Orkumálaáróður ráðherra Halldóra Mogensen skrifar 25. janúar 2024 14:31 Á þriðjudaginn voru umræður á alþingi um orkumál en þá umræðu nýtti orkumálaráðherra enn og aftur til þess að reyna að sannfæra þing og þjóð um að hér á landi sé gríðarlegur orkuskortur og að virkja þurfi heilan helling til að tvöfalda raforkuframleiðsluna. Við Íslendingar erum ótrúlega auðug þegar kemur að endurnýjanlegri orku, hér hitum við flest hús með jarðvarma og framleiðum meiri raforku miðað við höfðatölu en nokkuð annað ríki. Þessi endurnýjanlega orka er hinsvegar háð þeim skilyrðum að hún byggir á náttúruöflunum, þannig að framleiðslugetan sveiflast með náttúrunni. Það er ekki nýtt vandamál - ef vandamál skyldi kalla - heldur er gert ráð fyrir því í samningum orkufyrirtækja við stórnotendur raforku. Ef vatnsafl dregst saman í kjölfar minni úrkomu þá bitnar það á þeim sem hafa gert samninga um skerðanlega raforku, þ.e.a.s. stórnotendum. Það sem skiptir máli er að þessar náttúrulegu sveiflur komi ekki niður á heimilunum, því það hlýtur að vera grundvallaratriði til að skapa sátt um nýtingu auðlinda að almenningur njóti góðs af þeim. Þess vegna er mikilvægt að þingið taki skýr skref til að festa í lög forgangsröðun svo að tryggt sé að heimilin verði alltaf efst á lista. Þó er mikilvægt að hafa í huga að jafnvel þótt ekki sé búið að festa í lög forgang heimilanna þá er þeim samt forgangsraðað í dag. En hvar er þá orkuskorturinn? Aukin markaðshyggja í orkumálum Græn orkuumskipti gera það að verkum að fleiri stórnotendur vilja kaupa meiri orku og margir söluaðilar sjá því tækifæri til að selja meiri orku og hagnast meira. Þessir sömu söluaðilar vilja þá virkja meira til að geta mætt eftirspurn. Í millitíðinni eru þessi fyrirtæki að ofselja raforku og þegar vatnsárið er lélegt eins og nú þá lenda þessi fyrirtæki í vandræðum. Það að eftirspurn eftir raforku sé umfram framboð er ekki tilefni til að blása í alla lúðra og öskra orkuskortur! Orkumálaráðherra hefur tekið þátt í þessum hræðsluáróðri vissra orkufyrirtækja með því að varpa stöðugt fram spá um orkuþörf til ársins 2040 sem bent hefur verið á að sé langt yfir raunverulegri þörf. Inni í þeirra spá er meðal annars raforka fyrir orkuskipti í flugi en það er ljóst að ekki verður þörf á orku í það verkefni fyrir 2040 þar sem tæknin sem hann vísar í er langt frá því að vera tilbúin. Orkuskipti eru mikilvægt skref þegar kemur að loftslagsmálum en það má ekki láta þau trompa allt annað. Orkuskiptin snerta nefnilega líka á náttúruvernd og það er mikilvægt að taka bæði rétt náttúrunnar og efnahagslegan jöfnuð með í reikninginn. Hvar er umhverfisráðherra? Við megum heldur ekki láta umræðuna um loftslagsmál einungis snúast um orkumál. Við þurfum að horfast í augu við að við stöndum ekki einungis frammi fyrir loftslagskrísu heldur krísu í öllum vistkerfum jarðar. Við getum séð merki þess hvert sem við lítum. Við erum að horfa upp á gífurlegar breytingar á td. skógum, jarðveg, freðhvolfinu og stöðu íðefna. Þetta er neyðarástand sem kallar á mun umfangsmeiri umræðu en einungis hversu marga rafmagnsbíla við flytjum inn. Undirstaða samfélagsskipulagsins þarfnast endurskoðunar. Hættum að kyngja þeirri hugmynd að það sé engin önnur leið til að skipuleggja samfélög en í samræmi við vilja fárra ríkra einstaklinga á kostnað allra annarra. Það er hægt að skapa samfélag þar sem náttúruauðlindir eru nýttar til þess að skapa verðmæti fyrir alla. Við eigum nóga orku til þess að allir geta hitað upp heimilin sín á sanngjörnu verði og við eigum líka nógu orku fyrir framtíðarsamfélagið ef við þorum að skapa það með hliðsjón af þörfum fjöldans frekar en gróðasjónarmiða einkafyrirtækja. Það væri óskandi að orkumálaráðherra myndi vanda sig meira í umræðunni um orkumál, en þess í stað er ýtt undir heimatilbúið neyðarástand í orkumálum, allt í þágu gróðasjónarmiða. Raunverulega neyðarástandið sem við stöndum frammi fyrir er vöntun á ráðherra umhverfismála sem stendur vörð um almannahagsmuni og ríkisstjórn sem er annt um heiðarlega umræðu um okkar mikilvægustu innviði og auðlindir. Höfundur er þingmaður Pírata. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Píratar Orkuskipti Orkumál Halldóra Mogensen Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Mest lesið „Við andlát manns lýkur skattskyldu hans“ Þórður Gunnarsson Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson Skoðun Aðgangur bannaður Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun Ævintýralegar eftiráskýringar Hildur Sverrisdóttir Skoðun Það er verið að ljúga að okkur Hildur Þórðardóttir Skoðun Loftslagskvíði Sjálfstæðisflokksins Gunnar Bragi Sveinsson Skoðun Gervigóðmennska fyrir almannafé Kári Allansson Skoðun Við þurfum þingmann eins og Ágúst Bjarna Valdimar Víðisson Skoðun Skoðun Skoðun Handleiðsla og vellíðan í starfi Sveindís Anna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Eldgos og innviðir: Tryggjum öryggi Suðurnesja Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Er aukin einkavæðing lausnin? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Samfélag á krossgötum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Hvað er vandamálið? Alexandra Briem skrifar Skoðun Au pair fyrirkomulagið – barn síns tíma? Hlöðver Skúli Hákonarson skrifar Skoðun Fontur – hiti þrjú stig Stefán Steingrímur Bergsson skrifar Skoðun Bankinn gefur, bankinn tekur Breki Karlsson skrifar Skoðun Hægt og hljótt Dofri Hermannsson skrifar Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar Skoðun Gervigóðmennska fyrir almannafé Kári Allansson skrifar Skoðun Góður granni, gulli betri! Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Frelsi er alls konar Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Betra plan í ríkisfjármálum Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson skrifar Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þarf Alþingi að vera í óvissu? Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Stöndum með einyrkjum og sjálfstætt starfandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Ætla Íslendingar að standa vörð um orkuauðlindir sínar? Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Evrópa og sjálfstæði Íslands Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Heilnæmt samfélag, betri lífskjör og jöfn tækifæri fyrir öll Unnur Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mölunarverksmiðja eða umhverfisvæn matvælaframleiðsla Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Lifað með reisn - Frá starfslokum til æviloka Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Viðreisn, evran og Finnland Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Fleiri staðreyndir um jafnlaunavottun – íþyngjandi og kostnaðarsamt regluverk Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Við þurfum þingmann eins og Ágúst Bjarna Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar – Heildræn sýn á sköpunina Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar Skoðun Iðkum nægjusemi, nýtum náttúruna Borghildur Gunnarsdóttir,Ósk Kristinsdóttir skrifar Skoðun Hægt með krónunni? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Sjá meira
Á þriðjudaginn voru umræður á alþingi um orkumál en þá umræðu nýtti orkumálaráðherra enn og aftur til þess að reyna að sannfæra þing og þjóð um að hér á landi sé gríðarlegur orkuskortur og að virkja þurfi heilan helling til að tvöfalda raforkuframleiðsluna. Við Íslendingar erum ótrúlega auðug þegar kemur að endurnýjanlegri orku, hér hitum við flest hús með jarðvarma og framleiðum meiri raforku miðað við höfðatölu en nokkuð annað ríki. Þessi endurnýjanlega orka er hinsvegar háð þeim skilyrðum að hún byggir á náttúruöflunum, þannig að framleiðslugetan sveiflast með náttúrunni. Það er ekki nýtt vandamál - ef vandamál skyldi kalla - heldur er gert ráð fyrir því í samningum orkufyrirtækja við stórnotendur raforku. Ef vatnsafl dregst saman í kjölfar minni úrkomu þá bitnar það á þeim sem hafa gert samninga um skerðanlega raforku, þ.e.a.s. stórnotendum. Það sem skiptir máli er að þessar náttúrulegu sveiflur komi ekki niður á heimilunum, því það hlýtur að vera grundvallaratriði til að skapa sátt um nýtingu auðlinda að almenningur njóti góðs af þeim. Þess vegna er mikilvægt að þingið taki skýr skref til að festa í lög forgangsröðun svo að tryggt sé að heimilin verði alltaf efst á lista. Þó er mikilvægt að hafa í huga að jafnvel þótt ekki sé búið að festa í lög forgang heimilanna þá er þeim samt forgangsraðað í dag. En hvar er þá orkuskorturinn? Aukin markaðshyggja í orkumálum Græn orkuumskipti gera það að verkum að fleiri stórnotendur vilja kaupa meiri orku og margir söluaðilar sjá því tækifæri til að selja meiri orku og hagnast meira. Þessir sömu söluaðilar vilja þá virkja meira til að geta mætt eftirspurn. Í millitíðinni eru þessi fyrirtæki að ofselja raforku og þegar vatnsárið er lélegt eins og nú þá lenda þessi fyrirtæki í vandræðum. Það að eftirspurn eftir raforku sé umfram framboð er ekki tilefni til að blása í alla lúðra og öskra orkuskortur! Orkumálaráðherra hefur tekið þátt í þessum hræðsluáróðri vissra orkufyrirtækja með því að varpa stöðugt fram spá um orkuþörf til ársins 2040 sem bent hefur verið á að sé langt yfir raunverulegri þörf. Inni í þeirra spá er meðal annars raforka fyrir orkuskipti í flugi en það er ljóst að ekki verður þörf á orku í það verkefni fyrir 2040 þar sem tæknin sem hann vísar í er langt frá því að vera tilbúin. Orkuskipti eru mikilvægt skref þegar kemur að loftslagsmálum en það má ekki láta þau trompa allt annað. Orkuskiptin snerta nefnilega líka á náttúruvernd og það er mikilvægt að taka bæði rétt náttúrunnar og efnahagslegan jöfnuð með í reikninginn. Hvar er umhverfisráðherra? Við megum heldur ekki láta umræðuna um loftslagsmál einungis snúast um orkumál. Við þurfum að horfast í augu við að við stöndum ekki einungis frammi fyrir loftslagskrísu heldur krísu í öllum vistkerfum jarðar. Við getum séð merki þess hvert sem við lítum. Við erum að horfa upp á gífurlegar breytingar á td. skógum, jarðveg, freðhvolfinu og stöðu íðefna. Þetta er neyðarástand sem kallar á mun umfangsmeiri umræðu en einungis hversu marga rafmagnsbíla við flytjum inn. Undirstaða samfélagsskipulagsins þarfnast endurskoðunar. Hættum að kyngja þeirri hugmynd að það sé engin önnur leið til að skipuleggja samfélög en í samræmi við vilja fárra ríkra einstaklinga á kostnað allra annarra. Það er hægt að skapa samfélag þar sem náttúruauðlindir eru nýttar til þess að skapa verðmæti fyrir alla. Við eigum nóga orku til þess að allir geta hitað upp heimilin sín á sanngjörnu verði og við eigum líka nógu orku fyrir framtíðarsamfélagið ef við þorum að skapa það með hliðsjón af þörfum fjöldans frekar en gróðasjónarmiða einkafyrirtækja. Það væri óskandi að orkumálaráðherra myndi vanda sig meira í umræðunni um orkumál, en þess í stað er ýtt undir heimatilbúið neyðarástand í orkumálum, allt í þágu gróðasjónarmiða. Raunverulega neyðarástandið sem við stöndum frammi fyrir er vöntun á ráðherra umhverfismála sem stendur vörð um almannahagsmuni og ríkisstjórn sem er annt um heiðarlega umræðu um okkar mikilvægustu innviði og auðlindir. Höfundur er þingmaður Pírata.
Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun
Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar
Skoðun Mölunarverksmiðja eða umhverfisvæn matvælaframleiðsla Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar
Skoðun Fleiri staðreyndir um jafnlaunavottun – íþyngjandi og kostnaðarsamt regluverk Gunnar Ármannsson skrifar
Skoðun Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar
Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun