlöndin sett ákveðinn ramma og eftirlit í kringum þá vinnu. Þar þurfa þau sem vinna við lagningu þakpappa að hafa ákveðin réttindi eða vottun eftir að hafa sótt námskeið. Hér á landi erum við með ákveðnar reglur um logavinnu og sækja þarf um sérstakt leyfi fyrir vinnunni en í raun getur hver sem er tekið að sér slíka vinnu án þess að hafa hlotið til þess sérstaka þjálfun. Í viðtali við Regínu Valdimarsdóttur, framkvæmdastjóra brunavarnasviðs Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar (HMS), kemur fram að í dag séu engar kröfur í regluverkinu um menntun eða hæfni þeirra sem starfa við lagningu þakpappa og að þessu þurfi að bæta úr. Í Svíþjóð hefur til að mynda verið þróað sérstakt kerfi fyrir heita vinnu (heta arbeten) sem stýrt er af Brandskyddsförening sem býður upp á þjálfun og vottun fyrir þá sem vinna með heit störf á fimm tungumálum víðs vegar um landið. Þetta fyrirkomulag hefur verið þar við lýði í yfir þrjá áratugi, allt frá árinu 1990. Lærum af reynslunni Málshættir fela iðulega í sér gamla lífsspeki eða lífsviðhorf sem vísa til almennt viðurkenndra sanninda um daglegt líf manneskjunnar. Ef einhver verður fyrir slæmri lífsreynslu er það eðli mannsins og heilbrigð skynsemi að reyna að forðast að lenda aftur í sömu ógöngum. Brennt barn forðast eldinn og þegar ítrekað skapast hættulegar aðstæður er mikilvægt að bregðast við. Eru aðrar hættuminni aðferðir sem notast mætti við í þakpappavinnu? Þá til dæmis við gömul hús með eldra timbri? Myndi aukin fræðsla og þjálfun skila sér í færri brunum? Brýnt er að skoða vel hvað má betur fara í þessum efnum og bæta úr í kjölfarið. Höfundur er verkefnastjóri forvarna hjá Sjóvá.
Sanna er rödd félagshyggju, réttlætis og jöfnuðar! Laufey Líndal Ólafsdóttir,Sara Stef. Hildardóttir Skoðun
Líknarmeðferð og dánaraðstoð eru ekki andstæður heldur nauðsynleg umræðuefni Ingrid Kuhlman Skoðun
Skoðun Sanna er rödd félagshyggju, réttlætis og jöfnuðar! Laufey Líndal Ólafsdóttir,Sara Stef. Hildardóttir skrifar
Skoðun Líknarmeðferð og dánaraðstoð eru ekki andstæður heldur nauðsynleg umræðuefni Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Að vera séður og heyrður getur bjargað lífi – Gulur september minnir okkur á að hlúa að hjartanu Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar
Skoðun Tímamóta umbætur í nýju kerfi almannatrygginga Huld Magnúsdóttir,Sigríður Dóra Magnúsdóttir,Unnur Sverrisdóttir,Vigdís Jónsdóttir skrifar
Skoðun Menntamorð – um gjöreyðingu menntakerfisins á Gaza sem liður í allsherjar þjóðarmorði Ísrael á Palestínumönnum Kristján Þór Sigurðsson skrifar
Sanna er rödd félagshyggju, réttlætis og jöfnuðar! Laufey Líndal Ólafsdóttir,Sara Stef. Hildardóttir Skoðun
Líknarmeðferð og dánaraðstoð eru ekki andstæður heldur nauðsynleg umræðuefni Ingrid Kuhlman Skoðun