Sólbrúnka hefur löngum þótt eftirsóknarvert útlit, þrátt fyrir að síðustu ár hafi nokkuð dregið úr sólbrúnkuæðinu, ekki síst vegna aukins fjölda húðkrabbameinstilfella og tengsla þeirra við sólböð og ljósabekki. Síðustu misseri hafa þó borist fréttir af því að ungmenni hér á landi séu á ný að sækja í auknum mæli í ljósabekki og hafa húðlæknar lýst yfir áhyggjum.
Á samfélagsmiðlum hafa að undanförnu sprottið upp auglýsingar um ósamþykkt brúnkuaukandi efni. Má þar helst nefna brúnku-nefsprey sem fullyrt er að sé það notað samhliða sólböðum eða ljósabekkjanotkun verði sólbrúnkan dýpri og endist lengur.
Spreyin eru seld hér á landi og í auglýsingu á Instagram er því lýst að aðeins þurfi að nota spreyið einu sinni á dag í viku til tíu daga til að verða „sjúklega brúnn,“ eins og það er orðað.
Lára G. Sigurðardóttir læknir skrifaði grein á dögunum þar sem hún útskýrir að rík ástæða væri fyrir því að þessi svokölluðu „barbí-brúnkulyf“ eins og hún kallar þau, fáist ekki á hinum almenna markaði. Þar sem eftirlitið sé ekkert væri ómögulegt að vita hvað leynist í þeim.
Virka efnið í brúnkuspreyinu heitir Melanotan II, en lítið er vitað um áhrif efnisins í lengri tíma. Aukaverkanir geta meðal annars verið ógleði, uppköst, sýkingar og langvarandi sársaukafull standpína hjá körlum. Lára segir lífshættulegum einkennum einnig hafa verið lýst, svo sem brjóstverk, andnauð og krömpum.
Neytendastofa hyggst taka málið til skoðunar
Neytendastofa hefur eftirlit með auglýsingum á samfélagsmiðlum. Matthildur Sveinsdóttir, yfirlögfræðingur stofnunarinnar, segir að málið verði tekið til skoðunar. Hún geti ekki tjáð sig efnislega einstök dæmi fyrr en það hefur verið gert.
„En það á svosem við um auglýsingar á samfélagsmiðlum og hvar sem þær birtast, að þær mega ekki vera villandi gagnvart neytendum. Fyrirtæki þurfa að geta sannað það sem fram kemur.“
Neytendastofa hafi ýmis úrræði ef fyrirtæki eða einstaklingar gerist sekir um brot á neytendalögum.
„Það hefur til dæmis verið gert í tilfellum þar sem einhverjar vörur sem ekki eru lyf, en fullyrt var að hefðu einhverja virkni sem væri sambærileg lyfjum, þá hefur stofnunin hiklaust beitt sektum.“
