Ömurlegur fyrri hálfleikur – en er enn von? Sigvaldi Einarsson skrifar 3. september 2025 18:02 Ísland hefur sofið á verðinum í fyrri hálfleik gervigreindar, en með samstöðu og kjarki getum við snúið leiknum okkur í hag. Leikskipulagið – við þurfum plan Enginn vinnur án skýrrar áætlunar. MIT, McKinsey og Gartner hafa sýnt að aðeins 5% fyrirtækja ná raunverulegum arði af gervigreindar verkefnum sínum. Hin 95% festast í tilraunum eða týnast í óljósum framtíðardraugum. Það sem skilur þau sem ná árangri frá hinum er einfalt: skýrt plan, fókus á raunveruleg verkefni og stöðug fjárfesting í þekkingu fólksins. Ef Ísland ætlar að vera í sigursæla hópnum þurfum við að gera slíkt hið sama. Þetta er ekki mál einstakra ráðuneyta – þetta er þjóðarátak þar sem stjórnvöld, atvinnulíf, háskólar og almenningur verða að spila saman. Undirbúningurinn – þjálfun, þekking og liðsheild Við vinnum ekki leik ef leikmenn eru óundirbúnir. Ísland þarf að byggja upp þekkingu á öllum stigum – í skólum, háskólum og í atvinnulífinu. Starfsfólk í öllum geirum þarf að fá að læra, prófa og nota gervigreind. Gervigreindarsetur Íslands er lykillinn. Þar getum við sameinað rannsóknir, þjálfun og prófanir á lausnum. Þetta þarf að verða æfingavöllur þjóðarinnar – þar sem við mótum næstu kynslóð sérfræðinga og gerum menntaða þjóð tilbúna í leikinn. Undirbúningur snýst líka um leikreglur. Við verðum að efla upplýsingalæsi, tryggja persónuvernd og rækta siðferðilega ábyrgð. Þannig byggjum við traust og tryggjum að þjóðin sé samstíga í leiknum. Leikurinn sjálfur – vörn og sókn Seinni hálfleikurinn krefst bæði varnar og sóknar. - Vörn: Við verðum að verja grunnstoðir samfélagsins – persónuvernd, siðferði og gagnsæi. Án trausts frá almenningi fellur leikurinn saman. - Sókn: Með réttu skipulagi sóknar nýtum við gervigreind í heilbrigðisþjónustu, menntun, sjávarútvegi, orku og opinberri þjónustu. Þar liggja mörkin sem geta tryggt okkur forskot. Gervigreind getur aukið framleiðni, sparað fé, stytt biðlista og skapað ný störf. Rétt nýtt er gervigreind ekki ógn heldur stærsta tækifæri samtímans til að efla atvinnulíf og bæta lífsgæði. Hálfleikur – staðan núna Staðan er einföld: við erum sein til leiks. Fyrsti hálfleikur var slakur – fjárfestingar litlar, menntun ekki nægilega öflug og of mikill tími fór í undirbúningsprik. En við erum ekki úr leik. Í skýrslu minni, Gervigreind á Íslandi: Stöðumat og vegvísir fyrir fyrirtæki og stofnanir 2025–2026, dreg ég fram bæði veikleika og styrkleika stöðunnar. Við höfum tapað tíma, en smæð okkar getur verið styrkur – stuttar boðleiðir, sveigjanleiki og menntuð þjóð. Með því að nýta þessa kosti getum við snúið stöðunni við. Lokaspretturinn – þjóðarverkefni allra Nú er komið að lokasprettinum. Ef við leggjum allt í seinni hálfleikinn getum við unnið. Það krefst þess að: Stjórnvöld setji skýra stefnu, tryggi fjárfestingar og skapi hvata til nýsköpunar. Fyrirtæki hætti að bíða og byrji að innleiða. Ekki bara ræða um framtíðina – spila hana. Skólar og háskólar mennti sérfræðinga framtíðarinnar og þjálfi næstu kynslóð leikmanna. Almenningur fái fræðslu og aðgang að tækni, svo enginn sitji eftir á bekknum. Þetta er þjóðarátak. Með samstöðu, kjarki og framsýni getum við snúið leiknum við og tryggt að Ísland verði gervigreindarland framtíðarinnar. Þessi grein er skrifuð í gervigreind, en ekki af gervigreind – á því er mikill munur. Höfundur er gervigreindarmeistari (Master of AI). Heimildir - MIT (2025) – Skýrsla um arðsemi AI - McKinsey (2025) – Greining á upptöku og árangri gervigreindar - Gartner (2024) – Yfirlit um árangur og áhættu AI-verkefna - Sigvaldi Einarsson (2025) – Gervigreind á Íslandi: Stöðumat og vegvísir fyrir fyrirtæki og stofnanir 2025–2026 Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sigvaldi Einarsson Mest lesið Ríkissjóður snuðaður um stórar fjárhæðir Sigurjón Þórðarson Skoðun Lágkúrulegur hversdagsleiki illskunnar Guðný Gústafsdóttir Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson Skoðun Er verið að blekkja almenning og sjómenn? Einar Hannes Harðarson Skoðun Fögur fyrirheit sem urðu að engu Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson Skoðun Aðskilnaðurinn hlær Þórdís Hólm Filipsdóttir Skoðun Stóra skekkjan í 13 ára aldurstakmarki samfélagsmiðla Skúli Bragi Geirdal Skoðun Við viljum nafn Jón Kaldal Skoðun Væntingar á villigötum Hjálmtýr Heiðdal Skoðun Skoðun Skoðun Við viljum nafn Jón Kaldal skrifar Skoðun Stóra skekkjan í 13 ára aldurstakmarki samfélagsmiðla Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Er verið að blekkja almenning og sjómenn? Einar Hannes Harðarson skrifar Skoðun Væntingar á villigötum Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Aðskilnaðurinn hlær Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Lágkúrulegur hversdagsleiki illskunnar Guðný Gústafsdóttir skrifar Skoðun Glerþakið brotið á alþjóðlega sjónverndardaginn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Fögur fyrirheit sem urðu að engu Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson skrifar Skoðun Ríkissjóður snuðaður um stórar fjárhæðir Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Ruben Amorim og sveigjanleiki – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson skrifar Skoðun Framtíðarsýn í samgöngumálum er mosavaxin Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Fimmta iðnbyltingin krefst svara – strax Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Hefur þú skoðanir? Jóhannes Óli Sveinsson skrifar Skoðun Er hurð bara hurð? Sölvi Breiðfjörð skrifar Skoðun Reykjavíkurmódel á kvennaári Sóley Tómasdóttir skrifar Skoðun Ekki er allt sem sýnist Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Sýndu þér umhyggju – Komdu í skimun Ágúst Ingi Ágústsson skrifar Skoðun Eru Bændasamtökin á móti valdeflingu bænda? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Er lægsta verðið alltaf hagstæðast? Karen Ósk Nielsen Björnsdóttir skrifar Skoðun Landbúnaðarrúnk Hlédís Sveinsdóttir skrifar Skoðun Jesús who? Atli Þórðarson skrifar Skoðun Opið bréf til Miðflokksmanna Snorri Másson skrifar Skoðun Lesskilningur eða lesblinda??? Jóhannes Jóhannesson skrifar Skoðun Henti Íslandi undir strætisvagninn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Forvarnateymi grunnskóla – góð hugmynd sem má ekki sofna Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Opnum Tröllaskagann Helgi Jóhannsson skrifar Skoðun Ávinningur af endurhæfingu – aukum lífsgæðin Ólafur H. Jóhannsson skrifar Skoðun Hefur þú heyrt þetta áður? Stefnir Húni Kristjánsson skrifar Sjá meira
Ísland hefur sofið á verðinum í fyrri hálfleik gervigreindar, en með samstöðu og kjarki getum við snúið leiknum okkur í hag. Leikskipulagið – við þurfum plan Enginn vinnur án skýrrar áætlunar. MIT, McKinsey og Gartner hafa sýnt að aðeins 5% fyrirtækja ná raunverulegum arði af gervigreindar verkefnum sínum. Hin 95% festast í tilraunum eða týnast í óljósum framtíðardraugum. Það sem skilur þau sem ná árangri frá hinum er einfalt: skýrt plan, fókus á raunveruleg verkefni og stöðug fjárfesting í þekkingu fólksins. Ef Ísland ætlar að vera í sigursæla hópnum þurfum við að gera slíkt hið sama. Þetta er ekki mál einstakra ráðuneyta – þetta er þjóðarátak þar sem stjórnvöld, atvinnulíf, háskólar og almenningur verða að spila saman. Undirbúningurinn – þjálfun, þekking og liðsheild Við vinnum ekki leik ef leikmenn eru óundirbúnir. Ísland þarf að byggja upp þekkingu á öllum stigum – í skólum, háskólum og í atvinnulífinu. Starfsfólk í öllum geirum þarf að fá að læra, prófa og nota gervigreind. Gervigreindarsetur Íslands er lykillinn. Þar getum við sameinað rannsóknir, þjálfun og prófanir á lausnum. Þetta þarf að verða æfingavöllur þjóðarinnar – þar sem við mótum næstu kynslóð sérfræðinga og gerum menntaða þjóð tilbúna í leikinn. Undirbúningur snýst líka um leikreglur. Við verðum að efla upplýsingalæsi, tryggja persónuvernd og rækta siðferðilega ábyrgð. Þannig byggjum við traust og tryggjum að þjóðin sé samstíga í leiknum. Leikurinn sjálfur – vörn og sókn Seinni hálfleikurinn krefst bæði varnar og sóknar. - Vörn: Við verðum að verja grunnstoðir samfélagsins – persónuvernd, siðferði og gagnsæi. Án trausts frá almenningi fellur leikurinn saman. - Sókn: Með réttu skipulagi sóknar nýtum við gervigreind í heilbrigðisþjónustu, menntun, sjávarútvegi, orku og opinberri þjónustu. Þar liggja mörkin sem geta tryggt okkur forskot. Gervigreind getur aukið framleiðni, sparað fé, stytt biðlista og skapað ný störf. Rétt nýtt er gervigreind ekki ógn heldur stærsta tækifæri samtímans til að efla atvinnulíf og bæta lífsgæði. Hálfleikur – staðan núna Staðan er einföld: við erum sein til leiks. Fyrsti hálfleikur var slakur – fjárfestingar litlar, menntun ekki nægilega öflug og of mikill tími fór í undirbúningsprik. En við erum ekki úr leik. Í skýrslu minni, Gervigreind á Íslandi: Stöðumat og vegvísir fyrir fyrirtæki og stofnanir 2025–2026, dreg ég fram bæði veikleika og styrkleika stöðunnar. Við höfum tapað tíma, en smæð okkar getur verið styrkur – stuttar boðleiðir, sveigjanleiki og menntuð þjóð. Með því að nýta þessa kosti getum við snúið stöðunni við. Lokaspretturinn – þjóðarverkefni allra Nú er komið að lokasprettinum. Ef við leggjum allt í seinni hálfleikinn getum við unnið. Það krefst þess að: Stjórnvöld setji skýra stefnu, tryggi fjárfestingar og skapi hvata til nýsköpunar. Fyrirtæki hætti að bíða og byrji að innleiða. Ekki bara ræða um framtíðina – spila hana. Skólar og háskólar mennti sérfræðinga framtíðarinnar og þjálfi næstu kynslóð leikmanna. Almenningur fái fræðslu og aðgang að tækni, svo enginn sitji eftir á bekknum. Þetta er þjóðarátak. Með samstöðu, kjarki og framsýni getum við snúið leiknum við og tryggt að Ísland verði gervigreindarland framtíðarinnar. Þessi grein er skrifuð í gervigreind, en ekki af gervigreind – á því er mikill munur. Höfundur er gervigreindarmeistari (Master of AI). Heimildir - MIT (2025) – Skýrsla um arðsemi AI - McKinsey (2025) – Greining á upptöku og árangri gervigreindar - Gartner (2024) – Yfirlit um árangur og áhættu AI-verkefna - Sigvaldi Einarsson (2025) – Gervigreind á Íslandi: Stöðumat og vegvísir fyrir fyrirtæki og stofnanir 2025–2026
Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson skrifar
Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson skrifar