Að kjósa í roki, hríð og nístingskulda Jón Ferdínand Estherarson skrifar 26. nóvember 2024 17:32 Þegar ég byrjaði fyrst að skrifa þetta í byrjun nóvember sat ég innilokaður og horfði þreytulegum augum út um gluggann. Á grámygluna úti og tréin sem sveifluðust ofsafengið í rokinu. Svona gekk þetta þá meira og minna dögum saman og eftir nokkurra daga stillingu veðurguðanna undanfarna viku segir veðurspáin segir annað eins vera framundan líka og það á kjördag. Af hverju í ósköpunum erum við að kjósa enn og aftur á þessum nöturlega árstíma? Hugur minn leitar til Bessastaða. Framboðsfundir um menningarmál, um málefni öryrkja, um menntun og umhverfi og auðlindir og orku og ég veit ekki hvað hafa öskrað á landsmenn í auglýsingum á samfélagsmiðlum undanfarinn mánuðinn. Opin hús á kosningaskrifstofum hafa líka reynt að lokka fólk í heimsóknir með loforði um léttar veitingar og samtölum við frambjóðendur. Auglýsingaskilti með misinnihaldsríkum loforðum og slagorðum gefa augunum ekki frið hvert sem förinni er heitið. Úti hefur rokið gargað sem áður og nístingskuldi leikið landið grátt og drepið í mér alla löngun til að taka þátt í þessari „lýðræðisveislu“ eins og óþarflega glaðlynt fólk kallar orðið þessi kosningatímabil. Grámyglan, ofsarokið og brennandi frostið slær mig utan undir í hvert sinn sem ég drattast út úr húsi til að sækja mér matarvistir og minnir mig á nagandi pirringinn sem situr í mér enn. Það er óásættanlegt að kjósa á veturna á landi eins og Íslandi. Öll erum við meðvituð um eigin veðráttu, það liggur í augum uppi að á þessi árstími hentar best í að verja sem mestum tíma innandyra og einbeita sér að vinnu, hvíld, fjölskyldu og vinum. Jólin nálgast líka og nægur er erillinn í undirbúningi á þeim. Það er auðvitað fyrst og fremst af þeim sökum sem við kjósum nær alltaf í sögunni að vori til. Ég vil líka hugsa til lýðræðishallans sem skapast með því að kjósa á þessum árstíma. Kosningar snúast nefnilega ekki bara um kjördag, þó nægilega slæmt sé að fólk á Austurlandi megi nú búast við snjóstormi á þeim degi og landskjörstjórn fundar um það að mögulega fresta kjördeginum til að bíða betri veðurs. Kosningar snúast fyrst og fremst um kosningabaráttuna, um samtöl og kappræður og yfirheyrslu kjósenda á frambjóðendunum, að fá fram svör við spurningum sem leita á almenning. Kosningar snúast sem sagt um þátttöku. Það er einfaldlega erfitt að taka þátt í ömurlegu veðri. Það er erfitt að nenna því að fara út úr húsi. Árstíðabundin ládeyða hamlar mörgum í ofanálag. Það er erfitt fyrir fólk að ferðast um strjálbýl kjördæmi til að fara á framboðsfundi. Nægilega skítt er það í Reykjavík, en í þessu efni hallar mjög á lýðræðislega hagsmuni landsbyggðarinnar. Það er líka bara erfitt að standa í undirbúningi fyrir jólin, fullri vinnu, sinna börnunum og ástvinum og leggjast svo í mikla vinnu og heimalærdóm við að reyna að lesa sig í gegnum staflana af kosningaloforðum og tugi klukkutíma af uppsöfnuðum kappræðum og umræðum í sjónvarpi frá stjórnmálafólki sem við treystum almennt ekki hætishót. Af hverju í ósköpunum erum við þá að kjósa núna á síðasta degi í nóvember? Jú, af því að Bjarni Benediktsson kollsteypti eigin ríkisstjórn. Við gætum látið skuldina falla þar og vissulega á hún að einhverju leyti heima þar. Hluta ábyrgðarinnar og þann ríkasta tel ég ber þó forseti Íslands. Halla Tómasdóttir er tiltölulega nýkjörin og hennar fyrsta embættisverk af fullri stjórnskipunarlegri alvöru var að fallast á beiðni Bjarna Ben um þingrof. Það var gert þrátt fyrir augljósan lýðræðislegan hag allra, flokkanna og kjósenda, sér í lagi þeirra úti á landi, af því að kjósa loksins aftur að vori og halda kosningar með ákveðnum fyrirsjáanleika. Loksins átti að vera hægt að lagfæra þann misbrest sem að fyrri ríkisstjórnarslit Bjarna og félaga ollu árin 2016 og 2017. Misbrest sem að ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur sá sér ekki fært að lagfæra heldur árið 2021. Með því að fallast á þessa beiðni Bjarna og þá eftir að hafa talað við leiðtoga hinna flokkanna, sem væntanlega neituðu að sýna samstarfsvilja til að halda stjórn við til vors, þá sýndi Halla ákveðið veikleikamerki gagnvart þingheimi. Að hennar forsetatíð muni ekki einkennast af aðhaldi gagnvart þingheimi sem frægur er fyrir að vera dyntóttur og hugsa í skammtímahagsmunum flokka sinna. Skemmst ber að minnast nýkjörnum forseta Íslands, Guðna Th. Jóhannessyni, sem rak Sigmund Davíð Gunnlaugsson öfugan út af Bessastöðum þegar að Sigmundur hljóp í óðagoti með þingrofsbeiðni eftir að hafa gert sig að fífli í viðtali vegna Panamaskjalanna árið 2016. Tiltölulega stuttum tíma síðar sýndi Guðni aftur festu gagnvart þingheimi eftir stjórnarslitin og kosningar 2017 og sagði það ekki vera í boði að kjósa enn á ný, þingheimur yrði að hysja upp um sig buxurnar og ræða sig niður á starfhæfan meirihluta sem varð raunin. Það er mikilvægt að á Bessastöðum sitji manneskja sem hugsi hlutina ekki eingöngu útfrá ergelsi og rifrildum stjórnmálaflokkanna á þingi, heldur horfi til hagsmuna almennings líka. Höllu Tómasdóttur mistókst í þeirri eldskírn sinni. Höfundur er þýðandi og stjórnmálasagnfræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Ríkisstjórn Bjarna Benediktssonar Halla Tómasdóttir Forseti Íslands Alþingi Mest lesið Halldór 31.05.2025 Halldór Er stríðsglæpamaður í rútunni? Ragnhildur Hólmgeirsdóttir, Hrönn Guðmundsdóttir Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Cardenas Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Er stríðsglæpamaður í rútunni? Ragnhildur Hólmgeirsdóttir, Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Cardenas skrifar Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Bensínstöðvardíll og Birkimelur Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson skrifar Skoðun Gríðarlegir hagsmunir í húfi Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Skynsamleg forgangsröðun fjár Ragnhildur Jónsdóttir skrifar Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Að sameinast fjölskyldu sinni Guðrún Brynjólfsdóttir skrifar Skoðun Þögnin sem skapaði ótta – arfleifð Þórarins í Sameyki Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson skrifar Skoðun Eru forvarnir í hættu? Dagbjört Harðardóttir skrifar Skoðun Tveir alþingismenn og Gaza Sverrir Agnarsson skrifar Skoðun Hver borgar fyrir ódýrar lóðir? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Erum við að lengja dauðann en ekki lífið? Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Mikill munur á aðgengi að líknarmeðferð í Evrópu Kristín Lára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Sumarið verður nýtt vel til uppbyggingar snjóflóðavarna Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Verður það að vera Ísrael? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Dýravernd - frumbyggjahættir Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Stórstraumsfjara mæld - HMS ráðþrota Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Sýnum fordómum ekki umburðarlyndi Snorri Sturluson skrifar Skoðun Landbúnaður á tímamótum – Við þurfum nýja stefnu Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Sjómenn til hamingju! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leyfum mennskunni að sigra Anna Hildur Hildibrandsdóttir skrifar Skoðun Fjölskyldan fyrst Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvað er markaðsverð á fiski? Sverrir Haraldsson skrifar Sjá meira
Þegar ég byrjaði fyrst að skrifa þetta í byrjun nóvember sat ég innilokaður og horfði þreytulegum augum út um gluggann. Á grámygluna úti og tréin sem sveifluðust ofsafengið í rokinu. Svona gekk þetta þá meira og minna dögum saman og eftir nokkurra daga stillingu veðurguðanna undanfarna viku segir veðurspáin segir annað eins vera framundan líka og það á kjördag. Af hverju í ósköpunum erum við að kjósa enn og aftur á þessum nöturlega árstíma? Hugur minn leitar til Bessastaða. Framboðsfundir um menningarmál, um málefni öryrkja, um menntun og umhverfi og auðlindir og orku og ég veit ekki hvað hafa öskrað á landsmenn í auglýsingum á samfélagsmiðlum undanfarinn mánuðinn. Opin hús á kosningaskrifstofum hafa líka reynt að lokka fólk í heimsóknir með loforði um léttar veitingar og samtölum við frambjóðendur. Auglýsingaskilti með misinnihaldsríkum loforðum og slagorðum gefa augunum ekki frið hvert sem förinni er heitið. Úti hefur rokið gargað sem áður og nístingskuldi leikið landið grátt og drepið í mér alla löngun til að taka þátt í þessari „lýðræðisveislu“ eins og óþarflega glaðlynt fólk kallar orðið þessi kosningatímabil. Grámyglan, ofsarokið og brennandi frostið slær mig utan undir í hvert sinn sem ég drattast út úr húsi til að sækja mér matarvistir og minnir mig á nagandi pirringinn sem situr í mér enn. Það er óásættanlegt að kjósa á veturna á landi eins og Íslandi. Öll erum við meðvituð um eigin veðráttu, það liggur í augum uppi að á þessi árstími hentar best í að verja sem mestum tíma innandyra og einbeita sér að vinnu, hvíld, fjölskyldu og vinum. Jólin nálgast líka og nægur er erillinn í undirbúningi á þeim. Það er auðvitað fyrst og fremst af þeim sökum sem við kjósum nær alltaf í sögunni að vori til. Ég vil líka hugsa til lýðræðishallans sem skapast með því að kjósa á þessum árstíma. Kosningar snúast nefnilega ekki bara um kjördag, þó nægilega slæmt sé að fólk á Austurlandi megi nú búast við snjóstormi á þeim degi og landskjörstjórn fundar um það að mögulega fresta kjördeginum til að bíða betri veðurs. Kosningar snúast fyrst og fremst um kosningabaráttuna, um samtöl og kappræður og yfirheyrslu kjósenda á frambjóðendunum, að fá fram svör við spurningum sem leita á almenning. Kosningar snúast sem sagt um þátttöku. Það er einfaldlega erfitt að taka þátt í ömurlegu veðri. Það er erfitt að nenna því að fara út úr húsi. Árstíðabundin ládeyða hamlar mörgum í ofanálag. Það er erfitt fyrir fólk að ferðast um strjálbýl kjördæmi til að fara á framboðsfundi. Nægilega skítt er það í Reykjavík, en í þessu efni hallar mjög á lýðræðislega hagsmuni landsbyggðarinnar. Það er líka bara erfitt að standa í undirbúningi fyrir jólin, fullri vinnu, sinna börnunum og ástvinum og leggjast svo í mikla vinnu og heimalærdóm við að reyna að lesa sig í gegnum staflana af kosningaloforðum og tugi klukkutíma af uppsöfnuðum kappræðum og umræðum í sjónvarpi frá stjórnmálafólki sem við treystum almennt ekki hætishót. Af hverju í ósköpunum erum við þá að kjósa núna á síðasta degi í nóvember? Jú, af því að Bjarni Benediktsson kollsteypti eigin ríkisstjórn. Við gætum látið skuldina falla þar og vissulega á hún að einhverju leyti heima þar. Hluta ábyrgðarinnar og þann ríkasta tel ég ber þó forseti Íslands. Halla Tómasdóttir er tiltölulega nýkjörin og hennar fyrsta embættisverk af fullri stjórnskipunarlegri alvöru var að fallast á beiðni Bjarna Ben um þingrof. Það var gert þrátt fyrir augljósan lýðræðislegan hag allra, flokkanna og kjósenda, sér í lagi þeirra úti á landi, af því að kjósa loksins aftur að vori og halda kosningar með ákveðnum fyrirsjáanleika. Loksins átti að vera hægt að lagfæra þann misbrest sem að fyrri ríkisstjórnarslit Bjarna og félaga ollu árin 2016 og 2017. Misbrest sem að ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur sá sér ekki fært að lagfæra heldur árið 2021. Með því að fallast á þessa beiðni Bjarna og þá eftir að hafa talað við leiðtoga hinna flokkanna, sem væntanlega neituðu að sýna samstarfsvilja til að halda stjórn við til vors, þá sýndi Halla ákveðið veikleikamerki gagnvart þingheimi. Að hennar forsetatíð muni ekki einkennast af aðhaldi gagnvart þingheimi sem frægur er fyrir að vera dyntóttur og hugsa í skammtímahagsmunum flokka sinna. Skemmst ber að minnast nýkjörnum forseta Íslands, Guðna Th. Jóhannessyni, sem rak Sigmund Davíð Gunnlaugsson öfugan út af Bessastöðum þegar að Sigmundur hljóp í óðagoti með þingrofsbeiðni eftir að hafa gert sig að fífli í viðtali vegna Panamaskjalanna árið 2016. Tiltölulega stuttum tíma síðar sýndi Guðni aftur festu gagnvart þingheimi eftir stjórnarslitin og kosningar 2017 og sagði það ekki vera í boði að kjósa enn á ný, þingheimur yrði að hysja upp um sig buxurnar og ræða sig niður á starfhæfan meirihluta sem varð raunin. Það er mikilvægt að á Bessastöðum sitji manneskja sem hugsi hlutina ekki eingöngu útfrá ergelsi og rifrildum stjórnmálaflokkanna á þingi, heldur horfi til hagsmuna almennings líka. Höllu Tómasdóttur mistókst í þeirri eldskírn sinni. Höfundur er þýðandi og stjórnmálasagnfræðingur.
Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun
Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar
Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun