Trump og lýðræðisleg hnignun Jun Þór Morikawa skrifar 1. september 2023 10:01 Bandaríkin eru án efa valdamesta ríki jarðar. Sumir kunna að halda því fram að ekki aðeins vegna pólitískra, efnahagslegra og hernaðarlegra áhrifa sinna, heldur einnig alþjóðlegra áhrifa sinna sem leiðarljóss stjórnarskrárbundins lýðræðis. Það er ekki með öllu óraunhæft að halda því fram að ekkert eitt land á jörðinni sé ósnortið af áhrifum af bandarísku valdi. Ljóst er að Ísland er engin undantekning. Hvað varðar alþjóðlegt öryggi er Ísland eitt af stofnríkjum Atlantshafsbandalagsins (NATO) þar sem Bandaríkin eru stærsta herveldið með öflugustu kjarnorkuvopnagetuna, þar af leiðandi undir vernd svokallaðrar kjarnorkuhlífar Bandaríkjanna. Efnahagslega séð eru Bandaríkin eitt af stærstu viðskiptalöndum Íslands. Á Íslandi er líka stjórnskipuleg lýðræðisstjórn. Svo það sem er að gerast með lýðræðið í Bandaríkjunum í dag er ákaft áhyggjuefni og er, jafnvel fyrir okkur á Íslandi, þess virði að gera okkur grein fyrir stöðunni. Donald Trump, fyrrverandi forseti Bandaríkjanna, hefur verið ákærður. Hann er ekki aðeins fyrsti forseti Bandaríkjanna sem hefur verið ákærður heldur einnig hefur hann verið ákærður í fjórum aðskildum málum sem innihalda 44 alríkisákærur og 47 ríkisákærur. Sem sagt, það sem er svo sláandi við Trump er að þrátt fyrir allt er hann leiðandi frambjóðandi repúblikana fyrir forsetakosningarnar 2024. Trump leiðir DeSantis, sem er annar fremsti frambjóðandinn, með mjög miklum mun samkvæmt könnunum. Trump heldur því fram að þessar ákærur séu pólitískar „nornaveiðar“ gegn kosningabaráttu sinni. Áhugaverðar staðreyndir um það er að ef hann vinnur kosningarnar, jafnvel ef hann væri dæmdur fyrir þessar sakamálaákærur, þá er engin lagaleg hindrun til að koma í veg fyrir að dæmdir glæpamenn gegni æðsta embætti ríkisins. Ennfremur, ef hann yrði kosinn aftur og yrði forseti, gæti hann fræðilega náðað sjálfan sig vegna hvers kyns sakfellingar sem alríkisdómstóllinn kveður á um. Ég hélt alvarlega eða vildi trúa því að spillt arfleifð hans hefði eins með alræmdum hætti lokið þann 6. janúar 2021 þegar múgur stuðningsmanna Trump réðst með ofbeldi inn í Bandaríkjaþing í Washington DC og reyndi að hnekkja niðurstöðu kosninganna. Fólkið var beinlínis hvatt til þess af Trump sjálfum. Það er ekki erfitt að gera ráð fyrir að það hefði ekki verið jafnmikið pólitískt ofbeldi ef Trump hefði viðurkennt og samþykkt kosningaúrslit og óskað Biden til hamingju með kosningasigurinn eins og allir aðrir tapandi frambjóðendur hafa gert áður. Vegna þess að friðsamleg valdaskipti eru ein af meginreglum lýðræðis. Friðsamlegt framsal valds táknar einingu frekar en sundrungu. Það er mjög mikilvæg lýðræðishugmynd sem Trump hafði alfarið neitað að greiða fyrir fyrir 6. janúar 2021. Þess í stað sagði Trump Mike Pence, fyrrverandi varaforseta, að víkja frá stjórnarskránni í þágu hans. Í tilviki Georgíufylkis hótaði Trump Brad Raffensperger, ríkisráðherra Georgíu, að „finna 11780 atkvæði" til að sýna fram á sigur hans. Fram að 6. janúar hafði Trump alið stuðningsmenn sína á óteljandi lygum og reiði, órökstuddum fullyrðingum um kosningasvik og samsæriskenningum. Jafnvel til þessa dags, fullyrðir hann þessar fölsku fullyrðingar og fullyrðir ranglega að hann hafi unnið forsetakosningarnar 2020. Nú þegar hann hefur verið ákærður byrjar hann að ráðast á dómara, saksóknara, vitni og réttarkerfið í heild sinni. ''IF YOU GO AFTER ME, I'M COMING AFTER YOU!” sagði Trump á samfélagsmiðlum. Hann sýndi sömu hegðunarmynstur eins og hann hefur alltaf gert. Að mínu mati er Donald Trump og stjórnmálahreyfing hans mynd af auðvaldspopulisma sem tærir á virkan hátt lýðræðislegar reglur og venjur. Trump magnar gildi eins og óheiðarleika, gremju, stríðni og fjandskap. Hann greiðir fyrir þessum gildum sem að tæra nútíma lýðræðiskerfi sem byggir á réttarríkinu, félagslegu réttlæti og trausti almennings, trausti og trú á rótgrónum stofnunum, fjölhyggju og þeirri hugmynd sem viðurkennir friðsamlega og lögmæta sambúð ólíkra gilda, ólíkra hópa með ólíka hagsmuni. Trump og stjórnmálahreyfing hans grafa alvarlega undan trausti og trú almennings á lögmæti stjórnarskrárbundins lýðræðis. Þetta er það sem er að gerast með „leiðarljós heimslýðræðis“ í dag í Bandaríkjunum. Sem borgari annars stolts lýðræðislegs lýðveldisþjóðríkis getum við ekki og eigum ekki að taka lýðræði sem sjálfsögðum hlut. Að læra af því sem er að gerast með lýðræðið í Bandaríkjunum í dag er áþreifanleg og mikilvæg áminning um viðkvæmt lýðræði. Franklin D. Roosevelt sagði einu sinni - „Lýðræði getur ekki náð árangri nema þeir sem lýsa vali sínu séu reiðubúnir til að velja skynsamlega.“ Höfundur er með MA gráðu í alþjóðasamskiptum frá Háskóla Íslands og er nú skráður meistaranemi í kennaranámi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Donald Trump Bandaríkin Mest lesið Orkunýlendan Ísland? Bjarni Jónsson Skoðun Látum þá hlæja því þeir tapa hvort sem er Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Fjárfesting í háskólum Magnús Karl Magnússon Skoðun Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa Skoðun Skortur á serótónín Gunnar Dan Wiium Skoðun Ég vil ekki þennan veruleika Hólmfríður Ásta Hjaltadóttir Skoðun Halldór 21.09.2024 Halldór Þar sem náttúran tapar Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Þar sem náttúran tapar Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Fjárfesting í háskólum Magnús Karl Magnússon skrifar Skoðun Orkunýlendan Ísland? Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Ég vil ekki þennan veruleika Hólmfríður Ásta Hjaltadóttir skrifar Skoðun Grímulaus grænþvottur Dofri Hermannsson skrifar Skoðun Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason skrifar Skoðun Skortur á serótónín Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Þegar sorgin bankar upp á Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Látum þá hlæja því þeir tapa hvort sem er Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Alzheimer - mennska og mildi Ragnheiður Ríkharðsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsa bætt um 64 milljarða Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Er krónan að valda átökum á milli kynslóða? Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Þetta er ekki allt að koma með fjárlagafrumvarpinu Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa skrifar Skoðun Viðskiptaþvinganir gegn Ísrael Steinunn Þóra Árnadóttir skrifar Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Snúum hjólunum áfram Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Búðu til pláss – fyrir öll börn Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Skoðun Öryggi byggir á mönnun og launum Jórunn Frímannsdóttir skrifar Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar Sjá meira
Bandaríkin eru án efa valdamesta ríki jarðar. Sumir kunna að halda því fram að ekki aðeins vegna pólitískra, efnahagslegra og hernaðarlegra áhrifa sinna, heldur einnig alþjóðlegra áhrifa sinna sem leiðarljóss stjórnarskrárbundins lýðræðis. Það er ekki með öllu óraunhæft að halda því fram að ekkert eitt land á jörðinni sé ósnortið af áhrifum af bandarísku valdi. Ljóst er að Ísland er engin undantekning. Hvað varðar alþjóðlegt öryggi er Ísland eitt af stofnríkjum Atlantshafsbandalagsins (NATO) þar sem Bandaríkin eru stærsta herveldið með öflugustu kjarnorkuvopnagetuna, þar af leiðandi undir vernd svokallaðrar kjarnorkuhlífar Bandaríkjanna. Efnahagslega séð eru Bandaríkin eitt af stærstu viðskiptalöndum Íslands. Á Íslandi er líka stjórnskipuleg lýðræðisstjórn. Svo það sem er að gerast með lýðræðið í Bandaríkjunum í dag er ákaft áhyggjuefni og er, jafnvel fyrir okkur á Íslandi, þess virði að gera okkur grein fyrir stöðunni. Donald Trump, fyrrverandi forseti Bandaríkjanna, hefur verið ákærður. Hann er ekki aðeins fyrsti forseti Bandaríkjanna sem hefur verið ákærður heldur einnig hefur hann verið ákærður í fjórum aðskildum málum sem innihalda 44 alríkisákærur og 47 ríkisákærur. Sem sagt, það sem er svo sláandi við Trump er að þrátt fyrir allt er hann leiðandi frambjóðandi repúblikana fyrir forsetakosningarnar 2024. Trump leiðir DeSantis, sem er annar fremsti frambjóðandinn, með mjög miklum mun samkvæmt könnunum. Trump heldur því fram að þessar ákærur séu pólitískar „nornaveiðar“ gegn kosningabaráttu sinni. Áhugaverðar staðreyndir um það er að ef hann vinnur kosningarnar, jafnvel ef hann væri dæmdur fyrir þessar sakamálaákærur, þá er engin lagaleg hindrun til að koma í veg fyrir að dæmdir glæpamenn gegni æðsta embætti ríkisins. Ennfremur, ef hann yrði kosinn aftur og yrði forseti, gæti hann fræðilega náðað sjálfan sig vegna hvers kyns sakfellingar sem alríkisdómstóllinn kveður á um. Ég hélt alvarlega eða vildi trúa því að spillt arfleifð hans hefði eins með alræmdum hætti lokið þann 6. janúar 2021 þegar múgur stuðningsmanna Trump réðst með ofbeldi inn í Bandaríkjaþing í Washington DC og reyndi að hnekkja niðurstöðu kosninganna. Fólkið var beinlínis hvatt til þess af Trump sjálfum. Það er ekki erfitt að gera ráð fyrir að það hefði ekki verið jafnmikið pólitískt ofbeldi ef Trump hefði viðurkennt og samþykkt kosningaúrslit og óskað Biden til hamingju með kosningasigurinn eins og allir aðrir tapandi frambjóðendur hafa gert áður. Vegna þess að friðsamleg valdaskipti eru ein af meginreglum lýðræðis. Friðsamlegt framsal valds táknar einingu frekar en sundrungu. Það er mjög mikilvæg lýðræðishugmynd sem Trump hafði alfarið neitað að greiða fyrir fyrir 6. janúar 2021. Þess í stað sagði Trump Mike Pence, fyrrverandi varaforseta, að víkja frá stjórnarskránni í þágu hans. Í tilviki Georgíufylkis hótaði Trump Brad Raffensperger, ríkisráðherra Georgíu, að „finna 11780 atkvæði" til að sýna fram á sigur hans. Fram að 6. janúar hafði Trump alið stuðningsmenn sína á óteljandi lygum og reiði, órökstuddum fullyrðingum um kosningasvik og samsæriskenningum. Jafnvel til þessa dags, fullyrðir hann þessar fölsku fullyrðingar og fullyrðir ranglega að hann hafi unnið forsetakosningarnar 2020. Nú þegar hann hefur verið ákærður byrjar hann að ráðast á dómara, saksóknara, vitni og réttarkerfið í heild sinni. ''IF YOU GO AFTER ME, I'M COMING AFTER YOU!” sagði Trump á samfélagsmiðlum. Hann sýndi sömu hegðunarmynstur eins og hann hefur alltaf gert. Að mínu mati er Donald Trump og stjórnmálahreyfing hans mynd af auðvaldspopulisma sem tærir á virkan hátt lýðræðislegar reglur og venjur. Trump magnar gildi eins og óheiðarleika, gremju, stríðni og fjandskap. Hann greiðir fyrir þessum gildum sem að tæra nútíma lýðræðiskerfi sem byggir á réttarríkinu, félagslegu réttlæti og trausti almennings, trausti og trú á rótgrónum stofnunum, fjölhyggju og þeirri hugmynd sem viðurkennir friðsamlega og lögmæta sambúð ólíkra gilda, ólíkra hópa með ólíka hagsmuni. Trump og stjórnmálahreyfing hans grafa alvarlega undan trausti og trú almennings á lögmæti stjórnarskrárbundins lýðræðis. Þetta er það sem er að gerast með „leiðarljós heimslýðræðis“ í dag í Bandaríkjunum. Sem borgari annars stolts lýðræðislegs lýðveldisþjóðríkis getum við ekki og eigum ekki að taka lýðræði sem sjálfsögðum hlut. Að læra af því sem er að gerast með lýðræðið í Bandaríkjunum í dag er áþreifanleg og mikilvæg áminning um viðkvæmt lýðræði. Franklin D. Roosevelt sagði einu sinni - „Lýðræði getur ekki náð árangri nema þeir sem lýsa vali sínu séu reiðubúnir til að velja skynsamlega.“ Höfundur er með MA gráðu í alþjóðasamskiptum frá Háskóla Íslands og er nú skráður meistaranemi í kennaranámi.
Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason Skoðun
Skoðun Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason skrifar
Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar
Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason Skoðun