Tölum um umferðaröryggi Ágúst Mogensen skrifar 30. júlí 2024 08:00 Ágústmánuður hefur verið slysaþyngsti mánuðurinn í umferðinni ár eftir ár en síðustu 10 ára hafa orðið nær tvö hundruð alvarleg umferðaslys og 678 minni umferðaóhöpp. Þetta er einnig sá mánuður sem flestir týna lífinu á vegum landsins, ökumenn og farþegar sem aldrei koma heim aftur. Ástæðan er oftast sú að ökumaður ekur of hratt, er þreyttur undir stýri eða er undir áhrifum áfengis eða vímuefna, eða er í símanum á meðan ekið er. Flest þau sem slasast eru ungir ökumenn á aldrinum 17-20 ára, af öllum kynjum. Einkenni slysa á þjóðvegum eru árekstrar, útafakstur og bílveltur en það er ýmislegt hægt að gera til að koma í veg fyrir þau. Notkun bílbelta dregur úr meiðslum ef slys verða og með því að draga úr hraða og blanda ekki saman áfengi og akstri má fækka slysum. Ræðum við ungu ökumennina okkar Nú þegar verslunarmannahelgin nálgast með tilheyrandi stuði og útihátíðum má búast við að umferðin á vegunum verði mikil. Margir eru á ferðinni, fólk fer í sumarbústaði, bæjarhátíðir og umferð erlendra ferðamanna er einnig töluverð. Ekki síst eru ungu ökumennirnir okkar á leiðinni í stuðið, hjá þeim eru bílarnir oft þéttsetnir og stemmingin mikil. En áður en þau rúlla úr hlaðinu heima, ræðum við ungmennin okkar og minnum þau á að gæta að hraðanum, hvíla sig áður en lagt er af stað og auðvitað að keyra aldrei undir áhrifum. Gætum þess líka að vera þeim fyrirmynd í þessum efnum sjálf, besta forvörnin er að sýna þeim heilbrigða hegðun í umferðinni. Ölvunarakstur Ölvunarakstur er ein af algengustu orsökum alvarlegra slysa og vert að hafa í huga nú um verslunarmannahelgina þegar áfengi er haft um hönd. Áfengið kann að virka sem hressleikameðal, sérstaklega í upphafi neyslu en þá er alkóhólið bara að slökkva á bremsunni hjá okkur. Áfengi hefur í raun slævandi áhrif á taugakerfið, dregur úr athygli og viðbragðsflýti. Því er best er að láta bílinn alveg vera ef verið er að drekka og sofa vel áður en lagt er í hann daginn eftir. Lögreglan er með sérstakt eftirlit með stútum undir stýri um verslunarmannahelgina en allir geta lagt sitt af mörkum því rannsóknir hafa sýnt að viðhorf vina, kunningja og ættingja til ölvunaraksturs skiptir máli. Ef ölvunarakstur er litinn hornauga í hópnum þá eru minni líkur að einhver keyri eftir að hafa fengið sér áfengi. Hraðakstur og framúrakstur Það eru fjölmargar ástæður fyrir því að hraðakstur er hættuleg og vond hugmynd. Ef við byrjum á sektinni þá getur hún numið allt að 250.000 krónum og sviptingu í 3 mánuði. Það er líka hollt að velta fyrir sér hvernig á að fara að ef bílprófið tapast. Þarftu bíl til að komast til vinnu? Skutla á leikskóla? Komast í skóla? Tímasparnaður sem fylgir hraðakstri er sáralítill og óréttlætanlegur þar sem aukning á slysahættu eykst svo um munar. Ökumenn hafa minna svigrúm til að afstýra hættu og árekstrar verða harðari eftir því sem hraðinni er meiri. Umferðin getur verið þung og hæg þegar fólk er að leggja af stað í ferðalag en við verðum bara sýna þolinmæði. Tökum ekki óþarfa áhættu með framúrakstri og gerum það ekki nema útsýni sé gott og engin umferð á móti. Árekstur á 90 km/klst. hraða við annan bíl er mjög alvarlegt umferðarslys því hvorki bílarnir eða mannfólkið eru hönnuð til að þola þann árekstrarhraða. Látum farsímann vera í akstri Ef þú lítur af veginum í 2 sekúndur á 90 km/hraða vegna þess þú þarft að lesa og skrifa skilaboð eins og ,,já er að lenda”, þá ertu búin(n) að keyra 50 metra blint. Látum símana vera meðan á akstri stendur og notum handfrjálsan búnað ef við þurfum nauðsynlega að hringja eða svara símtölum. Að stilla síma á akstursstillingu (Driving focus/Driving mode) áður en haldið er af stað dregur úr áreiti frá símanum og óþarfa truflun. Fleiri dotta undir stýri en okkur grunar Þreyta vegna svefnleysis er algeng orsök umferðarslysa og sennilega vanskráð. Aðspurðir í könnun sögðust 40% íslenskra ökumanna hafa orðið syfjaðir við akstur sl. 6 mánuði og 3% viðurkenndu að hafa dottað. Áfengi og lyf geta spilað þar inn í vegna slævandi áhrifa. Ökumenn sem dotta eða sofna eiga á hættu að aka útaf eða framan á aðra bifreið með tilheyrandi afleiðingum á 90 km/klst. hraða. Gætið þess að skipuleggja ferðalagið þannig að ekki sé ekið of mikið í einu, fáið nætursvefninn ykkar og akið varlega. Að endingu er þó vert að taka fram að oft gengur umferðin vel á þessum umferðarþungu tímabilum. Ökumenn vita að umferðin er hægari á álagstímum en þeir komast á áfangastað engu að síður. Förum varlega um verslunarmannahelgina og njótum alls sem Ísland hefur upp á að bjóða heil heilsu og án samviskubits eða svekkelsis að hafa fengið háa sekt á leiðinni í fríið. Höfundur er sérfræðingur í forvörnum hjá Verði tryggingum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ágúst Mogensen Umferðaröryggi Samgöngur Ferðalög Mest lesið Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun Mér var sagt að þegja á meðan fréttatíminn var Haukur Brynjarsson Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun Pyrrosar sigur Helgi Tómasson Skoðun Skoðun Skoðun Ólögleg veðmálastarfsemi á Íslandi Hákon Skúlason skrifar Skoðun Bætum fleiri stólum við borðið Ingibjörg Lilja Þórmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar Skoðun Pyrrosar sigur Helgi Tómasson skrifar Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson skrifar Skoðun Mér var sagt að þegja á meðan fréttatíminn var Haukur Brynjarsson skrifar Skoðun Allt fyrir Brussel og Nató, hitt reddast einhvern veginn Davíð Bergmann skrifar Skoðun Forljót grá hús Hjalti Andrason skrifar Skoðun Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson skrifar Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Er yfirvöldum alveg sama um fólk á bifhjólum? Njáll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Ekki mamman í hópnum - leiðtoginn í hópnum Katrín Ásta Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Rannsóknarnefnd styrjalda Gunnar Einarsson skrifar Skoðun Börn eiga ekki heima í fangelsi Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Aðförin að einkabílnum eða bara meira frelsi? Kristín Hrefna Halldórsdóttir skrifar Skoðun Kvöld sem er ekki bara fyrir börnin Alicja Lei skrifar Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar Skoðun Málið er dautt (A Modest Proposal) skrifar Skoðun Femínísk utanríkisstefna: aukin samstaða og aðgerðir Guillaume Bazard skrifar Skoðun Hagsmunir flugrekstrar á Íslandi eru miklir Jóhannes Bjarni Guðmundsson skrifar Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Kvennabarátta á tímum bakslags Tatjana Latinovic skrifar Skoðun Líttupp - ertu að missa af einhverju? Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Betri hellir, stærri kylfur? Ingvar Þóroddsson skrifar Sjá meira
Ágústmánuður hefur verið slysaþyngsti mánuðurinn í umferðinni ár eftir ár en síðustu 10 ára hafa orðið nær tvö hundruð alvarleg umferðaslys og 678 minni umferðaóhöpp. Þetta er einnig sá mánuður sem flestir týna lífinu á vegum landsins, ökumenn og farþegar sem aldrei koma heim aftur. Ástæðan er oftast sú að ökumaður ekur of hratt, er þreyttur undir stýri eða er undir áhrifum áfengis eða vímuefna, eða er í símanum á meðan ekið er. Flest þau sem slasast eru ungir ökumenn á aldrinum 17-20 ára, af öllum kynjum. Einkenni slysa á þjóðvegum eru árekstrar, útafakstur og bílveltur en það er ýmislegt hægt að gera til að koma í veg fyrir þau. Notkun bílbelta dregur úr meiðslum ef slys verða og með því að draga úr hraða og blanda ekki saman áfengi og akstri má fækka slysum. Ræðum við ungu ökumennina okkar Nú þegar verslunarmannahelgin nálgast með tilheyrandi stuði og útihátíðum má búast við að umferðin á vegunum verði mikil. Margir eru á ferðinni, fólk fer í sumarbústaði, bæjarhátíðir og umferð erlendra ferðamanna er einnig töluverð. Ekki síst eru ungu ökumennirnir okkar á leiðinni í stuðið, hjá þeim eru bílarnir oft þéttsetnir og stemmingin mikil. En áður en þau rúlla úr hlaðinu heima, ræðum við ungmennin okkar og minnum þau á að gæta að hraðanum, hvíla sig áður en lagt er af stað og auðvitað að keyra aldrei undir áhrifum. Gætum þess líka að vera þeim fyrirmynd í þessum efnum sjálf, besta forvörnin er að sýna þeim heilbrigða hegðun í umferðinni. Ölvunarakstur Ölvunarakstur er ein af algengustu orsökum alvarlegra slysa og vert að hafa í huga nú um verslunarmannahelgina þegar áfengi er haft um hönd. Áfengið kann að virka sem hressleikameðal, sérstaklega í upphafi neyslu en þá er alkóhólið bara að slökkva á bremsunni hjá okkur. Áfengi hefur í raun slævandi áhrif á taugakerfið, dregur úr athygli og viðbragðsflýti. Því er best er að láta bílinn alveg vera ef verið er að drekka og sofa vel áður en lagt er í hann daginn eftir. Lögreglan er með sérstakt eftirlit með stútum undir stýri um verslunarmannahelgina en allir geta lagt sitt af mörkum því rannsóknir hafa sýnt að viðhorf vina, kunningja og ættingja til ölvunaraksturs skiptir máli. Ef ölvunarakstur er litinn hornauga í hópnum þá eru minni líkur að einhver keyri eftir að hafa fengið sér áfengi. Hraðakstur og framúrakstur Það eru fjölmargar ástæður fyrir því að hraðakstur er hættuleg og vond hugmynd. Ef við byrjum á sektinni þá getur hún numið allt að 250.000 krónum og sviptingu í 3 mánuði. Það er líka hollt að velta fyrir sér hvernig á að fara að ef bílprófið tapast. Þarftu bíl til að komast til vinnu? Skutla á leikskóla? Komast í skóla? Tímasparnaður sem fylgir hraðakstri er sáralítill og óréttlætanlegur þar sem aukning á slysahættu eykst svo um munar. Ökumenn hafa minna svigrúm til að afstýra hættu og árekstrar verða harðari eftir því sem hraðinni er meiri. Umferðin getur verið þung og hæg þegar fólk er að leggja af stað í ferðalag en við verðum bara sýna þolinmæði. Tökum ekki óþarfa áhættu með framúrakstri og gerum það ekki nema útsýni sé gott og engin umferð á móti. Árekstur á 90 km/klst. hraða við annan bíl er mjög alvarlegt umferðarslys því hvorki bílarnir eða mannfólkið eru hönnuð til að þola þann árekstrarhraða. Látum farsímann vera í akstri Ef þú lítur af veginum í 2 sekúndur á 90 km/hraða vegna þess þú þarft að lesa og skrifa skilaboð eins og ,,já er að lenda”, þá ertu búin(n) að keyra 50 metra blint. Látum símana vera meðan á akstri stendur og notum handfrjálsan búnað ef við þurfum nauðsynlega að hringja eða svara símtölum. Að stilla síma á akstursstillingu (Driving focus/Driving mode) áður en haldið er af stað dregur úr áreiti frá símanum og óþarfa truflun. Fleiri dotta undir stýri en okkur grunar Þreyta vegna svefnleysis er algeng orsök umferðarslysa og sennilega vanskráð. Aðspurðir í könnun sögðust 40% íslenskra ökumanna hafa orðið syfjaðir við akstur sl. 6 mánuði og 3% viðurkenndu að hafa dottað. Áfengi og lyf geta spilað þar inn í vegna slævandi áhrifa. Ökumenn sem dotta eða sofna eiga á hættu að aka útaf eða framan á aðra bifreið með tilheyrandi afleiðingum á 90 km/klst. hraða. Gætið þess að skipuleggja ferðalagið þannig að ekki sé ekið of mikið í einu, fáið nætursvefninn ykkar og akið varlega. Að endingu er þó vert að taka fram að oft gengur umferðin vel á þessum umferðarþungu tímabilum. Ökumenn vita að umferðin er hægari á álagstímum en þeir komast á áfangastað engu að síður. Förum varlega um verslunarmannahelgina og njótum alls sem Ísland hefur upp á að bjóða heil heilsu og án samviskubits eða svekkelsis að hafa fengið háa sekt á leiðinni í fríið. Höfundur er sérfræðingur í forvörnum hjá Verði tryggingum.
Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun
Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun
Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun
Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar
Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson skrifar
Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar
Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar
Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar
Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar
Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun
Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun
Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun