Menningin veitir von þegar kreppir að Helen Sildna skrifar 4. mars 2022 10:31 Úkraínskur kollegi sendi mér þessi skilaboð: „Flestir tónlistarmenn eru í fremstu víglínu í augnablikinu. Ég hef það gott í neðanjarðarbyrgi. Við þurfum stuðning alþjóðlega menningargeirans við að vernda landið okkar núna.“ Rússneskur vinur minn sendi mér þessi skilaboð: „Ég er ekki neitt lengur. Ég rak tvær tónlistarhátíðir og ég var með teymi í kringum mig. Við unnum að því að koma á menningartengslum við Evrópu. Við áttuðum okkur á því að það var ekki nóg að vinna í Moskvu og Pétursborg þannig að við vorum nýbyrjuð að vinna í smærri borgum en við gerðum greinilega ekki nóg. Nú þarf enginn á mér að halda lengur. Ég skammast mín bara fyrir rússnesk yfirvöld og vona að börnunum okkar verði fyrirgefið.” Þetta eru tvö dæmi um samtöl við vini og samstarfsmenn undanfarna daga. Ég hef aldrei á ævinni séð jafn mikla angist. Ég hef aldrei upplifað stríð með þessum hætti. Ég fæddist inn í fjölskyldu tónlistarmanna. Bæði Sinfóníuhljómsveit Eistlands sem faðir minn starfaði við og Þjóðaróperan þar sem móðir mín starfaði tilheyrðu Sovétríkjunum þegar þau byrjuðu að vinna þar og fáir gátu farið til útlanda á þeim tíma. Þegar tónlistarmenn fengu að fara til Helsinki eða Parísar þurftu þeir að ferðast í hópum og það var fylgst með þeim hvert fótmál. Samt sem áður tóku þessir listamenn áhættuna á að smygla bréfum í ferðatöskunni sinni og afhentu ættingjum eða kunningjum erlendis til að koma skilaboðum til Vesturlanda. Bréfin voru til marks um frelsisvilja sem dreif andspyrnuhreyfinguna áfram. Fulltrúaráð skapandi greina var stofnað í Eistlandi árið 1988 og listamenn leiddu breytingar. Menningin var miðillinn sem kom á framfæri duldum skilaboðum til næmra viðtakanda. Í gegnum listina lærðum við að lesa á milli línanna. Við gátum komið mikilvægum skilaboðum áleiðs til Vesturlanda og til andófsmanna víðsvegar um Sovétríkin. Nú eru breyttir tímar og staðan er önnur. En leiktjaldið er fallið. Í Rússlandi eru flestir fjölmiðlar lokaðir eða undir stjórn yfirvalda. Aðgangur almennings að samfélagsmiðlum er takmarkaður og engin ferðalög eru í gangi. Við sjáum hryllinginn sem er að gerast í Úkraínu í heimsfjölmiðlum. En upplýsingar um það sem er að gerast hjá rússneskum borgurum eru af skornum skammti. Þúsundir borgara í nær 50 borgum hafa mótmælt á götum úti síðan 24. febrúar sl. Þeir verða fyrir kylfum lögreglu á hverjum degi, eru sektaðir og hótað. Sautján þúsund listamenn í Rússlandi hafa skrifað undir opinbera áskorun þar sem stjórnvöld eru hvött til að binda endi á stríðsátökin. Á sama tíma fordæma þeir innlimun Krímskaga í Rússland árið 2014 og lygum stjórnvalda. Yfir milljón Rússar hafa skrifað undir opinbera áskorun á yfirvöld. Hvað getum við gert? Við styðjum auðvitað Úkraínu á allan hátt! En eigum við líka að halda sambandi við almenning í Rússlandi? Viðskiptaþvinganir og viðurlög við framgangi rússneskra stjórnvalda eru nauðsynleg. Það er sjálfgefið að hætta hvers kyns stofnanasamstarfi. Það er óviðeigandi að stjarna Rússa skíni á alþjóðavettvangi sem stendur. En ákveðnir kimar menningarsamstarfs þurfa að fá að vera í höndum greinanna sjálfra. Frelsinu fylgir auðvitað ábyrgð en að deila reynslu og ólíkum sjónarmiðum með samstarfsfólki er dýrmætt. Ég finn líka fyrir ábyrgð gagnvart öðrum Evrópulöndum. Ég held að eistneska þjóðin og þar með talin við sem vinum í menningargeiranum séum í einstakri stöðu til að útskýra ástandið fyrir heiminum. Við getum veitt upplýsingar um hvernig hægt ert að styðja Úkraínu en um leið útskýrt það sem fram fer í Rússlandi. Þetta stríð varðar okkur öll. Það veitir heiminum von að andófsmenn í Rússlandi eru á götum úti að láta í sér heyra. Með því að halda samskiptunum opnum við þetta fólk getum við reitt okkur á áreiðanlegar heimildir frá þeim og fengið mikilvægar upplýsingar sem rússnesk yfirvöld reyna að fela fyrir okkur. Það var það sem gerðist á 9. áratugnum í Eistlandi. Það var fólkið í menningargeiranum sem kom skilaboðum til heimsins. Við getum ekki boðið rússneskum listamönnum til okkar sem stendur en ég vona að það verði hægt að taka upp þráðinn aftur þegar átökum linnir. Við eigum öll kollega og vini sem við getum horft í augun á og átt einlæg samtöl við þar sem hjörtu okkar slá í takt. Hættan er sú að einangrunin sem hlýst af því að banna listamönnum að koma á hátíðirnar okkar veiki þessa vini okkar og ræni þá voninni. Mig langar að við sem störfum í okkar geira séum skilningsrík og styðjum hvort annað. Til þess að veita löndum okkar innblástur þá þurfum við sjálf að vera sterk. Heimsfaraldurinn hefur tekið sinn toll og nú bætist þessi krísa við. Það minnsta sem við getum gert er að styðja hvort annað. Tölum saman í stað þess að fordæma. Sýnum samkennd og þolinmæði svo við tökum eftir blæbrigðunum. Eistar vita betur en flestir að menningin skiptir máli þegar það gefur á bátinn. Að ígrunda, skapa merkingu og eiga í vitrænum samskiptum. Tökum saman höndum og tengjumst. Vörpum ljósi á það sem verið er að fela. Höldum utanum um hvort annað og veitum von. Höfundur er framkvæmdastjóri Tallinn Music Week og Station Narva í Eistlandi Greinin var birt sem skoðun í menningarblaðinu Sirp í Eislandi í dag. Við birtum hér þýðingu sem Anna Hildur Hildibrandsdóttir vann með Páli Ragnari Pálssyni og Tui Hirv. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Úkraína Innrás Rússa í Úkraínu Menning Mest lesið Það er allt í lagi að vera þú sjálfur - Opið bréf til Snorra Mássonar Kári Stefánsson Skoðun Samfélag án Pírata Lenya Rún Taha Karim Skoðun Foreldrar, ömmur og afar þessa lands - áskorun til ykkar! Ragnheiður Stephensen Skoðun Við sem förum til Tenerife - Vaxta og húsnæðispyntingar á almenningi komið frá lífeyrissjóðum og leigufélögum Hreinn Pétursson Skoðun Hver er munurinn á Viðreisn og Samfylkingu? Soffía Svanhvít Árnadóttir Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Annarra manna peningar eru peningar okkar allra Davíð Þór Jónsson Skoðun Þarf ég að flytja úr landi? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir Skoðun Helvítis fokking fokk!! Er ekki nóg komið? Maríanna H. Helgadóttir Skoðun Ég á ‘etta, ég má ‘etta Jón Ármann Steinsson Skoðun Skoðun Skoðun Nándarhryðjuverk er mannréttindabrot sem fær lítil viðbrögð frá samfélaginu Birna Sól Daníelsdóttir, Helga Benediktsdóttir,Telma Lísa Elmarsdóttir skrifar Skoðun Willum Þór – fyrir konur Heiðdís Geirsdóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Hjördís Guðný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Af hverju kýs ég Samfylkinguna? Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Uppeldi, færni til framtíðar - fór í skúffu stjórnvalda! Una María Óskarsdóttir skrifar Skoðun Við sem förum til Tenerife - Vaxta og húsnæðispyntingar á almenningi komið frá lífeyrissjóðum og leigufélögum Hreinn Pétursson skrifar Skoðun Hvar eru málefni barna og ungs fólks? Gunnar E. Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Þetta með verðgildin Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Stöndum með trans börnum og foreldrum þeirra! Birna Guðmundsdóttir,Elín Oddný Sigurðardóttir,Ynda Eldborg skrifar Skoðun Ég á ‘etta, ég má ‘etta Jón Ármann Steinsson skrifar Skoðun Dómsmálið sem gæti kippt grunninum undan Heidelberg-verksmiðjunni Jón Hjörleifur Stefánsson skrifar Skoðun Viljum við sósíalisma? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Það er allt í lagi að vera þú sjálfur - Opið bréf til Snorra Mássonar Kári Stefánsson skrifar Skoðun Rjúfum kyrrstöðu í vegaframkvæmdum um allt land G.Svana Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsa bænda Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Hvenær á að skattleggja lífeyri? Inn eða út? Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Glasið er hálffullt Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Skilvirkari og einfaldari stjórnsýsla í þágu almennings Guðlaugur Þór Þórðarson skrifar Skoðun Gervilíf Geir Gunnar Markússon skrifar Skoðun Málsvari hinsegin samfélagsins og mannréttinda Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Framtíð til sölu Júlíus Kristjánsson skrifar Skoðun Kona, vertu ekki fyrir! Elín Björg Jónsdóttir,Halldóra Sigríður Sveinsdóttir,Hrafnhildur Lilja Harðardóttir skrifar Skoðun Hagsmunir Evrópu í orkumálum stangast á við okkar hagsmuni Magnús Gehringer skrifar Skoðun Eitt lag enn með Lilju Hópur óperusöngvara skrifar Skoðun Skaðsemi vindtúrbínuvera á íslenska náttúru Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Hver er munurinn á Viðreisn og Samfylkingu? Soffía Svanhvít Árnadóttir skrifar Skoðun Kennarinn sem hvarf Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Hamborgarhryggur - minnst viðeigandi jólamaturinn Óskar H. Valtýsson skrifar Skoðun Annarra manna peningar eru peningar okkar allra Davíð Þór Jónsson skrifar Skoðun Fasismi er að trenda – erum við að sofna á verðinum? Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Ehf-gatið og leiðir til að loka því Matthias Harksen skrifar Sjá meira
Úkraínskur kollegi sendi mér þessi skilaboð: „Flestir tónlistarmenn eru í fremstu víglínu í augnablikinu. Ég hef það gott í neðanjarðarbyrgi. Við þurfum stuðning alþjóðlega menningargeirans við að vernda landið okkar núna.“ Rússneskur vinur minn sendi mér þessi skilaboð: „Ég er ekki neitt lengur. Ég rak tvær tónlistarhátíðir og ég var með teymi í kringum mig. Við unnum að því að koma á menningartengslum við Evrópu. Við áttuðum okkur á því að það var ekki nóg að vinna í Moskvu og Pétursborg þannig að við vorum nýbyrjuð að vinna í smærri borgum en við gerðum greinilega ekki nóg. Nú þarf enginn á mér að halda lengur. Ég skammast mín bara fyrir rússnesk yfirvöld og vona að börnunum okkar verði fyrirgefið.” Þetta eru tvö dæmi um samtöl við vini og samstarfsmenn undanfarna daga. Ég hef aldrei á ævinni séð jafn mikla angist. Ég hef aldrei upplifað stríð með þessum hætti. Ég fæddist inn í fjölskyldu tónlistarmanna. Bæði Sinfóníuhljómsveit Eistlands sem faðir minn starfaði við og Þjóðaróperan þar sem móðir mín starfaði tilheyrðu Sovétríkjunum þegar þau byrjuðu að vinna þar og fáir gátu farið til útlanda á þeim tíma. Þegar tónlistarmenn fengu að fara til Helsinki eða Parísar þurftu þeir að ferðast í hópum og það var fylgst með þeim hvert fótmál. Samt sem áður tóku þessir listamenn áhættuna á að smygla bréfum í ferðatöskunni sinni og afhentu ættingjum eða kunningjum erlendis til að koma skilaboðum til Vesturlanda. Bréfin voru til marks um frelsisvilja sem dreif andspyrnuhreyfinguna áfram. Fulltrúaráð skapandi greina var stofnað í Eistlandi árið 1988 og listamenn leiddu breytingar. Menningin var miðillinn sem kom á framfæri duldum skilaboðum til næmra viðtakanda. Í gegnum listina lærðum við að lesa á milli línanna. Við gátum komið mikilvægum skilaboðum áleiðs til Vesturlanda og til andófsmanna víðsvegar um Sovétríkin. Nú eru breyttir tímar og staðan er önnur. En leiktjaldið er fallið. Í Rússlandi eru flestir fjölmiðlar lokaðir eða undir stjórn yfirvalda. Aðgangur almennings að samfélagsmiðlum er takmarkaður og engin ferðalög eru í gangi. Við sjáum hryllinginn sem er að gerast í Úkraínu í heimsfjölmiðlum. En upplýsingar um það sem er að gerast hjá rússneskum borgurum eru af skornum skammti. Þúsundir borgara í nær 50 borgum hafa mótmælt á götum úti síðan 24. febrúar sl. Þeir verða fyrir kylfum lögreglu á hverjum degi, eru sektaðir og hótað. Sautján þúsund listamenn í Rússlandi hafa skrifað undir opinbera áskorun þar sem stjórnvöld eru hvött til að binda endi á stríðsátökin. Á sama tíma fordæma þeir innlimun Krímskaga í Rússland árið 2014 og lygum stjórnvalda. Yfir milljón Rússar hafa skrifað undir opinbera áskorun á yfirvöld. Hvað getum við gert? Við styðjum auðvitað Úkraínu á allan hátt! En eigum við líka að halda sambandi við almenning í Rússlandi? Viðskiptaþvinganir og viðurlög við framgangi rússneskra stjórnvalda eru nauðsynleg. Það er sjálfgefið að hætta hvers kyns stofnanasamstarfi. Það er óviðeigandi að stjarna Rússa skíni á alþjóðavettvangi sem stendur. En ákveðnir kimar menningarsamstarfs þurfa að fá að vera í höndum greinanna sjálfra. Frelsinu fylgir auðvitað ábyrgð en að deila reynslu og ólíkum sjónarmiðum með samstarfsfólki er dýrmætt. Ég finn líka fyrir ábyrgð gagnvart öðrum Evrópulöndum. Ég held að eistneska þjóðin og þar með talin við sem vinum í menningargeiranum séum í einstakri stöðu til að útskýra ástandið fyrir heiminum. Við getum veitt upplýsingar um hvernig hægt ert að styðja Úkraínu en um leið útskýrt það sem fram fer í Rússlandi. Þetta stríð varðar okkur öll. Það veitir heiminum von að andófsmenn í Rússlandi eru á götum úti að láta í sér heyra. Með því að halda samskiptunum opnum við þetta fólk getum við reitt okkur á áreiðanlegar heimildir frá þeim og fengið mikilvægar upplýsingar sem rússnesk yfirvöld reyna að fela fyrir okkur. Það var það sem gerðist á 9. áratugnum í Eistlandi. Það var fólkið í menningargeiranum sem kom skilaboðum til heimsins. Við getum ekki boðið rússneskum listamönnum til okkar sem stendur en ég vona að það verði hægt að taka upp þráðinn aftur þegar átökum linnir. Við eigum öll kollega og vini sem við getum horft í augun á og átt einlæg samtöl við þar sem hjörtu okkar slá í takt. Hættan er sú að einangrunin sem hlýst af því að banna listamönnum að koma á hátíðirnar okkar veiki þessa vini okkar og ræni þá voninni. Mig langar að við sem störfum í okkar geira séum skilningsrík og styðjum hvort annað. Til þess að veita löndum okkar innblástur þá þurfum við sjálf að vera sterk. Heimsfaraldurinn hefur tekið sinn toll og nú bætist þessi krísa við. Það minnsta sem við getum gert er að styðja hvort annað. Tölum saman í stað þess að fordæma. Sýnum samkennd og þolinmæði svo við tökum eftir blæbrigðunum. Eistar vita betur en flestir að menningin skiptir máli þegar það gefur á bátinn. Að ígrunda, skapa merkingu og eiga í vitrænum samskiptum. Tökum saman höndum og tengjumst. Vörpum ljósi á það sem verið er að fela. Höldum utanum um hvort annað og veitum von. Höfundur er framkvæmdastjóri Tallinn Music Week og Station Narva í Eistlandi Greinin var birt sem skoðun í menningarblaðinu Sirp í Eislandi í dag. Við birtum hér þýðingu sem Anna Hildur Hildibrandsdóttir vann með Páli Ragnari Pálssyni og Tui Hirv.
Við sem förum til Tenerife - Vaxta og húsnæðispyntingar á almenningi komið frá lífeyrissjóðum og leigufélögum Hreinn Pétursson Skoðun
Skoðun Nándarhryðjuverk er mannréttindabrot sem fær lítil viðbrögð frá samfélaginu Birna Sól Daníelsdóttir, Helga Benediktsdóttir,Telma Lísa Elmarsdóttir skrifar
Skoðun Willum Þór – fyrir konur Heiðdís Geirsdóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Hjördís Guðný Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Við sem förum til Tenerife - Vaxta og húsnæðispyntingar á almenningi komið frá lífeyrissjóðum og leigufélögum Hreinn Pétursson skrifar
Skoðun Stöndum með trans börnum og foreldrum þeirra! Birna Guðmundsdóttir,Elín Oddný Sigurðardóttir,Ynda Eldborg skrifar
Skoðun Dómsmálið sem gæti kippt grunninum undan Heidelberg-verksmiðjunni Jón Hjörleifur Stefánsson skrifar
Skoðun Það er allt í lagi að vera þú sjálfur - Opið bréf til Snorra Mássonar Kári Stefánsson skrifar
Skoðun Kona, vertu ekki fyrir! Elín Björg Jónsdóttir,Halldóra Sigríður Sveinsdóttir,Hrafnhildur Lilja Harðardóttir skrifar
Við sem förum til Tenerife - Vaxta og húsnæðispyntingar á almenningi komið frá lífeyrissjóðum og leigufélögum Hreinn Pétursson Skoðun