Fiskisaga Sara Oskarsson skrifar 2. október 2020 15:42 Íslenska orðið fiskisaga samanber orðatiltækið „Fljótt flýgur fiskisagan“ merkir það að sagt er frá fiskigöngu, þar sem fisk sé að finna. Við höfum flest tilhneygingu til þess að skilgreina útflutningsvörur sem einhverja haldbæra efnislega hluti sem þurfi að ferja á milli landa og heimsálfa með frakt. En svo þarf ekki að vera. Við eigum í dag samgöngumáta sem heitir internetið og um hann er hægt að sækja og senda fjölmargar vörur. Flest gerum við það nú þegar á daglegum basís. Internetið er dreifikerfi þar sem hægt er að gera langflest sem tengist útflutningi: skapa vörur, kynna vörur, taka á móti pöntunum sem og senda vörur heim að dyrum án þess að hlutað sé með físíska muni. Internetið er eins og sjórinn sem umlykur landið; sneysafullt af fjölmörgum dýrmætum og ólíkum auðlindum og afurðum. Eina verðmætastu auðlind okkar þjóðar er að finna í mannauðnum og hugvitinu sem býr í fólkinu sem hér er. Þar er að finna ótæmandi brunn hugvits, sköpunarkrafta, hæfileika, menntunar og elju sem hægt er að bæta út í hafsjó internetsins og njóta ríkrar uppskeru í kjölfarið. Auðlind sem er okkar allra og enginn hefur söðlað um sig í, eignað sér og sínum eða misbeitt valdi sínu yfir á kostnað þjóðarinnar. Þar er auðlind sem að öngvir kvótakóngar eða óðalsbændur geta snert. Í aldaraðir höfum skilgreint okkur sem bókmenntaþjóð, en þegar að rýnt er í hugtakið má sjá að sú einstaka arfleifð sem um ræðir liggur auðvitað aðallega í sögunum sjálfum sem í bókunum búa, frekar en í efnisleika bókanna. Þessi dýrmæta arfleifð sem prýðir bæði fortíð og nútíð Íslands eru verðmæti sem eru okkur ómetanleg. Ein af forsendum kvikmynda- og þáttagerðar er aðkoma einhvers konar frásagnar. Hvort heldur er út frá bók eða handriti. Kvikmyndagerð (sem ég mun héreftir í greininni nota sem regnhlífaheiti yfir kvikmynda-, þátta-, auglýsinga-, og myndbandagerð) er í eðli sínu nýsköpunar og rannsóknarvinna. Það er nánast ekkert fag undanskilið hvað varðar annað hvort beina eða óbeinaþátttöku í sköpunarferli kvikmyndagerðar. Ein af örfáu jákvæðu fréttunum sem borist hafa síðustu vikur voru þær að þáttaserían Ráðherrann sem kom út á RÚV fyrir stuttu var tilnefnd til Venice TV Award sem veitt voru í Feneyjum fyrir framúrskarandi sjónvarpsefni á árinu. Eins er beðið í ofvæni eftir þáttunum Katla sem teknir voru upp hérlendis í sumar og þar á meðan að covid var í gangi. Eftirspurnin í heimum öllum eftir nýju og frumsömdu leiknu efni sem og heimildarefni hefur líka sjaldan verið meiri en nú. Nú er lag að við áttum okkur á því að við kunnum að semja sögur, við kunnum að segja sögur í ritmáli sem og í myndmáli og getum auðveldlega komið þeim á framfæri í gegnum internetið/streymisveitur. Við eigum þarna útflutningsvöru sem hefur alla burði til þess að velta mörgum milljörðum inn í hagkerfið og skapa óteljandi störf, bæði launþegastörf sem og verktakastörf. Útflutningsvöru sem er spennandi að skapa og styður um leið kröftuglega við lista-, menninga- og tæknigeira Íslands. Á liðnu Iðnþingi samtaka iðnaðarins sem haldið var í síðasta mánuði sagði atvinnunýsköpunarráðherra Þórdís Kolbrún Reykjfjörð Gylfadóttir að hún hugðist ekki ætla að verða við áskorun íslenskra kvikmyndaframleiðenda um að hækka tímabundið endurgreiðslur til kvimyndagerðar úr 25 prósentum í 35 prósent vegna COVID-19. Hún fullyrti að hækkunin væri óþarfi vegna þess að Ísland væri eins og staðan er í dag samkeppnishæft hvað málaflokkinn varðar. Það er rangt. Það kallast ekki samkeppnishæfni að landa einungis brotabroti af erlendum heildarverkefnum eins og raunin er í dag að mestu leyti. Og missa bróðurpartinn til landa eins og Írlands sem bjóða upp á mun hagstæðara starfsumhverfi með endurgreiðslukerfi upp á um 37%. Undir liðnum stefnuræða forsætisráðherra á Alþingi í gærkvöldi talaði efnahags- og fjármálaráðherra Bjarni Benediktsson um mikilvægi þess að auka hagvöxtinn sem mest og skapa sem flest störf á sem skemmstum tíma. Að einni kvikmynd í venjulegri lengd koma að jafnaði í kringum 500 til 3000 manns að borðinu. (Og þá er einungis um að ræða þá sem hafa beina aðkomu að gerð kvikmyndarinnar. Ofan á þetta bættast svo afleidd störf). Heildarkostnaður við erlendar kvikmyndir getur svo oltið á fjölmörgum milljörðum. „Við erum að lækka skatta og tryggja skattalegar ívilnanir. Til þess að örva fjárfestingu á þeim tíma sem að hana skortir sárlega. Þetta gerum við allt best með beinum stuðningi og með því að láta ríkissjóð bera auknar byrgðar,“ Sagði Bjarni í beinni útsendingu frá Alþingi í gærkvöldi. Endurgreiðslukerfið er áhættulítið fyrirkomulag. Fjármagnsstreymið kemur inn í landið og fjármunirnir liggja inni í hagkerfinu í hátt í ár áður en til endurgreiðslna kemur, sumar upphæðir eru jafnvel aldrei sóttar vegna vanefnda samninga eða annarra vansa. Endurgreiðslur eru háðar því að ströngum samningsskilyrðum sem fylgt eftir. Í ræðu sinni í gær sagði Bjarni einnig: „Töpum ekki verðmætum að óþörfu.“ Það er því óskiljanlegt með öllu hvernig þetta glimrandi og borðleggjandi tækifæri til fjárfestingahvata í atvinnulífinu virðist hafa farið algjörlega fyrir ofan garð og neðan hjá fjármála- og nýsköpunarráðherrunum tveimur í Valhöll. Það er til marks um stefnuleysi stjórnvalda, vanþekkingu þeirra sem og tilfinnanlegum skorti og skilningi á þeim endalausu möguleikum sem að kvikmyndagerð býr yfir að raunin sé þessi. Það er ekki nóg að stjórnvöld snúist eins og vindhanar í appelsínugulri viðvörun og hrópi: atvinna, atvinna, atvinna! og voni svo bara það besta. Menn þurfa að standa upp úr flauélsbólstruðu ráðherrastólunum sínum og gera eitthvað markvisst og afgerandi í þessum málum og það strax. Stjórnvöld, markið stefnu, sýnið kraft, hafið hugrekki til þess að rísa upp úr meðalmennskunni og gera Ísland að dýnamískri miðstöð innlendrar- og alþjóðlegrar kvikmyndagerðar. Þá mun bera vel í veiði. Sara Oskarsson Varaþingmaður Pírata Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fjárlagafrumvarp 2021 Alþingi Sara Oskarsson Mest lesið Sjö staðreyndir í útlendingamálum Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Skoðun Sumarorlofið fór í baráttuna fyrir barni - er það sanngjarnt? Sigríður Auðunsdóttir Skoðun Sjálfstæðisstefnan og frelsið Helgi Áss Grétarsson Skoðun Svargrein: Ísland á víst að íhuga aðild að ESB Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Sumarfríinu aflýst Sigurður Helgi Pálmason Skoðun „Er allt í lagi?“ Olga Björt Þórðardóttir Skoðun Um mýkt, menntun og von Sigurður Árni Reynisson Skoðun Gerir háskólanám þig að grunnskólakennara? Davíð Már Sigurðsson Skoðun Einmanaleiki: Skortir þig tengsl við þig eða aðra? Sigrún Þóra Sveinsdóttir Skoðun Úr skotgröfum í netkerfin: Netárásir á innviði Vesturlanda Ýmir Vigfússon Skoðun Skoðun Skoðun Við stöndum þeim næst en fáum ekki rödd Svava Bjarnadóttir skrifar Skoðun Sumarorlofið fór í baráttuna fyrir barni - er það sanngjarnt? Sigríður Auðunsdóttir skrifar Skoðun Sjálfstæðisstefnan og frelsið Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Sjö staðreyndir í útlendingamálum Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Þegar fjölbreytileikinn verður ógn: Afneitun, andstaða og ótti við hið mannlega Haukur Logi Jóhannsson skrifar Skoðun Einmanaleiki: Skortir þig tengsl við þig eða aðra? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Skoðun Svargrein: Ísland á víst að íhuga aðild að ESB Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Fjölbreytni í endurhæfingu skiptir máli Hólmfríður Einarsdóttir skrifar Skoðun Sumarfríinu aflýst Sigurður Helgi Pálmason skrifar Skoðun Úr skotgröfum í netkerfin: Netárásir á innviði Vesturlanda Ýmir Vigfússon skrifar Skoðun Fordómar gagnvart hinsegin fólki – Reynslusaga Geir Gunnar Markússon skrifar Skoðun „Er allt í lagi?“ Olga Björt Þórðardóttir skrifar Skoðun Göngum í Haag hópinn Þórhildur Sunna Ævarsdóttir skrifar Skoðun Kirkjuklukkur hringja Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Gerir háskólanám þig að grunnskólakennara? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Stríð skapar ekki frið Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Íslenska stóðhryssan og Evrópa Hallgerður Ljósynja Hauksdóttir skrifar Skoðun Hvammsvirkjun – Skyldur ráðherra og réttur samfélagsins Eggert Valur Guðmundsson skrifar Skoðun Norska leiðin er fasismi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Um mýkt, menntun og von Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Höfum alla burði til þess Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Tímabær rannsókn dómsmálaráðuneytisins Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar Skoðun Umsókn krefst ákvörðunar – ekki ákalls Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Hjálp, barnið mitt spilar Roblox! Kristín Magnúsdóttir skrifar Skoðun Líkindi með guðstrú og djöflatrú Gunnar Björgvinsson skrifar Skoðun Ævinlega þakkláti flóttamaðurinn Zeljka Kristín Klobucar skrifar Skoðun Vér vesalingar Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Leikrit Landsvirkjunar Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Við þurfum ekki að loka landinu – við þurfum að opna augun Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Svona eða hinsegin, hvert okkar verður næst? Unnar Geir Unnarsson skrifar Sjá meira
Íslenska orðið fiskisaga samanber orðatiltækið „Fljótt flýgur fiskisagan“ merkir það að sagt er frá fiskigöngu, þar sem fisk sé að finna. Við höfum flest tilhneygingu til þess að skilgreina útflutningsvörur sem einhverja haldbæra efnislega hluti sem þurfi að ferja á milli landa og heimsálfa með frakt. En svo þarf ekki að vera. Við eigum í dag samgöngumáta sem heitir internetið og um hann er hægt að sækja og senda fjölmargar vörur. Flest gerum við það nú þegar á daglegum basís. Internetið er dreifikerfi þar sem hægt er að gera langflest sem tengist útflutningi: skapa vörur, kynna vörur, taka á móti pöntunum sem og senda vörur heim að dyrum án þess að hlutað sé með físíska muni. Internetið er eins og sjórinn sem umlykur landið; sneysafullt af fjölmörgum dýrmætum og ólíkum auðlindum og afurðum. Eina verðmætastu auðlind okkar þjóðar er að finna í mannauðnum og hugvitinu sem býr í fólkinu sem hér er. Þar er að finna ótæmandi brunn hugvits, sköpunarkrafta, hæfileika, menntunar og elju sem hægt er að bæta út í hafsjó internetsins og njóta ríkrar uppskeru í kjölfarið. Auðlind sem er okkar allra og enginn hefur söðlað um sig í, eignað sér og sínum eða misbeitt valdi sínu yfir á kostnað þjóðarinnar. Þar er auðlind sem að öngvir kvótakóngar eða óðalsbændur geta snert. Í aldaraðir höfum skilgreint okkur sem bókmenntaþjóð, en þegar að rýnt er í hugtakið má sjá að sú einstaka arfleifð sem um ræðir liggur auðvitað aðallega í sögunum sjálfum sem í bókunum búa, frekar en í efnisleika bókanna. Þessi dýrmæta arfleifð sem prýðir bæði fortíð og nútíð Íslands eru verðmæti sem eru okkur ómetanleg. Ein af forsendum kvikmynda- og þáttagerðar er aðkoma einhvers konar frásagnar. Hvort heldur er út frá bók eða handriti. Kvikmyndagerð (sem ég mun héreftir í greininni nota sem regnhlífaheiti yfir kvikmynda-, þátta-, auglýsinga-, og myndbandagerð) er í eðli sínu nýsköpunar og rannsóknarvinna. Það er nánast ekkert fag undanskilið hvað varðar annað hvort beina eða óbeinaþátttöku í sköpunarferli kvikmyndagerðar. Ein af örfáu jákvæðu fréttunum sem borist hafa síðustu vikur voru þær að þáttaserían Ráðherrann sem kom út á RÚV fyrir stuttu var tilnefnd til Venice TV Award sem veitt voru í Feneyjum fyrir framúrskarandi sjónvarpsefni á árinu. Eins er beðið í ofvæni eftir þáttunum Katla sem teknir voru upp hérlendis í sumar og þar á meðan að covid var í gangi. Eftirspurnin í heimum öllum eftir nýju og frumsömdu leiknu efni sem og heimildarefni hefur líka sjaldan verið meiri en nú. Nú er lag að við áttum okkur á því að við kunnum að semja sögur, við kunnum að segja sögur í ritmáli sem og í myndmáli og getum auðveldlega komið þeim á framfæri í gegnum internetið/streymisveitur. Við eigum þarna útflutningsvöru sem hefur alla burði til þess að velta mörgum milljörðum inn í hagkerfið og skapa óteljandi störf, bæði launþegastörf sem og verktakastörf. Útflutningsvöru sem er spennandi að skapa og styður um leið kröftuglega við lista-, menninga- og tæknigeira Íslands. Á liðnu Iðnþingi samtaka iðnaðarins sem haldið var í síðasta mánuði sagði atvinnunýsköpunarráðherra Þórdís Kolbrún Reykjfjörð Gylfadóttir að hún hugðist ekki ætla að verða við áskorun íslenskra kvikmyndaframleiðenda um að hækka tímabundið endurgreiðslur til kvimyndagerðar úr 25 prósentum í 35 prósent vegna COVID-19. Hún fullyrti að hækkunin væri óþarfi vegna þess að Ísland væri eins og staðan er í dag samkeppnishæft hvað málaflokkinn varðar. Það er rangt. Það kallast ekki samkeppnishæfni að landa einungis brotabroti af erlendum heildarverkefnum eins og raunin er í dag að mestu leyti. Og missa bróðurpartinn til landa eins og Írlands sem bjóða upp á mun hagstæðara starfsumhverfi með endurgreiðslukerfi upp á um 37%. Undir liðnum stefnuræða forsætisráðherra á Alþingi í gærkvöldi talaði efnahags- og fjármálaráðherra Bjarni Benediktsson um mikilvægi þess að auka hagvöxtinn sem mest og skapa sem flest störf á sem skemmstum tíma. Að einni kvikmynd í venjulegri lengd koma að jafnaði í kringum 500 til 3000 manns að borðinu. (Og þá er einungis um að ræða þá sem hafa beina aðkomu að gerð kvikmyndarinnar. Ofan á þetta bættast svo afleidd störf). Heildarkostnaður við erlendar kvikmyndir getur svo oltið á fjölmörgum milljörðum. „Við erum að lækka skatta og tryggja skattalegar ívilnanir. Til þess að örva fjárfestingu á þeim tíma sem að hana skortir sárlega. Þetta gerum við allt best með beinum stuðningi og með því að láta ríkissjóð bera auknar byrgðar,“ Sagði Bjarni í beinni útsendingu frá Alþingi í gærkvöldi. Endurgreiðslukerfið er áhættulítið fyrirkomulag. Fjármagnsstreymið kemur inn í landið og fjármunirnir liggja inni í hagkerfinu í hátt í ár áður en til endurgreiðslna kemur, sumar upphæðir eru jafnvel aldrei sóttar vegna vanefnda samninga eða annarra vansa. Endurgreiðslur eru háðar því að ströngum samningsskilyrðum sem fylgt eftir. Í ræðu sinni í gær sagði Bjarni einnig: „Töpum ekki verðmætum að óþörfu.“ Það er því óskiljanlegt með öllu hvernig þetta glimrandi og borðleggjandi tækifæri til fjárfestingahvata í atvinnulífinu virðist hafa farið algjörlega fyrir ofan garð og neðan hjá fjármála- og nýsköpunarráðherrunum tveimur í Valhöll. Það er til marks um stefnuleysi stjórnvalda, vanþekkingu þeirra sem og tilfinnanlegum skorti og skilningi á þeim endalausu möguleikum sem að kvikmyndagerð býr yfir að raunin sé þessi. Það er ekki nóg að stjórnvöld snúist eins og vindhanar í appelsínugulri viðvörun og hrópi: atvinna, atvinna, atvinna! og voni svo bara það besta. Menn þurfa að standa upp úr flauélsbólstruðu ráðherrastólunum sínum og gera eitthvað markvisst og afgerandi í þessum málum og það strax. Stjórnvöld, markið stefnu, sýnið kraft, hafið hugrekki til þess að rísa upp úr meðalmennskunni og gera Ísland að dýnamískri miðstöð innlendrar- og alþjóðlegrar kvikmyndagerðar. Þá mun bera vel í veiði. Sara Oskarsson Varaþingmaður Pírata
Skoðun Sumarorlofið fór í baráttuna fyrir barni - er það sanngjarnt? Sigríður Auðunsdóttir skrifar
Skoðun Þegar fjölbreytileikinn verður ógn: Afneitun, andstaða og ótti við hið mannlega Haukur Logi Jóhannsson skrifar
Skoðun Við þurfum ekki að loka landinu – við þurfum að opna augun Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar