Skattatillaga Framsóknar - kanína upp úr hatti Finnur Birgisson skrifar 24. október 2016 10:24 Efst á blaði í kosningastefnuskrá Framsóknar og helsta útspil nýs formanns hennar í aðdraganda Alþingiskosninganna er tillaga um „eflingu miðstéttarinnar,“ með umbyltingu á skattkerfinu í samræmi við tillögur frá „Sjálfstæðri verkefnisstjórn“ innan „Samráðsvettvangs um aukna hagsæld“ (sic). Þær fela í orði kveðnu í sér að einungis verði tvö skattþrep, 25% og 43%, og ónýttur persónuafsláttur verði greiddur út. Fullyrt er að þetta kerfi muni geta skilað sömu tekjum í ríkissjóð og það sem nú er og að með því sé verið að færa byrðarnar á „breiðu bökin“ en létta á hinum. Nánar tiltekið ganga þessar tillögur verkefnisstjórnarinnar og Framsóknar út á að neðra þrepið nái upp að 650 þús. kr. mánaðartekjum þar sem það efra tekur við. Persónuafsláttur yrði að nafninu til hærri en nú er, en hann yrði tekjutengdur á ákaflega flókinn hátt, þ.e. að hann byrji í núlli við 0-tekjur, þaðan og upp að tæpum 81 þús. kr. verði hann jafnhár tekjunum, þ.e. hækki með hækkandi tekjum, en fari síðan lækkandi um 29% af tekjum þar umfram þar til hann hyrfi við 358 þús. kr. Á meðfylgjandi mynd sést hvernig þetta myndi koma út í samanburði við núgildandi staðgreiðslukerfi. Neðri línurnar sýna upphæð skatts (eða endurgreiðslu), sú bláa í núverandi kerfi en sú rauða skv. kerfi Framsóknar. Efri línurnar sýna ráðstöfunartekjur eftir skatt í hvoru tilviki fyrir sig. Af myndinni má m.a. sjá eftirfarandi: Í Framsóknarkerfinu myndu allir með tekjur upp að 190 þús. fá útgreiddan ónýttan persónuafslátt, en þó með þeim undarlega hætti að þeir sem hefðu allra lægstu tekjurnar fengju minnst. Mesta endurgreiðslu eða rúm 60 þúsund fengju þeir sem hefðu 81 þús. í tekjur, en síðan myndi endurgreiðslan lækka aftur til núlls við 190 þús. kr. tekjur. Að brattinn í skattheimtunni eða jaðarskatturinn neðantil í tekjuskalanum og upp að 358 þús. er ekki 25% eins og lögð er áhersla á í lýsingu Framsóknar á tillögunum, heldur 54% - vegna þess að þar fer saman skatthlutfallið 25% og skerðingin á persónuafslættinum um 29%. Jaðarskatturinn yrði 25% einungis á tekjubilinu 358 - 650 þús. Þrátt fyrir það yrði skatturinn á 300 - 400 þús. kr. tekjur lítillega hærri í kerfi Framsóknar en í því núgildandi, en alstaðar þar ofan við yrði skatturinn lægri. Af þessu og myndinni má ljóst vera að í raun er þarna ekki um að ræða tvö skattþrep, heldur fjögur, með skattprósenturnar -75%, 54%, 25% og 43%. Með þessu væru ekki lagðar meiri byrðar á breiðu bökin heldur væri verið að létta þær. Skattbyrðin á meðaltekjur myndi lítið breytast, sem á þó að vera aðalmarkmiðið. Jafnframt blasir það við það er fráleitt að þetta kerfi geti skilað sömu tekjum til ríkisins og núverandi kerfi. Við 300-400 þús. kr. tekjur myndi það skila lítillega meiri eða svipuðum skatti, en alstaðar þar fyrir ofan og neðan yrðu skatttekjurnar miklu minni, fyrir utan svo kostnað við að greiða út ónýttan persónuafslátt. Ekki þarf annað en að líta á myndina til að sjá þetta í hendi sér. Þetta skattkerfi myndi því eiginlega ekki gera neitt af því sem Framsókn þykist ætla sér og er þar fyrir utan svo undarlega smíðað að það hlýtur að vera einsdæmi. Svo virðist sem höfundar tillagnanna hafi ekki áttað sig á því (og þá ekki heldur formaður Framsóknar) að tekjutenging persónuafsláttarins hækkar jaðarskattinn, leggst ofan á skattprósentuna. Þá er útfærslan á útgreiðanlega persónuafslættinum svo furðuleg að hún hlýtur ásamt öðru að vekja spurningar um kunnáttu höfundanna á þessu sviði. Í kynningum formanns Framsóknarflokksins hefur hann reyndar alltaf passað sig á að taka skýrt fram að tillögurnar séu komnar frá „okkar færustu sérfræðingum í skattamálum“ og það hafa t.d. fréttamenn og spyrlar í kosningaþáttum etið upp eftir honum umhugsunarlaust og ótuggið. Indriða H Þorlákssyni fv. ríkisskattstjóra finnst hinsvegar ekki sérlega mikið til um sérfræðiþekk-inguna, en hann segir í grein á heimasíðu sinni um skýrslu verkefnisstjórnarinnar að í hópnum sé að vísu „einn sem fjallað hefur fræðilega um skatta og annar með langa reynslu í starfi hjá skattyfir-völdum en sérfræði annarra í hópnum og starfsmanna hans (sé) fremur fengin við að þjóna sérhagsmunum en að stuðla að sanngjörnu og réttlátu skattkerfi.“ Í greininni gerir Indriði ótal athugasemdir við efnistök og framsetningu skýrslunnar en lýkur henni með þessum orðum: „Gallar skýrslunnar að efni og framsetningu munu þó ekki koma í veg fyrir að pólitískir lukkuriddarar finni þar efni í snöggsoðna stefnumótun.“ Og sú hefur líka orðið raunin. Skýrsla Verkefnisstjórnar: https://www.forsaetisraduneyti.is/media/Skyrslur/uttekt-a-skattkefinu.pdf Grein Indriða: https://indridih.com/skattar-almennt/uttekt-a-islensku-skattkerfi-tillogur-verkefnisstjornar-um-skatta/ Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kosningar 2016 Skoðun Mest lesið Halldór 4.10.2025 Halldór Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Skoðun Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir skrifar Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Sjá meira
Efst á blaði í kosningastefnuskrá Framsóknar og helsta útspil nýs formanns hennar í aðdraganda Alþingiskosninganna er tillaga um „eflingu miðstéttarinnar,“ með umbyltingu á skattkerfinu í samræmi við tillögur frá „Sjálfstæðri verkefnisstjórn“ innan „Samráðsvettvangs um aukna hagsæld“ (sic). Þær fela í orði kveðnu í sér að einungis verði tvö skattþrep, 25% og 43%, og ónýttur persónuafsláttur verði greiddur út. Fullyrt er að þetta kerfi muni geta skilað sömu tekjum í ríkissjóð og það sem nú er og að með því sé verið að færa byrðarnar á „breiðu bökin“ en létta á hinum. Nánar tiltekið ganga þessar tillögur verkefnisstjórnarinnar og Framsóknar út á að neðra þrepið nái upp að 650 þús. kr. mánaðartekjum þar sem það efra tekur við. Persónuafsláttur yrði að nafninu til hærri en nú er, en hann yrði tekjutengdur á ákaflega flókinn hátt, þ.e. að hann byrji í núlli við 0-tekjur, þaðan og upp að tæpum 81 þús. kr. verði hann jafnhár tekjunum, þ.e. hækki með hækkandi tekjum, en fari síðan lækkandi um 29% af tekjum þar umfram þar til hann hyrfi við 358 þús. kr. Á meðfylgjandi mynd sést hvernig þetta myndi koma út í samanburði við núgildandi staðgreiðslukerfi. Neðri línurnar sýna upphæð skatts (eða endurgreiðslu), sú bláa í núverandi kerfi en sú rauða skv. kerfi Framsóknar. Efri línurnar sýna ráðstöfunartekjur eftir skatt í hvoru tilviki fyrir sig. Af myndinni má m.a. sjá eftirfarandi: Í Framsóknarkerfinu myndu allir með tekjur upp að 190 þús. fá útgreiddan ónýttan persónuafslátt, en þó með þeim undarlega hætti að þeir sem hefðu allra lægstu tekjurnar fengju minnst. Mesta endurgreiðslu eða rúm 60 þúsund fengju þeir sem hefðu 81 þús. í tekjur, en síðan myndi endurgreiðslan lækka aftur til núlls við 190 þús. kr. tekjur. Að brattinn í skattheimtunni eða jaðarskatturinn neðantil í tekjuskalanum og upp að 358 þús. er ekki 25% eins og lögð er áhersla á í lýsingu Framsóknar á tillögunum, heldur 54% - vegna þess að þar fer saman skatthlutfallið 25% og skerðingin á persónuafslættinum um 29%. Jaðarskatturinn yrði 25% einungis á tekjubilinu 358 - 650 þús. Þrátt fyrir það yrði skatturinn á 300 - 400 þús. kr. tekjur lítillega hærri í kerfi Framsóknar en í því núgildandi, en alstaðar þar ofan við yrði skatturinn lægri. Af þessu og myndinni má ljóst vera að í raun er þarna ekki um að ræða tvö skattþrep, heldur fjögur, með skattprósenturnar -75%, 54%, 25% og 43%. Með þessu væru ekki lagðar meiri byrðar á breiðu bökin heldur væri verið að létta þær. Skattbyrðin á meðaltekjur myndi lítið breytast, sem á þó að vera aðalmarkmiðið. Jafnframt blasir það við það er fráleitt að þetta kerfi geti skilað sömu tekjum til ríkisins og núverandi kerfi. Við 300-400 þús. kr. tekjur myndi það skila lítillega meiri eða svipuðum skatti, en alstaðar þar fyrir ofan og neðan yrðu skatttekjurnar miklu minni, fyrir utan svo kostnað við að greiða út ónýttan persónuafslátt. Ekki þarf annað en að líta á myndina til að sjá þetta í hendi sér. Þetta skattkerfi myndi því eiginlega ekki gera neitt af því sem Framsókn þykist ætla sér og er þar fyrir utan svo undarlega smíðað að það hlýtur að vera einsdæmi. Svo virðist sem höfundar tillagnanna hafi ekki áttað sig á því (og þá ekki heldur formaður Framsóknar) að tekjutenging persónuafsláttarins hækkar jaðarskattinn, leggst ofan á skattprósentuna. Þá er útfærslan á útgreiðanlega persónuafslættinum svo furðuleg að hún hlýtur ásamt öðru að vekja spurningar um kunnáttu höfundanna á þessu sviði. Í kynningum formanns Framsóknarflokksins hefur hann reyndar alltaf passað sig á að taka skýrt fram að tillögurnar séu komnar frá „okkar færustu sérfræðingum í skattamálum“ og það hafa t.d. fréttamenn og spyrlar í kosningaþáttum etið upp eftir honum umhugsunarlaust og ótuggið. Indriða H Þorlákssyni fv. ríkisskattstjóra finnst hinsvegar ekki sérlega mikið til um sérfræðiþekk-inguna, en hann segir í grein á heimasíðu sinni um skýrslu verkefnisstjórnarinnar að í hópnum sé að vísu „einn sem fjallað hefur fræðilega um skatta og annar með langa reynslu í starfi hjá skattyfir-völdum en sérfræði annarra í hópnum og starfsmanna hans (sé) fremur fengin við að þjóna sérhagsmunum en að stuðla að sanngjörnu og réttlátu skattkerfi.“ Í greininni gerir Indriði ótal athugasemdir við efnistök og framsetningu skýrslunnar en lýkur henni með þessum orðum: „Gallar skýrslunnar að efni og framsetningu munu þó ekki koma í veg fyrir að pólitískir lukkuriddarar finni þar efni í snöggsoðna stefnumótun.“ Og sú hefur líka orðið raunin. Skýrsla Verkefnisstjórnar: https://www.forsaetisraduneyti.is/media/Skyrslur/uttekt-a-skattkefinu.pdf Grein Indriða: https://indridih.com/skattar-almennt/uttekt-a-islensku-skattkerfi-tillogur-verkefnisstjornar-um-skatta/
Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun
Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman Skoðun
Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar
Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun
Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman Skoðun