Ferðamennska framtíðarinnar Haukur B. Sigmarsson skrifar 1. apríl 2021 11:00 Íslensk náttúra hefur heldur betur gert vart við sig á síðustu dögum. Eftir tæplega 800 ára svefn rennur nú funheitt hraun í eldgosi á Reykjanesi. Eldgosið hefur laðað að sér þúsundir einstaklinga sem keppast til að berja það augum í návígi. Þrátt fyrir að vera dagsdaglega í návígi við íslenska náttúru erum við reglulega hugfangin af mikilfengleika hennar – ekki síst þegar hún minnir á sig eins og nú. Eldgosið í Geldingadölum er tilbreyting frá kórónuveiru-hversdagsleikanum sem leikið hefur okkur grátt. Um leið minnir það okkur á þau gæði sem Ísland hefur upp á að bjóða. Fjöllin, firðirnir, dalirnir, jöklarnir og eldfjöllin – allt í bland við víðerni og auðnir – voru hér fyrir faraldurinn og verða hér enn þegar við höfum náð tökum á útbreiðslu hans. Á þessum auðlindum höfum við byggt upp nýja stoð í atvinnulífinu í formi ferðaþjónustu. Vart þarf að rifja upp hve illa faraldurinn lék greinina. Við vitum ekki hversu lengi það ástand mun vara en við vitum þó að það horfir til bjartari tíma og að greinin mun rísa á ný. Verjum landið og aukum arðsemi Hvernig ferðaþjónustan byggist upp til framtíðar er þó eitthvað sem þarf að skoða nánar. Forstjóri Icelandair hefur á liðnu ári reglulega minnt á að Ísland verði áfram eftirsóttur áfangastaður og því eigi ferðaþjónustan að horfa björtum augum til framtíðar. Full ástæða er til að taka undir þá hvatningu. Við munum ekki alltaf búa við ferðatakmarkanir og þrátt fyrir að kórónuveiran hafi valdið ferðaþjónustunni umtalsverðum skaða hefur hún ekki skaðað þau verðmæti sem við raunverulega byggjum ferðaþjónustuna á. Við höfum tækifæri til að gera betur en áður. Við getum hugað betur að náttúrunni og byggt upp sterkari innviði til að forðast átroðning á viðkvæmum svæðum. Eins getum við sett okkur það markmið að dreifa ferðamönnum betur um landið. Suðvesturhornið og suðurströndin eru vissulega svæði sem eru þess virði að sækja heim, en það eru Vestfirðir, Norðurland og Austurland líka. Þar bíða ekki aðeins ósnortin svæði, heldur íslensk gestrisni. Þar liggur lykillinn að velgengni greinarinnar. Stundum er sagt að auðlind sé ekki auðlind nema hún skapi auð. Fiskurinn í sjónum er verðlaus þangað til hann er veiddur, unninn og seldur. Að sama skapi er íslensk náttúra verðlaus – í efnahagslegu tilliti – þangað til að við fáum ferðamenn til landsins til að njóta hennar. Það er gestrisni okkar sem gerir upplifunina enn verðmætari. Út um allt land bíður venjulegt fólk eftir því að taka vel á móti ferðamönnum, fólk sem þekkir svæðin, söguna og menninguna og er tilbúið til að deila þekkingunni. Ferðamaður eða fágætisferðamaður? Gæði ferðaþjónustunnar verða þó ekki mæld í fjölda ferðamanna heldur í gæðum þeirra. Það er því tilefni til að gera betur borgandi ferðamönnum hærra undir höfði þegar við reisum ferðaþjónustuna við á ný. Því miður höfum við verið tortryggin í garð betur borgandi ferðamanna. Við kunnum að meta þegar við fáum landkynningu með frægu fólki, en höfum litið aðra betur borgandi ferðamenn sem nota sömu þjónustu hornauga. Á grundvelli fágætisferðamennsku getum við byggt upp ferðaþjónustu um allt land og leyst úr læðingi enn öflugri og fjölbreyttari ferðaþjónustu en áður. Mikilvægt er að hafa í huga að þjónusta við fágætisferðamenn felur ekki eingöngu í sér lúxushótel, fína bíla og þyrlur. Það er starfsfólkið sem veitir alla þessa þjónustu sem gerir hana verðmæta, bæði fyrir ferðmennina og hagkerfið. Fágætisferðamenn vilja aðeins það besta og greiða því hátt verð fyrir þá þjónustu sem veitt er og þá upplifun sem hér er í boði. Á bak við heimsókn hans eru bílstjórar, þyrluflugmenn, starfsfólk hótela, leiðsögumenn, afþreyingarfyrirtæki og fjölmargir aðrir sem hafa hag af því að fjölga valmöguleikum og um leið störfum í greininni. Fágætisferðamenn vilja nýta tímann sinn vel, fá sér einkaleiðsögumenn og bílstjóra og sækja staði sem fáir aðrir sækja. Þeir deila jákvæðri upplifun sinni með vinum og kunningjum á samfélagsmiðlum og víðar. Við höfum alla burði til að taka á móti þessum hópi ferðamanna allan ársins hring. Fágætisferðamenn ferðast ekki bara á háannatíma heldur ferðast stór hluti þeirra einmitt utan þess tíma. Við höfum lúxushótelin, bifreiðarnar og þyrlurnar. Við höfum náttúruna sem fjallað var um hér í upphafi. En umfram allt, þá höfum við fólkið sem kann að segja frá og gera upplifunina enn betri. Við munum halda áfram að taka á móti ferðamönnum eins og við höfum gert hingað til, en við þurfum að aðlaga okkur að þeim mörkuðum hvaðan við viljum fá ferðamenn. Hærra þjónustustig felur í sér hærri verð, fleira starfsfólk, aukin umsvif og að lokum aukna arðsemi í greininni. Fágætisferðamenn verja um sex sinnum meira í ferðalag sitt enn hefðbundnir ferðamenn. Með þær náttúruauðlindir sem við búum yfir og viljum varðveita eigum við að leggja áherslu á að fá þá ferðamenn sem vilja aðeins það besta og eru tilbúnir til að greiða fyrir það. Höfundur er framkvæmdastjóri Eleven Experience á Íslandi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ferðamennska á Íslandi Mest lesið Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson Skoðun Skoðun Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Listin að verða fullkomlega ósammála sjálfri sér á mettíma Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þingmenn auðvaldsins Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Arðgreiðslur í sjávarútvegi: Staðreyndir gegn fullyrðingum Elliði Vignisson skrifar Skoðun Verðugur bandamaður? Steinar Harðarson skrifar Skoðun Við þurfum nýja sýn á stjórnmál okkar - Mamdani-sýn Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Sósíalistaflokkurinn heimilislaus - hvað næst? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Rán um hábjartan dag Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Af hverju er verðbólga ennþá svona há? Ólafur Margeirsson skrifar Skoðun Sól, sumar og símafriður: 10 ráð varðandi skjánotkun í sumarfríinu Anna Laufey Stefánsdóttir,Kristín Ólöf Grétarsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Uppbygging hjúkrunarheimila Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Jafnrétti grundvallarforsenda friðar og öryggis í heiminum Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Með skynsemina að vopni Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Af hverju er ekki 100 klst. málþóf á Alþingi um alvarlega stöðu barna? Grímur Atlason skrifar Sjá meira
Íslensk náttúra hefur heldur betur gert vart við sig á síðustu dögum. Eftir tæplega 800 ára svefn rennur nú funheitt hraun í eldgosi á Reykjanesi. Eldgosið hefur laðað að sér þúsundir einstaklinga sem keppast til að berja það augum í návígi. Þrátt fyrir að vera dagsdaglega í návígi við íslenska náttúru erum við reglulega hugfangin af mikilfengleika hennar – ekki síst þegar hún minnir á sig eins og nú. Eldgosið í Geldingadölum er tilbreyting frá kórónuveiru-hversdagsleikanum sem leikið hefur okkur grátt. Um leið minnir það okkur á þau gæði sem Ísland hefur upp á að bjóða. Fjöllin, firðirnir, dalirnir, jöklarnir og eldfjöllin – allt í bland við víðerni og auðnir – voru hér fyrir faraldurinn og verða hér enn þegar við höfum náð tökum á útbreiðslu hans. Á þessum auðlindum höfum við byggt upp nýja stoð í atvinnulífinu í formi ferðaþjónustu. Vart þarf að rifja upp hve illa faraldurinn lék greinina. Við vitum ekki hversu lengi það ástand mun vara en við vitum þó að það horfir til bjartari tíma og að greinin mun rísa á ný. Verjum landið og aukum arðsemi Hvernig ferðaþjónustan byggist upp til framtíðar er þó eitthvað sem þarf að skoða nánar. Forstjóri Icelandair hefur á liðnu ári reglulega minnt á að Ísland verði áfram eftirsóttur áfangastaður og því eigi ferðaþjónustan að horfa björtum augum til framtíðar. Full ástæða er til að taka undir þá hvatningu. Við munum ekki alltaf búa við ferðatakmarkanir og þrátt fyrir að kórónuveiran hafi valdið ferðaþjónustunni umtalsverðum skaða hefur hún ekki skaðað þau verðmæti sem við raunverulega byggjum ferðaþjónustuna á. Við höfum tækifæri til að gera betur en áður. Við getum hugað betur að náttúrunni og byggt upp sterkari innviði til að forðast átroðning á viðkvæmum svæðum. Eins getum við sett okkur það markmið að dreifa ferðamönnum betur um landið. Suðvesturhornið og suðurströndin eru vissulega svæði sem eru þess virði að sækja heim, en það eru Vestfirðir, Norðurland og Austurland líka. Þar bíða ekki aðeins ósnortin svæði, heldur íslensk gestrisni. Þar liggur lykillinn að velgengni greinarinnar. Stundum er sagt að auðlind sé ekki auðlind nema hún skapi auð. Fiskurinn í sjónum er verðlaus þangað til hann er veiddur, unninn og seldur. Að sama skapi er íslensk náttúra verðlaus – í efnahagslegu tilliti – þangað til að við fáum ferðamenn til landsins til að njóta hennar. Það er gestrisni okkar sem gerir upplifunina enn verðmætari. Út um allt land bíður venjulegt fólk eftir því að taka vel á móti ferðamönnum, fólk sem þekkir svæðin, söguna og menninguna og er tilbúið til að deila þekkingunni. Ferðamaður eða fágætisferðamaður? Gæði ferðaþjónustunnar verða þó ekki mæld í fjölda ferðamanna heldur í gæðum þeirra. Það er því tilefni til að gera betur borgandi ferðamönnum hærra undir höfði þegar við reisum ferðaþjónustuna við á ný. Því miður höfum við verið tortryggin í garð betur borgandi ferðamanna. Við kunnum að meta þegar við fáum landkynningu með frægu fólki, en höfum litið aðra betur borgandi ferðamenn sem nota sömu þjónustu hornauga. Á grundvelli fágætisferðamennsku getum við byggt upp ferðaþjónustu um allt land og leyst úr læðingi enn öflugri og fjölbreyttari ferðaþjónustu en áður. Mikilvægt er að hafa í huga að þjónusta við fágætisferðamenn felur ekki eingöngu í sér lúxushótel, fína bíla og þyrlur. Það er starfsfólkið sem veitir alla þessa þjónustu sem gerir hana verðmæta, bæði fyrir ferðmennina og hagkerfið. Fágætisferðamenn vilja aðeins það besta og greiða því hátt verð fyrir þá þjónustu sem veitt er og þá upplifun sem hér er í boði. Á bak við heimsókn hans eru bílstjórar, þyrluflugmenn, starfsfólk hótela, leiðsögumenn, afþreyingarfyrirtæki og fjölmargir aðrir sem hafa hag af því að fjölga valmöguleikum og um leið störfum í greininni. Fágætisferðamenn vilja nýta tímann sinn vel, fá sér einkaleiðsögumenn og bílstjóra og sækja staði sem fáir aðrir sækja. Þeir deila jákvæðri upplifun sinni með vinum og kunningjum á samfélagsmiðlum og víðar. Við höfum alla burði til að taka á móti þessum hópi ferðamanna allan ársins hring. Fágætisferðamenn ferðast ekki bara á háannatíma heldur ferðast stór hluti þeirra einmitt utan þess tíma. Við höfum lúxushótelin, bifreiðarnar og þyrlurnar. Við höfum náttúruna sem fjallað var um hér í upphafi. En umfram allt, þá höfum við fólkið sem kann að segja frá og gera upplifunina enn betri. Við munum halda áfram að taka á móti ferðamönnum eins og við höfum gert hingað til, en við þurfum að aðlaga okkur að þeim mörkuðum hvaðan við viljum fá ferðamenn. Hærra þjónustustig felur í sér hærri verð, fleira starfsfólk, aukin umsvif og að lokum aukna arðsemi í greininni. Fágætisferðamenn verja um sex sinnum meira í ferðalag sitt enn hefðbundnir ferðamenn. Með þær náttúruauðlindir sem við búum yfir og viljum varðveita eigum við að leggja áherslu á að fá þá ferðamenn sem vilja aðeins það besta og eru tilbúnir til að greiða fyrir það. Höfundur er framkvæmdastjóri Eleven Experience á Íslandi.
Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson Skoðun
Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar
Skoðun Sól, sumar og símafriður: 10 ráð varðandi skjánotkun í sumarfríinu Anna Laufey Stefánsdóttir,Kristín Ólöf Grétarsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar
Skoðun Jafnrétti grundvallarforsenda friðar og öryggis í heiminum Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju er ekki 100 klst. málþóf á Alþingi um alvarlega stöðu barna? Grímur Atlason skrifar
Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson Skoðun
Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun