Hvers vegna borðar fólkið ekki bara kökur? Jón Baldvin Hannibalsson skrifar 12. september 2024 18:01 Spurningin hér að ofan er höfð eftir Marie Antoinette Frakkadrottningu. Hún missti þetta út úr sér, þegar soltinn lýðurinn heimtaði brauð til að seðja hungur sitt í aðdraganda frönsku byltingarinnar árið 1789. Áslaug Arna – ein af prinsessum Sjálfstæðisflokksins, ekki satt? – bregst við eins og drottningin, þegar ungir Sjálfstæðismenn krefja hana svara í örvæntingu sinni um, hvers vegna Sjálfstæðisflokkurinn er að veslast upp þessi misserin? Hún segist hafa vandað um við þá bæði á nýafstöðnum flokksráðsfundi og í Mbl. (06.09.24). Hvar mega þeir leita huggunar í raunum sínum? Svarið verður ekki skilið á annan veg en þann, að þeir eigi að fara með bænirnar sínar, helst kvölds og morgna: „Stétt með stétt og báknið burt“ – Amen. Mér skilst af undirtektum, að þeir telji sig vera litlu nær. Mér er málið „pínulítið“skylt, af því að Áslaug Arna vitnar í útvarpsviðtal, sem Bryndís átti við kunnan atvinnurekanda fyrir u.þ.b. 30 árum síðan. Hann hafði sögu að segja frá því, að Alþýðuflokknum (blessuð sé minning hans) tókst á kreppuárunum á fjórða áratugnum að fá því framgengt, að fátækt fólk væri ekki svipt atkvæðisréttinum, þóttþað þyrfti „að þiggja af sveit“, hvort heldur var vegna heilsubrests eða atvinnnuleysis. Fátækt væri ekki glæpur, sem kallaði á refsingu. Þvert á móti: Hinir fátæku ættu að nýta atkvæðisréttinn- mannréttindi – til að berjast gegn fátækt. Íhaldið – eins og það var réttilega kallað í den – var á móti því. Það ætti ekki að umbuna fólki fyrir leti og framtaksleysi. Og þetta sama íhald fór hamförum á þingi gegn lögleiðingu atvinnuleysistrygginga. Rökin voru þau, að þar með væri verið að verðlauna fólk fyrir „leti og framtaksleysi“. Rúsínan í pilsuendanum hjá Bryndísi var sú, að þegar kjördagur rann upp, brá svo við, „þurfalingarnir“ umbunuðu andstæðingum sínum – misnotuðu atkvæðisréttinn og kusu íhaldið. Sumir kölluðu þetta húsbóndahollustu - og þótti gott. Aðrir kenndu undirgefni af þessu tagi við þrælslund og kúgun – og þótti snautlegt. FLAGÐ UNDIR FÖGRU SKINNI? Hvað kemur þetta sálarháska ungra Sjálfstæðismanna við? Margt og mikið, þegar að er gáð. Eitt er sýndarveruleiki hátíðarræðunnar – annað er veruleiki hversdagslífsins, sem margir búa við. Hátíðarræðan hennar Áslaugar Örnu á lítið skylt við veruleika hinnar einstæðu móður með börn á framfæri, sem á ekki fyrir leigunni. Dæmin eru óteljandi. Ég læt nokkur nægja, því að lesandinn kannast áreiðanlega við miklu fleiri af eigin lífsreynslu. (1) Á Íslandi búa núna tvær þjóðir: Annars vegar fámenn stétt ofurríkra, sem eru smám saman að eignast Ísland með gögnum þess og gæðum. Sú þjóð býr við allsnægir. Hins vegar er fjölmennur og vaxandi hópur fólks, þar sem launin duga ekki til framfærslu, og húsaleigu - og vaxtaokur bindur í skuldaþrældóm. Fjármagnseigendur og lánadrottnar búa við verðtryggingu, sem jafnframt hneppir lántakendur og leigjendur í skuldafangelsi.Í átíðarræðunni lofsyngja þeir sjálfstæði eigin húsnæðis en markaðurinn dæmir leigjandann í ævilangan skuldaþrældóm. (2) Hinir ofurríku safna auði í skjóli pólitísks valds, sem hefur fært þeim einkaleyfi á nýtingu auðlinda í eigu þjóðarinnar. Að þessu leyti erum vð líkari Rússlandi Putins en draumnum um hið norræna velferðarríki. Samanburðrinn við Noreg afhjúpar mismuninn. Norðmenn eru nú skuldlaus þjóð, af því að því að arðurinn af auðlindunum rennur til norsku þjóðarinnar en ekki fáeinna auðkýfinga. (3) Við erum ekki jöfn fyrir lögunum. Einkaleyfishafarnir skrá eignarhaldsfélög sín í skattaskjólum (t.d. á Kýpur) og nota skattfrjálst fé sitt til að kaupa upp fyrirtæki í einokunarstöðu eða í fákeppni með samráði, sbr. skipafélögin tvö sem annast út- og innflutning þjóðarinnar. (4) Vegna skattundankomu hinna ofurríku eru tekjur tekjustofnar ríkisins hjá okkar fámennu þjóð við það að bresta – og þar með innviðir samfélagsins: Heilbrigðis-, skóla- og vegakerfið eru aðþrotum komin. Tekjur hinna ríku eru aðallega fjarmagnstekjur. Þær bera lægri skatta en laun og renna alls ekki til sveitarfélaga viðkomandi. Hinir ofurríku fá þar með bæði skattívilnanir og fría þjónustu frá samfélaginu. (5) Ríkisstjórn Sjálfstæðisflokksins afnam árið 1999 verkamanna- bústaðakerfið, sem Alþýðuflokkurinn kom á árið 1929. Og seldu 11 þúsund íbúðir út úr félagslegu kerfi. Það er varla til sú borg í Evrópu, sem býður ekki upp á félagslegt húsnæðiskerfi, þar sem fólk á val milli kaupa eða leigu á viðráðanlegum kjörum. Félagslega kerfið dekkar yfirleitt milli 20%- 40% af húsnæðismarkaðnum. Hér eru fáein fjárfestingar- og verktakafyrirtæki (með allt að 100% hagnaðarkröfu) allsráðandi á markaðnum. Heilli kynslóð hefur veriðúthýst. Gjaldþrot íbúðalánasjóðs Framsóknarflokksins hangir eins og snara um háls skattgreiðenda og lífeyrissjóða. (6) Ísland hefur á seinustu árum hrapað niður samanburðarlistann yfir spilltustu þjóðfélög meðal þróaðra ríkja. Þessi spilling birtist okkur hvert sem litið er: Í fákeppni og okri fjármálakerfisins; í pólítískum mannaráðningum ríkis og ríkisstofnana og skattfríðindum og ívilnunum auðstéttarinnar. Þetta eru bara nokkur dæmi. Klíkuskapurinn er allsráðandi. Það er stétt gegn stétt. Eða flagð undir fögru sinni. Það er von, að fyrrvarandi kjósendum Sjálfstæðisflokksins blöskri. Það kostar sitt að misnota kosningaréttinn. (Höfundur var formaður Alþýðuflokksins - jafnaðarmanna flokks Íslands - 1984-96). Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Jón Baldvin Hannibalsson Sjálfstæðisflokkurinn Alþingi Mest lesið Íslenskur Pútínismi Diana Burkot,Nadya Tolokonnikova Skoðun Af hverju ætti Gylfi Þór Sigurðsson að fá aftur tækifæri í landsliðinu? Sölvi Breiðfjörð Skoðun Af hverju eru Íslendingar svona feitir? Einar Baldvin Árnason Skoðun Samtökin 22 eru ekki í okkar nafni Hópur samkynhneigðra Skoðun Þegar skynjun ráðherra verður að lögum Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Þú hengir ekki bakara fyrir smið Davíð Bergmann Skoðun Frá lögreglunni yfir á geðdeildina Sigurður Árni Reynisson Skoðun Móðurást, skömm og verkjalyf Hjördís Eva Þórðardóttir Skoðun Að fara í stríð við sjálfan sig Rakel Hinriksdóttir Skoðun Samfélagsmiðlar og ósýnilegu börnin Ásdís Bergþórsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Af hverju eru Íslendingar svona feitir? Einar Baldvin Árnason skrifar Skoðun Íslenskur Pútínismi Diana Burkot,Nadya Tolokonnikova skrifar Skoðun Félagsráðgjafar lykilaðilar í stuðningi við geðheilbrigði Steinunn Bergmann skrifar Skoðun Skemmtilegri borg Skúli Helgason skrifar Skoðun Drögum úr svifryksmengun frá umferð heilsunnar vegna Þröstur Þorsteinsson skrifar Skoðun Að fara í stríð við sjálfan sig Rakel Hinriksdóttir skrifar Skoðun Þú hengir ekki bakara fyrir smið Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvaða menntakerfi kæri þingmaður? Hermann Austmar skrifar Skoðun Friðarfundur utanríkisráðherra Íslands og Palestínu og leiðtogablæti Júlíus Valsson skrifar Skoðun Nýtt Reykjavíkurmódel í leikskólamálum Andri Reyr Haraldsson,Óskar Hafnfjörð Gunnarsson skrifar Skoðun Móðurást, skömm og verkjalyf Hjördís Eva Þórðardóttir skrifar Skoðun Framsókn sem þjónar fólki, ekki kerfum Einar Freyr Elínarson skrifar Skoðun Af hverju ætti Gylfi Þór Sigurðsson að fá aftur tækifæri í landsliðinu? Sölvi Breiðfjörð skrifar Skoðun Samfélagsmiðlar og ósýnilegu börnin Ásdís Bergþórsdóttir skrifar Skoðun Ég þori að veðja Jóhann Karl Ásgeirsson Gígja skrifar Skoðun Munum eftir baráttu kvenna alltaf og alls staðar Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Verkfærið sem vantar í fjármálastjórnun sveitarfélaga Marín Rós Eyjólfsdóttir skrifar Skoðun Að klúðra með stæl í tilefni alþjóðlega Mistakadagsins Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Kvartað yfir erlendum aðilum? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Þegar skynjun ráðherra verður að lögum Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Frá torfkofum til tækifæra Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Rétthafar framtíðarinnar Erna Mist skrifar Skoðun Er íslenskt samfélag barnvænt? Salvör Nordal skrifar Skoðun Ákall til forsætisráðherra - konur í skugga heilbrigðiskerfisins Auður Gestsdóttir skrifar Skoðun Fálmandi í myrkrinu? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Milljarðar af almannafé í rekstur Fjölskyldu- og húsdýragarðsins Friðjón R. Friðjónsson skrifar Skoðun Göngudeild gigtar - með þér í liði! Pétur Jónsson skrifar Skoðun Börn og steinefnadrykkir: Yfirlýsing frá næringarfræðingum Hópur næringarfræðinga skrifar Skoðun Fámenn sveitarfélög eru öflug og vel rekin sveitarfélög Haraldur Þór Jónsson skrifar Skoðun Margar íslenskur Sigurjón Njarðarson skrifar Sjá meira
Spurningin hér að ofan er höfð eftir Marie Antoinette Frakkadrottningu. Hún missti þetta út úr sér, þegar soltinn lýðurinn heimtaði brauð til að seðja hungur sitt í aðdraganda frönsku byltingarinnar árið 1789. Áslaug Arna – ein af prinsessum Sjálfstæðisflokksins, ekki satt? – bregst við eins og drottningin, þegar ungir Sjálfstæðismenn krefja hana svara í örvæntingu sinni um, hvers vegna Sjálfstæðisflokkurinn er að veslast upp þessi misserin? Hún segist hafa vandað um við þá bæði á nýafstöðnum flokksráðsfundi og í Mbl. (06.09.24). Hvar mega þeir leita huggunar í raunum sínum? Svarið verður ekki skilið á annan veg en þann, að þeir eigi að fara með bænirnar sínar, helst kvölds og morgna: „Stétt með stétt og báknið burt“ – Amen. Mér skilst af undirtektum, að þeir telji sig vera litlu nær. Mér er málið „pínulítið“skylt, af því að Áslaug Arna vitnar í útvarpsviðtal, sem Bryndís átti við kunnan atvinnurekanda fyrir u.þ.b. 30 árum síðan. Hann hafði sögu að segja frá því, að Alþýðuflokknum (blessuð sé minning hans) tókst á kreppuárunum á fjórða áratugnum að fá því framgengt, að fátækt fólk væri ekki svipt atkvæðisréttinum, þóttþað þyrfti „að þiggja af sveit“, hvort heldur var vegna heilsubrests eða atvinnnuleysis. Fátækt væri ekki glæpur, sem kallaði á refsingu. Þvert á móti: Hinir fátæku ættu að nýta atkvæðisréttinn- mannréttindi – til að berjast gegn fátækt. Íhaldið – eins og það var réttilega kallað í den – var á móti því. Það ætti ekki að umbuna fólki fyrir leti og framtaksleysi. Og þetta sama íhald fór hamförum á þingi gegn lögleiðingu atvinnuleysistrygginga. Rökin voru þau, að þar með væri verið að verðlauna fólk fyrir „leti og framtaksleysi“. Rúsínan í pilsuendanum hjá Bryndísi var sú, að þegar kjördagur rann upp, brá svo við, „þurfalingarnir“ umbunuðu andstæðingum sínum – misnotuðu atkvæðisréttinn og kusu íhaldið. Sumir kölluðu þetta húsbóndahollustu - og þótti gott. Aðrir kenndu undirgefni af þessu tagi við þrælslund og kúgun – og þótti snautlegt. FLAGÐ UNDIR FÖGRU SKINNI? Hvað kemur þetta sálarháska ungra Sjálfstæðismanna við? Margt og mikið, þegar að er gáð. Eitt er sýndarveruleiki hátíðarræðunnar – annað er veruleiki hversdagslífsins, sem margir búa við. Hátíðarræðan hennar Áslaugar Örnu á lítið skylt við veruleika hinnar einstæðu móður með börn á framfæri, sem á ekki fyrir leigunni. Dæmin eru óteljandi. Ég læt nokkur nægja, því að lesandinn kannast áreiðanlega við miklu fleiri af eigin lífsreynslu. (1) Á Íslandi búa núna tvær þjóðir: Annars vegar fámenn stétt ofurríkra, sem eru smám saman að eignast Ísland með gögnum þess og gæðum. Sú þjóð býr við allsnægir. Hins vegar er fjölmennur og vaxandi hópur fólks, þar sem launin duga ekki til framfærslu, og húsaleigu - og vaxtaokur bindur í skuldaþrældóm. Fjármagnseigendur og lánadrottnar búa við verðtryggingu, sem jafnframt hneppir lántakendur og leigjendur í skuldafangelsi.Í átíðarræðunni lofsyngja þeir sjálfstæði eigin húsnæðis en markaðurinn dæmir leigjandann í ævilangan skuldaþrældóm. (2) Hinir ofurríku safna auði í skjóli pólitísks valds, sem hefur fært þeim einkaleyfi á nýtingu auðlinda í eigu þjóðarinnar. Að þessu leyti erum vð líkari Rússlandi Putins en draumnum um hið norræna velferðarríki. Samanburðrinn við Noreg afhjúpar mismuninn. Norðmenn eru nú skuldlaus þjóð, af því að því að arðurinn af auðlindunum rennur til norsku þjóðarinnar en ekki fáeinna auðkýfinga. (3) Við erum ekki jöfn fyrir lögunum. Einkaleyfishafarnir skrá eignarhaldsfélög sín í skattaskjólum (t.d. á Kýpur) og nota skattfrjálst fé sitt til að kaupa upp fyrirtæki í einokunarstöðu eða í fákeppni með samráði, sbr. skipafélögin tvö sem annast út- og innflutning þjóðarinnar. (4) Vegna skattundankomu hinna ofurríku eru tekjur tekjustofnar ríkisins hjá okkar fámennu þjóð við það að bresta – og þar með innviðir samfélagsins: Heilbrigðis-, skóla- og vegakerfið eru aðþrotum komin. Tekjur hinna ríku eru aðallega fjarmagnstekjur. Þær bera lægri skatta en laun og renna alls ekki til sveitarfélaga viðkomandi. Hinir ofurríku fá þar með bæði skattívilnanir og fría þjónustu frá samfélaginu. (5) Ríkisstjórn Sjálfstæðisflokksins afnam árið 1999 verkamanna- bústaðakerfið, sem Alþýðuflokkurinn kom á árið 1929. Og seldu 11 þúsund íbúðir út úr félagslegu kerfi. Það er varla til sú borg í Evrópu, sem býður ekki upp á félagslegt húsnæðiskerfi, þar sem fólk á val milli kaupa eða leigu á viðráðanlegum kjörum. Félagslega kerfið dekkar yfirleitt milli 20%- 40% af húsnæðismarkaðnum. Hér eru fáein fjárfestingar- og verktakafyrirtæki (með allt að 100% hagnaðarkröfu) allsráðandi á markaðnum. Heilli kynslóð hefur veriðúthýst. Gjaldþrot íbúðalánasjóðs Framsóknarflokksins hangir eins og snara um háls skattgreiðenda og lífeyrissjóða. (6) Ísland hefur á seinustu árum hrapað niður samanburðarlistann yfir spilltustu þjóðfélög meðal þróaðra ríkja. Þessi spilling birtist okkur hvert sem litið er: Í fákeppni og okri fjármálakerfisins; í pólítískum mannaráðningum ríkis og ríkisstofnana og skattfríðindum og ívilnunum auðstéttarinnar. Þetta eru bara nokkur dæmi. Klíkuskapurinn er allsráðandi. Það er stétt gegn stétt. Eða flagð undir fögru sinni. Það er von, að fyrrvarandi kjósendum Sjálfstæðisflokksins blöskri. Það kostar sitt að misnota kosningaréttinn. (Höfundur var formaður Alþýðuflokksins - jafnaðarmanna flokks Íslands - 1984-96).
Skoðun Friðarfundur utanríkisráðherra Íslands og Palestínu og leiðtogablæti Júlíus Valsson skrifar
Skoðun Nýtt Reykjavíkurmódel í leikskólamálum Andri Reyr Haraldsson,Óskar Hafnfjörð Gunnarsson skrifar
Skoðun Af hverju ætti Gylfi Þór Sigurðsson að fá aftur tækifæri í landsliðinu? Sölvi Breiðfjörð skrifar
Skoðun Ákall til forsætisráðherra - konur í skugga heilbrigðiskerfisins Auður Gestsdóttir skrifar
Skoðun Milljarðar af almannafé í rekstur Fjölskyldu- og húsdýragarðsins Friðjón R. Friðjónsson skrifar