Sannleikurinn um sáttmálann Jóhanna Sigurðardóttir skrifar 1. apríl 2010 06:00 Jóhanna Sigurðardóttir skrifar um atvinnumál Á fundi um framgang stöðugleikasáttmálans, sem haldinn var sl. þriðjudag, voru fulltrúar allra aðila að samningnum mættir, nema frá Samtökum atvinnulífsins. Þar var skarð fyrir skildi, því fulltrúar SA eru allajafna bæði viðræðu- og tillögugóðir. Viðstaddir skoruðu á SA að koma aftur að borðinu og halda áfram mikilvægu samstarfi á vettvangi stöðugleikasáttmálans. Sáttmálinn var gerður sl. sumar með það að markmiði að stuðla að endurreisn efnahagslífsins. Hann er í 14 liðum sem ýmist snúa að beinum aðgerðum eða fela í sér viljayfirlýsingu um ráðstafanir, sem eru á valdi annarra en stjórnvalda. Þegar farið er yfir þættina, svo sem kjarasamninga, ríkisfjármál, aðgerðir í þágu lántakenda og skuldsettra heimila, endurreisn bankanna, málefni sveitarfélaga, lífeyrissjóða og stéttarfélaga, hljóta allir að viðurkenna að staðið hefur verið við sáttmálann í meginatriðum. Það sem út af stendur er annaðhvort ekki á valdi stjórnvalda eða afleiðingar af töfum sem orðið hafa á því að ljúka Icesave-málinu og á endurskoðun efnahagsáætlunar Íslands og Alþjóða gjaldeyrissjóðinn. Þar má nefna m.a. aðgang að erlendu lánsfé, lækkun stýrivaxta umfram þá helmingslækkun sem orðin er og afléttingu gjaldeyrishafta. Auðvitað er hægt að gráta hið liðna eða leggjast í ásakanir um það hverjum tafir og hindranir í vegi framkvæmda og athafna eru að kenna. Það skilar okkur hins vegar ekkert áleiðis. Við erum í afar þröngri stöðu meðan Ísland er í fjárhagslegri einangrun frá alþjóðlegum fjármálamörkuðum. Úr henni verðum við að spila eins og hægt er innan marka raunsæis og getu þjóðarbúsins. Það sæmir ekki að leggjast í hugarvíl þegar vorar og lóan er komin. Meira skorið en skattaðÍ sérstakri auglýsingu frá SA er því haldið fram að skattar á heimili og fyrirtæki hafi aukist umfram það sem gengið var út frá við gerð stöðugleikasáttmálans, og skattaleg umgjörð fyrirtækja sé óhagstæðari en áður. Ekki var um það deilt að mikilvægasta verkefni stjórnvalda væri að ná tökum á ríkisfjármálum til þess að tryggja fjárhagslegt sjálfstæði þjóðarinnar eftir bankafall og gjaldeyrishrun. Sátt var um að í þeim átökum yrði hlutfall aukinna skatta 45% en niðurskurður á útgjöldum ríkisins 55%. Samkvæmt tölum úr fjárlögum 2010 og fjáraukalögum 2009 bættu aðgerðir í ríkisfjármálum frumafkomu ríkissjóðs um 4,7% af VLF. Þar af koma 1,8% af hækkun skatta og 2,9% af lækkun ríkisútgjalda og skiptist því á tekjuhlið og gjaldahlið í hlutföllunum tæplega 40% tekjumegin á móti rúmlega 60% útgjaldamegin. Af þessum tölum má ráða að fullyrðing SA fær með engu móti staðist. Því má bæta við að ríkulegt samráð var haft við aðila sáttmálans um útfærslu nýrra skatta, ekki síst SA og ASÍ. Vegna þess voru skattar færðir af stóriðju og útgerðarfyrirtækjum yfir á almennt atvinnulíf í formi hækkaðs tryggingargjalds. Ég hef áður lýst áhyggjum vegna íþyngjandi áhrifa tryggingargjalds á lítil fyrirtæki og tel að eitt brýnasta verkefnið sé að létta þær álögur þegar úr tekur að rætast fyrir ríkissjóði. Íslensk fyrirtæki bera ekki hærri skatta en almennt gerist í þeim löndum sem næst okkur eru. Og nýleg lög um hvata til fjárfestinga í sprota- og nýsköpunarfyrirtækjum og frumvarp um rammalög vegna fjárfestinga á Íslandi eru dæmi um aðgerðir til þess að hvetja til fjárfestinga. Aðgerðir í atvinnumálumÞannig væri hægt að fara yfir alla þætti stöðugleikasáttmálans og sýna fram á að reynt hefur verið að vinna eftir fremstu getu að framgangi hans í einu og öllu í mjög góðu samstarfi og með tíðum fundahöldum aðila sáttmálans. Stjórnvöld eru að sjálfsögðu sammála SA um að öllu skipti að berjast gegn atvinnuleysi í landinu. Ég hef góðar vonir um að atvinnuástand glæðist með vorinu þar sem mikill gangur er í ferðamennsku og tækniiðnaði svo og í sjávarútvegi og áliðnaði. Skortur á aflaheimildum í sumar er áhyggjuefni og hlýtur að verða til þess að gerð verði sérstök athugun á því hvort hægt sé að auka aflaheimildir tímabundið til að kljást við þann vanda innan forsvaranlegra marka. Stórátak fram undanÁ næstu vikum mun ríkisstjórnin kynna margvíslegar aðgerðir í atvinnumálum sem snúa m.a. að vegagerð og samgöngumálum, atvinnumálum námsmanna, byggingarframkvæmdum á vegum opinberra aðila, viðhaldsframkvæmdum og öðru sem tengist háannatímanum í sumar og fram á haust. Sérstök áhersla verður lögð á uppbyggingu hjúkrunarrýma og ríkisstjórnin hefur heimilað undirbúning að byggingu nýs fangelsis sem lengi hefur staðið til. Byggingariðnaðurinn er sérstakt vandamál sem ríkisstjórnin hefur fengist við t.d. með því að ýta undir viðhaldsframkvæmdir um land allt með afnámi virðisaukaskatts. Það kemur einnig til greina að veita þeim einstaklingum og fyrirtækjum skattafslátt sem leggja í slíkar framkvæmdir. Á vegum stjórnvalda og í samvinnu við sveitarfélögin er verið að vinna að áætlun um stórfelldar flýtiframkvæmdir í viðhaldsmálum sem verður mjög umfangsmikil og mannaflafrek. Framkvæmdir í orkugeiranum geta haft mikil áhrif á ástandið í atvinnumálunum á næstu misserum. Það er mikill misskilningur að ríkisstjórnin sé þar helsti þröskuldurinn. Aðgangur orkufyrirtækja að fjármagni, fjárhagsgeta þeirra og vilji iðjufyrirtækja til að gera bindandi orkusamninga er það sem er afgerandi þegar litið er til næstu missera. Ríkisstjórnin stendur þar ekki í veginum á nokkurn hátt en fylgist vel með og er reiðubúin að leggja hönd á plóginn ef með þarf. Höfundur er forsætisráðherra. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Jóhanna Sigurðardóttir Mest lesið Tár, kvár og kvennafrídagurinn Kristína Ösp Steinke Skoðun Við erum ekki eign annarra! Anna Lizzy Wichmann Skoðun Krafan sem kvennahreyfingin gleymdi Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun Skattaæfingar tengdar landbúnaðarstarfsemi Björn Bjarki Þorsteinsson Skoðun Afglæpavæðing veðmála Gunnar Pétur Haraldsson Skoðun Enn einn dagur í baráttunni Ásta F. Flosadóttir Skoðun Gleðilegan kvennafrídag og gleðilegt kvennaár Helena Hafþórsdóttir O’Connor Skoðun Hvað er svona merkilegt við það? Hópur starfsfólks Jafnlaunastofu Skoðun Skoðun Skoðun Hver er að væla? Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Tár, kvár og kvennafrídagurinn Kristína Ösp Steinke skrifar Skoðun Skattaæfingar tengdar landbúnaðarstarfsemi Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Konan - Vinnan - Kjörin í 40 ár Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar Skoðun Íslenskur her og íslensk leyniþjónusta Steingrímur Jónsson skrifar Skoðun Er jafnrétti fyrir allar? Anna Bergþórsdóttir skrifar Skoðun Ættu konur að fara í háskólanám? Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Íris Björk Ágústsdóttir skrifar Skoðun Enn einn dagur í baráttunni Ásta F. Flosadóttir skrifar Skoðun Verðmætasköpunarlaust haust Jón Gunnarsson skrifar Skoðun Enginn grunnur fyrir nýju starfsleyfi Ísteka Rósa Líf Darradóttir,Guðrún Scheving Thorsteinsson skrifar Skoðun Krafan sem kvennahreyfingin gleymdi Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Einfaldar lausnir á vaxtamálavanda bankanna Guðmundur Ásgeirsson skrifar Skoðun Sættum okkur ekki við óbreytt ástand - tillögur Sjálfstæðisflokksins um úrbætur Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Hvað er sköpun í skólastarfi? Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Afglæpavæðing veðmála Gunnar Pétur Haraldsson skrifar Skoðun Gleðilegan kvennafrídag og gleðilegt kvennaár Helena Hafþórsdóttir O’Connor skrifar Skoðun Sterkara námslánakerfi – raunveruleg framför fyrir námsmenn París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Konur Íslands og alþjóðakerfið í takt Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvað er svona merkilegt við það? Hópur starfsfólks Jafnlaunastofu skrifar Skoðun Við erum ekki eign annarra! Anna Lizzy Wichmann skrifar Skoðun Sameinuðu þjóðirnar 80 ára: Framtíðin er okkar Eva Harðardóttir skrifar Skoðun Til hamingju með 24. október Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Enn er verk að vinna – upprætum ofbeldi á vinnustöðum Brynhildur Heiðar- og Ómarsdóttir skrifar Skoðun Samstaða - afl sem breytir samfélaginu Heiða Björg Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Einu sinni enn Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Skuggahliðar á þéttingu byggðar Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Er ofbeldi gagnvart eldri borgurum vandamál á Íslandi? Björn Snæbjörnsson,Sigurður Ágúst Sigurðsson skrifar Skoðun Jöfn skipting skulda og eigna í sambúð Sævar Þór Jónsson skrifar Sjá meira
Jóhanna Sigurðardóttir skrifar um atvinnumál Á fundi um framgang stöðugleikasáttmálans, sem haldinn var sl. þriðjudag, voru fulltrúar allra aðila að samningnum mættir, nema frá Samtökum atvinnulífsins. Þar var skarð fyrir skildi, því fulltrúar SA eru allajafna bæði viðræðu- og tillögugóðir. Viðstaddir skoruðu á SA að koma aftur að borðinu og halda áfram mikilvægu samstarfi á vettvangi stöðugleikasáttmálans. Sáttmálinn var gerður sl. sumar með það að markmiði að stuðla að endurreisn efnahagslífsins. Hann er í 14 liðum sem ýmist snúa að beinum aðgerðum eða fela í sér viljayfirlýsingu um ráðstafanir, sem eru á valdi annarra en stjórnvalda. Þegar farið er yfir þættina, svo sem kjarasamninga, ríkisfjármál, aðgerðir í þágu lántakenda og skuldsettra heimila, endurreisn bankanna, málefni sveitarfélaga, lífeyrissjóða og stéttarfélaga, hljóta allir að viðurkenna að staðið hefur verið við sáttmálann í meginatriðum. Það sem út af stendur er annaðhvort ekki á valdi stjórnvalda eða afleiðingar af töfum sem orðið hafa á því að ljúka Icesave-málinu og á endurskoðun efnahagsáætlunar Íslands og Alþjóða gjaldeyrissjóðinn. Þar má nefna m.a. aðgang að erlendu lánsfé, lækkun stýrivaxta umfram þá helmingslækkun sem orðin er og afléttingu gjaldeyrishafta. Auðvitað er hægt að gráta hið liðna eða leggjast í ásakanir um það hverjum tafir og hindranir í vegi framkvæmda og athafna eru að kenna. Það skilar okkur hins vegar ekkert áleiðis. Við erum í afar þröngri stöðu meðan Ísland er í fjárhagslegri einangrun frá alþjóðlegum fjármálamörkuðum. Úr henni verðum við að spila eins og hægt er innan marka raunsæis og getu þjóðarbúsins. Það sæmir ekki að leggjast í hugarvíl þegar vorar og lóan er komin. Meira skorið en skattaðÍ sérstakri auglýsingu frá SA er því haldið fram að skattar á heimili og fyrirtæki hafi aukist umfram það sem gengið var út frá við gerð stöðugleikasáttmálans, og skattaleg umgjörð fyrirtækja sé óhagstæðari en áður. Ekki var um það deilt að mikilvægasta verkefni stjórnvalda væri að ná tökum á ríkisfjármálum til þess að tryggja fjárhagslegt sjálfstæði þjóðarinnar eftir bankafall og gjaldeyrishrun. Sátt var um að í þeim átökum yrði hlutfall aukinna skatta 45% en niðurskurður á útgjöldum ríkisins 55%. Samkvæmt tölum úr fjárlögum 2010 og fjáraukalögum 2009 bættu aðgerðir í ríkisfjármálum frumafkomu ríkissjóðs um 4,7% af VLF. Þar af koma 1,8% af hækkun skatta og 2,9% af lækkun ríkisútgjalda og skiptist því á tekjuhlið og gjaldahlið í hlutföllunum tæplega 40% tekjumegin á móti rúmlega 60% útgjaldamegin. Af þessum tölum má ráða að fullyrðing SA fær með engu móti staðist. Því má bæta við að ríkulegt samráð var haft við aðila sáttmálans um útfærslu nýrra skatta, ekki síst SA og ASÍ. Vegna þess voru skattar færðir af stóriðju og útgerðarfyrirtækjum yfir á almennt atvinnulíf í formi hækkaðs tryggingargjalds. Ég hef áður lýst áhyggjum vegna íþyngjandi áhrifa tryggingargjalds á lítil fyrirtæki og tel að eitt brýnasta verkefnið sé að létta þær álögur þegar úr tekur að rætast fyrir ríkissjóði. Íslensk fyrirtæki bera ekki hærri skatta en almennt gerist í þeim löndum sem næst okkur eru. Og nýleg lög um hvata til fjárfestinga í sprota- og nýsköpunarfyrirtækjum og frumvarp um rammalög vegna fjárfestinga á Íslandi eru dæmi um aðgerðir til þess að hvetja til fjárfestinga. Aðgerðir í atvinnumálumÞannig væri hægt að fara yfir alla þætti stöðugleikasáttmálans og sýna fram á að reynt hefur verið að vinna eftir fremstu getu að framgangi hans í einu og öllu í mjög góðu samstarfi og með tíðum fundahöldum aðila sáttmálans. Stjórnvöld eru að sjálfsögðu sammála SA um að öllu skipti að berjast gegn atvinnuleysi í landinu. Ég hef góðar vonir um að atvinnuástand glæðist með vorinu þar sem mikill gangur er í ferðamennsku og tækniiðnaði svo og í sjávarútvegi og áliðnaði. Skortur á aflaheimildum í sumar er áhyggjuefni og hlýtur að verða til þess að gerð verði sérstök athugun á því hvort hægt sé að auka aflaheimildir tímabundið til að kljást við þann vanda innan forsvaranlegra marka. Stórátak fram undanÁ næstu vikum mun ríkisstjórnin kynna margvíslegar aðgerðir í atvinnumálum sem snúa m.a. að vegagerð og samgöngumálum, atvinnumálum námsmanna, byggingarframkvæmdum á vegum opinberra aðila, viðhaldsframkvæmdum og öðru sem tengist háannatímanum í sumar og fram á haust. Sérstök áhersla verður lögð á uppbyggingu hjúkrunarrýma og ríkisstjórnin hefur heimilað undirbúning að byggingu nýs fangelsis sem lengi hefur staðið til. Byggingariðnaðurinn er sérstakt vandamál sem ríkisstjórnin hefur fengist við t.d. með því að ýta undir viðhaldsframkvæmdir um land allt með afnámi virðisaukaskatts. Það kemur einnig til greina að veita þeim einstaklingum og fyrirtækjum skattafslátt sem leggja í slíkar framkvæmdir. Á vegum stjórnvalda og í samvinnu við sveitarfélögin er verið að vinna að áætlun um stórfelldar flýtiframkvæmdir í viðhaldsmálum sem verður mjög umfangsmikil og mannaflafrek. Framkvæmdir í orkugeiranum geta haft mikil áhrif á ástandið í atvinnumálunum á næstu misserum. Það er mikill misskilningur að ríkisstjórnin sé þar helsti þröskuldurinn. Aðgangur orkufyrirtækja að fjármagni, fjárhagsgeta þeirra og vilji iðjufyrirtækja til að gera bindandi orkusamninga er það sem er afgerandi þegar litið er til næstu missera. Ríkisstjórnin stendur þar ekki í veginum á nokkurn hátt en fylgist vel með og er reiðubúin að leggja hönd á plóginn ef með þarf. Höfundur er forsætisráðherra.
Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun
Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun
Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar
Skoðun Enginn grunnur fyrir nýju starfsleyfi Ísteka Rósa Líf Darradóttir,Guðrún Scheving Thorsteinsson skrifar
Skoðun Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Sættum okkur ekki við óbreytt ástand - tillögur Sjálfstæðisflokksins um úrbætur Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Sterkara námslánakerfi – raunveruleg framför fyrir námsmenn París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar
Skoðun Enn er verk að vinna – upprætum ofbeldi á vinnustöðum Brynhildur Heiðar- og Ómarsdóttir skrifar
Skoðun Er ofbeldi gagnvart eldri borgurum vandamál á Íslandi? Björn Snæbjörnsson,Sigurður Ágúst Sigurðsson skrifar
Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun
Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun