Hvar er restin af könnuninni? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar 9. ágúst 2024 07:30 Munurinn á fjölda þeirra sem eru annað hvort andvígir inngöngu Íslands í Evrópusambandið eða hlynntir henni er einungis 6,8 prósentustig stuðningsmönnum inngöngu í vil ef marka má niðurstöður skoðanakönnunar Maskínu fyrir Evrópuhreyfinguna sem birtar voru í byrjun júlí. Samkvæmt þeim eru 42,5% hlynnt inngöngu en 35,7% andvíg. Kjöraðstæður hafa þó verið fyrir áróður Evrópusambandssinna sem að vísu heldur engu vatni. Stríð í Evrópu, háir vextir hér á landi og há verðbólga sem er að vísu á niðurleið. Til að mynda hefur Evrópusambandið orðið að leggja traust sitt á Bandaríkin og NATO vegna stríðsins í Úkraínu. Þá hafa lægri vextir á evrusvæðinu ekki verið birtingarmynd heilbrigðs efnahagsástands heldur þvert á móti efnahagslegrar stöðnunar um langt árabil. Jafnvel á uppgangstímum. Markmiðið með þeim hefur verið að reyna að koma hjólum efnahagslífsins af stað. Fyrir vikið hefur svæðið meðal annars þurft að glíma við verðhjöðnun sem er erfiðari viðureignar en verðbólga og birtingarmynd verra efnahagsástands. Fleiri mjög andvígir en mjög hlynntir Hins vegar er talsvert áhugaverðara að fleiri séu mjög andvígir inngöngu Íslands í Evrópusambandið en mjög hlynntir henni samkvæmt könnuninni. Þannig eru 22,5% mjög andvíg því að gengið verði í sambandið en 19,5% mjög hlynnt því. Þetta eru þeir hópar sem eru líklegastir til þess að láta málið stýra atkvæði sínu í þingkosningum en forsenda þess að tekin verði skref í áttina að inngöngu er eðli málsins samkvæmt þingmeirihluti og ríkisstjórn samstíga um að það verði gert. Annars verða jú engar slíkar ákvarðanir teknar. Þá verður ekki síður að teljast áhugavert að einungis 50,4% telji að hagur heimilanna myndi verða betri með inngöngu í Evrópusambandið en 49,6% að svo yrði ekki. Þar af um 25% að hagur þeirra yrði verri og hliðstætt hlutfall að staðan yrði óbreytt. Þessar niðurstöður eru óneitanlega afar athyglisverðar í ljósi þess hvernig aðstæður hafa verið í þjóðfélaginu og linnulítils áróðurs Evrópusambandssinna þess efnis að allt yrði miklu betra ef gengið yrði í sambandið og evran tekin upp sem gjaldmiðill í stað krónunnar. Vantar hinn helminginn af könnuninni Hitt er svo annað mál að einungis helmingur niðurstaðna könnunarinnar hefur af einhverjum ástæðum verið birtur. Einnig var þannig spurt hvort afstaða fólks til sambands Íslands við Evrópusambandið hefði mikil, lítil eða engin áhrif á það hvaða flokk það hefði í hyggju að kjósa í næstu alþingiskosningum, hvort fólk hefði í hyggju að kjósa flokk sem væri hlynntur eða andvígur inngöngu Íslands í sambandið og hvort það hefði í hyggju að kjósa flokk sem væri hlynntur eða andvígur þjóðaratkvæðagreiðslu um inngöngu í það. Könnunin var gerð 12.-20. júní og niðurstöðurnar birtar 4. júlí. Það er að segja fyrir utan niðurstöðurnar varðandi áðurnefndar þrjár spurningar. Þær hafa sem fyrr segir ekki enn verið birtar. Þó er rúmur mánuður liðinn frá því að fyrri niðurstöðurnar voru birtar og fyrir vikið ekki beinlínis nýjar upplýsingar lengur. Kostnaðurinn við þrjár spurningar getur hæglega verið nokkur hundruð þúsund krónur. Teldi Evrópuhreyfingin sig hafa pólitískan hag af því að birta niðurstöður þeirra má gera ráð fyrir að þær hefðu þegar verið birtar. Verður restin af könnuninni birt núna? Mögulega verða niðurstöðurnar birtar í kjölfar þessarar greinar þó seint og um síðir yrði. Vonandi. Hafa má í huga í því sambandi þá staðreynd sem áður hefur verið komið inn á að forsenda þess að tekin verði skref í áttina að Evrópusambandinu er þingmeirihluti og ríkisstjórn samstíga um það. Einungis einn flokkur leggur áherzlu á málið, Viðreisn, sem hefur verið að mælast með á bilinu 7-10% fylgi sem aftur bendir ekki beinlínis til þess að málið sé mjög ofarlega á forgangslista kjósenda eða yfir höfuð að finna á honum. Hugsanlega er þar að finna ástæðuna fyrir því að afgangurinn af könnuninni hefur ekki enn verið birtur en þar var sem áður segir fjallað um það að hvaða marki afstaða fólks til inngöngu í Evrópusambandið hefði áhrif á það hvernig það gerði ráð fyrir að verja atkvæði sínu í næstu þingkosningum. Niðurstöðurnar hafi þannig mögulega sýnt að stuðningur við inngöngu í sambandið hefði mjög takmörkuð áhrif í þeim efnum ef einhver. Að minnsta kosti ekki þau áhrif sem forystumenn Evrópuhreyfingarinnar hafi vonazt eftir. Höfundur er sagnfræðingur og alþjóðastjórnmálafræðingur (MA í alþjóðasamskiptum með áherzlu á Evrópufræði og öryggis- og varnarmál). Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hjörtur J. Guðmundsson Evrópusambandið Tengdar fréttir Meirihluti sem vill þjóðaratkvæðagreiðslu ekki svo mikill Rúmlega 55 prósent landsmanna vill að boðað verði til þjóðaratkvæðagreiðslu á næsta kjörtímabili um framhald viðræðna um aðild Íslands að Evrópusambandinu. Rúmlega fjörutíu prósent er fylgjandi fullri aðild Íslands að sambandinu samkvæmt nýrri könnun. 5. júlí 2024 11:22 Mest lesið Braggablús Ölmu Eyþór Kristleifsson Skoðun Heilbrigðiskerfi framtíðarinnar Victor Guðmundsson Skoðun Helvítis Píratarnir Unnar Þór Sæmundsson Skoðun Ráðherrann Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Að kjósa annað en Framsókn er að kjósa kyrrstöðu eða afturför í heilbrigðismálum Jóhann F. K. Arinbjarnarson Skoðun Ert þú að velja milli Samfylkingar og Viðreisnar? Sigurrós Elddís Huldudóttir Skoðun Er „woke-ismi“ genginn of langt? Tanja Mjöll Ísfjörð Magnúsdóttir Skoðun Tæknitröll í heilbrigðiskerfið Lóa Jóhannsdóttir Skoðun Af hverju er ráðherra Sjálfstæðisflokksins að gjaldfella íslenska iðnnámið? Böðvar Ingi Guðbjartsson Skoðun Stórsigur fyrir lífeyrisþega Guðmundur Ingi Kristinsson Skoðun Skoðun Skoðun Að kjósa annað en Framsókn er að kjósa kyrrstöðu eða afturför í heilbrigðismálum Jóhann F. K. Arinbjarnarson skrifar Skoðun Lækkum álögur á fólk og fyrirtæki á landsbyggðinni Þorgrímur Sigmundsson skrifar Skoðun Tæknitröll í heilbrigðiskerfið Lóa Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Valdeflandi endurhæfing Hugarafls styrkt í sessi Auður Axelsdóttir skrifar Skoðun Ert þú að velja milli Samfylkingar og Viðreisnar? Sigurrós Elddís Huldudóttir skrifar Skoðun Kjósum breytingar – Kjósum Pírata Þórhildur Sunna Ævarsdóttir skrifar Skoðun Þreyttur á vók? Símon Vestarr skrifar Skoðun Áskorun í minnkandi heimi Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Ný nálgun í heilbrigðismálum – bréf frá einstakling með ADHD Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Er þetta gott plan í heilbrigðismálum? Jón Ívar Einarsson skrifar Skoðun Einkaframtakinu þarf að fylgja ábyrgð Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Vindorkuver? Ekki svona, ekki núna! Eva Dögg Davíðsdóttir skrifar Skoðun Sigurður Ingi og óverðtryggingin 2 - lofað upp í ermina á sér Hjalti Þórisson skrifar Skoðun Sögulegt tækifæri til breytinga með Samfylkingunni Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar Skoðun Hvernig getur þú stutt þjóðarmorð? Ingólfur Gíslason skrifar Skoðun Braggablús Ölmu Eyþór Kristleifsson skrifar Skoðun Viljum við frjálshyggju? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Af hverju að kjósa Viðreisn - C fyrir frelsi og frið Þorvaldur Ingi Jónsson skrifar Skoðun Fleiri læk – betra skap Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Öflugt atvinnulíf undir forystu Sjálfstæðisflokksins Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Wybory islandzkie i sprawy polskie Maksymilian Haraldur Frach skrifar Skoðun Grasrótin í brennidepli undir forystu Ásmundar Einars Ólafur Magnússon skrifar Skoðun United Silicon í Reykjanesbæ – víti til varnaðar fyrir Ölfus! Berglind Friðriksdóttir skrifar Skoðun 108 ár – hverjum treystir þú? Kjartan Helgi Ólafsson skrifar Skoðun Róluvallaráðherra Hjördís Eva Þórðardóttir skrifar Skoðun Hveitipoki á fjörutíu þúsund Katrín Harðardóttir skrifar Skoðun Tími til að endurvekja frelsið Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Einkaframtakið í sinni fegurstu mynd Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Viðreisn vakti hjá mér von Pétur Björgvin Sveinsson skrifar Skoðun Er „woke-ismi“ genginn of langt? Tanja Mjöll Ísfjörð Magnúsdóttir skrifar Sjá meira
Munurinn á fjölda þeirra sem eru annað hvort andvígir inngöngu Íslands í Evrópusambandið eða hlynntir henni er einungis 6,8 prósentustig stuðningsmönnum inngöngu í vil ef marka má niðurstöður skoðanakönnunar Maskínu fyrir Evrópuhreyfinguna sem birtar voru í byrjun júlí. Samkvæmt þeim eru 42,5% hlynnt inngöngu en 35,7% andvíg. Kjöraðstæður hafa þó verið fyrir áróður Evrópusambandssinna sem að vísu heldur engu vatni. Stríð í Evrópu, háir vextir hér á landi og há verðbólga sem er að vísu á niðurleið. Til að mynda hefur Evrópusambandið orðið að leggja traust sitt á Bandaríkin og NATO vegna stríðsins í Úkraínu. Þá hafa lægri vextir á evrusvæðinu ekki verið birtingarmynd heilbrigðs efnahagsástands heldur þvert á móti efnahagslegrar stöðnunar um langt árabil. Jafnvel á uppgangstímum. Markmiðið með þeim hefur verið að reyna að koma hjólum efnahagslífsins af stað. Fyrir vikið hefur svæðið meðal annars þurft að glíma við verðhjöðnun sem er erfiðari viðureignar en verðbólga og birtingarmynd verra efnahagsástands. Fleiri mjög andvígir en mjög hlynntir Hins vegar er talsvert áhugaverðara að fleiri séu mjög andvígir inngöngu Íslands í Evrópusambandið en mjög hlynntir henni samkvæmt könnuninni. Þannig eru 22,5% mjög andvíg því að gengið verði í sambandið en 19,5% mjög hlynnt því. Þetta eru þeir hópar sem eru líklegastir til þess að láta málið stýra atkvæði sínu í þingkosningum en forsenda þess að tekin verði skref í áttina að inngöngu er eðli málsins samkvæmt þingmeirihluti og ríkisstjórn samstíga um að það verði gert. Annars verða jú engar slíkar ákvarðanir teknar. Þá verður ekki síður að teljast áhugavert að einungis 50,4% telji að hagur heimilanna myndi verða betri með inngöngu í Evrópusambandið en 49,6% að svo yrði ekki. Þar af um 25% að hagur þeirra yrði verri og hliðstætt hlutfall að staðan yrði óbreytt. Þessar niðurstöður eru óneitanlega afar athyglisverðar í ljósi þess hvernig aðstæður hafa verið í þjóðfélaginu og linnulítils áróðurs Evrópusambandssinna þess efnis að allt yrði miklu betra ef gengið yrði í sambandið og evran tekin upp sem gjaldmiðill í stað krónunnar. Vantar hinn helminginn af könnuninni Hitt er svo annað mál að einungis helmingur niðurstaðna könnunarinnar hefur af einhverjum ástæðum verið birtur. Einnig var þannig spurt hvort afstaða fólks til sambands Íslands við Evrópusambandið hefði mikil, lítil eða engin áhrif á það hvaða flokk það hefði í hyggju að kjósa í næstu alþingiskosningum, hvort fólk hefði í hyggju að kjósa flokk sem væri hlynntur eða andvígur inngöngu Íslands í sambandið og hvort það hefði í hyggju að kjósa flokk sem væri hlynntur eða andvígur þjóðaratkvæðagreiðslu um inngöngu í það. Könnunin var gerð 12.-20. júní og niðurstöðurnar birtar 4. júlí. Það er að segja fyrir utan niðurstöðurnar varðandi áðurnefndar þrjár spurningar. Þær hafa sem fyrr segir ekki enn verið birtar. Þó er rúmur mánuður liðinn frá því að fyrri niðurstöðurnar voru birtar og fyrir vikið ekki beinlínis nýjar upplýsingar lengur. Kostnaðurinn við þrjár spurningar getur hæglega verið nokkur hundruð þúsund krónur. Teldi Evrópuhreyfingin sig hafa pólitískan hag af því að birta niðurstöður þeirra má gera ráð fyrir að þær hefðu þegar verið birtar. Verður restin af könnuninni birt núna? Mögulega verða niðurstöðurnar birtar í kjölfar þessarar greinar þó seint og um síðir yrði. Vonandi. Hafa má í huga í því sambandi þá staðreynd sem áður hefur verið komið inn á að forsenda þess að tekin verði skref í áttina að Evrópusambandinu er þingmeirihluti og ríkisstjórn samstíga um það. Einungis einn flokkur leggur áherzlu á málið, Viðreisn, sem hefur verið að mælast með á bilinu 7-10% fylgi sem aftur bendir ekki beinlínis til þess að málið sé mjög ofarlega á forgangslista kjósenda eða yfir höfuð að finna á honum. Hugsanlega er þar að finna ástæðuna fyrir því að afgangurinn af könnuninni hefur ekki enn verið birtur en þar var sem áður segir fjallað um það að hvaða marki afstaða fólks til inngöngu í Evrópusambandið hefði áhrif á það hvernig það gerði ráð fyrir að verja atkvæði sínu í næstu þingkosningum. Niðurstöðurnar hafi þannig mögulega sýnt að stuðningur við inngöngu í sambandið hefði mjög takmörkuð áhrif í þeim efnum ef einhver. Að minnsta kosti ekki þau áhrif sem forystumenn Evrópuhreyfingarinnar hafi vonazt eftir. Höfundur er sagnfræðingur og alþjóðastjórnmálafræðingur (MA í alþjóðasamskiptum með áherzlu á Evrópufræði og öryggis- og varnarmál).
Meirihluti sem vill þjóðaratkvæðagreiðslu ekki svo mikill Rúmlega 55 prósent landsmanna vill að boðað verði til þjóðaratkvæðagreiðslu á næsta kjörtímabili um framhald viðræðna um aðild Íslands að Evrópusambandinu. Rúmlega fjörutíu prósent er fylgjandi fullri aðild Íslands að sambandinu samkvæmt nýrri könnun. 5. júlí 2024 11:22
Að kjósa annað en Framsókn er að kjósa kyrrstöðu eða afturför í heilbrigðismálum Jóhann F. K. Arinbjarnarson Skoðun
Af hverju er ráðherra Sjálfstæðisflokksins að gjaldfella íslenska iðnnámið? Böðvar Ingi Guðbjartsson Skoðun
Skoðun Að kjósa annað en Framsókn er að kjósa kyrrstöðu eða afturför í heilbrigðismálum Jóhann F. K. Arinbjarnarson skrifar
Skoðun United Silicon í Reykjanesbæ – víti til varnaðar fyrir Ölfus! Berglind Friðriksdóttir skrifar
Að kjósa annað en Framsókn er að kjósa kyrrstöðu eða afturför í heilbrigðismálum Jóhann F. K. Arinbjarnarson Skoðun
Af hverju er ráðherra Sjálfstæðisflokksins að gjaldfella íslenska iðnnámið? Böðvar Ingi Guðbjartsson Skoðun