Stöndum saman um velferð því örorka fer ekki í manngreinarálit María Pétursdóttir skrifar 27. nóvember 2024 09:20 Ég fékk bréf frá Tryggingastofnun á dögunum. Bréf sem margir örorkulífeyrisþegar þekkja. Bréf sem segir að heimilisuppbótin mín falli niður á þeim forsendum að það búi ungmenni yfir 18 ára aldri á heimili mínu. Ungmennið mitt var raunar búið að sækja um skólastyrk sem á að vera möguleiki til tuttugu og fimm ára aldurs ef námsmaðurinn býr heima en sú umsókn þurfti að fara í gegnum Sýslumann og sýslumaður tekur sér nokkra mánuði til að fara yfir málið. Í millitíðinni megum við mæðginin éta það sem úti frýs og verða af tæpum 90 þúsund krónum. Og núna verðum við af tæpum 70 þúsund krónum til viðbótar sem er heimilisuppbótin. Það munar um 150-60 þúsund krónur þegar maður rekur húsnæði og heldur uppi ungmenni í námi. En núna klóra ég mér í hausnum vanmáttug í tilraun til að finna út úr því hvernig ég eigi að lifa af 245 þúsund krónunum sem ég fæ frá TR um mánaðamótin. Hvernig á fólk að fara að því að lifa af svona upphæðum þegar húsaleiga og afborganir af húsnæði er orðið hærra en framfærslan sjálf. Þegar matarinnkaupin eru orðin hærri en helmingur ráðstöfunarupphæðarinnar. Þetta er dæmi sem gengur ekki upp. Það segir sig sjálft að fötluð manneskja með þessa innkomu sem þyrfti kannski nauðsynlega að sinna heilsu sinni með því að stunda líkamsrækt, fara til sálfræðings, í sjúkraþjálfun eða leita til læknis þarf eflaust að neita sér um bæði þjálfun og læknisaðstoð vegna kostnaðar. Þá höfum við örorkulífeyrisþegar einnig verið svipt lyfjastyrk svo við sem þurfum að taka mikið af nauðsynlegum lyfjum þurfum jafnvel stundum að vera án þeirra ef við höfum ekki ráð á að leysa þau út. Þessi staða meðal öryrkja er sannreynda í könnunum Vörðu undanfarin ár ásamt þeirri staðreynd að þriðjungur örorkulífeyrisþegar býr við sárafátækt. Þrátt fyrir okkar sárafátækt finnst yfirvöldum mjög mikilvægt að við séum með greiðsluvitund. Að við séum meðvituðu um hvað við kostum samfélagið. Hvers vegna skyldi það vera og hvað skyldi það gera fyrir sjálfsmynd okkar með tímanum. Við verðum sennilega sífellt stoltari af því að vera óvinnufær á framfæri hins opinbera. Eða hvað? Eða eru greiðsluvitundarkerfin kannski bara mannskemmandi? Nú nýlega var samþykkt á alþingi kerfisbreyting á örorkulifeyriskerfinu. Við vitum ekki fyllilega til hvers þessi kerfisbreyting mun leiða í raun en það er með hreinum ólíkindum að þingmenn hafi samþykkt frumvarp um örorku sem ekki var almennilega útfært. Enginn veit ennþá hvernig örorka verður metin í framtíðinni. Við vitum það hins vegar að eina forsendan fyrir því að lagt var af stað í þá vegferð var til að spara í velferðarkerfinu. Fækka öryrkjum. Það væri auðvitað frábært ef hægt væri að fækka öryrkjum með því að útrýma sjúkdómum en því miður er það ekki áherslan hér. Það hefur raunar þegar tekist að fækka öryrkjum með þessari kerfisbreytingu en við vitum samt að það táknar bara tilfærsa fólks á milli kerfa. Fólk sem hefði kannski fengið örorku áður, þarf að vera í endurhæfingu árum saman og er svo kastað út á guð og gaddinn með synjun, þrátt fyrir það að endurhæfing hafi að fullu verið reynd. Það endar á fjárhagsaðstoð sveitarfélaganna sem er lægsta framfærsla sem hægt er að hafa á Íslandi. Sósíalistaflokkurinn styður ekki þessa aðferðarfræði yfirvalda að hola velferðarkerfið svona að innan og kippa fótunum undan veiku fólki. Við vitum nefnilega að velferð er borgar sig til lengri tíma litið. Ef yfirvöld hugsa vel um fólk þá hugsar fólk vel um hvort annað. Og ef fólk hefur tækifæri til að sinna sér, verður heilsan betri og þörf fyrir inngrip lækna seinna ólíklegri. Sama sagan er að segja um framfærsluna sjálfa. Við viljum að velferðarráðuneytið setji fram viðmið um lágmarksframfærslu sem er uppfærð títt og reglulega. Greiðslur til fatlaðs fólks fari aldrei undir slík viðmið. Við viljum hækka persónuafsláttinn svo ekki sé tekinn skattur af smá aurum og við viljum einfalt og gott kerfi þar sem skerðingar heyra sögunni til. Skattkerfið okkar er er tekjujöfnunartæki en á ekki að vera notað til að margskatta fátækt fólk. Við þurfum að skapa eðlilegt jafnvægi á milli tekna og útgjalda í stað þess að safna upp innviðaskuldum hér og þar í velferðarkerfinu okkar. Við höfum mun meiri tækifæri til að skapa tekjur í ríkissjóð heldur en stjórnvöld hafa haldið fram og við eigum ekki að leggja það á fatlað fólk að vera fólkið með breiðu bökin. Við erum vissulega sterk og við erum stór hópur svo með samstöðunni eigum við að hafna því að vera skammtað lúsalaunum og sköttuð í drasl. Við erum allskonar fólk sem höfum í flestum tilfellum unnið megnið af okkar starfsaldri og greitt skatta til þessa samfélags. Samfélaginu ber að standa við þau loforð að við séum velferðarsamfélag sem haldi úti öryggisneti þegar við hrösum. Það geta allir hrasað. Það geta allir veikst. Það geta allir orðið fyrir örorku. Sósíalistar kjósa velferð og jöfnuð enda sannur vinstri valkostur að kjósa Sósíalistaflokkinn.Stöndum saman um velferðarsamfélag og kærleikshagkerfi. Kjósum XJ Höfundur skipar 2. sæti Sósíalistaflokks Íslands í RVK norður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Sósíalistaflokkurinn Mest lesið Gaza og sjálfbærni mennskunnar Elva Rakel Jónsdóttir Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson Skoðun Þétting byggðar er ekki vandamálið Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Aðventukerti og aðgangshindranir Kristín María Birgisdóttir Skoðun Lýðheilsan að veði? Willum Þór Þórsson Skoðun Af hverju varð heimsókn framkvæmdastjóra ESB að NATO-fundi? Helen Ólafsdóttir Skoðun Lífið í tjaldi á Gaza Viðar Hreinsson,Israa Saed Skoðun Veimiltítustjórn og tugþúsundir dáinna barna Viðar Hreinsson Skoðun Þið voruð í partýinu líka! Gísli Sigurður Gunnlaugsson Skoðun Hverjir eru komnir með nóg? Nichole Leigh Mosty Skoðun Skoðun Skoðun Aðventukerti og aðgangshindranir Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Lífið í tjaldi á Gaza Viðar Hreinsson,Israa Saed skrifar Skoðun Gaza og sjálfbærni mennskunnar Elva Rakel Jónsdóttir skrifar Skoðun Börnin og hungursneyðin í Gaza Sverrir Ólafsson skrifar Skoðun Kynbundið ofbeldi Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Aðdragandi aðildar þarf umboð Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar Skoðun Þétting byggðar er ekki vandamálið Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Þrengt að þjóðarleikvanginum Þorvaldur Örlygsson skrifar Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar Skoðun Alltof mörg sveitarfélög á Íslandi! Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsan að veði? Willum Þór Þórsson skrifar Skoðun Evrópusambandsaðild - valdefling íslensks almennings Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Köllum Skjöld Íslands réttu nafni: Rasískt götugengi Ian McDonald skrifar Skoðun Hverjir eru komnir með nóg? Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Að leigja okkar eigin innviði Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Málþóf sem valdníðsla Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Klaufaskapur og reynsluleysi? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvernig spyr ég gervigreind til að fá besta svarið? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ertu bitur? Björn Leví Gunnarsson skrifar Skoðun Er hægt að læra af draumum? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Afstæði ábyrgðar Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjárhagslegt virði vörumerkja Elías Larsen skrifar Skoðun Við ákærum – hver sveik strandveiðisjómenn? Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun Þið voruð í partýinu líka! Gísli Sigurður Gunnlaugsson skrifar Skoðun Af hverju varð heimsókn framkvæmdastjóra ESB að NATO-fundi? Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Veimiltítustjórn og tugþúsundir dáinna barna Viðar Hreinsson skrifar Sjá meira
Ég fékk bréf frá Tryggingastofnun á dögunum. Bréf sem margir örorkulífeyrisþegar þekkja. Bréf sem segir að heimilisuppbótin mín falli niður á þeim forsendum að það búi ungmenni yfir 18 ára aldri á heimili mínu. Ungmennið mitt var raunar búið að sækja um skólastyrk sem á að vera möguleiki til tuttugu og fimm ára aldurs ef námsmaðurinn býr heima en sú umsókn þurfti að fara í gegnum Sýslumann og sýslumaður tekur sér nokkra mánuði til að fara yfir málið. Í millitíðinni megum við mæðginin éta það sem úti frýs og verða af tæpum 90 þúsund krónum. Og núna verðum við af tæpum 70 þúsund krónum til viðbótar sem er heimilisuppbótin. Það munar um 150-60 þúsund krónur þegar maður rekur húsnæði og heldur uppi ungmenni í námi. En núna klóra ég mér í hausnum vanmáttug í tilraun til að finna út úr því hvernig ég eigi að lifa af 245 þúsund krónunum sem ég fæ frá TR um mánaðamótin. Hvernig á fólk að fara að því að lifa af svona upphæðum þegar húsaleiga og afborganir af húsnæði er orðið hærra en framfærslan sjálf. Þegar matarinnkaupin eru orðin hærri en helmingur ráðstöfunarupphæðarinnar. Þetta er dæmi sem gengur ekki upp. Það segir sig sjálft að fötluð manneskja með þessa innkomu sem þyrfti kannski nauðsynlega að sinna heilsu sinni með því að stunda líkamsrækt, fara til sálfræðings, í sjúkraþjálfun eða leita til læknis þarf eflaust að neita sér um bæði þjálfun og læknisaðstoð vegna kostnaðar. Þá höfum við örorkulífeyrisþegar einnig verið svipt lyfjastyrk svo við sem þurfum að taka mikið af nauðsynlegum lyfjum þurfum jafnvel stundum að vera án þeirra ef við höfum ekki ráð á að leysa þau út. Þessi staða meðal öryrkja er sannreynda í könnunum Vörðu undanfarin ár ásamt þeirri staðreynd að þriðjungur örorkulífeyrisþegar býr við sárafátækt. Þrátt fyrir okkar sárafátækt finnst yfirvöldum mjög mikilvægt að við séum með greiðsluvitund. Að við séum meðvituðu um hvað við kostum samfélagið. Hvers vegna skyldi það vera og hvað skyldi það gera fyrir sjálfsmynd okkar með tímanum. Við verðum sennilega sífellt stoltari af því að vera óvinnufær á framfæri hins opinbera. Eða hvað? Eða eru greiðsluvitundarkerfin kannski bara mannskemmandi? Nú nýlega var samþykkt á alþingi kerfisbreyting á örorkulifeyriskerfinu. Við vitum ekki fyllilega til hvers þessi kerfisbreyting mun leiða í raun en það er með hreinum ólíkindum að þingmenn hafi samþykkt frumvarp um örorku sem ekki var almennilega útfært. Enginn veit ennþá hvernig örorka verður metin í framtíðinni. Við vitum það hins vegar að eina forsendan fyrir því að lagt var af stað í þá vegferð var til að spara í velferðarkerfinu. Fækka öryrkjum. Það væri auðvitað frábært ef hægt væri að fækka öryrkjum með því að útrýma sjúkdómum en því miður er það ekki áherslan hér. Það hefur raunar þegar tekist að fækka öryrkjum með þessari kerfisbreytingu en við vitum samt að það táknar bara tilfærsa fólks á milli kerfa. Fólk sem hefði kannski fengið örorku áður, þarf að vera í endurhæfingu árum saman og er svo kastað út á guð og gaddinn með synjun, þrátt fyrir það að endurhæfing hafi að fullu verið reynd. Það endar á fjárhagsaðstoð sveitarfélaganna sem er lægsta framfærsla sem hægt er að hafa á Íslandi. Sósíalistaflokkurinn styður ekki þessa aðferðarfræði yfirvalda að hola velferðarkerfið svona að innan og kippa fótunum undan veiku fólki. Við vitum nefnilega að velferð er borgar sig til lengri tíma litið. Ef yfirvöld hugsa vel um fólk þá hugsar fólk vel um hvort annað. Og ef fólk hefur tækifæri til að sinna sér, verður heilsan betri og þörf fyrir inngrip lækna seinna ólíklegri. Sama sagan er að segja um framfærsluna sjálfa. Við viljum að velferðarráðuneytið setji fram viðmið um lágmarksframfærslu sem er uppfærð títt og reglulega. Greiðslur til fatlaðs fólks fari aldrei undir slík viðmið. Við viljum hækka persónuafsláttinn svo ekki sé tekinn skattur af smá aurum og við viljum einfalt og gott kerfi þar sem skerðingar heyra sögunni til. Skattkerfið okkar er er tekjujöfnunartæki en á ekki að vera notað til að margskatta fátækt fólk. Við þurfum að skapa eðlilegt jafnvægi á milli tekna og útgjalda í stað þess að safna upp innviðaskuldum hér og þar í velferðarkerfinu okkar. Við höfum mun meiri tækifæri til að skapa tekjur í ríkissjóð heldur en stjórnvöld hafa haldið fram og við eigum ekki að leggja það á fatlað fólk að vera fólkið með breiðu bökin. Við erum vissulega sterk og við erum stór hópur svo með samstöðunni eigum við að hafna því að vera skammtað lúsalaunum og sköttuð í drasl. Við erum allskonar fólk sem höfum í flestum tilfellum unnið megnið af okkar starfsaldri og greitt skatta til þessa samfélags. Samfélaginu ber að standa við þau loforð að við séum velferðarsamfélag sem haldi úti öryggisneti þegar við hrösum. Það geta allir hrasað. Það geta allir veikst. Það geta allir orðið fyrir örorku. Sósíalistar kjósa velferð og jöfnuð enda sannur vinstri valkostur að kjósa Sósíalistaflokkinn.Stöndum saman um velferðarsamfélag og kærleikshagkerfi. Kjósum XJ Höfundur skipar 2. sæti Sósíalistaflokks Íslands í RVK norður.
Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson Skoðun
Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar
Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir skrifar
Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar
Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir skrifar
Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson Skoðun