Skoðun

Þegar viska breytist í vopn

Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar

Þú lest viskuorð, og í eitt augnablik kviknar ljós innra með þér. Setning, hugsun, sannleikur — og þú finnur hann bergmála.

Skoðun

Þingmálaskrá og fjárlagafrumvarp 2026: „Til­tekt“ á kostnað lífs­kjara

Svandís Svavarsdóttir og Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifa

Ríkisstjórnin kallar fjárlagafrumvarp sitt aðhaldssamt og ábyrgt – forsætisráðherra talar um „tiltekt“. En sú tiltekt er öll á kostnað láglaunafólks og almennings. Fjárlagafrumvarpið eykur misskiptingu, dregur úr aðgengi að grunnþjónustu og leggur byrðarnar á herðar þeirra sem minnst hafa.

Skoðun

Verndum líf­fræði­lega fjöl­breytni í hafi!

Laura Sólveig Lefort Scheefer,Valgerður Árnadóttir og Þorgerður María Þorbjarnardóttir skrifa

Líffræðileg fjölbreytni er undirstaða heilbrigðra vistkerfa sem viðhalda lífkerfum jarðar. Hnignun hennar er eitt af stærstu umhverfisvandamálum samtímans og helst í hendur við loftslagsbreytingar, sjálfbæra þróun, auðlindanýtingu, efnahag, mengun og lýðheilsu.

Skoðun

Jafn­réttis­stofa í 25 ár: Er þetta ekki komið?

Martha Lilja Olsen skrifar

Jafnréttisstofa hóf formlega starfsemi sína þann 15. september 2000 og á því 25 ára afmæli um þessar mundir. Við slík tímamót er fullt tilefni til að líta um öxl, horfa yfir farinn veg ásamt því að íhuga stöðu dagsins í dag og þörfina fyrir opinbera stofnun á sviði jafnréttismála.

Skoðun

Hvar er textinn?

Sigurlín Margrét Sigurðardóttir skrifar

Þessi spurning ómaði í huga mér og eflaust margra annara í sömu stöðu og ég er þegar enginn texti birtist með innlendu sjónvarpsefni RÚV (rás 888). Það hefur gerst alloft. Í gærkvöldi (10.09.2025) þegar umræður um stefnuræðu forsætisráðherra (klukkan 19:40) fóru fram var engin texti sjáanlegur.

Skoðun

Berklar, Krakk og Rough Sleep

Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar

Undanfarnar vikur hefur B-teymið (vettvangsteymið) hjá göngudeild smitsjúkdóma Landspítalans verið í fræðslu- og vinnuferð í London. Tilgangurinn var að kynna okkur starf og aðferðir í baráttunni við smitsjúkdóma meðal jaðarsettra hópa.

Skoðun

Blóðugar af­leiðingar lyga

Hjörvar Sigurðsson skrifar

Hverjar eru afleiðingar þess að ljúga? Að ýkja? Að afmennska og skrímslavæða? Undanfarin ár hafa minnt okkur miskunnarlaust á að afleiðing þess er ofbeldi og blóðsúthellingar.

Skoðun

Hin­segin sam­fé­lagið á heimili í Hafnar­firði

Valdimar Víðisson skrifar

Það er mikilvægt að styðja við hinsegin samfélagið, standa vörð um mannréttindi og koma fram af virðingu við hvert annað. Við viljum byggja Hafnarfjörð sem er ekki aðeins fallegur að sjá, heldur líka sterkur í innviðum sínum, samfélag þar sem allir geta verið þeir sjálfir, án þess að þurfa að óttast fordóma eða mismunun.

Skoðun

Á­hrif Vestur­landa og vöxtur Kína

Jón Sigurgeirsson skrifar

Kína hefur sameinað ríkisafskipti og markaðsframtak á hátt sem hefur lyft landinu úr fátækt í átt að hátækni-iðnaðarveldi. Reynslan sýnir að stöðugleiki, menntun og langtímastefna geta verið jafn mikilvæg og frjáls markaður.

Skoðun

Al­vöru fjár­lög fyrir venju­legt fólk

Þórður Snær Júlíusson skrifar

Fyrsta fjárlagafrumvarp ríkisstjórnar Samfylkingar, Viðreisnar og Flokks fólksins var kynnt í vikunni og fyrsta umræða um það hefst í dag. Það felur í sér skýra stefnu um að það fólk sem þjóðin fól stjórn landsins taki hlutverk sitt alvarlega og ræki það af ábyrgð.

Skoðun

Hafa börn frjálsan vilja?

Sigurður Árni Reynisson skrifar

Í starfi mínu sem kennari hef ég oft velt því fyrir mér hvert hlutverk mitt sé í lífi barnanna sem ég kenni. Ég kenni þeim lestur og stærðfræði, málfræði og sögu en stundum spyr ég sjálfan mig, hvað meira er ég að kenna? Og hvað ætti ég að kenna meira?

Skoðun

Dagur sjálfsvígsforvarna – tryggjum raun­veru­legt að­gengi að sál­fræði­með­ferð

Pétur Maack Þorsteinsson skrifar

Dagurinn í dag, 10. september er helgaður sjálfsvígsforvörnum. Í dag klæðist fólk gulu í nafni vitundarvakningar líkt og gert hefur verið árlega undanfarin ár. Vitundarvakning ein og sér nægir þó ekki ef þeim orðum fylgja ekki skýrar aðgerðir af hálfu stjórnvalda. Hvergi hefur verið sýnt fram á að gulir sokkar eða hálsklútar einir og sér bjargi mannslífum.

Skoðun

Hvers vegna halda Ís­lendingar með Dönum?

Júlíus Valsson skrifar

Í Napóleonsstyrjöldinni veðjaði Danmörk/Noregur á rangan hest og eftir tap Frakka neyddist Danmörk til að afsala sér völdum yfir Noregi til Svíþjóðar en hélt yfirráðum sínum yfir Íslandi, Grænlandi og Færeyjum, sem höfðu verið hluti af norska konungsríkinu. (Kiel sáttmálinn 1814). Grænland hafði verið undir Noregi frá 1261 og fór með Noregi inn í danska ríkið.

Skoðun

Hvað varð um þinn minnsta bróður?

Birna Gunnlaugsdóttir skrifar

Fyrir liggur hjá félags- og húsnæðismálaráðherra að stytta rétt atvinnuleitenda til bóta úr 30 mánuðum í 18 mánuði, þ.e. um heilt ár. Með þessu sparar ríkissjóður um 6000 milljónir króna á ári eins og skoða má í nýja fjárlagafrumvarpinu.

Skoðun

Rétturinn til að verða berg­numinn

Dofri Hermannsson skrifar

Sumarið ´95 fór ég nokkar vikulangar hestaferðir yfir hálendi Íslands með útlendinga. Ekkert ferðalag stendur sterkara í minningunni. Eitt atvik hefur æ síðan fylgt mér. Opnaði augu mín fyrir stærsta fjársjóði okkar - en jafnframt þeim viðkvæmasta. Víðernum Íslands.

Skoðun

Þriðja leiðin í náms­mati stuðlar að snemmtækri í­hlutun

Íris E. Gísladóttir skrifar

Umræðan um námsmat í grunnskólum á Íslandi hefur lengi verið föst í tveimur andstæðum sjónarmiðum. Annars vegar eru þeir sem telja að próf eigi ekki heima í skólastarfi, þar sem þau valdi streitu og dragi úr gleði og sköpun. Hins vegar eru þeir sem vilja endurvekja samræmd próf til að tryggja einsleita og hlutlæga mælingu á frammistöðu.

Skoðun

Al­þjóða­dagur sjálfsvígsforvarna

Alma D. Möller skrifar

Í dag, 10. september, er alþjóðadagur sjálfsvígsforvarna en þá er sjónum beint að þeim mikla lýðheilsuvanda sem sjálfsvíg eru. Lögð er áhersla á að við opnum umræðu um sjálfsvíg en að umræðan fari fram með ábyrgum og yfirveguðum hætti.

Skoðun

Hækkun skrásetningargjalds – Segjum sann­leikann

Eiríkur Kúld Viktorsson skrifar

Logi Einarsson menningar-, nýsköpunar- og háskólaráðherra leggur til að skrásetningargjöld í Háskóla Íslands hækki úr 75.000 í 100.000 kr, sem er hófleg hækkun miðað við það sem Silja Bára, rektor HÍ, óskaði eftir eða 180.000 kr. Við í Vöku fögnum ákvörðun Loga að fara ekki svo geyst í hækkunina en höfnun því algjörlega að til hækkunar þurfi eða eigi að koma.

Skoðun

Al­þjóð­legur sjálfsvígsforvarnardagur – mikil­vægi sam­tals og sam­kenndar

Ellen Calmon skrifar

Samkvæmt Alþjóðlegu sjálfsvígsforvarnarsamtökunum (International Association for Suicide Prevention) deyja um 700.000 manns úr sjálfsvígi í heiminum á ári. Sjálfsvíg snerta fólk úr öllum stéttum og samfélagshópum. Því er mikilvægt að auka fjármagn til gagnasöfnunar, rannsóknar- og forvarnarstarfs í málaflokknum. Með aukinni gagnasöfnun getum við betur kortlagt vandann sem er nauðsynlegt til að skilja þróun, setja inn bjargráð og geta gripið inn í á réttum tímapunkti.

Skoðun

Hvaða módel ertu?

Heiðdís Geirsdóttir skrifar

Nú hefur ríkisstjórn Samfylkingar, Viðreisnar og Flokks fólksins tilkynnt með nýjum fjárlögum að þau hyggjast hækka hámark fæðingarorlofsgreiðslna úr 800 þúsund krónum í 900 þúsund krónur, en sá galli er á gjöf Njarðar að þetta gildir aðeins um foreldra þeirra barna sem fædd verða árið 2026 og síðar.

Skoðun

Til­gáta um brjál­semi þjóðar­leið­toga

Gunnar Björgvinsson skrifar

Þjóðarleiðtogar eru oft miklir egóistar og eru í stöðugri keppni um að vera fremstir. það er þessi keppni um að vera fremstir sem veldur brjálsemi þeirra - það kemst ekkert annað að. Sumir þeirra vita ekki afhverju þeir vilja vera þjóðarleiðtogar, þeir vita það eitt að þeir vilja vera fremstir.

Skoðun

Blóð­bað í Súdan: Framtíðarannáll?

Stefán Jón Hafstein skrifar

El Fasher. Líklega þekkja ekki margir lesendur nafnið á höfuðstað héraðsins Darfur í Vestur-Súdan. El Fasher er meira en milljón manna borg, með fjölda flóttamanna að auki, sem nú er í hernaðarumsátri sem staðið hefur í 500 daga. Borgina hafa umkringt svokallaðar hraðsveitir, Rapid Support Forces (RSF), sem eru undir stjórn stríðsherra sem reis til valda í skjóli fyrrum einræðisherra.

Skoðun

Sparnaðartillögur á kostnað at­vinnu­lausra

Finnbjörn A Hermannsson og Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifa

Félags- og húsnæðismálaráðherra boðar breytingar á lögum um atvinnuleysistryggingar þar sem til stendur að stytta bótatímabilið úr 30 mánuðum niður í 18 mánuði og herða á ávinnsluskilyrðum. Þessi áform endurspeglast einnig í frumvarpi til fjárlaga sem fjármála- og efnahagsráðherra kynnti í gær.

Skoðun

Atvinnustefna þarf líka að fjalla um rót­grónar at­vinnu­greinar

Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar

Fyrir helgina kynntu stjórnvöld áform um mótun atvinnustefnu til ársins 2035. Atvinnustefnu er ætlað að búa jarðveg fyrir hagvöxt og m.a. skapa ný og verðmæt störf. Atvinnulífið hefur almennt fagnað þessum áformum og vonandi verður afurðin skynsamlega unnin og raunhæf.

Skoðun

Á að hita upp allan Faxa­flóann?

Eiríkur Hjálmarsson skrifar

Þessa spurningu fékk ég að heyra frá mömmu þegar ég hafði gleymt að loka útidyrunum á eftir mér, sérstaklega á veturna. Guttinn var að alast upp í Kópavoginum þar sem engin hitaveita var ennþá. Olíukynding var og sótarinn kom einu sinni á ári.

Skoðun

Á tíma­mótum: Sam­einuðu þjóðirnar í 80 ár

Vala Karen Viðarsdóttir og Védís Ólafsdóttir skrifa

Sameinuðu þjóðirnar fagna í ár 80 ára afmæli stofnsáttmálans. Í dag, þriðjudaginn 9. september, hefst áttugasta allsherjarþing Sameinuðu þjóðanna. Sameinuðu þjóðirnar (SÞ) voru stofnaðar árið 1945, skömmu eftir lok seinni heimstyrjaldarinnar, með það að markmiði að stuðla að friði, mannréttindum og alþjóðlegri samvinnu, grunngildum sem skipta okkur öll máli.

Skoðun

Borgar sig að van­meta menntun?

Kolbrún Halldórsdóttir skrifar

Í dag verður gefin út skýrsla Hagfræðistofnunar HÍ um virði háskólamenntunar. Þetta er í annað sinn sem stofnunin vinnur slíka skýrslu fyrir BHM og bætir nýja skýrslan umtalsvert við þekkingu okkar og dýpkar skilning á þessum mikilvæga þætti í starfsumhverfi háskólamenntaðra stétta.

Skoðun

Sam­fylkingin hækkar gjöld á háskóla­nema

Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar

Logi Einarsson ráðherra háskólamála hefur ákveðið að auka gjaldtöku á nemendur í háskólum landsins um allt að 33% með því að leyfa skólunum að hækka skrásetningargjöld nemenda. Þetta er ekki rétta leiðin til að mæta vanfjármögnun háskólastigsins. Hér er um lífskjaramál þúsunda ungs fólks að ræða og algjört grundvallaratriði í velferðarpólitík.

Skoðun

Að­gerðaáætlun í mennta­málum ekki mark­viss

Ingólfur Ásgeir Jóhannesson og Hermína Gunnþórsdóttir skrifa

Ný aðgerðaáætlun í menntamálum frá mennta- og barnamálaráðuneytinu er metnaðarfullt skjal og vel upp sett. Fyrir árslok 2027 á að hrinda í framkvæmd samtals 21 aðgerð í 111 liðum eða einum slíkum aðgerðalið á viku, að frátöldum sumar- og jólaleyfum.

Skoðun

Héraðsvötnin eru hjart­sláttur fjarðarins

Rakel Hinriksdóttir skrifar

Skagafjörður er fallegur. Þar er hátt til lofts og vítt til veggja. Á milli fjalls og fjöru er gróið og lifandi landslag með auðugum jarðargæðum. Fjarðarbotninn er breiður og ávalur, mótaður í árþúsundir af stöðugum framburði jökulfljótanna sem setja sterkan svip á láglendið.

Skoðun

Mest lesið