Tilbúið samþykki Ari Tryggvason skrifar 14. júlí 2021 20:01 Fyrir stuttu var síðasti hópbólusetningardagurinn hér á höfuðborgarsvæðinu, í það minnsta um stundir. Því var slúttað með bravör, með lifandi tónlist og plötusnúði. Bólusetningarátakið hér á höfuðborgarsvæðinu hefur einmitt einkennst af einhvers konar stemmningu, árshátíðar- eða útskriftarstemmningu. Fyrsti stóri bólusetningardagurinn var mjög sérstakur, hátíðarstemmning með dramatískri tangótónlist kammersveitar Sinfóníuhljómsveitarinnar. Öll þessi stemmning vekur mann til umhugsunar. Hún virkar líkt og hópefling. Það er kannski ekki nema von að maður leiði hugann að almannatengslum (Public Relation). Slík starfsemi virðist leika æ stærra hlutverk í lífi okkar. Í framhaldi af því langar mig til að rifja upp atburð sem hafði mikil áhrif á Bandaríkjamenn og heiminn allann. Nayirah og almannatengsl Þann 10. október, 1990 vitnaði hin 15 ára Nayirah fyrir þingnefnd fulltrúadeildarinnar í Bandaríkjunum varðandi mannréttindi (House Human Rights Caucus). Þar sagði hún frá, með grátstafinn í kverkunum, hvernig íraskir hermenn ruddust inn í al-Addan sjúkrahúsið í Kúvæt þar sem hún vann sem sjálfboðaliði á fæðingardeildinni. Hitakössunum var rutt um koll af hermönnunum svo hvítvoðungarnir mættu deyja á köldu gólfinu. Stúlkan reyndist vera dóttir Sheikh Saud Nasir al-Sabah, sendiherra Bandaríkjanna í Kuvæt. Þessi atburður var uppspuni frá rótum. Almannatengslafyrirtækið Hill & Knowlton hannaði hann til að selja almenningi stríðið gegn Írak, fyrra stríðið, Operation Desert Storm. Almannatengsl Árið 1928 kom út bókin „Propaganda‟ eftir Edward Bernays (frændi Sigmunds Freuds og fjallað er um þá báða í merkri heimildarmynd BBC; „Century of the Self‟) þar sem upphafskafli bókarinnar lýsir því hvernig meðvituð stýring viðhorfa og hátta fjöldans er mikilvægur þáttur hvers lýðræðissamfélags. Nýting þess skapar skuggastjórn, hina raunverulegu stjórn. Höfundur útskýrir hvernig almannaviðhorf virka og hvernig má virkja það af þeim er leita eftir almennu samþykki fyrir ákveðinni hugmynd eða vöru. Þó Bernays hafi verið brautryðjandi á sínu sviði varð hann fyrir miklum áhrifum frá Walter Lippmann og bók hans „Public Opinion‟ sem kom út nokkrum árum fyrr eða árið 1922. Þar ályktaði Lippmann, að hópurinn, þ.e. fólkið, aðgreindi sig greinilega frá einstaklingseðlinu, hvað varðar þá þætti sem stýra hvötum og tilfinningum sem ekki næst að útskýra út frá þekkingu okkar á sálfræði einstaklingsins. Þá vaknar upp sú spurning, að ef við áttum okkur á því hvernig hóphugsunin virkar, er þá ekki mögulegt að stjórna og leiða fjöldann eftir okkar höfði án hans vitundar? Boðunin og óttinn Er nema von að maður spyrji sig hvort fingrafar almannatengsla sé á bólusetningaráætlun heilbrigðisyfirvalda? Fólk fær boðun í bólusetningu þar sem fyrirkomulag boðunarinnar gefur lítið svigrúm til að hugsa sig um og margir hlaupa til af ótta við að missa af lestinni; frelsi til að ferðast, starfsöryggi o.s.frv. o.s.frv. Vert er að hafa í huga að helstu upplýsingar um virkni og öryggi bóluefnanna sem við fáum, koma frá framleiðendum sjálfum. Fréttatilkynningar, hvaða nafni sem þær nefnast, er stór hluti þeirra frétta sem við fáum í gegnum helstu fjölmiðla. Gleymum því ekki að bólusetningarnar eru á skilyrtu markaðsleyfi eða neyðarleyfi Evrópsku lyfjastofnunarinnar. Það þýðir rannsókn, rannsókn sem stendur yfir til ársins 2023. Er um upplýst samþykki þeirra að ræða sem taka þátt í „rannsókninni‟? Svo virðist ekki vera, í það minnsta ekki með tilliti til þeirra boðunaraðferða sem sóttvarnarlæknir notar eða þeirri færibandavinnu sem viðhöfð hefur verið á stóru bólusetningardögunum í Laugardalshöll. Er nema von að spurt sé; hvar eru upplýsingarnar til upplýsts samþykkis? Á óttinn að fylla upp í það tómarúm? Höfundur er kominn á eftirlaun og virkur í kóviðspyrnunni. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Mest lesið Að búa til steind getur haft skelfilegar afleiðingar! Elínrós Erlingsdóttir Skoðun Dauði vefsíðunnar eins og við þekkjum hana Kristján Már Hauksson Skoðun Hvar eru sálfræðingarnir? Pétur Maack Þorsteinsson Skoðun Húsnæði fyrir fólk, ekki fjárfesta Gísli Rafn Ólafsson Skoðun Íslenska er ekki eina málið Lilja Magnúsdóttir Skoðun Það á ekki að vera dekur að geta sótt sér sálfræðiþjónustu Ólafía Sigurjónsdóttir Skoðun Hvar er grunnskólinn? Kristján Hrafn Guðmundsson Skoðun Loftslag eða lífskjör: bæði betra Björn Brynjúlfur Björnsson Skoðun Svikin loforð gagnvart börnum? Hildur Rós Guðbjargardóttir Skoðun Er lýðræðislegt að senda vopn til Úkraínu? Hildur Þórðardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Útboð á Fjarðarheiðargöngum Hildur Þórisdóttir skrifar Skoðun Hvert á að fara með íslenskt þjóðfélag? skrifar Skoðun Svikin loforð gagnvart börnum? Hildur Rós Guðbjargardóttir skrifar Skoðun Að búa til steind getur haft skelfilegar afleiðingar! Elínrós Erlingsdóttir skrifar Skoðun Hvar eru sálfræðingarnir? Pétur Maack Þorsteinsson skrifar Skoðun Íslenska er ekki eina málið Lilja Magnúsdóttir skrifar Skoðun Hvar er grunnskólinn? Kristján Hrafn Guðmundsson skrifar Skoðun Er lýðræðislegt að senda vopn til Úkraínu? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Það á ekki að vera dekur að geta sótt sér sálfræðiþjónustu Ólafía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Um bókun 35, EES samninginn, Evrópusambandið og Bretland Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Húsnæði fyrir fólk, ekki fjárfesta Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Dauði vefsíðunnar eins og við þekkjum hana Kristján Már Hauksson skrifar Skoðun Loftslag eða lífskjör: bæði betra Björn Brynjúlfur Björnsson skrifar Skoðun Virkjum lýðræðið Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Ráðstefna um þjóðarátak í húsnæðismálum Ámundi Loftsson skrifar Skoðun Íslenski skorturinn Björg Eva Erlendsdóttir skrifar Skoðun Ofhugsanir: orsök & afleiðing Sara Pálsdóttir skrifar Skoðun Ísland: Landið sem unga fólkið flykkist til Kristófer Már Maronsson skrifar Skoðun Öldrunarþjónustan – tækifæri og áskoranir Sandra B. Franks skrifar Skoðun ChatGPT um íslenska húsnæðismarkaðinn Yngvi Ómar Sighvatsson skrifar Skoðun Milljónir úr launaumslögum til vopnakaupa Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Í orði en ekki á borði - stuðningur Íslands við Úkraínu Erlingur Erlingsson skrifar Skoðun Hvað lærum við af hinum sem er ósammála? Samtal um loftslagsmál Haukur Logi Jóhannsson skrifar Skoðun Fatlað fólk á Íslandi Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Tölum um það sem er í boði fyrir ungt fólk Bjarney Rún Haraldsdóttir,Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Hver er ábyrgð Icelandair? Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Gervigreindin og atvinnulífið Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? - Seinni hluti Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Það sem við vökvum, það vex: Taktu stjórn á algóritma samfélagsmiðla og huga þínum Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Almenningssamgöngur á höfuðborgarsvæðinu - Samanburður við nágrannalöndin Þórarinn Hjaltason skrifar Sjá meira
Fyrir stuttu var síðasti hópbólusetningardagurinn hér á höfuðborgarsvæðinu, í það minnsta um stundir. Því var slúttað með bravör, með lifandi tónlist og plötusnúði. Bólusetningarátakið hér á höfuðborgarsvæðinu hefur einmitt einkennst af einhvers konar stemmningu, árshátíðar- eða útskriftarstemmningu. Fyrsti stóri bólusetningardagurinn var mjög sérstakur, hátíðarstemmning með dramatískri tangótónlist kammersveitar Sinfóníuhljómsveitarinnar. Öll þessi stemmning vekur mann til umhugsunar. Hún virkar líkt og hópefling. Það er kannski ekki nema von að maður leiði hugann að almannatengslum (Public Relation). Slík starfsemi virðist leika æ stærra hlutverk í lífi okkar. Í framhaldi af því langar mig til að rifja upp atburð sem hafði mikil áhrif á Bandaríkjamenn og heiminn allann. Nayirah og almannatengsl Þann 10. október, 1990 vitnaði hin 15 ára Nayirah fyrir þingnefnd fulltrúadeildarinnar í Bandaríkjunum varðandi mannréttindi (House Human Rights Caucus). Þar sagði hún frá, með grátstafinn í kverkunum, hvernig íraskir hermenn ruddust inn í al-Addan sjúkrahúsið í Kúvæt þar sem hún vann sem sjálfboðaliði á fæðingardeildinni. Hitakössunum var rutt um koll af hermönnunum svo hvítvoðungarnir mættu deyja á köldu gólfinu. Stúlkan reyndist vera dóttir Sheikh Saud Nasir al-Sabah, sendiherra Bandaríkjanna í Kuvæt. Þessi atburður var uppspuni frá rótum. Almannatengslafyrirtækið Hill & Knowlton hannaði hann til að selja almenningi stríðið gegn Írak, fyrra stríðið, Operation Desert Storm. Almannatengsl Árið 1928 kom út bókin „Propaganda‟ eftir Edward Bernays (frændi Sigmunds Freuds og fjallað er um þá báða í merkri heimildarmynd BBC; „Century of the Self‟) þar sem upphafskafli bókarinnar lýsir því hvernig meðvituð stýring viðhorfa og hátta fjöldans er mikilvægur þáttur hvers lýðræðissamfélags. Nýting þess skapar skuggastjórn, hina raunverulegu stjórn. Höfundur útskýrir hvernig almannaviðhorf virka og hvernig má virkja það af þeim er leita eftir almennu samþykki fyrir ákveðinni hugmynd eða vöru. Þó Bernays hafi verið brautryðjandi á sínu sviði varð hann fyrir miklum áhrifum frá Walter Lippmann og bók hans „Public Opinion‟ sem kom út nokkrum árum fyrr eða árið 1922. Þar ályktaði Lippmann, að hópurinn, þ.e. fólkið, aðgreindi sig greinilega frá einstaklingseðlinu, hvað varðar þá þætti sem stýra hvötum og tilfinningum sem ekki næst að útskýra út frá þekkingu okkar á sálfræði einstaklingsins. Þá vaknar upp sú spurning, að ef við áttum okkur á því hvernig hóphugsunin virkar, er þá ekki mögulegt að stjórna og leiða fjöldann eftir okkar höfði án hans vitundar? Boðunin og óttinn Er nema von að maður spyrji sig hvort fingrafar almannatengsla sé á bólusetningaráætlun heilbrigðisyfirvalda? Fólk fær boðun í bólusetningu þar sem fyrirkomulag boðunarinnar gefur lítið svigrúm til að hugsa sig um og margir hlaupa til af ótta við að missa af lestinni; frelsi til að ferðast, starfsöryggi o.s.frv. o.s.frv. Vert er að hafa í huga að helstu upplýsingar um virkni og öryggi bóluefnanna sem við fáum, koma frá framleiðendum sjálfum. Fréttatilkynningar, hvaða nafni sem þær nefnast, er stór hluti þeirra frétta sem við fáum í gegnum helstu fjölmiðla. Gleymum því ekki að bólusetningarnar eru á skilyrtu markaðsleyfi eða neyðarleyfi Evrópsku lyfjastofnunarinnar. Það þýðir rannsókn, rannsókn sem stendur yfir til ársins 2023. Er um upplýst samþykki þeirra að ræða sem taka þátt í „rannsókninni‟? Svo virðist ekki vera, í það minnsta ekki með tilliti til þeirra boðunaraðferða sem sóttvarnarlæknir notar eða þeirri færibandavinnu sem viðhöfð hefur verið á stóru bólusetningardögunum í Laugardalshöll. Er nema von að spurt sé; hvar eru upplýsingarnar til upplýsts samþykkis? Á óttinn að fylla upp í það tómarúm? Höfundur er kominn á eftirlaun og virkur í kóviðspyrnunni.
Skoðun Hvað lærum við af hinum sem er ósammála? Samtal um loftslagsmál Haukur Logi Jóhannsson skrifar
Skoðun Tölum um það sem er í boði fyrir ungt fólk Bjarney Rún Haraldsdóttir,Eva Rós Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? - Seinni hluti Magnea Marinósdóttir skrifar
Skoðun Það sem við vökvum, það vex: Taktu stjórn á algóritma samfélagsmiðla og huga þínum Steindór Þórarinsson skrifar
Skoðun Almenningssamgöngur á höfuðborgarsvæðinu - Samanburður við nágrannalöndin Þórarinn Hjaltason skrifar