Bílastæðavandi í Reykjavík – tími til aðgerða Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar 18. ágúst 2025 10:32 Bílastæðamál í Reykjavík hafa lengi verið umdeild og ekki að ástæðulausu. Þéttari byggð, aukinn bílafjöldi ásamt því að nýju húsnæði á þéttingarreitum fylgja ekki stæði öllum íbúðum - hefur skapað aðstæður þar sem framboð á stæðum nær ekki að mæta eftirspurn. Í miðborginni er ástandið sérstaklega alvarlegt; íbúar, verslunareigendur og gestir keppast um hvert laust pláss. Þetta veldur ekki aðeins pirringi heldur hefur bein áhrif á viðskipti, umhverfi og lífsgæði borgarbúa. Skortur á stæðum dregur úr aðgengi Margar götur eldri hverfa sem áður var auðvelt að leggja í, eru nú þaktar bílum nánast allan sólarhringinn - og í mörgum tilfellum þurfa íbúar að leggja langt frá heimilum sínum. Í sumum nýrri hverfum þar sem leggja átti meiri áherslu á almenningssamgöngur í stað einkabíls á hvert heimili, hafa bílar sem ekki eiga fast stæði hrannast upp á hvern þann flöt sem hægt er að leggja á. Fyrir verslunareigendur og veitingastaði miðsvæðis er skortur á bílastæðum bein ógn við rekstur. Viðskiptavinir forðast að koma ef þeir vita að það er erfitt að finna stæði eða of seinvirkt og flókið að leggja í bílastæðahús þar sem kannski fleiri en einn aðili eru að rukka fyrir stæði í sama húsi. Áhrif á samgöngur og umhverfi Þegar fólk þarf að keyra hring eftir hring í leit að stæði eykst bæði umferð og mengun. Þetta er sérlega mótsagnakennt í ljósi þess að Reykjavík vill draga úr útblæstri og stuðla að vistvænum ferðamátum. Þótt borgin hafi réttilega lagt áherslu á hjólastíga og almenningssamgöngur, er raunveruleikinn sá að stór hluti íbúa er háður bíl – sérstaklega fjölskyldur með börn, eldri borgarar og þeir sem búa í úthverfum þar sem þjónusta er ekki í göngufæri. Lausnir sem þarf að hrinda í framkvæmd Til að bæta ástandið þarf að horfa til fjölþættra lausna: Byggja bílahús og fjölhæf stæðahús – Sérstaklega í miðborg og þéttbýlum hverfum. Þau gætu hýst bæði langtíma- og skammtímastæði, með gjaldtöku sem stýrir notkun. Mikilvægt er að bjóða upp á nokkra möguleika varðandi áskriftarleiðir fyrir fyrir íbúa og aðra sem á því þurfa að halda. Sérstaklega þarf að koma til móts við íbúa sem þurfa að greiða fyrir stæði fyrir utan heimili sín. Hugmyndasamkeppni og nýsköpun - Hægt væri að fara í ákveðna hugmyndasamkeppni varðandi frumlegar útfærslur á hönnun bílastæðahúsa með einfaldleika og hagkvæmni í huga. Bílastæðahús þurfa ekki alltaf að vera lokuð og upphituð - hægt væri að hafa þau meira opin og einfaldari - þannig yrði væntanlegra fljótlegra og ódýrara að byggja þau. Einnig þurfa þau að falla vel inn í umhverfið. Endurskoða bílastæðastefnu vegna nýrra bygginga – Í mörgum tilfellum er gert ráð fyrir of fáum stæðum í nýjum íbúðakjörnum, sem veldur strax vanda í nágrenninu. Uppfæra þarf bílastæðastefnu Reykjavíkurborgar og tryggja að lágmarki eitt bílastæði fylgi hverri nýrri íbúð. Reynslan hefur sýnt að það er nauðsynlegt. Einfalda þarf innheimtu bílastæðagjalda - Í dag eru margir aðilar að rukka fyrir samliggjandi bílastæði í borginni og dæmi um að fólk sem greitt hefur fyrir stæði hjá einum aðila hafi verið sektað fyrir sama stæði hjá öðrum vegna misvísandi upplýsinga. Betra aðgengi að upplýsingum – Stafrænar lausnir sem sýna í rauntíma hvar laus stæði eru myndi draga úr umferðarleit. Viðbótarlausn við app í síma myndi auðvelda fólki að fylgjast með lausum stæðum og þannig spara bæði tíma, peninga og minnka bæði svifryk og mengun. Svo þarf að leggja meiri áherslu á tilkynningarskyldu þeirra sem eru að rukka fyrir stæði þannig fólk viti með óyggjandi hætti ef það á ógreidda reikninga vegna stæða sem það telur sig hafa borgað fyrir. Samræmd nálgun nauðsynleg Borgaryfirvöld verða að vinna með íbúum og atvinnulífi að lausnum sem taka bæði mið af núverandi þörf og framtíðarstefnu um sjálfbærar samgöngur. Að draga úr framboði stæða án þess að tryggja raunhæfan valkost fyrir flesta borgarbúa er uppskrift að óánægju og auknu álagi á borgina. Ef Reykjavík ætlar sér að vera borg fyrir alla, verður hún að tryggja að aðgengi að bílastæðum sé nægjanlegt, sanngjarnt og vel skipulagt. Það er kominn tími til að hætta að tala um vandann og byrja á því að hugsa í lausnum og skipuleggja framkvæmdir. Höfundur er fyrsti varaborgarfulltrúi Flokks fólksins og situr m.a. í umhverfis- og skipulagsráði. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Bílastæði Flokkur fólksins Reykjavík Einar Sveinbjörn Guðmundsson Mest lesið 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson Skoðun Reykjavík er meðal dreifðustu höfuðborga Evrópu Guðni Freyr Öfjörð Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skapandi leiðir í skóla- og frístundastarfi Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Reykjavík er meðal dreifðustu höfuðborga Evrópu Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Verum öll tengd Sólrún Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Samræðulist í heimi gervigreindar Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Samræmt gæðanám eða einsleit kerfi? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson skrifar Skoðun Tími til kominn að styðja öll framúrskarandi ungmenni Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað með dansinn? Lilja Björk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Mótórhjólasamtök á Íslandi – hvers vegna öll þessi læti? Helgi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson skrifar Skoðun Árangur hefst hér. Með þér. Guðrún Högnadóttir skrifar Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Þjónusturof hefst í dag Hanna Birna Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Verjum frelsið og mannréttindin Sigurjón Njarðarson skrifar Skoðun Spilavíti er og verður spilavíti Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar Skoðun Skortur á metnaði í loftslagsmálum Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Sjá meira
Bílastæðamál í Reykjavík hafa lengi verið umdeild og ekki að ástæðulausu. Þéttari byggð, aukinn bílafjöldi ásamt því að nýju húsnæði á þéttingarreitum fylgja ekki stæði öllum íbúðum - hefur skapað aðstæður þar sem framboð á stæðum nær ekki að mæta eftirspurn. Í miðborginni er ástandið sérstaklega alvarlegt; íbúar, verslunareigendur og gestir keppast um hvert laust pláss. Þetta veldur ekki aðeins pirringi heldur hefur bein áhrif á viðskipti, umhverfi og lífsgæði borgarbúa. Skortur á stæðum dregur úr aðgengi Margar götur eldri hverfa sem áður var auðvelt að leggja í, eru nú þaktar bílum nánast allan sólarhringinn - og í mörgum tilfellum þurfa íbúar að leggja langt frá heimilum sínum. Í sumum nýrri hverfum þar sem leggja átti meiri áherslu á almenningssamgöngur í stað einkabíls á hvert heimili, hafa bílar sem ekki eiga fast stæði hrannast upp á hvern þann flöt sem hægt er að leggja á. Fyrir verslunareigendur og veitingastaði miðsvæðis er skortur á bílastæðum bein ógn við rekstur. Viðskiptavinir forðast að koma ef þeir vita að það er erfitt að finna stæði eða of seinvirkt og flókið að leggja í bílastæðahús þar sem kannski fleiri en einn aðili eru að rukka fyrir stæði í sama húsi. Áhrif á samgöngur og umhverfi Þegar fólk þarf að keyra hring eftir hring í leit að stæði eykst bæði umferð og mengun. Þetta er sérlega mótsagnakennt í ljósi þess að Reykjavík vill draga úr útblæstri og stuðla að vistvænum ferðamátum. Þótt borgin hafi réttilega lagt áherslu á hjólastíga og almenningssamgöngur, er raunveruleikinn sá að stór hluti íbúa er háður bíl – sérstaklega fjölskyldur með börn, eldri borgarar og þeir sem búa í úthverfum þar sem þjónusta er ekki í göngufæri. Lausnir sem þarf að hrinda í framkvæmd Til að bæta ástandið þarf að horfa til fjölþættra lausna: Byggja bílahús og fjölhæf stæðahús – Sérstaklega í miðborg og þéttbýlum hverfum. Þau gætu hýst bæði langtíma- og skammtímastæði, með gjaldtöku sem stýrir notkun. Mikilvægt er að bjóða upp á nokkra möguleika varðandi áskriftarleiðir fyrir fyrir íbúa og aðra sem á því þurfa að halda. Sérstaklega þarf að koma til móts við íbúa sem þurfa að greiða fyrir stæði fyrir utan heimili sín. Hugmyndasamkeppni og nýsköpun - Hægt væri að fara í ákveðna hugmyndasamkeppni varðandi frumlegar útfærslur á hönnun bílastæðahúsa með einfaldleika og hagkvæmni í huga. Bílastæðahús þurfa ekki alltaf að vera lokuð og upphituð - hægt væri að hafa þau meira opin og einfaldari - þannig yrði væntanlegra fljótlegra og ódýrara að byggja þau. Einnig þurfa þau að falla vel inn í umhverfið. Endurskoða bílastæðastefnu vegna nýrra bygginga – Í mörgum tilfellum er gert ráð fyrir of fáum stæðum í nýjum íbúðakjörnum, sem veldur strax vanda í nágrenninu. Uppfæra þarf bílastæðastefnu Reykjavíkurborgar og tryggja að lágmarki eitt bílastæði fylgi hverri nýrri íbúð. Reynslan hefur sýnt að það er nauðsynlegt. Einfalda þarf innheimtu bílastæðagjalda - Í dag eru margir aðilar að rukka fyrir samliggjandi bílastæði í borginni og dæmi um að fólk sem greitt hefur fyrir stæði hjá einum aðila hafi verið sektað fyrir sama stæði hjá öðrum vegna misvísandi upplýsinga. Betra aðgengi að upplýsingum – Stafrænar lausnir sem sýna í rauntíma hvar laus stæði eru myndi draga úr umferðarleit. Viðbótarlausn við app í síma myndi auðvelda fólki að fylgjast með lausum stæðum og þannig spara bæði tíma, peninga og minnka bæði svifryk og mengun. Svo þarf að leggja meiri áherslu á tilkynningarskyldu þeirra sem eru að rukka fyrir stæði þannig fólk viti með óyggjandi hætti ef það á ógreidda reikninga vegna stæða sem það telur sig hafa borgað fyrir. Samræmd nálgun nauðsynleg Borgaryfirvöld verða að vinna með íbúum og atvinnulífi að lausnum sem taka bæði mið af núverandi þörf og framtíðarstefnu um sjálfbærar samgöngur. Að draga úr framboði stæða án þess að tryggja raunhæfan valkost fyrir flesta borgarbúa er uppskrift að óánægju og auknu álagi á borgina. Ef Reykjavík ætlar sér að vera borg fyrir alla, verður hún að tryggja að aðgengi að bílastæðum sé nægjanlegt, sanngjarnt og vel skipulagt. Það er kominn tími til að hætta að tala um vandann og byrja á því að hugsa í lausnum og skipuleggja framkvæmdir. Höfundur er fyrsti varaborgarfulltrúi Flokks fólksins og situr m.a. í umhverfis- og skipulagsráði.
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar
Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar
Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar
Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun