Keyrum á þetta fyrir vorið Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar 14. febrúar 2024 07:00 Stjórnlaus málaflokkur. Þannig lýsa dómsmálaráðherra og aðrir forystumenn Sjálfstæðisflokksins stöðu innflytjendamála. Flestum er ljóst að mikið vantar upp á stefnufestu og stöðugleika í þessum málum. En ég held að hitt sé einsdæmi að ráðherra lýsi stöðu í eigin ráðuneyti með svo sterkum orðum eftir að hafa tekið við keflinu af sex flokkssystkinum sínum, sem stýrt hafa innflytjendamálum samfleytt í ellefu ár. Þetta virkar eins og Sjálfstæðisflokkurinn sé í stjórnarandstöðu við sjálfan sig. Réttara væri kannski að segja að þingmennirnir öxluðu ekki ábyrgð á eigin valdastöðu. Ríkisstjórnarsamstarfið minnir nú á villikettina svokölluðu í þingflokki VG á tíma vinstri stjórnarinnar. Gott fordæmi og breyttar aðstæður Þetta er sérstaklega alvarlegt í því ljósi að málefni hælisleitenda eru eitt stærsta og viðkvæmasta viðfangsefni samtímans - og ekki bara hér á landi. Þau snúast um mannréttindi á grundvelli alþjóðlegra skuldbindinga, sem við höfum undirgengist. Og þau snúast um hvernig við viljum sjá samfélagið okkar byggjast upp til skemmri og lengri tíma. Mikilvægt er að muna að í dómsmálaráðherratíð Hönnu Birnu Kristjánsdóttur og Ólafar Nordal náðist þverpólitísk sátt um þessi mál. Það var til marks um ábyrga og víðsýna forystu. Um leið verðum við að horfast í augu við að aðstæður í heiminum hafa umbylst á undanförnum misserum. Flóttamannastraumurinn hefur stóraukist og á eftir að vaxa enn. Nauðsynlegt er að laga regluverkið svo mikilvægt viðfangsefni fari ekki úr böndunum. Við þurfum að ráða við aðlögun nýrra borgara í landinu, hlúa að kerfunum okkar, tungumálinu og sníða okkur stakk eftir vexti. Við þurfum um leið að vera í samræmi við það sem nágrannaþjóðir okkar gera í þessum efnum. Til verksins þarf tvennt; skýra stefnu og ríkisstjórn sem getur gengið í takt þegar stóru málin eru undir. Bréf Viðreisnar til forsætisráðherra Fyrir tæpu ári náðu stjórnarflokkarnir saman um breytingu á lögum um útlendinga. Alþingi hafði ekki fyrr samþykkt breytinguna en ráðherrar og þingmenn VG fóru að hnakkrífast um hvert væri inntak og efni laganna. Þegar þetta upplausnarástand hafði varað í dágóðan tíma komst þingflokkur Viðreisnar að þeirri niðurstöðu að rétt væri að koma málum á hreyfingu. Úr varð að ég skrifaði forsætisráðherra bréf með áskorun um að reyna á ný að koma á viðræðum milli þingflokka. Markmiðið var að raungera endurbætur á löggjöfinni sem gætu lifað til lengri tíma, tæki mið af gjörbreyttum veruleika og væri í samræmi við nágrannaþjóðir okkar. Þetta var í lok ágúst. Forsætisráðherra tók því vel. Nokkrir fundir hafa verið haldnir en lítið gerst. Ég met stöðuna þannig að nú sé jafnvel meiri hætta á að pólarnir í útlendingapólitíkinni taki yfir umræðuna. Það er í sjálfu sér eðlileg afleiðing þess að hafa um margra ára skeið verið með ríkisstjórn í landinu sem getur ekki tekið stórar stefnumarkandi ákvarðanir. Það er löngu kominn tími á ærlegt samtal. Það er líka brýnna en nokkru sinni að miðjan í pólitíkinni geri alvöru tilraun til þess að ná saman um skynsama og ábyrga stefnu á þessu sviði. Að við viðurkennum að landið okkar er ekki lokað en heldur ekki galopið. Við getum ekki tekið á móti öllum. Mótum stefnu þar sem mennska, framsýni og raunsæi verða leiðarljós. Og að efnahagslegur veruleiki verði hluti af menginu. Fyrirmyndir og alþjóðlegt samstarf Dómsmálaráðherra hefur nú kynnt hugmynd um einhvers konar lokaðar móttökubúðir. Sjálf tel ég rangt að vista börn í slíkum búðum eða fangelsum. Samþykkt Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna er ekki upp á punt. Að öðru leyti er ég til viðræðu um þessa hugmynd. Hún er ekki nein allsherjarlausn, en gæti verið þáttur í stærri mynd, sem við erum tilbúin að ræða. Það þarf einnig að hafa afleiðingar þegar fólk fylgir ekki úrskurðum, lögum og reglum í landinu þar sem það vill skjóta rótum. Í þeim efnum á eitt yfir alla að ganga. Í bréfi mínu til forsætisráðherra nefndi ég að rétt væri að nýta samstarfsmöguleika bæði á norrænum vettvangi og í stærra evrópsku samhengi. Eins lagði ég áherslu á að taka í ríkari mæli mið af norrænum reglum, sem hafa verið að breytast á undanförnum árum, þó að þær séu ekki í einu og öllu samhljóma. Þær geta verið ágætis viðmið. Prófsteinn á stjórnhæfi Upp á síðkastið hef ég velt því fyrir mér hvort hægagangurinn í þessari vinnu stafi af því að þingmenn sjálfstæðismanna hafi í raun ekki áhuga á breiðu samstarfi um þessi efni. Þeir telji árangursríkara að láta kosningabaráttu sína snúast um stjórnleysi eigin ríkisstjórnar. Trump gæti verið fyrirmyndin. Á dögunum lét hann samflokksmenn sína á þingi hlaupa frá samkomulagi, sem þeir höfðu gert um landamæravörslu því það þjónaði betur kosningabaráttu hans að hafa allt í upplausn. Vonandi eru þetta ástæðulausar grunsemdir. En fram hjá því verður ekki horft að þetta mál er prófsteinn á það hvort þingflokkur sjálfstæðismanna er í reynd stjórntækur. Breytingin frá tíma Hönnu Birnu og Ólafar í dómsmálaráðuneytinu er hins vegar áþreifanleg. En sjáum hvað setur. Viðreisn er tilbúin Mitt pólitíska mat er að ekki sé útilokað að tveir til þrír af fimm flokkum í stjórnarandstöðu gætu mögulega náð saman með ríkisstjórnarflokkunum um breitt samstarf á þessu sviði. Slík samstaða getur skilað regluverki sem er líklegt til að standast tímans tönn og lifa ríkisstjórnir. Þó að flestir séu komnir í kosningaham eigum við að kýla á þetta mál og freista þess að ná samstöðu á miðjunni fyrir vorið. Það er eina ábyrga viðhorfið. Viðreisn er tilbúin til að taka þátt í lausninni. Höfundur er formaður Viðreisnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir Innflytjendamál Viðreisn Alþingi Mest lesið Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson Skoðun Skoðun Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Sjá meira
Stjórnlaus málaflokkur. Þannig lýsa dómsmálaráðherra og aðrir forystumenn Sjálfstæðisflokksins stöðu innflytjendamála. Flestum er ljóst að mikið vantar upp á stefnufestu og stöðugleika í þessum málum. En ég held að hitt sé einsdæmi að ráðherra lýsi stöðu í eigin ráðuneyti með svo sterkum orðum eftir að hafa tekið við keflinu af sex flokkssystkinum sínum, sem stýrt hafa innflytjendamálum samfleytt í ellefu ár. Þetta virkar eins og Sjálfstæðisflokkurinn sé í stjórnarandstöðu við sjálfan sig. Réttara væri kannski að segja að þingmennirnir öxluðu ekki ábyrgð á eigin valdastöðu. Ríkisstjórnarsamstarfið minnir nú á villikettina svokölluðu í þingflokki VG á tíma vinstri stjórnarinnar. Gott fordæmi og breyttar aðstæður Þetta er sérstaklega alvarlegt í því ljósi að málefni hælisleitenda eru eitt stærsta og viðkvæmasta viðfangsefni samtímans - og ekki bara hér á landi. Þau snúast um mannréttindi á grundvelli alþjóðlegra skuldbindinga, sem við höfum undirgengist. Og þau snúast um hvernig við viljum sjá samfélagið okkar byggjast upp til skemmri og lengri tíma. Mikilvægt er að muna að í dómsmálaráðherratíð Hönnu Birnu Kristjánsdóttur og Ólafar Nordal náðist þverpólitísk sátt um þessi mál. Það var til marks um ábyrga og víðsýna forystu. Um leið verðum við að horfast í augu við að aðstæður í heiminum hafa umbylst á undanförnum misserum. Flóttamannastraumurinn hefur stóraukist og á eftir að vaxa enn. Nauðsynlegt er að laga regluverkið svo mikilvægt viðfangsefni fari ekki úr böndunum. Við þurfum að ráða við aðlögun nýrra borgara í landinu, hlúa að kerfunum okkar, tungumálinu og sníða okkur stakk eftir vexti. Við þurfum um leið að vera í samræmi við það sem nágrannaþjóðir okkar gera í þessum efnum. Til verksins þarf tvennt; skýra stefnu og ríkisstjórn sem getur gengið í takt þegar stóru málin eru undir. Bréf Viðreisnar til forsætisráðherra Fyrir tæpu ári náðu stjórnarflokkarnir saman um breytingu á lögum um útlendinga. Alþingi hafði ekki fyrr samþykkt breytinguna en ráðherrar og þingmenn VG fóru að hnakkrífast um hvert væri inntak og efni laganna. Þegar þetta upplausnarástand hafði varað í dágóðan tíma komst þingflokkur Viðreisnar að þeirri niðurstöðu að rétt væri að koma málum á hreyfingu. Úr varð að ég skrifaði forsætisráðherra bréf með áskorun um að reyna á ný að koma á viðræðum milli þingflokka. Markmiðið var að raungera endurbætur á löggjöfinni sem gætu lifað til lengri tíma, tæki mið af gjörbreyttum veruleika og væri í samræmi við nágrannaþjóðir okkar. Þetta var í lok ágúst. Forsætisráðherra tók því vel. Nokkrir fundir hafa verið haldnir en lítið gerst. Ég met stöðuna þannig að nú sé jafnvel meiri hætta á að pólarnir í útlendingapólitíkinni taki yfir umræðuna. Það er í sjálfu sér eðlileg afleiðing þess að hafa um margra ára skeið verið með ríkisstjórn í landinu sem getur ekki tekið stórar stefnumarkandi ákvarðanir. Það er löngu kominn tími á ærlegt samtal. Það er líka brýnna en nokkru sinni að miðjan í pólitíkinni geri alvöru tilraun til þess að ná saman um skynsama og ábyrga stefnu á þessu sviði. Að við viðurkennum að landið okkar er ekki lokað en heldur ekki galopið. Við getum ekki tekið á móti öllum. Mótum stefnu þar sem mennska, framsýni og raunsæi verða leiðarljós. Og að efnahagslegur veruleiki verði hluti af menginu. Fyrirmyndir og alþjóðlegt samstarf Dómsmálaráðherra hefur nú kynnt hugmynd um einhvers konar lokaðar móttökubúðir. Sjálf tel ég rangt að vista börn í slíkum búðum eða fangelsum. Samþykkt Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna er ekki upp á punt. Að öðru leyti er ég til viðræðu um þessa hugmynd. Hún er ekki nein allsherjarlausn, en gæti verið þáttur í stærri mynd, sem við erum tilbúin að ræða. Það þarf einnig að hafa afleiðingar þegar fólk fylgir ekki úrskurðum, lögum og reglum í landinu þar sem það vill skjóta rótum. Í þeim efnum á eitt yfir alla að ganga. Í bréfi mínu til forsætisráðherra nefndi ég að rétt væri að nýta samstarfsmöguleika bæði á norrænum vettvangi og í stærra evrópsku samhengi. Eins lagði ég áherslu á að taka í ríkari mæli mið af norrænum reglum, sem hafa verið að breytast á undanförnum árum, þó að þær séu ekki í einu og öllu samhljóma. Þær geta verið ágætis viðmið. Prófsteinn á stjórnhæfi Upp á síðkastið hef ég velt því fyrir mér hvort hægagangurinn í þessari vinnu stafi af því að þingmenn sjálfstæðismanna hafi í raun ekki áhuga á breiðu samstarfi um þessi efni. Þeir telji árangursríkara að láta kosningabaráttu sína snúast um stjórnleysi eigin ríkisstjórnar. Trump gæti verið fyrirmyndin. Á dögunum lét hann samflokksmenn sína á þingi hlaupa frá samkomulagi, sem þeir höfðu gert um landamæravörslu því það þjónaði betur kosningabaráttu hans að hafa allt í upplausn. Vonandi eru þetta ástæðulausar grunsemdir. En fram hjá því verður ekki horft að þetta mál er prófsteinn á það hvort þingflokkur sjálfstæðismanna er í reynd stjórntækur. Breytingin frá tíma Hönnu Birnu og Ólafar í dómsmálaráðuneytinu er hins vegar áþreifanleg. En sjáum hvað setur. Viðreisn er tilbúin Mitt pólitíska mat er að ekki sé útilokað að tveir til þrír af fimm flokkum í stjórnarandstöðu gætu mögulega náð saman með ríkisstjórnarflokkunum um breitt samstarf á þessu sviði. Slík samstaða getur skilað regluverki sem er líklegt til að standast tímans tönn og lifa ríkisstjórnir. Þó að flestir séu komnir í kosningaham eigum við að kýla á þetta mál og freista þess að ná samstöðu á miðjunni fyrir vorið. Það er eina ábyrga viðhorfið. Viðreisn er tilbúin til að taka þátt í lausninni. Höfundur er formaður Viðreisnar.
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun