Áhersla tjónaskrárinnar verði á alvarlegustu brotin Lovísa Arnardóttir skrifar 27. janúar 2024 12:58 Róbert Spanó, lögmaður, leiðir vinnu stjórnar tjónaskrárinnar. Vísir/EPA Róbert Spanó var á þessu ári kjörinn í stjórn alþjóðlegrar tjónaskrár fyrir Úkraínu sem tekur til eignaskemmda, manntjóns og alvarlegra meiðsla sem orðið hafa í stríði Rússlands í Úkraínu. Gert er ráð fyrir því að nefndin starfi í það minnsta í þrjú ár. „Ég leiði þetta starf. Þetta er sögulegt verkefni og við erum að byrja okkar vinnu. Hugmyndin er sú að tjónaskráin setji umgjörð utan um söfnun beiðna eða krafna af hálfu þeirra sem hafa orðið fyrir tjóni í Úkraínu vegna stríðsaðgerða Rússland.“ „Við erum núna að vinna í því að búa til reglur um inntöku þessara beiðna og áherslan verður þá á alvarlegustu brotin. Brot sem hafa í för með sér mannslát, brot sem snúa að illri meðferð. Þessi alvarlegustu mannréttindabrot sem um er að ræða.“ Róbert segir að opnað verði fyrir móttöku beiðna á þessu ári. „Það er gríðarlega stórt verkefni og krefst gríðarlegrar þekkingu og kunnáttu. Til þess að gera það með þeim hætti að tjónaskráin verði aðgengileg, að kröfurnar sem settar eru fram, að upplýsingar sem þurf aða fylgja og svo framvegis, séu skýrar.“ „Tjónaskráin er fyrsta skrefið í átt að réttlæti fyrir þá sem hafa orðið fyrir þessum stríðsaðgerðum. Vegna þess að í framhaldinu af vinnu tjónaskrárinnar á að segja á laggirnar dómstól eða nefnd sem mun taka afstöðu til hverrar tjónakröfu fyrir sig.“ Umfangið verulegt Róbert segir að hlutverk nefndarinnar sé því að safna kröfunum, fara yfir þær og búa þannig í haginn að hægt sé að tryggja að þau sem hafi orðið fyrir tjóni fái fyrir það bætur. Hann segir umfangið líklega verulegt. „Ég myndi telja ljóst að beiðnir verði í milljónum talið. Það er mjög óljóst á þessu stigi hvernig þær mun flokkast en það er alveg víst að þær munu hlaupa á milljónum.“ Er það ekkert yfirþyrmandi? „Ég var forseti Mannréttindadómstóls Evrópu sem er dómstóll sem hefur lögsögu upp á 700 til 800 milljón manns og með 80 til 90 þúsund mál á hverjum tíma. Þetta er um 700 manna dómstóll. Ég var forseti þegar farsóttin geisaði og þegar stríðið gegn Úkraínu hófst. Það var að mörgu leyti yfirþyrmandi en miðað við þá reynslu þá sé ég fyrir mér að þetta gangi. En þetta verður mjög erfitt verkefni.“ Róbert segir ómögulegt að vita hversu lengi nefndin verður að störfum en til að byrja með sé gert ráð fyrir þremur árum. „Þetta snýst að verulegu leyti um pólitískan vilja. Það er nú ekki oft sem maður vill hrósa stjórnmálamönnum en íslensk stjórnvöld hafa staðið sig gífurlega vel í þessu sambandi. Núverandi ríkisstjórn hefur virkilega vel staðið að þessu. Tjónaskráin og hugmyndin að henni varð til og var samþykkt á Reykjavíkurfundi Evrópuráðsins í maí,“ segir Róbert og að hugmyndin hafi að miklu leyti með stuðningi íslenskra stjórnvalda. Utanríkismál Leiðtogafundur Evrópuráðsins í Reykjavík 2023 Innrás Rússa í Úkraínu Úkraína Tengdar fréttir Sagði frið ekki nást án réttlætis Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra lagði áherslu á að friður í Úkraínu myndi ekki nást án réttlætis. Hún sagði íslensk stjórnvöld vinna að því með öðrum innan Sameinuðu þjóðanna að koma sérstökum glæpadómstól vegna innrásar Rússa í Úkraínu. 13. desember 2023 12:53 Leiðtogafundurinn hefði tæplega getað verið tölvupóstur Alþjóðastjórnmálafræðingur segir að tjónaskrá sem samþykkt var að gera á leiðtogafundi Evrópuráðsins muni setja Úkraínumenn í betri stöðu en ella. Fundurinn hafi skipt miklu máli, þó imprað hafi verið á gildum sem telja mætti augljós. 19. maí 2023 08:00 Undirrituðu yfirlýsingu um skráningu þess tjóns sem Rússar hafa valdið Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra og Denys Shmyhal, forsætisráðherra Úkraínu, undirrituðu í morgun yfirlýsingu um að Evrópuráðið skrásetji það tjón sem Rússar hafi valdið og eru að valda í Úkraínu. 17. maí 2023 08:40 „Mitt hlutverk að gera fyrirtækin mannréttindasinnaðri“ Róbert Spanó, lögmaður og fyrrverandi forseti Mannréttindadómstóls Evrópu, segir ábyrgð fyrirtækja á einkamarkaði hafa breyst mikið síðastliðin ár. Kröfur neytenda séu meiri og háværari um til dæmis sjálfbærni. Hugtakið um sjálfbærni hafi svo einnig víkkað og taki nú einnig til mannréttinda. 24. janúar 2024 07:41 Mest lesið Regnbogafánar bannaðir í skólum og ríkisstofnunum Erlent Síður með ofbeldi barna spretti upp eins og gorkúlur Innlent Færri ánægðir með Trump og efnahagsmálin Erlent Stór hópur fullorðins fólks á Íslandi lifir eins og börn Innlent Hvetja landsmenn til að búa sig undir neyðarástand Innlent Orkuveitan vill reisa fimmtán vindmyllur Innlent Banaslys á Suðurlandsvegi eftir grjóthrun Innlent Nýtt gervigreindaræði vekur upp spurningar um höfundarétt Innlent Ætla að bæta þjónustu en störfum fækki í einhverjum tilvikum Innlent Spyr um ábyrgð skólastjóra í stóra skómálinu Innlent Fleiri fréttir Síður með ofbeldi barna spretti upp eins og gorkúlur Orkuveitan vill reisa fimmtán vindmyllur Nemendur Vallaskóla í þremur fyrstu sætunum í Stóru upplestrarkeppninni Ætla að bæta þjónustu en störfum fækki í einhverjum tilvikum Nýtt gervigreindaræði vekur upp spurningar um höfundarétt Taka fyrir afnám réttinda grásleppusjómanna Fyrstu hundrað dagar ríkisstjórnarinnar og gervigreindaræði Efling ungmennastarfs í Breiðholti meðal aðgerða „Allt að því hroki eða yfirlæti“ að tala um reynsluleysi „Hér er verið að saka fólk um alvarlega þætti“ Banaslys á Suðurlandsvegi eftir grjóthrun Skipar stýrihóp um áfengis- og vímuefnameðferð „Ég vil að þú sért alltaf með farða, annars sjást bólurnar þínar“ Vilja úthýsa einkaþotum og þyrlum Hvetja landsmenn til að búa sig undir neyðarástand Björn hvergi af baki dottinn Sjór gekk yfir fjárhús í Vík og allt á floti Suðurlandsvegi lokað vegna alvarlegs slyss Hveitibrauðsdögunum lokið: Ríkisstjórnin pólitískt stórtækari en von var á Menningarslys verði frumvarpið samþykkt Spyr um ábyrgð skólastjóra í stóra skómálinu Segir ÍR að slökkva á skiltinu Ríkisstjórnin hefur starfað í hundrað daga og fjármálaáætlun kynnt Bein útsending: Gera upp fyrstu hundrað daga ríkisstjórnarinnar Stór hópur fullorðins fólks á Íslandi lifir eins og börn Hallarekstur stöðvaður á næstu tveimur árum Áfram talinn vanhæfur til að taka sæti í ráðinu Bein útsending: Ráðherra kynnir fjármálaáætlun Reksturinn í uppnámi og uppsagnir fyrirhugaðar Trúverðugleiki forsætisráðherra sé í húfi Sjá meira
„Ég leiði þetta starf. Þetta er sögulegt verkefni og við erum að byrja okkar vinnu. Hugmyndin er sú að tjónaskráin setji umgjörð utan um söfnun beiðna eða krafna af hálfu þeirra sem hafa orðið fyrir tjóni í Úkraínu vegna stríðsaðgerða Rússland.“ „Við erum núna að vinna í því að búa til reglur um inntöku þessara beiðna og áherslan verður þá á alvarlegustu brotin. Brot sem hafa í för með sér mannslát, brot sem snúa að illri meðferð. Þessi alvarlegustu mannréttindabrot sem um er að ræða.“ Róbert segir að opnað verði fyrir móttöku beiðna á þessu ári. „Það er gríðarlega stórt verkefni og krefst gríðarlegrar þekkingu og kunnáttu. Til þess að gera það með þeim hætti að tjónaskráin verði aðgengileg, að kröfurnar sem settar eru fram, að upplýsingar sem þurf aða fylgja og svo framvegis, séu skýrar.“ „Tjónaskráin er fyrsta skrefið í átt að réttlæti fyrir þá sem hafa orðið fyrir þessum stríðsaðgerðum. Vegna þess að í framhaldinu af vinnu tjónaskrárinnar á að segja á laggirnar dómstól eða nefnd sem mun taka afstöðu til hverrar tjónakröfu fyrir sig.“ Umfangið verulegt Róbert segir að hlutverk nefndarinnar sé því að safna kröfunum, fara yfir þær og búa þannig í haginn að hægt sé að tryggja að þau sem hafi orðið fyrir tjóni fái fyrir það bætur. Hann segir umfangið líklega verulegt. „Ég myndi telja ljóst að beiðnir verði í milljónum talið. Það er mjög óljóst á þessu stigi hvernig þær mun flokkast en það er alveg víst að þær munu hlaupa á milljónum.“ Er það ekkert yfirþyrmandi? „Ég var forseti Mannréttindadómstóls Evrópu sem er dómstóll sem hefur lögsögu upp á 700 til 800 milljón manns og með 80 til 90 þúsund mál á hverjum tíma. Þetta er um 700 manna dómstóll. Ég var forseti þegar farsóttin geisaði og þegar stríðið gegn Úkraínu hófst. Það var að mörgu leyti yfirþyrmandi en miðað við þá reynslu þá sé ég fyrir mér að þetta gangi. En þetta verður mjög erfitt verkefni.“ Róbert segir ómögulegt að vita hversu lengi nefndin verður að störfum en til að byrja með sé gert ráð fyrir þremur árum. „Þetta snýst að verulegu leyti um pólitískan vilja. Það er nú ekki oft sem maður vill hrósa stjórnmálamönnum en íslensk stjórnvöld hafa staðið sig gífurlega vel í þessu sambandi. Núverandi ríkisstjórn hefur virkilega vel staðið að þessu. Tjónaskráin og hugmyndin að henni varð til og var samþykkt á Reykjavíkurfundi Evrópuráðsins í maí,“ segir Róbert og að hugmyndin hafi að miklu leyti með stuðningi íslenskra stjórnvalda.
Utanríkismál Leiðtogafundur Evrópuráðsins í Reykjavík 2023 Innrás Rússa í Úkraínu Úkraína Tengdar fréttir Sagði frið ekki nást án réttlætis Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra lagði áherslu á að friður í Úkraínu myndi ekki nást án réttlætis. Hún sagði íslensk stjórnvöld vinna að því með öðrum innan Sameinuðu þjóðanna að koma sérstökum glæpadómstól vegna innrásar Rússa í Úkraínu. 13. desember 2023 12:53 Leiðtogafundurinn hefði tæplega getað verið tölvupóstur Alþjóðastjórnmálafræðingur segir að tjónaskrá sem samþykkt var að gera á leiðtogafundi Evrópuráðsins muni setja Úkraínumenn í betri stöðu en ella. Fundurinn hafi skipt miklu máli, þó imprað hafi verið á gildum sem telja mætti augljós. 19. maí 2023 08:00 Undirrituðu yfirlýsingu um skráningu þess tjóns sem Rússar hafa valdið Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra og Denys Shmyhal, forsætisráðherra Úkraínu, undirrituðu í morgun yfirlýsingu um að Evrópuráðið skrásetji það tjón sem Rússar hafi valdið og eru að valda í Úkraínu. 17. maí 2023 08:40 „Mitt hlutverk að gera fyrirtækin mannréttindasinnaðri“ Róbert Spanó, lögmaður og fyrrverandi forseti Mannréttindadómstóls Evrópu, segir ábyrgð fyrirtækja á einkamarkaði hafa breyst mikið síðastliðin ár. Kröfur neytenda séu meiri og háværari um til dæmis sjálfbærni. Hugtakið um sjálfbærni hafi svo einnig víkkað og taki nú einnig til mannréttinda. 24. janúar 2024 07:41 Mest lesið Regnbogafánar bannaðir í skólum og ríkisstofnunum Erlent Síður með ofbeldi barna spretti upp eins og gorkúlur Innlent Færri ánægðir með Trump og efnahagsmálin Erlent Stór hópur fullorðins fólks á Íslandi lifir eins og börn Innlent Hvetja landsmenn til að búa sig undir neyðarástand Innlent Orkuveitan vill reisa fimmtán vindmyllur Innlent Banaslys á Suðurlandsvegi eftir grjóthrun Innlent Nýtt gervigreindaræði vekur upp spurningar um höfundarétt Innlent Ætla að bæta þjónustu en störfum fækki í einhverjum tilvikum Innlent Spyr um ábyrgð skólastjóra í stóra skómálinu Innlent Fleiri fréttir Síður með ofbeldi barna spretti upp eins og gorkúlur Orkuveitan vill reisa fimmtán vindmyllur Nemendur Vallaskóla í þremur fyrstu sætunum í Stóru upplestrarkeppninni Ætla að bæta þjónustu en störfum fækki í einhverjum tilvikum Nýtt gervigreindaræði vekur upp spurningar um höfundarétt Taka fyrir afnám réttinda grásleppusjómanna Fyrstu hundrað dagar ríkisstjórnarinnar og gervigreindaræði Efling ungmennastarfs í Breiðholti meðal aðgerða „Allt að því hroki eða yfirlæti“ að tala um reynsluleysi „Hér er verið að saka fólk um alvarlega þætti“ Banaslys á Suðurlandsvegi eftir grjóthrun Skipar stýrihóp um áfengis- og vímuefnameðferð „Ég vil að þú sért alltaf með farða, annars sjást bólurnar þínar“ Vilja úthýsa einkaþotum og þyrlum Hvetja landsmenn til að búa sig undir neyðarástand Björn hvergi af baki dottinn Sjór gekk yfir fjárhús í Vík og allt á floti Suðurlandsvegi lokað vegna alvarlegs slyss Hveitibrauðsdögunum lokið: Ríkisstjórnin pólitískt stórtækari en von var á Menningarslys verði frumvarpið samþykkt Spyr um ábyrgð skólastjóra í stóra skómálinu Segir ÍR að slökkva á skiltinu Ríkisstjórnin hefur starfað í hundrað daga og fjármálaáætlun kynnt Bein útsending: Gera upp fyrstu hundrað daga ríkisstjórnarinnar Stór hópur fullorðins fólks á Íslandi lifir eins og börn Hallarekstur stöðvaður á næstu tveimur árum Áfram talinn vanhæfur til að taka sæti í ráðinu Bein útsending: Ráðherra kynnir fjármálaáætlun Reksturinn í uppnámi og uppsagnir fyrirhugaðar Trúverðugleiki forsætisráðherra sé í húfi Sjá meira
Sagði frið ekki nást án réttlætis Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra lagði áherslu á að friður í Úkraínu myndi ekki nást án réttlætis. Hún sagði íslensk stjórnvöld vinna að því með öðrum innan Sameinuðu þjóðanna að koma sérstökum glæpadómstól vegna innrásar Rússa í Úkraínu. 13. desember 2023 12:53
Leiðtogafundurinn hefði tæplega getað verið tölvupóstur Alþjóðastjórnmálafræðingur segir að tjónaskrá sem samþykkt var að gera á leiðtogafundi Evrópuráðsins muni setja Úkraínumenn í betri stöðu en ella. Fundurinn hafi skipt miklu máli, þó imprað hafi verið á gildum sem telja mætti augljós. 19. maí 2023 08:00
Undirrituðu yfirlýsingu um skráningu þess tjóns sem Rússar hafa valdið Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra og Denys Shmyhal, forsætisráðherra Úkraínu, undirrituðu í morgun yfirlýsingu um að Evrópuráðið skrásetji það tjón sem Rússar hafi valdið og eru að valda í Úkraínu. 17. maí 2023 08:40
„Mitt hlutverk að gera fyrirtækin mannréttindasinnaðri“ Róbert Spanó, lögmaður og fyrrverandi forseti Mannréttindadómstóls Evrópu, segir ábyrgð fyrirtækja á einkamarkaði hafa breyst mikið síðastliðin ár. Kröfur neytenda séu meiri og háværari um til dæmis sjálfbærni. Hugtakið um sjálfbærni hafi svo einnig víkkað og taki nú einnig til mannréttinda. 24. janúar 2024 07:41