Engar almenningssamgöngur að nýju „vistþorpi" í Reykjavík Tinna Þorvalds Önnudóttir skrifar 1. nóvember 2021 15:30 Í Gufunesinu er að byggjast upp nýtt hverfi í dásamlegu umhverfi með útsýni yfir Viðey og Esjuna. Verkefninu er stýrt er af Þorpi - Vistfélagi og er hverfið er kynnt sem „vistþorp”. Það á að hvetja til bíllauss lífsstíls og annarra umhverfisvænna lifnaðarhátta innan um kvakandi æðarfugla á stilltum voginum á aðra hliðina og magnaðra skúlptúra Hallsteins Sigurðssonar á hina. Þetta hljómar vissulega dásamlega, er það ekki? Sjálf flutti ég hingað í byrjun júlí og íbúðin er björt og góð og umhverfið er jú alveg eins yndislegt og lýst hefur verið - en „vistþorp"...? Ég veit ekki með það. Hvað þýðir þetta orð í raun og veru fyrir borgaryfirvöldum? Er þetta orð ef til vill einungis notað upp á punt, og kannski bara til þess að borgin þurfi ekki að úthluta jafn stórri lóð undir bílastæði og ella? Maður spyr sig. Enn sem komið er er þetta allavega alls ekki vistþorp heldur bara: venjulegt hverfi - sem er þó án allra samgönguinnviða. Hingað liggur enginn malbikaður vegur, engin gangstétt og engar almenningssamgöngur. Að kalla þetta „vistþorp" er ekki bara ósatt, heldur hlægilegt. Áður en lengra er haldið vil ég taka það fram að Þorpið - Vistfélag stendur í ströngu að vinna að því að standa við sinn hlut. Hér er um samgöngukerfið að ræða, sem er undir Reykjavíkurborg og því beinast spjót mín að henni, ekki Þorpinu. Formlega er þessu hverfi ætlað að hvetja til þess að íbúar temji sér bíllausan lífstíl. Hins vegar komumst við öll að því þegar við fluttum inn að jafnvel þótt borgin hefði úthlutað þessari lóð undir „vistþorp” með umhverfisvæna stefnu og bílleysi að leiðarljósi þá hafði ekki verið hugsað fyrir almenningssamgöngum að hverfinu. Næsta strætóstoppistöð er í 20-25 mínútna göngufjarlægð, en þá leið getur manneskja einungis farið ef hún er fullfær og ófötluð enda liggur sú leið upp brattan, ólýstan slóða í gegnum móa (einungis er um slóða að ræða, enga formlega leið eða gangstétt). Og ef manneskja ætlar að taka strætó með barnavagn þá þarf hún að ganga um 45 mínútna leið - og úti á miðjum Gufunesveginum, því engin gangstétt er þar meðfram heldur. Ég hef haft bílpróf í næstum 20 ár en aldrei átt bíl og hef aldrei fundið þörf til þess að eiga bíl - fyrr en núna, þegar ég flyt í svokallað „vistþorp", sem hlýtur að teljast allkaldhæðnislegt. Þetta veldur íbúum hér í Gufunesinu að sjálfsögðu miklum kvíða því við vitum öll hvernig veður geta orðið á vetrum hér á landi og við upplifum okkur innilokuð - sérstaklega þegar byrjar að snjóa því hingað liggja engir göngustígar sem hægt er að moka. Hvernig eigum við að komast leiðar okkar í þeim vetrarhörkum sem framundan eru? Ég veit ekki á hversu mörgum vinnustöðum innan Reykjavíkur hún verður tekin sem gild skýring á fjarveru að vera veðurteppt í Grafarvoginum. Lagt hefur verið til að setja upp pöntunarþjónustu Strætó hingað niður eftir, en með pöntunarþjónustu er átt við að notendur þurfi að hringja og panta ferð ákveðnum tíma fyrir brottför. Þetta er leið sem við getum sætt okkur við sem einhvers konar millibilsástand, en þegar ég sendi Hjálmari Sveinssyni, borgarfulltrúa og stjórnarformann Strætó erindi og spurðist fyrir um þessi plön og tímasetningar hvað þau varðaði þá var svarið heldur stuttaralegt og ónákvæmt í meira lagi: „Pöntunarþjónustan er í undirbúningi og kemst vonandi fljótlega í gagnið”. Engar dagsetningar. Og ég spyr mig: með hversu miklum fyrirvara (eða litlum í þessu tilfelli) telst eðlilegt að opinber fyrirtæki skipuleggi sig? Hvað þýðir „fljótlega”? Nú veit ég að það eru að verða tvö ár frá því borgin gaf vilyrði fyrir lóðinni undir þetta hverfi. Var það ekki nægur tími fyrir Strætó bs. að skipuleggja sig? Hversu lengi þurfum við að brjótast upp grýttan slóðann upp að Strandveginum í öllum veðrum? Almenningssamgöngur hingað í Gufunesið snúast ekki bara um okkur sem hér búum heldur líka um fjölskyldur okkar og vini sem vilja heimsækja okkur. Ein þeirra er móðir mín. Hún er á sjötugsaldri og hefur þjáðst af parkinson sjúkdómnum í rúm tuttugu ár. Það er öllum ljóst að ekki er hægt að gera ráð fyrir að öryrki til tuttugu ára hafi efni á bíl, eða því að taka leigubíl hvenær sem er - og hún getur sannarlega ekki gengið ofan úr Spöng og hingað niður eftir. Leið sem tekur okkur hin um 20-25 mínútur að ganga tæki hana í það minnsta rúman klukkutíma ef hún kæmist hana yfir höfuð. Skorturinn á almenningssamgöngum hingað kemur því bókstaflega í veg fyrir að mamma mín geti komið í heimsókn. Sama er hægt að segja um systurdóttur mína, sem er rúmlega tvítug einstæð móðir með hálfs árs gamalt barn. Það er ekki hægt að gera ráð fyrir að einstæð móðir á foreldraorlofsgreiðslum geti rekið bíl eða tekið leigubíl, og troðningurinn sem ég geng niður móann fyrir neðan Hallsteinagarðinn er grýttur og ófær barnavögnum. Systurdóttir mín þyrfti því að ganga ofan úr Spöng og fara Gufunesveg, hvar ekki er nein gangstétt en sorpbílar hins vegar mætast reglulega á fullri ferð - og hvar vönu hjólreiðafólki verður ekki um sel. Fyrir hana og son hennar yrði göngutúrinn úr Spöng yrði því um 45-50 mínútur - og stórhættulegur. Það að enginn strætó gangi hingað niður að sjónum í Gufunesinu kemur því líka í veg fyrir að systurdóttir mín geti komið í heimsókn með son sinn. Þetta eru aðeins örfá dæmi um það hvernig þessi skortur á almenningssamgöngum hefur áhrif á daglegt líf okkar og stuðlar að einangrun. Við erum mörg sem tökum strætó ekki upp á punt eða bara á bíllausa deginum og á menningarnótt, heldur stólum á hann til þess að komast á milli staða dags daglega. Þetta snýst bókstaflega um ferðafrelsi okkar. Hér er ekki verið að hvetja keyrandi fólk til bílleysis eins og haldið hefur verið fram í kynningu á þessu hverfi heldur er beinlínis verið að neyða bíllaust fólk til þess að fjárfesta í bíl - og það í hverfi hvar ekki verða bílastæði fyrir alla íbúa hverfisins. Því þetta er „vistþorp" þið skiljið - og þess vegna þurfa náttúrulega bara alls ekki að fylgja einkastæði með íbúðunum… Borgin úthlutaði þessari lóð undir „vistþorp” og maður myndi halda að innviði yrði að byggja upp með það til hliðsjónar. Eða er það ekki? Innviðirnir þurfa að koma fyrst áður en fólk er krafið um breytingar á lífsstíl sínum. Það selur enginn einkabílinn sinn ef aðrir valkostir eru ekki til staðar. Og svo langar mig líka bara að geta boðið mömmu í heimsókn. Er það til of mikils mælst? Höfundur er leikkona, söngvari og myndhöfundur og íbúi í Gufunesi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Reykjavík Skipulag Strætó Mest lesið Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Skuldin við úthverfin Jóhanna Dýrunn Jónsdóttir Skoðun Til þeirra sem fagna Doktornum! Kristján Freyr Halldórsson Skoðun Hringekja verðtryggingar og hárra vaxta Benedikt Gíslason Skoðun Einelti er dauðans alvara Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Áfram gakk – með kerfisgalla í bakpokanum Harpa Þorsteinsdóttir Skoðun Réttlæti hins sterka. Gildra dómarans Jörgen Ingimar Hansson Skoðun Málgögn og gervigreind Steinþór Steingrímsson,Einar Freyr Sigurðsson,Helga Hilmisdóttir Skoðun Það sem Njáll sagði ykkur ekki Inga Lind Karlsdóttir Skoðun Hefur þú heyrt þetta áður? Stefnir Húni Kristjánsson Skoðun Skoðun Skoðun Ávinningur af endurhæfingu – aukum lífsgæðin Ólafur H. Jóhannsson skrifar Skoðun Hefur þú heyrt þetta áður? Stefnir Húni Kristjánsson skrifar Skoðun Hringekja verðtryggingar og hárra vaxta Benedikt Gíslason skrifar Skoðun Áfram gakk – með kerfisgalla í bakpokanum Harpa Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Til þeirra sem fagna Doktornum! Kristján Freyr Halldórsson skrifar Skoðun Skuldin við úthverfin Jóhanna Dýrunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Málgögn og gervigreind Steinþór Steingrímsson,Einar Freyr Sigurðsson,Helga Hilmisdóttir skrifar Skoðun Réttlæti hins sterka. Gildra dómarans Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Einelti er dauðans alvara Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Sótt að réttindum kvenna — núna Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Afnám tilfærslu milli skattþrepa Breki Pálsson skrifar Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Íslenska þjóð, þú ert núna að gleyma Sighvatur Björgvinsson skrifar Skoðun Tölum íslensku um bíðandi börn: Uppgjöf, svarthol og lögbrot Vigdís Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Fjórði hver vinnur í verslun og þjónustu Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar Skoðun Pabbar, mömmur, afar, ömmur Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Vellíðan í vinnu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Hefur vanfjármögnun sveitarfélaga áhrif á byggingarkostnað? Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Þar sem gervigreind er raunverulega að breyta öllu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslenskir flóttamenn - í okkar eigin landi Gunnar Magnús Diego skrifar Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Mótum framtíðina saman Jónína Hauksdóttir ,Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar Sjá meira
Í Gufunesinu er að byggjast upp nýtt hverfi í dásamlegu umhverfi með útsýni yfir Viðey og Esjuna. Verkefninu er stýrt er af Þorpi - Vistfélagi og er hverfið er kynnt sem „vistþorp”. Það á að hvetja til bíllauss lífsstíls og annarra umhverfisvænna lifnaðarhátta innan um kvakandi æðarfugla á stilltum voginum á aðra hliðina og magnaðra skúlptúra Hallsteins Sigurðssonar á hina. Þetta hljómar vissulega dásamlega, er það ekki? Sjálf flutti ég hingað í byrjun júlí og íbúðin er björt og góð og umhverfið er jú alveg eins yndislegt og lýst hefur verið - en „vistþorp"...? Ég veit ekki með það. Hvað þýðir þetta orð í raun og veru fyrir borgaryfirvöldum? Er þetta orð ef til vill einungis notað upp á punt, og kannski bara til þess að borgin þurfi ekki að úthluta jafn stórri lóð undir bílastæði og ella? Maður spyr sig. Enn sem komið er er þetta allavega alls ekki vistþorp heldur bara: venjulegt hverfi - sem er þó án allra samgönguinnviða. Hingað liggur enginn malbikaður vegur, engin gangstétt og engar almenningssamgöngur. Að kalla þetta „vistþorp" er ekki bara ósatt, heldur hlægilegt. Áður en lengra er haldið vil ég taka það fram að Þorpið - Vistfélag stendur í ströngu að vinna að því að standa við sinn hlut. Hér er um samgöngukerfið að ræða, sem er undir Reykjavíkurborg og því beinast spjót mín að henni, ekki Þorpinu. Formlega er þessu hverfi ætlað að hvetja til þess að íbúar temji sér bíllausan lífstíl. Hins vegar komumst við öll að því þegar við fluttum inn að jafnvel þótt borgin hefði úthlutað þessari lóð undir „vistþorp” með umhverfisvæna stefnu og bílleysi að leiðarljósi þá hafði ekki verið hugsað fyrir almenningssamgöngum að hverfinu. Næsta strætóstoppistöð er í 20-25 mínútna göngufjarlægð, en þá leið getur manneskja einungis farið ef hún er fullfær og ófötluð enda liggur sú leið upp brattan, ólýstan slóða í gegnum móa (einungis er um slóða að ræða, enga formlega leið eða gangstétt). Og ef manneskja ætlar að taka strætó með barnavagn þá þarf hún að ganga um 45 mínútna leið - og úti á miðjum Gufunesveginum, því engin gangstétt er þar meðfram heldur. Ég hef haft bílpróf í næstum 20 ár en aldrei átt bíl og hef aldrei fundið þörf til þess að eiga bíl - fyrr en núna, þegar ég flyt í svokallað „vistþorp", sem hlýtur að teljast allkaldhæðnislegt. Þetta veldur íbúum hér í Gufunesinu að sjálfsögðu miklum kvíða því við vitum öll hvernig veður geta orðið á vetrum hér á landi og við upplifum okkur innilokuð - sérstaklega þegar byrjar að snjóa því hingað liggja engir göngustígar sem hægt er að moka. Hvernig eigum við að komast leiðar okkar í þeim vetrarhörkum sem framundan eru? Ég veit ekki á hversu mörgum vinnustöðum innan Reykjavíkur hún verður tekin sem gild skýring á fjarveru að vera veðurteppt í Grafarvoginum. Lagt hefur verið til að setja upp pöntunarþjónustu Strætó hingað niður eftir, en með pöntunarþjónustu er átt við að notendur þurfi að hringja og panta ferð ákveðnum tíma fyrir brottför. Þetta er leið sem við getum sætt okkur við sem einhvers konar millibilsástand, en þegar ég sendi Hjálmari Sveinssyni, borgarfulltrúa og stjórnarformann Strætó erindi og spurðist fyrir um þessi plön og tímasetningar hvað þau varðaði þá var svarið heldur stuttaralegt og ónákvæmt í meira lagi: „Pöntunarþjónustan er í undirbúningi og kemst vonandi fljótlega í gagnið”. Engar dagsetningar. Og ég spyr mig: með hversu miklum fyrirvara (eða litlum í þessu tilfelli) telst eðlilegt að opinber fyrirtæki skipuleggi sig? Hvað þýðir „fljótlega”? Nú veit ég að það eru að verða tvö ár frá því borgin gaf vilyrði fyrir lóðinni undir þetta hverfi. Var það ekki nægur tími fyrir Strætó bs. að skipuleggja sig? Hversu lengi þurfum við að brjótast upp grýttan slóðann upp að Strandveginum í öllum veðrum? Almenningssamgöngur hingað í Gufunesið snúast ekki bara um okkur sem hér búum heldur líka um fjölskyldur okkar og vini sem vilja heimsækja okkur. Ein þeirra er móðir mín. Hún er á sjötugsaldri og hefur þjáðst af parkinson sjúkdómnum í rúm tuttugu ár. Það er öllum ljóst að ekki er hægt að gera ráð fyrir að öryrki til tuttugu ára hafi efni á bíl, eða því að taka leigubíl hvenær sem er - og hún getur sannarlega ekki gengið ofan úr Spöng og hingað niður eftir. Leið sem tekur okkur hin um 20-25 mínútur að ganga tæki hana í það minnsta rúman klukkutíma ef hún kæmist hana yfir höfuð. Skorturinn á almenningssamgöngum hingað kemur því bókstaflega í veg fyrir að mamma mín geti komið í heimsókn. Sama er hægt að segja um systurdóttur mína, sem er rúmlega tvítug einstæð móðir með hálfs árs gamalt barn. Það er ekki hægt að gera ráð fyrir að einstæð móðir á foreldraorlofsgreiðslum geti rekið bíl eða tekið leigubíl, og troðningurinn sem ég geng niður móann fyrir neðan Hallsteinagarðinn er grýttur og ófær barnavögnum. Systurdóttir mín þyrfti því að ganga ofan úr Spöng og fara Gufunesveg, hvar ekki er nein gangstétt en sorpbílar hins vegar mætast reglulega á fullri ferð - og hvar vönu hjólreiðafólki verður ekki um sel. Fyrir hana og son hennar yrði göngutúrinn úr Spöng yrði því um 45-50 mínútur - og stórhættulegur. Það að enginn strætó gangi hingað niður að sjónum í Gufunesinu kemur því líka í veg fyrir að systurdóttir mín geti komið í heimsókn með son sinn. Þetta eru aðeins örfá dæmi um það hvernig þessi skortur á almenningssamgöngum hefur áhrif á daglegt líf okkar og stuðlar að einangrun. Við erum mörg sem tökum strætó ekki upp á punt eða bara á bíllausa deginum og á menningarnótt, heldur stólum á hann til þess að komast á milli staða dags daglega. Þetta snýst bókstaflega um ferðafrelsi okkar. Hér er ekki verið að hvetja keyrandi fólk til bílleysis eins og haldið hefur verið fram í kynningu á þessu hverfi heldur er beinlínis verið að neyða bíllaust fólk til þess að fjárfesta í bíl - og það í hverfi hvar ekki verða bílastæði fyrir alla íbúa hverfisins. Því þetta er „vistþorp" þið skiljið - og þess vegna þurfa náttúrulega bara alls ekki að fylgja einkastæði með íbúðunum… Borgin úthlutaði þessari lóð undir „vistþorp” og maður myndi halda að innviði yrði að byggja upp með það til hliðsjónar. Eða er það ekki? Innviðirnir þurfa að koma fyrst áður en fólk er krafið um breytingar á lífsstíl sínum. Það selur enginn einkabílinn sinn ef aðrir valkostir eru ekki til staðar. Og svo langar mig líka bara að geta boðið mömmu í heimsókn. Er það til of mikils mælst? Höfundur er leikkona, söngvari og myndhöfundur og íbúi í Gufunesi.
Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun
Skoðun Málgögn og gervigreind Steinþór Steingrímsson,Einar Freyr Sigurðsson,Helga Hilmisdóttir skrifar
Skoðun Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson skrifar
Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir skrifar
Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar
Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar
Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar
Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar
Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar
Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar
Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar
Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun