Telur nasista hafa myrt þýskan flugkennara á Íslandi árið 1938 Kristján Már Unnarsson skrifar 22. október 2023 19:48 Einn af þýsku flugmönnunum við svifflugu á Sandskeiði sumarið 1938. Svifflugfélag Íslands Þýskur flugkennari sem kom til Íslands að kenna Íslendingum svifflug í aðdraganda síðari heimsstyrjaldar var myrtur í Reykjavík af útsendara nasista. Þetta er ályktun höfundar nýútkominnar bókar um njósnara nasista og SS-menn á Íslandi á valdatíma Adolfs Hitlers. Fjallað var um málið í fréttum Stöðvar 2 en bakgrunnur þess er koma þýsks svifflugleiðangurs til Íslands árið 1938, merktum hakakrossinum. Níu dögum áður en fræg flugsýning var haldin á Sandskeiði fannst þýskur flugkennari, sem komið hafði til landsins haustið áður, látinn. Guðjón Jensson bókasafnsfræðingur er höfundur bókarinnar Löngu horfin spor - Njósnari nasista á Íslandi?Arnar Halldórsson „Ég held að það megi fullyrða það að þeir hafi allir verið meðlimir í SS-sveitunum og þessi svifflugkennari, sem kemur hingað fyrst, hann hefur væntanlega ekki staðist væntingar nasistanna. Og það eru vísbendingar um, og líkurnar eru frekar meiri en minni, að honum hafi bókstaflega verið rutt úr vegi og látið líta út sem sjálfsmorð,“ segir Guðjón Jensson rithöfundur, höfundur bókarinnar Löngu horfin spor – Njósnari nasista á Íslandi? Þýskur flugmaður við eina af svifflugunum á Sandskeiði á Flugdeginum 1938.Skjáskot/Úr kvikmynd Ólafs Árnasonar Andlátið varð fréttamál í Reykjavíkurblöðunum. „Svifflugkennarinn þýski fremur sjálfsmorð. Carl Reichstein fannst örendur í gær,“ stóð í Morgunblaðinu. „Hann hafði verið kallaður heim til Þýskalands,“ sagði Þjóðviljinn. „Betra að deyja hér en lifa í Þýskalandi,“ sagði Alþýðublaðið. Frétt Morgunblaðsins 9. júlí 1938 af andláti flugkennarans Carls Reichstein. Í frétt blaðsins segir að Reichstein hafi verið liðsmaður SS.Grafík/Kristján Jónsson „Hann var skemtilegur og glaðlyndur maður og dagfarsgóður meðan hann dvaldi hjer í bænum og bar ekkert á þunglyndi hjá honum,“ sagði í frétt Morgunblaðsins. Niðurstaða rannsóknarlögreglunnar í Reykjavík var sjálfsmorð, hann sagður hafa bæði skorið sig á púls og hengt sig. Vélflugvél Þjóðverja sem notuð var til að draga svifflugurnar á loft.Skjáskot/Úr kvikmynd Ólafs Árnasonar „Hann er sendur hingað að öllum líkindum sem njósnari. Og hann hefur átt meðal annars að grennslast fyrir um ræðismanninn til þess að finna ástæðu fyrir nasista að þeir gætu skipt honum út fyrir sinn mann,“ segir Guðjón en aðalræðismaðurinn Günter Timmermann var snemma vors 1939 látinn víkja fyrir nasistanum Werner Gerlach. Þýsku flugmennirnir á Sandskeiði á Flugdeginum 17. júlí 1938. Þeir eru allir taldir hafa verið meðlimir SS-sveita nasista.Skjáskot/Úr kvikmynd Ólafs Árnasonar Guðjón segist byggja bók sína á tíu ára rannsóknum en kallar hana þó sögulega skáldsögu. Hann segir vísbendingu að finna í bréfi sem Reichstein barst frá Þýskalandi mánuði fyrir andlát sitt. Bréfinu lýkur á kveðjunni „Heil Hitler“ en þar voru réttindi hans sem flugkennara afturkölluð. Svifflugur merktar hakakrossi nasista á Sandskeiði sumarið 1938.Svifflugfélag Íslands „Hann kvaddur heim og skorað á hann að gera grein fyrir starfi sínu á Íslandi.“ Guðjón telur Carl Reichstein hafa verið orðinn afhuga málstað nasista. Nafn hans bendi til að hann hafi verið af gyðingaættum. Nasistar á Sandskeiði.Skjáskot/Úr kvikmynd Ólafs Árnasonar „Það er mjög líklegt að, þar sem hann hafði ekki staðist væntingar nasista, að hann hafi verið fyrir áformum Þjóðverja, það er að segja nasista, á Íslandi.“ Nasistinn Werner Gerlach varð aðalræðismaður Þýskalands á Íslandi snemma vors 1939. Hann var handtekinn þegar Bretar hernámu Ísland 10. maí 1940. Guðjón hefur þýskan nasista, Arthur Hensing, sem starfaði á Íslandi sem kjötiðnaðarmaður og gerðist svo aðstoðarmaður þýska ræðismannsins Werners Gerlachs, sterklega grunaðan um verknaðinn, mann sem Þjóðviljinn kallaði nasistaflugumann og útsendara Hitlers. Í frétt Þjóðviljans þann 10. júlí 1938, um andlát Carls Reichstein, er birt hótunarbréf Arthurs Hensing til Þjóðverja í Reykjavík, hann kallaður nasistaflugmaður og útsendari Hitlers, og þess krafist að honum verði vísað úr landi.Grafík/Kristján Jónsson Guðjón lýsir Hensing svo að hann hafi þótt einstaklega harður í horn að taka og svo hliðhollur foringja sínum að hann taldi að sér væri allt heimilt þegar heiður Hitlers væri í húfi. „Arthur Hensing var svo mikill nasisti að hann lét sig hverfa áður en Bretarnir komu hingað og gekk í þýska herinn. Það er talið að hann hafi fallið á austurvígstöðvunum,“ segir Guðjón Jensson. Ein af þýsku svifflugunum lendir á Sandskeiði.Skjáskot/Úr kvikmynd Ólafs Árnasonar Hér má sjá frétt Stöðvar 2: Seinni heimsstyrjöldin Fréttir af flugi Bókaútgáfa Bókmenntir Þýskaland Lögreglumál Tengdar fréttir Skila skjölum Gerlach rúmlega átta áratugum síðar Þjóðskjalasafn Íslands mun skila skjölum til Þýskalands í sérstakri athöfn í næstu viku en umrædd skjöl voru í eigu þýska ræðismannsins á Íslandi og gerð upptæk af hernámsliði Breta árið 1940. 30. september 2022 09:57 Benz bíll Werner Gerlach sýndur í Öskju Er talinn hafa verið notaður sem njósnabíll Þjóðverja hér á landi í síðari heimstyrjöldinni. 30. ágúst 2013 17:03 Glæsilegur njósnabíll Sögufrægur bíll sem tengist njósnastarfsemi Þjóðverja á Íslandi í seinni heimsstyrjöld er nú til sýnis hér á landi. Talið er að bíllinn hafi verið notaður til að senda skilaboð til þýskra kafbáta á Atlantshafi. 31. ágúst 2013 19:05 Mest lesið Sumarævintýri íslenskrar stúlku á Ítalíu breyttist í martröð Innlent Var tilbúinn að taka hálsæð Kourani í sundur með lykli Innlent Allir bílarnir ónýtir og mildi að ekki fór verr Innlent Svakalegur lax á Snæfellsnesi Innlent Lést í brúðkaupsferð á Íslandi Innlent Furðar sig á kröfu Fjölmiðlanefndar: „Ég er bara lobbíisti eigin skoðana“ Innlent Vill ekki að kjötkaupmaður tali fyrir hverfið allt Innlent Leiðtogi í hreyfingu Charlie Kirk játar kosningasvik Erlent Símtalið hafi verið ábyrgðarlaust og óraunhæft Innlent Æ fleiri falla fyrir svikum úr enn fleiri áttum Innlent Fleiri fréttir Innflutningur á stórhættulegu efni eykst og gremja vegna bílastæða Símtalið hafi verið ábyrgðarlaust og óraunhæft Borgin skaffar lóð fyrir stofnun Ingu Reistu vörðu til minningar um Sigurð Kristófer við slysstað Svakalegur lax á Snæfellsnesi „Við verðum að hafa þetta betur niðurnjörvað“ Pétur hættur sem forstjóri Reykjalundar Furðar sig á kröfu Fjölmiðlanefndar: „Ég er bara lobbíisti eigin skoðana“ Allir bílarnir ónýtir og mildi að ekki fór verr Æ fleiri falla fyrir svikum úr enn fleiri áttum Hópslys í hálkunni og netsvindlarar sækja í sig veðrið Var tilbúinn að taka hálsæð Kourani í sundur með lykli Mótorkrossiðkun barna sé í uppnámi vegna vörugjalda Lést í brúðkaupsferð á Íslandi Minnst 49 arnarungar komust á legg í sumar Drónar, buggy- og snjóbíll nýttust við björgun göngufólks Líkamsárásir og grunur um íkveikju í kjallara Allt að átta stiga frost og él á stöku stað Sumarævintýri íslenskrar stúlku á Ítalíu breyttist í martröð Morgunblaðinu og mbl ekki ritstýrt „af ráðherrum, þeim til þægðar“ Þrír fluttir með þyrlu en enginn í lífshættu eftir tvo árekstra á Norðvesturlandi Drógu Hildi aftur í land Vill ekki að kjötkaupmaður tali fyrir hverfið allt Kveikt í Rice Krispies á Borg í Grímsnesi Enn ein úttektin sýnir alvarlega stöðu fatlaðra: „Sláandi" Slökkvilið kallað út vegna elds í blokk á Völlunum Sláandi sinnuleysi í málefnum fatlaðra og COP30 gert upp Þriggja fólksbíla árekstur nálægt Blönduósi Árekstur við Laugarbakka: „Glerhálka og svartaþoka“ Öllum í Brussel drullusama um hefndaraðgerðir Íslands Sjá meira
Fjallað var um málið í fréttum Stöðvar 2 en bakgrunnur þess er koma þýsks svifflugleiðangurs til Íslands árið 1938, merktum hakakrossinum. Níu dögum áður en fræg flugsýning var haldin á Sandskeiði fannst þýskur flugkennari, sem komið hafði til landsins haustið áður, látinn. Guðjón Jensson bókasafnsfræðingur er höfundur bókarinnar Löngu horfin spor - Njósnari nasista á Íslandi?Arnar Halldórsson „Ég held að það megi fullyrða það að þeir hafi allir verið meðlimir í SS-sveitunum og þessi svifflugkennari, sem kemur hingað fyrst, hann hefur væntanlega ekki staðist væntingar nasistanna. Og það eru vísbendingar um, og líkurnar eru frekar meiri en minni, að honum hafi bókstaflega verið rutt úr vegi og látið líta út sem sjálfsmorð,“ segir Guðjón Jensson rithöfundur, höfundur bókarinnar Löngu horfin spor – Njósnari nasista á Íslandi? Þýskur flugmaður við eina af svifflugunum á Sandskeiði á Flugdeginum 1938.Skjáskot/Úr kvikmynd Ólafs Árnasonar Andlátið varð fréttamál í Reykjavíkurblöðunum. „Svifflugkennarinn þýski fremur sjálfsmorð. Carl Reichstein fannst örendur í gær,“ stóð í Morgunblaðinu. „Hann hafði verið kallaður heim til Þýskalands,“ sagði Þjóðviljinn. „Betra að deyja hér en lifa í Þýskalandi,“ sagði Alþýðublaðið. Frétt Morgunblaðsins 9. júlí 1938 af andláti flugkennarans Carls Reichstein. Í frétt blaðsins segir að Reichstein hafi verið liðsmaður SS.Grafík/Kristján Jónsson „Hann var skemtilegur og glaðlyndur maður og dagfarsgóður meðan hann dvaldi hjer í bænum og bar ekkert á þunglyndi hjá honum,“ sagði í frétt Morgunblaðsins. Niðurstaða rannsóknarlögreglunnar í Reykjavík var sjálfsmorð, hann sagður hafa bæði skorið sig á púls og hengt sig. Vélflugvél Þjóðverja sem notuð var til að draga svifflugurnar á loft.Skjáskot/Úr kvikmynd Ólafs Árnasonar „Hann er sendur hingað að öllum líkindum sem njósnari. Og hann hefur átt meðal annars að grennslast fyrir um ræðismanninn til þess að finna ástæðu fyrir nasista að þeir gætu skipt honum út fyrir sinn mann,“ segir Guðjón en aðalræðismaðurinn Günter Timmermann var snemma vors 1939 látinn víkja fyrir nasistanum Werner Gerlach. Þýsku flugmennirnir á Sandskeiði á Flugdeginum 17. júlí 1938. Þeir eru allir taldir hafa verið meðlimir SS-sveita nasista.Skjáskot/Úr kvikmynd Ólafs Árnasonar Guðjón segist byggja bók sína á tíu ára rannsóknum en kallar hana þó sögulega skáldsögu. Hann segir vísbendingu að finna í bréfi sem Reichstein barst frá Þýskalandi mánuði fyrir andlát sitt. Bréfinu lýkur á kveðjunni „Heil Hitler“ en þar voru réttindi hans sem flugkennara afturkölluð. Svifflugur merktar hakakrossi nasista á Sandskeiði sumarið 1938.Svifflugfélag Íslands „Hann kvaddur heim og skorað á hann að gera grein fyrir starfi sínu á Íslandi.“ Guðjón telur Carl Reichstein hafa verið orðinn afhuga málstað nasista. Nafn hans bendi til að hann hafi verið af gyðingaættum. Nasistar á Sandskeiði.Skjáskot/Úr kvikmynd Ólafs Árnasonar „Það er mjög líklegt að, þar sem hann hafði ekki staðist væntingar nasista, að hann hafi verið fyrir áformum Þjóðverja, það er að segja nasista, á Íslandi.“ Nasistinn Werner Gerlach varð aðalræðismaður Þýskalands á Íslandi snemma vors 1939. Hann var handtekinn þegar Bretar hernámu Ísland 10. maí 1940. Guðjón hefur þýskan nasista, Arthur Hensing, sem starfaði á Íslandi sem kjötiðnaðarmaður og gerðist svo aðstoðarmaður þýska ræðismannsins Werners Gerlachs, sterklega grunaðan um verknaðinn, mann sem Þjóðviljinn kallaði nasistaflugumann og útsendara Hitlers. Í frétt Þjóðviljans þann 10. júlí 1938, um andlát Carls Reichstein, er birt hótunarbréf Arthurs Hensing til Þjóðverja í Reykjavík, hann kallaður nasistaflugmaður og útsendari Hitlers, og þess krafist að honum verði vísað úr landi.Grafík/Kristján Jónsson Guðjón lýsir Hensing svo að hann hafi þótt einstaklega harður í horn að taka og svo hliðhollur foringja sínum að hann taldi að sér væri allt heimilt þegar heiður Hitlers væri í húfi. „Arthur Hensing var svo mikill nasisti að hann lét sig hverfa áður en Bretarnir komu hingað og gekk í þýska herinn. Það er talið að hann hafi fallið á austurvígstöðvunum,“ segir Guðjón Jensson. Ein af þýsku svifflugunum lendir á Sandskeiði.Skjáskot/Úr kvikmynd Ólafs Árnasonar Hér má sjá frétt Stöðvar 2:
Seinni heimsstyrjöldin Fréttir af flugi Bókaútgáfa Bókmenntir Þýskaland Lögreglumál Tengdar fréttir Skila skjölum Gerlach rúmlega átta áratugum síðar Þjóðskjalasafn Íslands mun skila skjölum til Þýskalands í sérstakri athöfn í næstu viku en umrædd skjöl voru í eigu þýska ræðismannsins á Íslandi og gerð upptæk af hernámsliði Breta árið 1940. 30. september 2022 09:57 Benz bíll Werner Gerlach sýndur í Öskju Er talinn hafa verið notaður sem njósnabíll Þjóðverja hér á landi í síðari heimstyrjöldinni. 30. ágúst 2013 17:03 Glæsilegur njósnabíll Sögufrægur bíll sem tengist njósnastarfsemi Þjóðverja á Íslandi í seinni heimsstyrjöld er nú til sýnis hér á landi. Talið er að bíllinn hafi verið notaður til að senda skilaboð til þýskra kafbáta á Atlantshafi. 31. ágúst 2013 19:05 Mest lesið Sumarævintýri íslenskrar stúlku á Ítalíu breyttist í martröð Innlent Var tilbúinn að taka hálsæð Kourani í sundur með lykli Innlent Allir bílarnir ónýtir og mildi að ekki fór verr Innlent Svakalegur lax á Snæfellsnesi Innlent Lést í brúðkaupsferð á Íslandi Innlent Furðar sig á kröfu Fjölmiðlanefndar: „Ég er bara lobbíisti eigin skoðana“ Innlent Vill ekki að kjötkaupmaður tali fyrir hverfið allt Innlent Leiðtogi í hreyfingu Charlie Kirk játar kosningasvik Erlent Símtalið hafi verið ábyrgðarlaust og óraunhæft Innlent Æ fleiri falla fyrir svikum úr enn fleiri áttum Innlent Fleiri fréttir Innflutningur á stórhættulegu efni eykst og gremja vegna bílastæða Símtalið hafi verið ábyrgðarlaust og óraunhæft Borgin skaffar lóð fyrir stofnun Ingu Reistu vörðu til minningar um Sigurð Kristófer við slysstað Svakalegur lax á Snæfellsnesi „Við verðum að hafa þetta betur niðurnjörvað“ Pétur hættur sem forstjóri Reykjalundar Furðar sig á kröfu Fjölmiðlanefndar: „Ég er bara lobbíisti eigin skoðana“ Allir bílarnir ónýtir og mildi að ekki fór verr Æ fleiri falla fyrir svikum úr enn fleiri áttum Hópslys í hálkunni og netsvindlarar sækja í sig veðrið Var tilbúinn að taka hálsæð Kourani í sundur með lykli Mótorkrossiðkun barna sé í uppnámi vegna vörugjalda Lést í brúðkaupsferð á Íslandi Minnst 49 arnarungar komust á legg í sumar Drónar, buggy- og snjóbíll nýttust við björgun göngufólks Líkamsárásir og grunur um íkveikju í kjallara Allt að átta stiga frost og él á stöku stað Sumarævintýri íslenskrar stúlku á Ítalíu breyttist í martröð Morgunblaðinu og mbl ekki ritstýrt „af ráðherrum, þeim til þægðar“ Þrír fluttir með þyrlu en enginn í lífshættu eftir tvo árekstra á Norðvesturlandi Drógu Hildi aftur í land Vill ekki að kjötkaupmaður tali fyrir hverfið allt Kveikt í Rice Krispies á Borg í Grímsnesi Enn ein úttektin sýnir alvarlega stöðu fatlaðra: „Sláandi" Slökkvilið kallað út vegna elds í blokk á Völlunum Sláandi sinnuleysi í málefnum fatlaðra og COP30 gert upp Þriggja fólksbíla árekstur nálægt Blönduósi Árekstur við Laugarbakka: „Glerhálka og svartaþoka“ Öllum í Brussel drullusama um hefndaraðgerðir Íslands Sjá meira
Skila skjölum Gerlach rúmlega átta áratugum síðar Þjóðskjalasafn Íslands mun skila skjölum til Þýskalands í sérstakri athöfn í næstu viku en umrædd skjöl voru í eigu þýska ræðismannsins á Íslandi og gerð upptæk af hernámsliði Breta árið 1940. 30. september 2022 09:57
Benz bíll Werner Gerlach sýndur í Öskju Er talinn hafa verið notaður sem njósnabíll Þjóðverja hér á landi í síðari heimstyrjöldinni. 30. ágúst 2013 17:03
Glæsilegur njósnabíll Sögufrægur bíll sem tengist njósnastarfsemi Þjóðverja á Íslandi í seinni heimsstyrjöld er nú til sýnis hér á landi. Talið er að bíllinn hafi verið notaður til að senda skilaboð til þýskra kafbáta á Atlantshafi. 31. ágúst 2013 19:05