Að hengja prest fyrir biskup, að hengja manneskju fyrir stofnun Hödd Vilhjálmsdóttir skrifar 18. október 2023 14:31 „Öllum skyldi tryggð sömu réttindi“. „Ég hef beitt mér sérstaklega fyrir því að taka á ofbeldismálum innan kirkjunnar til þess að kirkjan sé öruggur staður“. Þetta eru tvær setningar sem koma fyrir í yfirlýsingu sem Agnes M. Sigurðardóttir, fyrrverandi biskup Íslands, sendi frá sér í fyrrakvöld. Tilefni orða hennar er að sama dag kvað úrskurðarnefnd þjóðkirkjunnar upp þann úrskurð að í heila 472 daga hafi biskupinn fyrrverandi setið valdalaus í embættinu þar sem skipunartími hennar rann út 1. júlí 2022. Landið hefur frá þeim tíma í raun verið biskupslaust. Það hefur ekki aftrað frú Agnesi frá því, í nafni embættisins sem hún eitt sinn gegndi, að taka stórar og afdrifaríkar ákvarðanir sem kollvarpað hafa lífi einstaklinga. Fyrir tæpum tveimur árum leysti biskupinn fyrrverandi, Gunnar Sigurjónsson sóknarprest í Digranesprestakalli, frá störfum vegna ásakana samstarfskvenna Gunnars um einelti af hans hálfu. Gunnar sem fyrir þann tíma hafði unnið að því að sameina Digranes- og Hjallakirkjuprestaköll og óskað eftir aðstoð mannauðsstjóra kirkjunnar í því verkefni, hafði ekki frekar en annað hlutaðeigandi starfsfólk, fengið nokkrar leiðbeiningar um hvernig takast ætti á við verkefnið. Skal hér tekið fram að engin barst aðstoðin þrátt fyrir beiðni Gunnars og að málið snerti marga einstaklinga og væri á köflum flókið og verulega viðkvæmt verkefni í framkvæmd. Í kjölfar lausnar Gunnars frá störfum setti svokallað teymi þjóðkirkjunnar af stað rannsókn um ávirðingarnar á hendur Gunnari og skilaði teymið áliti sínu 27. júlí 2022. Af þeim 48 atriðum sem borin voru á Gunnar komst teymi kirkjunnar að þeirri niðurstöðu að í fjórum þeirra hafi hann sýnt af sér hegðun sem þætti óæskileg. Eins taldi teymið Gunnar mögulega hafa brotið gegn ákvæðum reglugerðar um einelti. Þar sem það meginskilyrði eineltis að um ítrekaða hegðun sé að ræða var ekki uppfyllt, átti það ekki við í tilfelli Gunnars. Um einangruð tilvik voru að ræða. Þessari niðurstöðu komst teymið að þótt það hafi í málsmeðferð sinni virt sönnunarreglu íslenskra laga að vettugi og það eðlilega sökuðum Gunnari í óhag. Í stað þess að gefa út yfirlýsingu um að Gunnar hafi ekki gerst sekur um einelti sendi biskupinn fyrrverandi fréttatilkynningu á fjölmiðla þess efnis að Gunnar hafi gerst sekur um einelti í sex tilvikum. Það er ekkert minna en alrangt. Orð frú Agnesar höfðu eðlilega mikil áhrif úti í samfélaginu enda töldu fjölmiðlar og landsmenn flestir að um biskup Íslands væri að ræða – og hann færi jú með rétt mál. Frú Agnes hafði þó ekki meira álit á vinnu teymisins en svo að hún hefur á grundvelli þess aldrei áminnt Gunnar heldur frekar beint orku sinni í að grafa undan honum bæði opinberlega og inn á við og hefur undirrituð upplýsingar um að kirkjan hafi að fyrirskipan fyrrum biskups eytt rúmum 10 milljónum króna í lögmannskostnað fyrir Agnesi frá ársbyrjun 2023 og fram í september, vegna máls úrskurðarnefndarinnar. Það er þá bara fyrir fyrstu níu mánuði þessa árs og eru þá ótaldar þær upphæðir sem greiddar hafa verið árin þar á undan vegna heildarmálsins. Það er ekki nóg að berja sér á brjóst og setja það niður á blað og senda á fjölmiðla að öllum innan kirkjunnar skuli tryggð sömu réttindi og að maður hafi sem biskup (og ekki biskup) beitt sér sérstaklega fyrir því að taka á ofbeldismálum innan kirkjunnar til þess að kirkjan sé öruggur staður. Þetta lítur jú þrælvel út á prenti og sérstaklega ef maður hefur á bakvið eyrað átakanlega sögu þjóðkirkjunnar þegar kemur að ofbeldi. Við sem samfélag hljótum einmitt að vilja að innan kirkjunnar skuli öllum tryggð sömu réttindi og að hún sé öruggur staður fyrir alla. Ekki bara suma. Í 26 ár var Gunnar Sigurjónsson sóknarprestur í Digranesprestakalli og ávallt tilbúinn til að aðstoða þau sem til hans leituðu. Þótt Gunnar hafi starfað sem prestur er fjarri lagi að hann sé fullkominn. Sjarmi hans sem manneskju liggur einmitt í því að hann kemur til dyranna eins og hann er klæddur. Gunnar er jú fyrst og fremst manneskja og sem slík hefur hann gert mistök. Ef tekið er mið af áliti teymis þjóðkirkjunnar er hann þó ekki verri en næsti einstaklingur. Hann hefur jú sagt hluti sem voru óæskilegir og þar með sært og valdið óþægindum enda búinn að vera á þessari jörðu í ríflega 60 ár. Ég leyfi mér að efast um að samstarfskonur Gunnars sem kvörtuðu undan hegðun hans séu saklausar af svo manneskjulegri hegðun og þegar àlit teymisins er lesið virðist sá efi minn eiga fullan rétt á sér. Gunnar Sigurjónsson missti lífsviðurværi sitt og æruna vegna þessa máls. Hann virðist á engu stigi málsins hafa fengið sanngjarna málsmeðferð hjá fyrrum biskupi og „undirmönnum“ hennar. Frú Agnes beitti sér því svo sannarlega fyrir því að taka á ofbeldismálum, en gerði það með eigin ofbeldi.Tilgangurinn var sá að kirkjan gæti verið öruggur staður. Hún virðist hins vegar hafa gleymt því að allir innan kirkjunnar eiga sama rétt og að syndir kirkjunnar gleymast ekki þó ein manneskja sé hengd fyrir stofnun. Höfundur er almannatengill og lögfræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þjóðkirkjan Mest lesið Ferðamenn: Vanmetnir skattgreiðendur í íslensku hagkerfi Þórir Garðarsson Skoðun Við höfum ekki efni á tvískinnungi SFS Vala Árnadóttir Skoðun Endurnýjun hugarfarsins Bjarni Karlsson Skoðun Góð vísa... Ole Anton Bieltvedt Skoðun Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez Skoðun Hvenær leiddist þér síðast? Daðey Albertsdóttir,Silja Björk Egilsdóttir,Skúli Bragi Geirdal Skoðun Halldór 03.05.2025 Halldór Hvað getum við lært af Víetnamstríðinu? Einar Magnússon Skoðun Ríkisstjórn sem skeytir engu Diljá Matthíasardóttir Skoðun Rússar pyntuðu og myrtu úkraínsku blaðakonuna Viktoriiu Roshchyna Erlingur Erlingsson Skoðun Skoðun Skoðun Endurnýjun hugarfarsins Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Ferðamenn: Vanmetnir skattgreiðendur í íslensku hagkerfi Þórir Garðarsson skrifar Skoðun Góð vísa... Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Við höfum ekki efni á tvískinnungi SFS Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Hvað getum við lært af Víetnamstríðinu? Einar Magnússon skrifar Skoðun Góður rekstur Mosfellsbæjar og framtíðin björt Halla Karen Kristjánsdóttir,Anna Sigríður Guðnadóttir ,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Fristund.is fyrir öll - líka eldra fólk Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Ríkisstjórn sem skeytir engu Diljá Matthíasardóttir skrifar Skoðun Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir skrifar Skoðun Fólkið sem gleymdist í Grindavík Bryndís Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Rússar pyntuðu og myrtu úkraínsku blaðakonuna Viktoriiu Roshchyna Erlingur Erlingsson skrifar Skoðun Á að sameina ÍSÍ og UMFÍ? Ómar Stefánsson skrifar Skoðun Elsku ASÍ, bara… Nei Sunna Arnardóttir skrifar Skoðun Gigtarmaí 2025 – Stuðlum að forvörnum, fræðslu og vitundarvakningu Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Við höfum ekki efni á norsku leiðinni Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Sósíalistar á vaktinni í átta ár Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Styðjum þá sem bjarga okkur Jens Garðar Helgason skrifar Skoðun Hver er viðskiptalegur ávinningur af EES-samningnum? Sigurbjörn Svavarsson skrifar Skoðun Embætti þitt geta allir séð Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Hver á dómur að vera hjá ungmenni fyrir að fremja alvarlegt afbrot, jafnvel morð? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Sigursaga Evrópu í 21 ár Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin, Dagbjört og ESB Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun Myndir þú ráða fatlað fólk í vinnu? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding skrifar Skoðun Rauðir sokkar á 1. maí Sveinn Ólafsson skrifar Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen skrifar Sjá meira
„Öllum skyldi tryggð sömu réttindi“. „Ég hef beitt mér sérstaklega fyrir því að taka á ofbeldismálum innan kirkjunnar til þess að kirkjan sé öruggur staður“. Þetta eru tvær setningar sem koma fyrir í yfirlýsingu sem Agnes M. Sigurðardóttir, fyrrverandi biskup Íslands, sendi frá sér í fyrrakvöld. Tilefni orða hennar er að sama dag kvað úrskurðarnefnd þjóðkirkjunnar upp þann úrskurð að í heila 472 daga hafi biskupinn fyrrverandi setið valdalaus í embættinu þar sem skipunartími hennar rann út 1. júlí 2022. Landið hefur frá þeim tíma í raun verið biskupslaust. Það hefur ekki aftrað frú Agnesi frá því, í nafni embættisins sem hún eitt sinn gegndi, að taka stórar og afdrifaríkar ákvarðanir sem kollvarpað hafa lífi einstaklinga. Fyrir tæpum tveimur árum leysti biskupinn fyrrverandi, Gunnar Sigurjónsson sóknarprest í Digranesprestakalli, frá störfum vegna ásakana samstarfskvenna Gunnars um einelti af hans hálfu. Gunnar sem fyrir þann tíma hafði unnið að því að sameina Digranes- og Hjallakirkjuprestaköll og óskað eftir aðstoð mannauðsstjóra kirkjunnar í því verkefni, hafði ekki frekar en annað hlutaðeigandi starfsfólk, fengið nokkrar leiðbeiningar um hvernig takast ætti á við verkefnið. Skal hér tekið fram að engin barst aðstoðin þrátt fyrir beiðni Gunnars og að málið snerti marga einstaklinga og væri á köflum flókið og verulega viðkvæmt verkefni í framkvæmd. Í kjölfar lausnar Gunnars frá störfum setti svokallað teymi þjóðkirkjunnar af stað rannsókn um ávirðingarnar á hendur Gunnari og skilaði teymið áliti sínu 27. júlí 2022. Af þeim 48 atriðum sem borin voru á Gunnar komst teymi kirkjunnar að þeirri niðurstöðu að í fjórum þeirra hafi hann sýnt af sér hegðun sem þætti óæskileg. Eins taldi teymið Gunnar mögulega hafa brotið gegn ákvæðum reglugerðar um einelti. Þar sem það meginskilyrði eineltis að um ítrekaða hegðun sé að ræða var ekki uppfyllt, átti það ekki við í tilfelli Gunnars. Um einangruð tilvik voru að ræða. Þessari niðurstöðu komst teymið að þótt það hafi í málsmeðferð sinni virt sönnunarreglu íslenskra laga að vettugi og það eðlilega sökuðum Gunnari í óhag. Í stað þess að gefa út yfirlýsingu um að Gunnar hafi ekki gerst sekur um einelti sendi biskupinn fyrrverandi fréttatilkynningu á fjölmiðla þess efnis að Gunnar hafi gerst sekur um einelti í sex tilvikum. Það er ekkert minna en alrangt. Orð frú Agnesar höfðu eðlilega mikil áhrif úti í samfélaginu enda töldu fjölmiðlar og landsmenn flestir að um biskup Íslands væri að ræða – og hann færi jú með rétt mál. Frú Agnes hafði þó ekki meira álit á vinnu teymisins en svo að hún hefur á grundvelli þess aldrei áminnt Gunnar heldur frekar beint orku sinni í að grafa undan honum bæði opinberlega og inn á við og hefur undirrituð upplýsingar um að kirkjan hafi að fyrirskipan fyrrum biskups eytt rúmum 10 milljónum króna í lögmannskostnað fyrir Agnesi frá ársbyrjun 2023 og fram í september, vegna máls úrskurðarnefndarinnar. Það er þá bara fyrir fyrstu níu mánuði þessa árs og eru þá ótaldar þær upphæðir sem greiddar hafa verið árin þar á undan vegna heildarmálsins. Það er ekki nóg að berja sér á brjóst og setja það niður á blað og senda á fjölmiðla að öllum innan kirkjunnar skuli tryggð sömu réttindi og að maður hafi sem biskup (og ekki biskup) beitt sér sérstaklega fyrir því að taka á ofbeldismálum innan kirkjunnar til þess að kirkjan sé öruggur staður. Þetta lítur jú þrælvel út á prenti og sérstaklega ef maður hefur á bakvið eyrað átakanlega sögu þjóðkirkjunnar þegar kemur að ofbeldi. Við sem samfélag hljótum einmitt að vilja að innan kirkjunnar skuli öllum tryggð sömu réttindi og að hún sé öruggur staður fyrir alla. Ekki bara suma. Í 26 ár var Gunnar Sigurjónsson sóknarprestur í Digranesprestakalli og ávallt tilbúinn til að aðstoða þau sem til hans leituðu. Þótt Gunnar hafi starfað sem prestur er fjarri lagi að hann sé fullkominn. Sjarmi hans sem manneskju liggur einmitt í því að hann kemur til dyranna eins og hann er klæddur. Gunnar er jú fyrst og fremst manneskja og sem slík hefur hann gert mistök. Ef tekið er mið af áliti teymis þjóðkirkjunnar er hann þó ekki verri en næsti einstaklingur. Hann hefur jú sagt hluti sem voru óæskilegir og þar með sært og valdið óþægindum enda búinn að vera á þessari jörðu í ríflega 60 ár. Ég leyfi mér að efast um að samstarfskonur Gunnars sem kvörtuðu undan hegðun hans séu saklausar af svo manneskjulegri hegðun og þegar àlit teymisins er lesið virðist sá efi minn eiga fullan rétt á sér. Gunnar Sigurjónsson missti lífsviðurværi sitt og æruna vegna þessa máls. Hann virðist á engu stigi málsins hafa fengið sanngjarna málsmeðferð hjá fyrrum biskupi og „undirmönnum“ hennar. Frú Agnes beitti sér því svo sannarlega fyrir því að taka á ofbeldismálum, en gerði það með eigin ofbeldi.Tilgangurinn var sá að kirkjan gæti verið öruggur staður. Hún virðist hins vegar hafa gleymt því að allir innan kirkjunnar eiga sama rétt og að syndir kirkjunnar gleymast ekki þó ein manneskja sé hengd fyrir stofnun. Höfundur er almannatengill og lögfræðingur.
Skoðun Góður rekstur Mosfellsbæjar og framtíðin björt Halla Karen Kristjánsdóttir,Anna Sigríður Guðnadóttir ,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir skrifar
Skoðun Rússar pyntuðu og myrtu úkraínsku blaðakonuna Viktoriiu Roshchyna Erlingur Erlingsson skrifar
Skoðun Gigtarmaí 2025 – Stuðlum að forvörnum, fræðslu og vitundarvakningu Hrönn Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty skrifar
Skoðun Hver á dómur að vera hjá ungmenni fyrir að fremja alvarlegt afbrot, jafnvel morð? Davíð Bergmann skrifar