Tollar Trump á kvikmyndir „mjög sérstakt útspil“ Auðun Georg Ólafsson skrifar 5. maí 2025 13:04 Donald Trump Bandaríkjaforseti kennir „samstilltu átaki“ annarra ríkja um sem bjóða upp á hvata til að laða til sín kvikmyndagerðarmenn og kvikmyndaver. Leifur B. Dagfinnsson, framkvæmdastjóri True North. „Við viljum kvikmyndir framleiddar í Bandaríkjunum aftur,“ skrifaði Trump í hástöfum á miðli sínum Truth Social í nótt. Þar boðaði hann að kvikmyndir framleiddar utan Bandaríkjanna yrðu tollaðar um eitt hundrað prósent. Fjögur til sex stór kvikmyndaverkefni eru í undirbúningi á Íslandi á næstu misserum. Trump segist hafa falið embættismönnum í Viðskiptaráðuneyti Bandaríkjanna að útfæra álagninguna nánar því bandarískur kvikmyndaiðnaður væri að deyja mjög hratt. Í færslu sinni kenndi Trump „samstilltu átaki“ annarra ríkja um sem bjóða upp á hvata til að laða til sín kvikmyndagerðarmenn og kvikmyndaver. Hann lýsti þeim sem „þjóðaröryggisógn“. Útfærslan á þessu liggur ekki fyrir. Það er til dæmis ekki alveg ljóst hvernig eigi að tolla kvikmyndir sem sýndar eru eingöngu í kvimyndahúsum og svo þær sem eru eingöngu sýndar á streymisþjónustum eins og Netflix. Hvað er bandarísk bíómynd? Framleiðendur hafa í mörg ár yfirgefið Hollywood og leitað til Bretlands og Kanada í leit að minni framleiðslukostnaði. Nýjustu dæmin um stórmyndir sem hafa verið teknar í öðrum löndum en Bandaríkjunum eru Deadpool & Wolverine, Wicked og Gladiator II. Timothy Richards, stofnandi evrópsku kvikmyndahúsakeðjunnar Vue, spurði í samtali við BBC hvernig Trump ætlaði að skilgreina bandaríska kvikmynd. „Er hún bandarísk vegna þess að þaðan kemur fjármagnið? Er hún bandarísk út af handritinu, leikurum eða leikstjóra eða hvar myndin var tekin?“ Hann sagði kostnað við fjármögnun kvikmynda í Kaliforníu hefði aukist gríðarlega síðustu áratugi sem ýtt hefði framleiðendum í að færa framleiðslu til annarra ríkja, ekki bara til að spara kostnað heldur vegna sérfræðiþekkingar utan Bandaríkjanna sem framleiðendur sækjast eftir. Leifur B. Dagfinnsson, framkvæmdastjóri True North.Aðsend Stór verkefni í undirbúningi á Íslandi Margar stórar kvikmyndir og þáttaraðir hafa verið teknar hér á landi undanfarin ár enda hefur 35% endurgreiðsla verið hér í boði af framleiðslukostnaði. Leifur B. Dagfinnsson, framkvæmdastjóri True North segir fyrirtækið núna vera með fjögur til sex stór verkefni í undirbúningi frá Hollywood. 30 manns eru fastráðnir hjá True North en starfsmenn eru oft 600 í stærri verkefnum eins og í þáttaröðinni True Detective. Hvert verkefni getur verið í kringum milljarð eða tvo í kostnað sem kemur inn í erlendum gjaldeyri og skapar mörg hundruð störf, að sögn Leifs. „Að sjálfsögðu er þetta áhyggjuefni. Maður gerir sér samt ekki grein fyrir hvernig Trump ætlar að stilla þessu upp vegna þess að flestar bíómyndir sem stúdíóin framleiða eru gerðar í Evrópu eða mestmegnis í Bretlandi. Þar hafa stúdíóin verið að nýta sér sterka stöðu dollars, góða skattaafslætti og sérþekkinguna sem eru á mjög háu stigi í Bretlandi.“ Leifur segist ekki skilja almennilega hvernig eigi til dæmis að leggja toll á bíómynd sem kostar 300 milljónir dollara að framleiða. Stúdíóin í Hollywood muni væntanlega ekki taka þessu þegjandi og hljóðalaust. „Ég á eftir að heyra í kollegum mínum vestanhafs hvernig þetta leggst í þá. Þetta er mjög sérstök staða og mjög sérstakt útspil. Allt sem þessi maður gerir og dettur í hug er bara eitt stórt spurningamerki.“ Færri og dýrari bíómyndir Undir þetta tekur Einar Tómasson, fagstjóri Film in Iceland hjá Íslandsstofu. Hann segir ekkert hafa komið fram hvenær þetta eigi að gerast eða hvernig. „Það verður væntanlega mikil umræða á næstunni í LA um þessa ákvörðun forsetans. Ég geri ráð fyrir að þessu verði harðlega mótmælt. Stúdíóin í LA hafa fjárfest mikið í innviðum utan Bandaríkjanna, til dæmis í Bretlandi. Þá eru ívilnanir hluti af fjármögnun verkefna þeirra. Ég treysti mér ekki til að segja til um hvað þetta mun þýða fyrir iðnaðinn ef af þessu verður. Hugsanlega færri myndir, kannski einsleitari og mögulega dýrari í framleiðslu.“ Bandaríkin Donald Trump Bíó og sjónvarp Skattar og tollar Mest lesið „Mér fannst þetta bara gott hjá Ingu“ Viðskipti innlent Telur að fleiri fyrirtæki muni ráðast í uppsagnir Viðskipti innlent Þorbirna og Ævar til Pálsson Viðskipti innlent Töpuðu milljarði og bauna á stjórnvöld Viðskipti innlent Tuttugu manns sagt upp hjá Play Viðskipti innlent „Áfengið þarf að vera erlendis þegar þú pantar það“ Viðskipti innlent „Þetta endar náttúrulega á saklausu fólki“ Viðskipti innlent Hafna alfarið ummælum um íslensk gagnaver og peningaþvætti Viðskipti innlent Tannlæknastofa í Reykjavík og Búdapest fær viðurkenningu Samstarf Starfsmenn sem ljúga Atvinnulíf Fleiri fréttir „Mér fannst þetta bara gott hjá Ingu“ Telur að fleiri fyrirtæki muni ráðast í uppsagnir Tuttugu manns sagt upp hjá Play Þorbirna og Ævar til Pálsson Töpuðu milljarði og bauna á stjórnvöld „Þetta endar náttúrulega á saklausu fólki“ Hafna alfarið ummælum um íslensk gagnaver og peningaþvætti Tólf sagt upp á Siglufirði Loka vinnslu og segja upp fimmtíu vegna veiðigjaldahækkunar Eignast meirihluta í Streifeneder Framkvæmdastjórinn hættir og níu sagt upp Rekstur Árborgar jákvæður og bæjarstjóri fagnar Reiknuðu með halla en enduðu í hundruð milljóna króna plús Óvænt en breytir þó ekki spám Verðbólgan hjaðnar þvert á spár Segir stefna í að Vélfag verði lagt niður vegna þvingananna Fjórir ráðnir nýir fagstjórar hjá Kvikmyndaskólanum Fiskar komnir í fyrstu 25 metra eldistankana Ráðin markaðsstjóri Prís Helga nýr fjármálastjóri Ísorku Stefna á gervigreindarver við Húsavík Arnar og Eiríkur til Fossa „Áfengið þarf að vera erlendis þegar þú pantar það“ Hermann tekur við söluarmi Samherja Hætt hjá Íslenskri erfðagreiningu eftir sjö ára starf Þrettán nýir veitingastaðir opna í Smáralind Mun flytja í nýtt hús við Austurveg á Selfossi Hvernig skipuleggjum við útgjöld heimilisins? Rekstrarhagnaðurinn þremur milljónum krónum hærri Umframeftirspurn eftir skuldabréfum Play Sjá meira
Trump segist hafa falið embættismönnum í Viðskiptaráðuneyti Bandaríkjanna að útfæra álagninguna nánar því bandarískur kvikmyndaiðnaður væri að deyja mjög hratt. Í færslu sinni kenndi Trump „samstilltu átaki“ annarra ríkja um sem bjóða upp á hvata til að laða til sín kvikmyndagerðarmenn og kvikmyndaver. Hann lýsti þeim sem „þjóðaröryggisógn“. Útfærslan á þessu liggur ekki fyrir. Það er til dæmis ekki alveg ljóst hvernig eigi að tolla kvikmyndir sem sýndar eru eingöngu í kvimyndahúsum og svo þær sem eru eingöngu sýndar á streymisþjónustum eins og Netflix. Hvað er bandarísk bíómynd? Framleiðendur hafa í mörg ár yfirgefið Hollywood og leitað til Bretlands og Kanada í leit að minni framleiðslukostnaði. Nýjustu dæmin um stórmyndir sem hafa verið teknar í öðrum löndum en Bandaríkjunum eru Deadpool & Wolverine, Wicked og Gladiator II. Timothy Richards, stofnandi evrópsku kvikmyndahúsakeðjunnar Vue, spurði í samtali við BBC hvernig Trump ætlaði að skilgreina bandaríska kvikmynd. „Er hún bandarísk vegna þess að þaðan kemur fjármagnið? Er hún bandarísk út af handritinu, leikurum eða leikstjóra eða hvar myndin var tekin?“ Hann sagði kostnað við fjármögnun kvikmynda í Kaliforníu hefði aukist gríðarlega síðustu áratugi sem ýtt hefði framleiðendum í að færa framleiðslu til annarra ríkja, ekki bara til að spara kostnað heldur vegna sérfræðiþekkingar utan Bandaríkjanna sem framleiðendur sækjast eftir. Leifur B. Dagfinnsson, framkvæmdastjóri True North.Aðsend Stór verkefni í undirbúningi á Íslandi Margar stórar kvikmyndir og þáttaraðir hafa verið teknar hér á landi undanfarin ár enda hefur 35% endurgreiðsla verið hér í boði af framleiðslukostnaði. Leifur B. Dagfinnsson, framkvæmdastjóri True North segir fyrirtækið núna vera með fjögur til sex stór verkefni í undirbúningi frá Hollywood. 30 manns eru fastráðnir hjá True North en starfsmenn eru oft 600 í stærri verkefnum eins og í þáttaröðinni True Detective. Hvert verkefni getur verið í kringum milljarð eða tvo í kostnað sem kemur inn í erlendum gjaldeyri og skapar mörg hundruð störf, að sögn Leifs. „Að sjálfsögðu er þetta áhyggjuefni. Maður gerir sér samt ekki grein fyrir hvernig Trump ætlar að stilla þessu upp vegna þess að flestar bíómyndir sem stúdíóin framleiða eru gerðar í Evrópu eða mestmegnis í Bretlandi. Þar hafa stúdíóin verið að nýta sér sterka stöðu dollars, góða skattaafslætti og sérþekkinguna sem eru á mjög háu stigi í Bretlandi.“ Leifur segist ekki skilja almennilega hvernig eigi til dæmis að leggja toll á bíómynd sem kostar 300 milljónir dollara að framleiða. Stúdíóin í Hollywood muni væntanlega ekki taka þessu þegjandi og hljóðalaust. „Ég á eftir að heyra í kollegum mínum vestanhafs hvernig þetta leggst í þá. Þetta er mjög sérstök staða og mjög sérstakt útspil. Allt sem þessi maður gerir og dettur í hug er bara eitt stórt spurningamerki.“ Færri og dýrari bíómyndir Undir þetta tekur Einar Tómasson, fagstjóri Film in Iceland hjá Íslandsstofu. Hann segir ekkert hafa komið fram hvenær þetta eigi að gerast eða hvernig. „Það verður væntanlega mikil umræða á næstunni í LA um þessa ákvörðun forsetans. Ég geri ráð fyrir að þessu verði harðlega mótmælt. Stúdíóin í LA hafa fjárfest mikið í innviðum utan Bandaríkjanna, til dæmis í Bretlandi. Þá eru ívilnanir hluti af fjármögnun verkefna þeirra. Ég treysti mér ekki til að segja til um hvað þetta mun þýða fyrir iðnaðinn ef af þessu verður. Hugsanlega færri myndir, kannski einsleitari og mögulega dýrari í framleiðslu.“
Bandaríkin Donald Trump Bíó og sjónvarp Skattar og tollar Mest lesið „Mér fannst þetta bara gott hjá Ingu“ Viðskipti innlent Telur að fleiri fyrirtæki muni ráðast í uppsagnir Viðskipti innlent Þorbirna og Ævar til Pálsson Viðskipti innlent Töpuðu milljarði og bauna á stjórnvöld Viðskipti innlent Tuttugu manns sagt upp hjá Play Viðskipti innlent „Áfengið þarf að vera erlendis þegar þú pantar það“ Viðskipti innlent „Þetta endar náttúrulega á saklausu fólki“ Viðskipti innlent Hafna alfarið ummælum um íslensk gagnaver og peningaþvætti Viðskipti innlent Tannlæknastofa í Reykjavík og Búdapest fær viðurkenningu Samstarf Starfsmenn sem ljúga Atvinnulíf Fleiri fréttir „Mér fannst þetta bara gott hjá Ingu“ Telur að fleiri fyrirtæki muni ráðast í uppsagnir Tuttugu manns sagt upp hjá Play Þorbirna og Ævar til Pálsson Töpuðu milljarði og bauna á stjórnvöld „Þetta endar náttúrulega á saklausu fólki“ Hafna alfarið ummælum um íslensk gagnaver og peningaþvætti Tólf sagt upp á Siglufirði Loka vinnslu og segja upp fimmtíu vegna veiðigjaldahækkunar Eignast meirihluta í Streifeneder Framkvæmdastjórinn hættir og níu sagt upp Rekstur Árborgar jákvæður og bæjarstjóri fagnar Reiknuðu með halla en enduðu í hundruð milljóna króna plús Óvænt en breytir þó ekki spám Verðbólgan hjaðnar þvert á spár Segir stefna í að Vélfag verði lagt niður vegna þvingananna Fjórir ráðnir nýir fagstjórar hjá Kvikmyndaskólanum Fiskar komnir í fyrstu 25 metra eldistankana Ráðin markaðsstjóri Prís Helga nýr fjármálastjóri Ísorku Stefna á gervigreindarver við Húsavík Arnar og Eiríkur til Fossa „Áfengið þarf að vera erlendis þegar þú pantar það“ Hermann tekur við söluarmi Samherja Hætt hjá Íslenskri erfðagreiningu eftir sjö ára starf Þrettán nýir veitingastaðir opna í Smáralind Mun flytja í nýtt hús við Austurveg á Selfossi Hvernig skipuleggjum við útgjöld heimilisins? Rekstrarhagnaðurinn þremur milljónum krónum hærri Umframeftirspurn eftir skuldabréfum Play Sjá meira