Samskiptin skipta öllu máli Sveinn Waage skrifar 11. nóvember 2021 08:01 „Það er ekki hvað þú segir heldur hvernig þú segir það“, er ein af þessum línum sem við könnumst við úr ýmsum áttum. Án þess að eiga langan feril í leiklist, skilst mér að þetta sé einmitt lykilatriði í þeirri mögnuðu listgrein. Í húmor skiptir þetta öllu máli, ekki satt? Saklaus setning getur orðið fyndin, klúr og alls konar, með svipbrigðum, áherslum og látbragði. Eigum við ekki að sannmælast um að við þekkjum þetta flest. Við erum að tala þarna um samskipti, samskipti á milli fólks. Hvernig eru þau meðtekin? Hvaða mynd færðu af viðkomandi sem tjáir sig? „Ekki hvað þú segir, heldur hvernig“, hvað þýðir það? Orðaval, tónn, áherslur, tilfinningar? Já meðal annars. Hvað ætli séu margar útgáfur til af þeim einföldu skilaboðum að barnið þitt þurfi að drífa sig á morgnanna? Allt frá bölvi og hótunum yfir kærleik og húmor. Sálfræðin segir okkur hvor aðferðin virkar betur almennt séð, en látum það liggja á milli hluta. Samskipti stjórnenda En samskiptin eru út um allt. Líka hjá stjórnendum og leiðtogum. Hjá stjórnendum sem hrífa fólk með sér, eflir það og styður. Og líka stjórnendum sem missa vinnuna eða ná ekki kosningu, jafnvel þó að elja, áhugi og hæfni séu til staðar. Dæmi um athyglisverð samskipti koma frá Biskup og co sem nýtur sögulegs vantraust. Ætli það hafi verið traustinu til framdráttar að segja landsmönnum að líf þeirra væri „innihaldslaust án Jesú“ og vöntun á Biblíulestri útskýrði vöntun á siðferði landans? Hvort sem það er augljós fítonskraftur í verkalýðsbaráttu, í baráttu gegn ofbeldi, réttindum barna eða annarra göfugra mála sem við brennum fyrir, þá er hægt skemma fyrir sér með slæmum samskiptum. Dæmin hafa hrannast upp undanfarið. Nú væri vafalítið freystandi að hjóla í þennan miðaldra hvíta karlmann og segja „Aha! Karlmaður að segja okkur að vera þæg(ar)!!“ Ef „þægur“ þýðir að hlusta meira, meðtaka, vanda sig, tala saman, útskýra þá, já. Að vanda sig og hafa hátt. Ekki misskilja. Þegar við ræðum um mikilvægustu siðaskipti seinni tíma, baráttuna gegn kynbundnu ofbeldi, þá er það risaslagur sem ekki verður leystur með kurteisi, einni saman. Maður ruggar ekki bátum með því að biðja um það. Við búum við alda gömlu feðraveldi þar sem útpæld trúarbrögðin eru beltin og axlaböndin. Faðir vor, say no mor. Það eru forréttyndi að fá að upplifa að hvort tveggja líða hægt en örugglega undir lok. En þar þarf líka að vanda samskiptin í því ferli. En segjum þau hátt og skýrt! Ég hef svo óbilandi trú á framtíðinni í þessum málum þegar ég tala við börnin mín. Kynbundið ofbeldi, fordómar og trúarbrögð eru þeim álíka framandi og torfbæir og moldargólf. Af hverju er fólk ekki með mér? En hvað er til ráða þegar göfugu samskiptin okkar ná ekki í gegn? Að horfa inná við hljómar eins og klisja nr.1, en á sama tíma er það oftast málið. Við þurfum að horfast í augu við hvað það sem stuðar fólk, það sem virkar ekki. Af hverju stendur fólk ekki með mér, af hverju fæ ég ekki kosningu? Eru þau öll í bullinu eða hugsanlega bara ég? Sjá þau ekki hvað ég er klár, góð(ur) og berst fyrir málstaðinn? Hrokinn tapar 5-0 Að temja sér betri framkomu og samskipti er vinna, stöðug vinna. Sjálfur á ég í stökustu vandræðum með kaldhæðni, sem er kannski fín á afviknum stöðum með fólki sem deilir henni með þér, en fyrir aðra eru skilin á milli kaldhæðni og hroka oft lítil sem engin. Sem dæmi á ég erfitt með að sleppa kaldhæðni þegar ég tala um trúar-brögð, fyrir trúaða eru kaldhæðnin og hrokinn þá líklega nátengd. Fátt brennir þig eins mikið í samskiptum við aðra og ef fólk upplifir hroka, hvort sem hann er meðvitaður eða ekki. Ákveðni, yfirvegun og rökstuðningur sigrar hrokann í hvert sinn. Hvað er til ráða? Og hvað þá? Hvað getum við gert til að vanda okkur betur? Hvernig fáum við fólk til að meðtaka okkar góðu skilaboð? Það þarf ekki að vera flókið. Í mínu starfi og ráðgjöf virka þessi meðöl best; Sýndu auðmýkt, virðingu og einlægni. Segðu satt. Opnaðu huga fólks og flestar dyr með Húmor og gleði. Það virkar. Höfundur er samskipta- og markaðsráðgjafi og höfundur námskeiðanna: „Húmor virkar – í alvöru“ og „Vektu athygli“ hjá Opna Háskólanum í HR. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sveinn Waage Mest lesið Gervigreind fyrir alla — en fyrir hvern í raun? Sigvaldi Einarsson Skoðun Hefur ítrekað hótað okkur áður Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Bandaríkin voru alltaf vondi kallinn Karl Héðinn Kristjánsson Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun Þjóðaratkvæðagreiðsla vegna umsóknar um aðild að ESB er stjórnsýslugrín! Júlíus Valsson Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson Skoðun Halldór 02.08.2025 Halldór Kæfandi klámhögg sveitarstjóra Jón Trausti Reynisson Skoðun Fyrsta flokks heilbrigðisþjónustu á Íslandi Lilja Alfreðsdóttir Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Gervigreind fyrir alla — en fyrir hvern í raun? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Hefur ítrekað hótað okkur áður Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Þjóðaratkvæðagreiðsla vegna umsóknar um aðild að ESB er stjórnsýslugrín! Júlíus Valsson skrifar Skoðun Bandaríkin voru alltaf vondi kallinn Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Erum við á leiðinni í hnífavesti? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier skrifar Skoðun Kæfandi klámhögg sveitarstjóra Jón Trausti Reynisson skrifar Skoðun Klár fyrir Verslunarmannahelgina? Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Vegið að börnum í pólitískri aðför að ferðaþjónustunni Einar Freyr Elínarson skrifar Skoðun Hið tæra illa Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Ferðamannaiðnaður? Nei, ferðaþjónusta! Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun Hæðarveiki og lyf Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Landsvirkjun hafin yfir lög Björg Eva Erlendsdóttir skrifar Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson skrifar Skoðun Þau eru framtíðin – en fá ekki að njóta nútímans Sigurður Kári skrifar Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna þegir kristin, vestræn menning? Ómar Torfason skrifar Skoðun Trump les tölvupóstinn þinn Mörður Áslaugarson skrifar Skoðun „Já, hvað með bara að skjóta hann!“ Þórhildur Hjaltadóttir skrifar Skoðun Heimar sem þurfa nýja umræðu! Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sársauki annarra og samúðarþreyta Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar Skoðun Alþjóðalög eða lögleysa? Urður Hákonardóttir skrifar Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar Skoðun GPT‑5 kemur í ágúst – áskoranir og tækifæri fyrir Ísland Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Við tölum um vöxt — en gleymum því sem vex Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Verri framkoma en hjá Trump Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson skrifar Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Sjá meira
„Það er ekki hvað þú segir heldur hvernig þú segir það“, er ein af þessum línum sem við könnumst við úr ýmsum áttum. Án þess að eiga langan feril í leiklist, skilst mér að þetta sé einmitt lykilatriði í þeirri mögnuðu listgrein. Í húmor skiptir þetta öllu máli, ekki satt? Saklaus setning getur orðið fyndin, klúr og alls konar, með svipbrigðum, áherslum og látbragði. Eigum við ekki að sannmælast um að við þekkjum þetta flest. Við erum að tala þarna um samskipti, samskipti á milli fólks. Hvernig eru þau meðtekin? Hvaða mynd færðu af viðkomandi sem tjáir sig? „Ekki hvað þú segir, heldur hvernig“, hvað þýðir það? Orðaval, tónn, áherslur, tilfinningar? Já meðal annars. Hvað ætli séu margar útgáfur til af þeim einföldu skilaboðum að barnið þitt þurfi að drífa sig á morgnanna? Allt frá bölvi og hótunum yfir kærleik og húmor. Sálfræðin segir okkur hvor aðferðin virkar betur almennt séð, en látum það liggja á milli hluta. Samskipti stjórnenda En samskiptin eru út um allt. Líka hjá stjórnendum og leiðtogum. Hjá stjórnendum sem hrífa fólk með sér, eflir það og styður. Og líka stjórnendum sem missa vinnuna eða ná ekki kosningu, jafnvel þó að elja, áhugi og hæfni séu til staðar. Dæmi um athyglisverð samskipti koma frá Biskup og co sem nýtur sögulegs vantraust. Ætli það hafi verið traustinu til framdráttar að segja landsmönnum að líf þeirra væri „innihaldslaust án Jesú“ og vöntun á Biblíulestri útskýrði vöntun á siðferði landans? Hvort sem það er augljós fítonskraftur í verkalýðsbaráttu, í baráttu gegn ofbeldi, réttindum barna eða annarra göfugra mála sem við brennum fyrir, þá er hægt skemma fyrir sér með slæmum samskiptum. Dæmin hafa hrannast upp undanfarið. Nú væri vafalítið freystandi að hjóla í þennan miðaldra hvíta karlmann og segja „Aha! Karlmaður að segja okkur að vera þæg(ar)!!“ Ef „þægur“ þýðir að hlusta meira, meðtaka, vanda sig, tala saman, útskýra þá, já. Að vanda sig og hafa hátt. Ekki misskilja. Þegar við ræðum um mikilvægustu siðaskipti seinni tíma, baráttuna gegn kynbundnu ofbeldi, þá er það risaslagur sem ekki verður leystur með kurteisi, einni saman. Maður ruggar ekki bátum með því að biðja um það. Við búum við alda gömlu feðraveldi þar sem útpæld trúarbrögðin eru beltin og axlaböndin. Faðir vor, say no mor. Það eru forréttyndi að fá að upplifa að hvort tveggja líða hægt en örugglega undir lok. En þar þarf líka að vanda samskiptin í því ferli. En segjum þau hátt og skýrt! Ég hef svo óbilandi trú á framtíðinni í þessum málum þegar ég tala við börnin mín. Kynbundið ofbeldi, fordómar og trúarbrögð eru þeim álíka framandi og torfbæir og moldargólf. Af hverju er fólk ekki með mér? En hvað er til ráða þegar göfugu samskiptin okkar ná ekki í gegn? Að horfa inná við hljómar eins og klisja nr.1, en á sama tíma er það oftast málið. Við þurfum að horfast í augu við hvað það sem stuðar fólk, það sem virkar ekki. Af hverju stendur fólk ekki með mér, af hverju fæ ég ekki kosningu? Eru þau öll í bullinu eða hugsanlega bara ég? Sjá þau ekki hvað ég er klár, góð(ur) og berst fyrir málstaðinn? Hrokinn tapar 5-0 Að temja sér betri framkomu og samskipti er vinna, stöðug vinna. Sjálfur á ég í stökustu vandræðum með kaldhæðni, sem er kannski fín á afviknum stöðum með fólki sem deilir henni með þér, en fyrir aðra eru skilin á milli kaldhæðni og hroka oft lítil sem engin. Sem dæmi á ég erfitt með að sleppa kaldhæðni þegar ég tala um trúar-brögð, fyrir trúaða eru kaldhæðnin og hrokinn þá líklega nátengd. Fátt brennir þig eins mikið í samskiptum við aðra og ef fólk upplifir hroka, hvort sem hann er meðvitaður eða ekki. Ákveðni, yfirvegun og rökstuðningur sigrar hrokann í hvert sinn. Hvað er til ráða? Og hvað þá? Hvað getum við gert til að vanda okkur betur? Hvernig fáum við fólk til að meðtaka okkar góðu skilaboð? Það þarf ekki að vera flókið. Í mínu starfi og ráðgjöf virka þessi meðöl best; Sýndu auðmýkt, virðingu og einlægni. Segðu satt. Opnaðu huga fólks og flestar dyr með Húmor og gleði. Það virkar. Höfundur er samskipta- og markaðsráðgjafi og höfundur námskeiðanna: „Húmor virkar – í alvöru“ og „Vektu athygli“ hjá Opna Háskólanum í HR.
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Skoðun Þjóðaratkvæðagreiðsla vegna umsóknar um aðild að ESB er stjórnsýslugrín! Júlíus Valsson skrifar
Skoðun Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier skrifar
Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson skrifar
Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar
Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun