Meðal aðgerða er stuðningur við meðferðarúrræði Barna- og fjölskyldustofu en í lok ársins 2023 hafi aldrei verði jafn margir á biðlista þar. Meðferðarheimilið Stuðlar eru hluti af Barna- og fjölskyldustofu en heimilið er komið að þolmörkum og voru börn send á lögreglustöðina í Flatahrauni í neyðarvistun vegna þess.
„Áskoranir eru uppi er varða meðferðarúrræði BOFS vegna ýmissa atvika sem komu upp 2024 þar með talið í myglu í húsnæði Lækjarbakka og eldsvoðans á Stuðlum,“ stendur í skýrslunni.
Þá er önnur aðgerð að efla ungmennastarf í Breiðholti, en einnig hefur mikið verið fjallað um ofbeldi barna þar. Hermann Austmann, faðir stúlku í Breiðholtsskóla, sagði frá að fámennur hópur barna í skólanum beiti aðra nemendur grófu andlegu og líkamlegu ofbeldi.
Markmið aðgerðahópsins er að auka aðgengi ungmenni í Breiðholti sem eru í viðkvæmri stöðu að skipulögðu frístunda- og félagsstarfi. Skipulagt ungmennastarf hefur verði tvisvar í viku í hverfinu og hefur hún verið kynnt fyrir börn sextán ára og eldri í hverfinu. Ofbeldismálum veði vísað í úrræði sem séu í boði hjá sveitarfélaginu og þau tilkynnt til barnaverndar og lögreglu
Skýr samskipti og ný framtíðarsýn
Heilbrigðisráðuneytið tekur að sér nokkrar aðgerðir, svo sem að móta framtíðarsýn heilbrigðisþjónustu við börn sem búa við ofbeldi. Þjónustan eigi að verða þverfagleg og veitt af heilbrigðisstarfsmönnum með sérþekkingu á málefnum barna.
Einnig er ætlunin að skýra samskipta barnaverndar og heilbrigðiskerfisins um afdrif mála hjá barnavernd. Í dag er staðan sú að ofbeldismál sem koma upp í heilsuvernd skólabarna eru tilkynnt til barnaverndar en hjúkrunarfræðingar í grunnskólum hafa ekki upplýsingar um afdrif mála hjá barnavernd. Því viti þeir ekki hvort barnið fái stuðning innan kerfisins vegna ofbeldis eða ekki.
Útbúa á fræðsluefni fyrir heilbrigðisstarfsfólk um rétt viðbrögð og verklag og uppfæra og samræma verklag hjá öllum heilbrigðisstofnunum landsins í heilbrigðisþjónustu við börn sem eru þolendur ofbeldis.
25 aðgerðir
Staða verður tekin á aðgerðunum í júní og september árið 2025 ásamt útgáfa stöðuskýrslu í desember. Þá verður staðan aftur tekin árið 2026.
Aðgerðahópurinn, sem tók til starfa í september 2024, er skipaður fulltrúum mennta- og barnamálaráðuneytisins, dómsmálaráðuneytisins, heilbrigðisráðuneytisins, Sambands íslenskra sveitarfélaga, Miðstöðvar menntunar og skólaþjónustu, Reykjavíkurborgar, Barna- og fjölskyldustofu, heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins, embættis ríkislögreglustjóra, lögregluembætta og Heimilis og skóla.
Allar aðgerðirnar 25 má sjá hér:
Auka þverfaglega nálgun í ofbeldismálum meðal barna
Styðja við meðferðarúrræði Barna- og fjölskyldustofu
Koma á verklagi fyrir ósakhæf börn og úrræðum fyrir börn sem beita alvarlegu ofbeldi
Endurskoða meðferð mála og úrræði fyrir sakhæf börn
Efla samfélagslögreglu
Auka viðbragð og sýnilega löggæslu
Auka eftirfylgni vegna brota barna og ungmenna
Innleiða svæðisbundið samráð um allt land
Efla Landsteymi Miðstöðvar mennta- og skólaþjónustu sem styður við börn, foreldra og skóla
Setja á fót úrræði fyrir ungmenni 16–17 ára sem eru hvorki í vinnu né námi (NEET)
Efla ungmennastarf í Breiðholti
Efla Flotann – flakkandi félagsmiðstöð
Auka fræðslu og forvarnir – samfélagsátak
Virkja foreldrastarf í umhverfi barna – SAMAN hópurinn
Hefja alþjóðlegt samvinnuverkefni um sjálfbært samfélag
Koma á skimun fyrir ofbeldi í grunnskólum landsins
Útbúa leiðbeiningar fyrir heilbrigðisstarfsfólk til að bregðast við vegna limlestinga á kynfærum barna
Uppfæra og samræma verklag hjá öllum heilbrigðisstofnunum landsins í heilbrigðisþjónustu við börn sem eru þolendur ofbeldis
Útbúa fræðsluefni fyrir heilbrigðisstarfsfólk um rétt viðbrögð og verklag
Skýra samskipti barnaverndar og heilbrigðiskerfisins um afdrif mála hjá barnavernd
Samræma á landsvísu verklag við heilbrigðisþjónustu (skoðun og sýnatökur) þegar grunur er um að barn hafi orðið fyrir kynferðisofbeldi
Móta framtíðarsýn heilbrigðisþjónustu við börn sem búa við ofbeldi
Auka stuðning við 1., 2. og 3. stigs þjónustu í öllum sveitarfélögum vegna farsældar
Styðja við innleiðingu framkvæmdaáætlunarinnar í barnavernd 2023–2027
Samhæfa aðgerðir gegn ofbeldi og móta stefnu til framtíðar
Aðgerðaáætlunina má lesa í heild sinni hér.
