Háskóli Íslands þarfnast afburðaleiðtoga Snorri Þór Sigurðsson skrifar 6. mars 2025 13:32 Háskóli Íslands (HÍ) er vanfjármagnaður. Fjárframlagið til hans er um þriðjungi minna en meðaltal háskóla á Norðurlöndunum, þar sem starfsemi og verðlag er svipað. Fyrri ríkisstjórnir hafa haft þetta viðmið sem langtímamarkmið en eins og staðan er náum við ekki einu sinni meðaltali OECD. Fjármögnun háskóla bar ekki á góma í umræðu í aðdraganda síðustu kosninga og er ekki að finna í sáttmála nýrrar ríkisstjórnar. Skilningur hennar á vanda HÍ og metnaður í málefnum hans mun koma í ljós þegar hulunni verður svipt af fjármálaáætlun næstu fimm ára. Fjárhagsvandi HÍ er ekki eins áberandi og langir biðlistar í heilbrigðiskerfinu eða holur í vegakerfinu. Reisuleg og traustvekjandi Aðalbygging HÍ blasir við og skólinn heldur snurðulaust áfram að brautskrá nemendur. Þar er sannarlega unnt að gleðjast yfir ýmsu, bæði á vettvangi kennslu og rannsókna. Fjárskorturinn er samt raunverulegur og hefur mikil áhrif á starfsemina. Stöðug krafa um hagræðingu og sparnað skerðir þjónustu við nemendur og rýrir gæði námsins. Vanmönnun eykur álag og dregur úr starfsánægju starfsfólks. Nýtum dýrmæta þekkingu og sköpunarkraft Á sama tíma og grunnfjárveiting HÍ er skorin við nögl hefur verið dregið úr framlagi til opinberra rannsóknasjóða, en rannsóknastyrkir eru forsenda öflugra rannsókna innan HÍ. Slíkir styrkir greiða laun framhaldsnema og nýdoktora sem koma að rannsóknum. Úthlutunarhlutfallið hjá Rannsóknasjóði er komið niður í 17% og við þær aðstæður er verkefnum með hæstu einkunn hafnað. Það er þyngra en tárum taki að sjá unga fólkinu, sem er að hefja sinn feril sem sjálfstæðir rannsakendur, neitað um styrki þrátt fyrir háa einkunn. Enn eitt ár að baki og óvissa um áframhaldið. Þetta fólk hefur yfirleitt lagt í langtímanám erlendis og starfað sem nýdoktorar, oft í virtustu háskólunum. Það hefur verið styrkur okkar að margir af okkar bestu nemendum sækja nám erlendis, kynnast nýjustu rannsóknasviðunum og koma síðan heim með þessa dýrmætu þekkingu. Það er sannarlega dapurlegt þegar slíkir sprotar finna ekki frjóan jarðveg. Af mikilli framsýni og dugnaði er búið að fjárfesta í húsnæði, innviðum og mannauði HÍ. Þetta er fastakostnaður. Aftur á móti er sköpunarkrafturinn sem þar býr vannýttur á meðan fjármagn til rannsókna er af skornum skammti. Það er eins og að nota einungis fyrstu tvo gírana á mótorhjólinu. Að skerða framlög til HÍ og opinberra samkeppnissjóða í sparnaðarskyni er að spara aurinn og kasta krónunni. Magnús Karl skarar fram úr Á tímum sem þessum er einkar mikilvægt fyrir HÍ að eiga sér öflugan leiðtoga. Nú stöndum við frammi fyrir rektorskjöri og að öðrum frambjóðendum ólöstuðum tel ég Magnús Karl Magnússon skara fram úr. Hann brennur fyrir málefnum HÍ og hefur um árabil haldið merki kennslu og vísinda á lofti í fjölmiðlum. HÍ þarf einmitt sterkan málsvara. Ekki einungis til að biðla til stjórnmálamanna, heldur einnig að eiga hreinskiptið og uppbyggilegt samtal við almenning, eins og Magnús Karl hefur sjálfur bent á. Það er þjóðin sem ákveður hvernig háskóla hún vill eiga. Magnús Karl hefur víðtæka reynslu í meginþáttum starfsemi HÍ, kennslu, rannsóknum og stjórnun. Hann hefur fengið lof fyrir kennslu í grunnámi og hefur leiðbeint doktorsnemum. Magnús Karl er öflugur vísindamaður og hefur sinnt ýmsum stjórnunarstörfum, m.a. sem deildarforseti læknadeildar. Það hefur verið ánægjulegt að sjá Magnús Karl sitja fyrir svörum á framboðsfundum því reynsla hans og skilningur á starfsemi og áskorunum HÍ hefur leitt til skjótra og skýrra svara. Svörin eru ekki alltaf þau sem fólk vonast eftir, því Magnús Karl hefur sterka réttlætiskennd og ber hag allra fyrir brjósti. Sýn hans er skýr og grundvallast á þeim göfugu gildum sem hann hefur að leiðarljósi. Ég er sannfærður um að Magnús Karl mun leggja allt sitt af mörkum til að efla HÍ enn frekar að gæðum, vegsauka og virðingu. Ég styð framboð hans af heilum hug. Höfundur er prófessor í efnafræði við Raunvísindadeild Háskóla Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Rektorskjör við Háskóla Íslands Háskólar Mest lesið Við ákærum – hver sveik strandveiðisjómenn? Kjartan Páll Sveinsson Skoðun Veimiltítustjórn og tugþúsundir dáinna barna Viðar Hreinsson Skoðun Þið voruð í partýinu líka! Gísli Sigurður Gunnlaugsson Skoðun Af hverju varð heimsókn framkvæmdastjóra ESB að NATO-fundi? Helen Ólafsdóttir Skoðun Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Ertu bitur? Björn Leví Gunnarsson Skoðun Er hægt að læra af draumum? Sigurður Árni Reynisson Skoðun Fjárhagslegt virði vörumerkja Elías Larsen Skoðun Swuayda blæðir: Hróp sem heimurinn heyrir ekki Mouna Nasr Skoðun Hvernig spyr ég gervigreind til að fá besta svarið? Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Hvernig spyr ég gervigreind til að fá besta svarið? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Klaufaskapur og reynsluleysi? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ertu bitur? Björn Leví Gunnarsson skrifar Skoðun Er hægt að læra af draumum? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Afstæði Ábyrgðar Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjárhagslegt virði vörumerkja Elías Larsen skrifar Skoðun Við ákærum – hver sveik strandveiðisjómenn? Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun Þið voruð í partýinu líka! Gísli Sigurður Gunnlaugsson skrifar Skoðun Af hverju varð heimsókn framkvæmdastjóra ESB að NATO-fundi? Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Veimiltítustjórn og tugþúsundir dáinna barna Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Bragðefni eru ekki vandamálið - Bann við þeim myndi skaða lýðheilsu Abdullah Shihab Wahid skrifar Skoðun Swuayda blæðir: Hróp sem heimurinn heyrir ekki Mouna Nasr skrifar Skoðun Skattar fyrst, svo allt hitt – og hagræðingin sem gleymdist Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Áfangasigur í baráttunni við hernaðinn gegn heimkynnum villta laxins Ingólfur Ásgeirsson,Árni Baldursson skrifar Skoðun Þetta er allt hinum að kenna! Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Þjóðþrifamálin sem stjórnarandstaðan fórnaði á altari útgerðanna Heimir Már Pétursson skrifar Skoðun Sleppir ekki takinu svo auðveldlega aftur Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Opið bréf til fullorðna fólksins Úlfhildur Elísa Hróbjartsdóttir skrifar Skoðun Vill Sjálfstæðisflokkurinn láta taka sig alvarlega? Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Þjórsá í hættu – Hvammsvirkjun og rof á náttúrulegu ástandi árinnar Gunnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Undirbúum börnin fyrir skólann með hjálp gervigreindar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Enginn skilinn eftir á götunni Dagmar Valsdóttir skrifar Skoðun Ég hef ofurtrú á manneskjunni í forvörnum og öryggi á bæjarhátíðunum Arnrún María Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stúdentar eiga ekki að borga fyrir vanfjármögnun háskólanna Ármann Leifsson,María Björk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Hví borgar útgerðin – ekki malarnáman? Guðmundur Edgarsson skrifar Skoðun Vantraust Flokks fólksins á Viðreisn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 48 daga blekking: Loforð sem leiðir til lögbrota? Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Frá vinnuþræli til ríkisborgara: Ég er innflytjandi sem þið getið ekki losnað við Ian McDonald skrifar Skoðun Málþóf á kostnað ungs fólks Lísa Margrét Gunnarsdóttir skrifar Sjá meira
Háskóli Íslands (HÍ) er vanfjármagnaður. Fjárframlagið til hans er um þriðjungi minna en meðaltal háskóla á Norðurlöndunum, þar sem starfsemi og verðlag er svipað. Fyrri ríkisstjórnir hafa haft þetta viðmið sem langtímamarkmið en eins og staðan er náum við ekki einu sinni meðaltali OECD. Fjármögnun háskóla bar ekki á góma í umræðu í aðdraganda síðustu kosninga og er ekki að finna í sáttmála nýrrar ríkisstjórnar. Skilningur hennar á vanda HÍ og metnaður í málefnum hans mun koma í ljós þegar hulunni verður svipt af fjármálaáætlun næstu fimm ára. Fjárhagsvandi HÍ er ekki eins áberandi og langir biðlistar í heilbrigðiskerfinu eða holur í vegakerfinu. Reisuleg og traustvekjandi Aðalbygging HÍ blasir við og skólinn heldur snurðulaust áfram að brautskrá nemendur. Þar er sannarlega unnt að gleðjast yfir ýmsu, bæði á vettvangi kennslu og rannsókna. Fjárskorturinn er samt raunverulegur og hefur mikil áhrif á starfsemina. Stöðug krafa um hagræðingu og sparnað skerðir þjónustu við nemendur og rýrir gæði námsins. Vanmönnun eykur álag og dregur úr starfsánægju starfsfólks. Nýtum dýrmæta þekkingu og sköpunarkraft Á sama tíma og grunnfjárveiting HÍ er skorin við nögl hefur verið dregið úr framlagi til opinberra rannsóknasjóða, en rannsóknastyrkir eru forsenda öflugra rannsókna innan HÍ. Slíkir styrkir greiða laun framhaldsnema og nýdoktora sem koma að rannsóknum. Úthlutunarhlutfallið hjá Rannsóknasjóði er komið niður í 17% og við þær aðstæður er verkefnum með hæstu einkunn hafnað. Það er þyngra en tárum taki að sjá unga fólkinu, sem er að hefja sinn feril sem sjálfstæðir rannsakendur, neitað um styrki þrátt fyrir háa einkunn. Enn eitt ár að baki og óvissa um áframhaldið. Þetta fólk hefur yfirleitt lagt í langtímanám erlendis og starfað sem nýdoktorar, oft í virtustu háskólunum. Það hefur verið styrkur okkar að margir af okkar bestu nemendum sækja nám erlendis, kynnast nýjustu rannsóknasviðunum og koma síðan heim með þessa dýrmætu þekkingu. Það er sannarlega dapurlegt þegar slíkir sprotar finna ekki frjóan jarðveg. Af mikilli framsýni og dugnaði er búið að fjárfesta í húsnæði, innviðum og mannauði HÍ. Þetta er fastakostnaður. Aftur á móti er sköpunarkrafturinn sem þar býr vannýttur á meðan fjármagn til rannsókna er af skornum skammti. Það er eins og að nota einungis fyrstu tvo gírana á mótorhjólinu. Að skerða framlög til HÍ og opinberra samkeppnissjóða í sparnaðarskyni er að spara aurinn og kasta krónunni. Magnús Karl skarar fram úr Á tímum sem þessum er einkar mikilvægt fyrir HÍ að eiga sér öflugan leiðtoga. Nú stöndum við frammi fyrir rektorskjöri og að öðrum frambjóðendum ólöstuðum tel ég Magnús Karl Magnússon skara fram úr. Hann brennur fyrir málefnum HÍ og hefur um árabil haldið merki kennslu og vísinda á lofti í fjölmiðlum. HÍ þarf einmitt sterkan málsvara. Ekki einungis til að biðla til stjórnmálamanna, heldur einnig að eiga hreinskiptið og uppbyggilegt samtal við almenning, eins og Magnús Karl hefur sjálfur bent á. Það er þjóðin sem ákveður hvernig háskóla hún vill eiga. Magnús Karl hefur víðtæka reynslu í meginþáttum starfsemi HÍ, kennslu, rannsóknum og stjórnun. Hann hefur fengið lof fyrir kennslu í grunnámi og hefur leiðbeint doktorsnemum. Magnús Karl er öflugur vísindamaður og hefur sinnt ýmsum stjórnunarstörfum, m.a. sem deildarforseti læknadeildar. Það hefur verið ánægjulegt að sjá Magnús Karl sitja fyrir svörum á framboðsfundum því reynsla hans og skilningur á starfsemi og áskorunum HÍ hefur leitt til skjótra og skýrra svara. Svörin eru ekki alltaf þau sem fólk vonast eftir, því Magnús Karl hefur sterka réttlætiskennd og ber hag allra fyrir brjósti. Sýn hans er skýr og grundvallast á þeim göfugu gildum sem hann hefur að leiðarljósi. Ég er sannfærður um að Magnús Karl mun leggja allt sitt af mörkum til að efla HÍ enn frekar að gæðum, vegsauka og virðingu. Ég styð framboð hans af heilum hug. Höfundur er prófessor í efnafræði við Raunvísindadeild Háskóla Íslands.
Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir Skoðun
Skoðun Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir skrifar
Skoðun Bragðefni eru ekki vandamálið - Bann við þeim myndi skaða lýðheilsu Abdullah Shihab Wahid skrifar
Skoðun Skattar fyrst, svo allt hitt – og hagræðingin sem gleymdist Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Áfangasigur í baráttunni við hernaðinn gegn heimkynnum villta laxins Ingólfur Ásgeirsson,Árni Baldursson skrifar
Skoðun Þjóðþrifamálin sem stjórnarandstaðan fórnaði á altari útgerðanna Heimir Már Pétursson skrifar
Skoðun Þjórsá í hættu – Hvammsvirkjun og rof á náttúrulegu ástandi árinnar Gunnar Þór Jónsson skrifar
Skoðun Ég hef ofurtrú á manneskjunni í forvörnum og öryggi á bæjarhátíðunum Arnrún María Magnúsdóttir skrifar
Skoðun Stúdentar eiga ekki að borga fyrir vanfjármögnun háskólanna Ármann Leifsson,María Björk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Frá vinnuþræli til ríkisborgara: Ég er innflytjandi sem þið getið ekki losnað við Ian McDonald skrifar
Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir Skoðun