Veiran sem ógnar heimsbyggðinni, Kína og flokknum Þórir Guðmundsson skrifar 13. febrúar 2020 09:00 Covid-19 kórónuveiran sem nú breiðist um Kína og allan heim getur haft meiri og verri áhrif en nokkurn grunaði í fyrstu. Einn smitsjúkdómasérfræðingur, Gabriel Leung yfirmaður lýðheilsudeildar háskólans í Hong Kong, varar við því að farsóttin geti á endanum náð til 60 prósent heimsbyggðarinnar ef ekkert er að gert. Nú þegar hafa 60 þúsund manns veikst og um 1.400 látið lífið, langflestir í Kína. Fyrir kommúnistastjórnina í Kína er til mikils að vinna að ráða niðurlögum veirunnar. Það er ekki bara af því að hún fer brátt að ógna efnahagslegri velgengni landsins. Í þúsundir ár tengdi almenningur í Kína mannskæðar hamfarir við pólitískan óstöðugleika. Keisarinn hafði umboð æðri máttarvalda til valda en hamfarir og önnur óáran gátu verið tákn um að hann hefði misst þetta umboð. Xi Jinping ræður nú ríkjum í Kína nánast eins og keisari. Hann má ekki við því að almenningur efist um umboð hans og kommúnistaflokksins til valda. Þrátt fyrir að kommúnistaflokkurinn hafi ríkt í Kína frá 1949 þá er hugmyndin um guðlega vel- eða vanþóknun á yfirvöldum lífseig í Kína. Þess vegna hafa stjórnirnar í Pekíng lagt gífurlega áherslu á að koma í veg fyrir að almenningur fái slæmar upplýsingar af hamförum. Það hafa þau bæði gert með því að koma í veg fyrir dauðsföll, sem er auðvitað gott, og, ef það dugar ekki, að hefta upplýsingastreymi um þau. Á síðustu árum hefur Kína opnast fyrir umheiminum. En á ótrúlega skömmum tíma er það að lokast aftur. Stjórnvöld í að minnsta kosti 50 ríkjum hafa bannað fólki sem hefur verið í Kína síðustu 14 daga inngöngu í landið. Í Ástralíu fá þó ástralskir ríkisborgarar að koma til heimalandsins en er gert að fara í sóttkví í tvær vikur. Risastórri fjarskiptaráðstefnu, Mobile World Congress, sem átti að vera í Barcelona síðar í þessum mánuði var aflýst í gær. Stórfyrirtæki eins og BT, Amazon, LG, Sony, Intel, Facebook og Nokia höfðu þá hætt við þátttöku. Á miðvikudag var Formúlukappakstrinum aflýst sem átti að fara fram í Kína í apríl. Hér á landi hafa ferðaþjónustuaðilar fundið illilega fyrir fækkun kínverskra ferðamanna. Þetta mátti meðal annars heyra á leigubílstjórunum sem lýstu áhyggjum sínum í fréttatíma Stöðvar 2. Þegar SARS farsóttin kom upp í Kína 2003 fóru um 20 milljónir Kínverja í ferðalög til útlanda á hverju ári; í fyrra voru kínverskir ferðamenn 150 milljónir. Ferðamannasvæði víða um heim – þar á meðal Íslandi – voru farin að treysta á aukinn fjölda kínverskra ferðamanna og hafa því orðið fyrir miklum skelli. Engir hafa þó gripið til harðari aðgerða en sjálf stjórnvöld í Kína. Þau hafa þegar sett milljónir manna í einangrun með því að stöðva ferðir fólks frá Wuhan, þar sem vírusinn kom fyrst fram, og öðrum borgum í Hubei héraði. Í héraðinu búa nærri 60 milljónir manna. Útbreiðsla kórónuveirunnar ógnar lífi fólks víða um heim en getur líka ógnað alræði kommúnistaflokksins í Kína.Getty/Qilai Shen Á vissan hátt getur umheimurinn andað léttar vitandi af ofurvaldi kommúnistaflokksins í Kína, sem hefur afl til að grípa til róttækra og umfangsmikilla aðgerða án lýðræðislegs samráðs. Kínversk stjórnvöld gátu þannig með pennastriki stöðvað hópferðir milljóna manna til útlanda. Yfirvöld í Yunnan héraði hafa gefið út símaapp sem fólki er gert að nota á almannafæri, til dæmis í strætó eða verslunum, og skanna QR kóða sem gefur til kynna staðsetninguna. Þannig geta heilbrigðisyfirvöld fylgst með ferðum íbúanna – sem eru 48 milljónir. Ástandið á sóttarsvæðum er nöturlegt. Í Wuhan hefur stjórnvöldum ekki tekist að útvega læknum og hjúkrunarfólki nægan varnarbúnað þannig að starfsfólkið þarf að umgangast sjúklinga með sömu andlitsgrímu og það notaði daginn áður og daginn þar áður. Sumt heilbrigðisstarfsfólk notar bleyjur til að þurfa ekki að girða niðrum sig í klósettferðum. Ekki er hægt að ímynda sér marga staði í heiminum þar sem heilbrigðisstarfsmenn láta bjóða sér upp á slíkar aðstæður. Í byrjun mánaðarins var heldur ekki hægt að ímynda sér þúsund rúma spítala byggðan á tíu dögum. Jafnvel utan Hubei er drungi yfir þjóðlífinu. Pekíng er eins og draugaborg. Þó að alræði kommúnistaflokks Kína kunni að gera stjórnvöldum þar kleift að grípa til harkalegra aðgerða sem eru nauðsynlegar að einangra veiruna sem mest innan Kína (99% tilfella eru enn í Kína) þá hafa margir Kínverjar einmitt sett spurningamerki við ofurvald flokksins vegna viðbragða hans við sóttinni þegar hún kom upp. Gífurleg reiði blossaði upp í garð stjórnvalda við andlát læknisins sem fyrstur sagði frá vandanum. Fólk spyr: hefði verið hægt að ráðast gegn sjúkdómnum strax í upphafi ef læknirinn, Li Wenliang, hefði fengið hrós fyrir að láta vita af honum í stað þess að vera handtekinn og neyddur til að draga yfirlýsingar sínar til baka? Misstu stjórnvöld af tækifæri til að stöðva útbreiðsluna vegna sjálfkrafa viðbragða sem ganga út á að eyða gagnrýni? Hugsunin ein fyllir marga bræði og þeir skella skuldinni á kerfið sem kommúnistaflokkurinn hefur byggt upp í Kína. Umræða á Weibo, hinu kínverska Facebook, með myllumerkinu #viðviljumtjáningarfrelsi náði til tveggja milljóna manna áður en henni var lokað. Stjórnvöld hafa umsvifalaust slökkt á öðrum slíkum þráðum. Þó að kínversk stjórnvöld hafi beðist afsökunar á meðferðinni á Li þá eru þau ekki að fara að létta á ritskoðun í landinu í bráð. Vísindamenn segja að hugsanlega sé komið að þeim tíma á lífsferli farsóttarinnar að draga fari úr nýsmitum þar til vírusinn verður á endanum máttlaus og hverfur. Vonandi er það rétt. Víst er að stjórnvöld í Kína munu gera allt sem þau geta til að kveða vírusinn í kútinn. Auk hættunnar fyrir Kína og heimsbyggð alla þá getur sjálf tilvist kommúnistaflokksins á valdastóli verið í húfi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kína Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Þórir Guðmundsson Mest lesið Snorri Másson er ekki vandinn – hann er viðvörun Helen Ólafsdóttir Skoðun Drúsar og hörmungarnar í Suwayda Armando Garcia Skoðun Að vera séður og heyrður getur bjargað lífi – Gulur september minnir okkur á að hlúa að hjartanu Kristín Magdalena Ágústsdóttir Skoðun Laugarnestangi - til allrar framtíðar Líf Magneudóttir Skoðun Okkar eigin Don Kíkóti Kjartan Jónsson Skoðun 90 milljarða vannýtt útflutningstækifæri Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Öflugt atvinnulíf í Hafnarfirði Valdimar Víðisson Skoðun Menntamorð – um gjöreyðingu menntakerfisins á Gaza sem liður í allsherjar þjóðarmorði Ísrael á Palestínumönnum Kristján Þór Sigurðsson Skoðun Rangfærslur um atburðina á Gaza Egill Þ. Einarsson Skoðun Sýnum í verki að okkur er ekki sama Anna Sigga Jökuls Ragnheiðardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Laugarnestangi - til allrar framtíðar Líf Magneudóttir skrifar Skoðun Að vera séður og heyrður getur bjargað lífi – Gulur september minnir okkur á að hlúa að hjartanu Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun Rangfærslur um atburðina á Gaza Egill Þ. Einarsson skrifar Skoðun Öryggi geðheilbrigðis Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun Mjóddin og pólitík pírata Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Okkar eigin Don Kíkóti Kjartan Jónsson skrifar Skoðun Sýnum í verki að okkur er ekki sama Anna Sigga Jökuls Ragnheiðardóttir skrifar Skoðun Snorri Másson er ekki vandinn – hann er viðvörun Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Drúsar og hörmungarnar í Suwayda Armando Garcia skrifar Skoðun Hjarta samfélagsins í Þorlákshöfn slær við höfnina Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Marserum fyrir jafnrétti í íþróttum Willum Þór Þórsson skrifar Skoðun Tímamóta umbætur í nýju kerfi almannatrygginga Huld Magnúsdóttir,Sigríður Dóra Magnúsdóttir,Unnur Sverrisdóttir,Vigdís Jónsdóttir skrifar Skoðun Öflugt atvinnulíf í Hafnarfirði Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Persónudýrkun vinstrisins Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Menntamorð – um gjöreyðingu menntakerfisins á Gaza sem liður í allsherjar þjóðarmorði Ísrael á Palestínumönnum Kristján Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Reykjavík - barnvæn höfuðborg? Einar Þorsteinsson,Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Magnús og hálfsannleikurinn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Það sem gerist þegar formúlur og fordómar hafa of mikil áhrif Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Látum verkin tala fyrir börnin á Gaza Gunnar Axel Axelsson skrifar Skoðun 90 milljarða vannýtt útflutningstækifæri Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Tvær sögur Egill Þ. Einarsson skrifar Skoðun Stærsta kjarabót öryrkja í áratugi Ingjibjörg Isaksen skrifar Skoðun Að bjarga þjóð Jón Baldvin Hannibalsson skrifar Skoðun Háskóli Íslands. Opinn og alþjóðlegur? Styrmir Hallsson,Abdullah Arif skrifar Skoðun Nýtt örorkulífeyriskerfi Inga Sæland skrifar Skoðun Það er heldur betur vitlaust gefið á Íslandi Jónas Yngvi Ásgrímsson skrifar Skoðun Að bera harm sinn í hljóði Gunnhildur Ólafsdóttir skrifar Skoðun Velferð sem virkar Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Gleðileg ný fiskveiðiáramót …von eða ótti? Arnar Laxdal skrifar Skoðun „Hristir í stoðum“ RÚV? Hermann Stefánsson skrifar Sjá meira
Covid-19 kórónuveiran sem nú breiðist um Kína og allan heim getur haft meiri og verri áhrif en nokkurn grunaði í fyrstu. Einn smitsjúkdómasérfræðingur, Gabriel Leung yfirmaður lýðheilsudeildar háskólans í Hong Kong, varar við því að farsóttin geti á endanum náð til 60 prósent heimsbyggðarinnar ef ekkert er að gert. Nú þegar hafa 60 þúsund manns veikst og um 1.400 látið lífið, langflestir í Kína. Fyrir kommúnistastjórnina í Kína er til mikils að vinna að ráða niðurlögum veirunnar. Það er ekki bara af því að hún fer brátt að ógna efnahagslegri velgengni landsins. Í þúsundir ár tengdi almenningur í Kína mannskæðar hamfarir við pólitískan óstöðugleika. Keisarinn hafði umboð æðri máttarvalda til valda en hamfarir og önnur óáran gátu verið tákn um að hann hefði misst þetta umboð. Xi Jinping ræður nú ríkjum í Kína nánast eins og keisari. Hann má ekki við því að almenningur efist um umboð hans og kommúnistaflokksins til valda. Þrátt fyrir að kommúnistaflokkurinn hafi ríkt í Kína frá 1949 þá er hugmyndin um guðlega vel- eða vanþóknun á yfirvöldum lífseig í Kína. Þess vegna hafa stjórnirnar í Pekíng lagt gífurlega áherslu á að koma í veg fyrir að almenningur fái slæmar upplýsingar af hamförum. Það hafa þau bæði gert með því að koma í veg fyrir dauðsföll, sem er auðvitað gott, og, ef það dugar ekki, að hefta upplýsingastreymi um þau. Á síðustu árum hefur Kína opnast fyrir umheiminum. En á ótrúlega skömmum tíma er það að lokast aftur. Stjórnvöld í að minnsta kosti 50 ríkjum hafa bannað fólki sem hefur verið í Kína síðustu 14 daga inngöngu í landið. Í Ástralíu fá þó ástralskir ríkisborgarar að koma til heimalandsins en er gert að fara í sóttkví í tvær vikur. Risastórri fjarskiptaráðstefnu, Mobile World Congress, sem átti að vera í Barcelona síðar í þessum mánuði var aflýst í gær. Stórfyrirtæki eins og BT, Amazon, LG, Sony, Intel, Facebook og Nokia höfðu þá hætt við þátttöku. Á miðvikudag var Formúlukappakstrinum aflýst sem átti að fara fram í Kína í apríl. Hér á landi hafa ferðaþjónustuaðilar fundið illilega fyrir fækkun kínverskra ferðamanna. Þetta mátti meðal annars heyra á leigubílstjórunum sem lýstu áhyggjum sínum í fréttatíma Stöðvar 2. Þegar SARS farsóttin kom upp í Kína 2003 fóru um 20 milljónir Kínverja í ferðalög til útlanda á hverju ári; í fyrra voru kínverskir ferðamenn 150 milljónir. Ferðamannasvæði víða um heim – þar á meðal Íslandi – voru farin að treysta á aukinn fjölda kínverskra ferðamanna og hafa því orðið fyrir miklum skelli. Engir hafa þó gripið til harðari aðgerða en sjálf stjórnvöld í Kína. Þau hafa þegar sett milljónir manna í einangrun með því að stöðva ferðir fólks frá Wuhan, þar sem vírusinn kom fyrst fram, og öðrum borgum í Hubei héraði. Í héraðinu búa nærri 60 milljónir manna. Útbreiðsla kórónuveirunnar ógnar lífi fólks víða um heim en getur líka ógnað alræði kommúnistaflokksins í Kína.Getty/Qilai Shen Á vissan hátt getur umheimurinn andað léttar vitandi af ofurvaldi kommúnistaflokksins í Kína, sem hefur afl til að grípa til róttækra og umfangsmikilla aðgerða án lýðræðislegs samráðs. Kínversk stjórnvöld gátu þannig með pennastriki stöðvað hópferðir milljóna manna til útlanda. Yfirvöld í Yunnan héraði hafa gefið út símaapp sem fólki er gert að nota á almannafæri, til dæmis í strætó eða verslunum, og skanna QR kóða sem gefur til kynna staðsetninguna. Þannig geta heilbrigðisyfirvöld fylgst með ferðum íbúanna – sem eru 48 milljónir. Ástandið á sóttarsvæðum er nöturlegt. Í Wuhan hefur stjórnvöldum ekki tekist að útvega læknum og hjúkrunarfólki nægan varnarbúnað þannig að starfsfólkið þarf að umgangast sjúklinga með sömu andlitsgrímu og það notaði daginn áður og daginn þar áður. Sumt heilbrigðisstarfsfólk notar bleyjur til að þurfa ekki að girða niðrum sig í klósettferðum. Ekki er hægt að ímynda sér marga staði í heiminum þar sem heilbrigðisstarfsmenn láta bjóða sér upp á slíkar aðstæður. Í byrjun mánaðarins var heldur ekki hægt að ímynda sér þúsund rúma spítala byggðan á tíu dögum. Jafnvel utan Hubei er drungi yfir þjóðlífinu. Pekíng er eins og draugaborg. Þó að alræði kommúnistaflokks Kína kunni að gera stjórnvöldum þar kleift að grípa til harkalegra aðgerða sem eru nauðsynlegar að einangra veiruna sem mest innan Kína (99% tilfella eru enn í Kína) þá hafa margir Kínverjar einmitt sett spurningamerki við ofurvald flokksins vegna viðbragða hans við sóttinni þegar hún kom upp. Gífurleg reiði blossaði upp í garð stjórnvalda við andlát læknisins sem fyrstur sagði frá vandanum. Fólk spyr: hefði verið hægt að ráðast gegn sjúkdómnum strax í upphafi ef læknirinn, Li Wenliang, hefði fengið hrós fyrir að láta vita af honum í stað þess að vera handtekinn og neyddur til að draga yfirlýsingar sínar til baka? Misstu stjórnvöld af tækifæri til að stöðva útbreiðsluna vegna sjálfkrafa viðbragða sem ganga út á að eyða gagnrýni? Hugsunin ein fyllir marga bræði og þeir skella skuldinni á kerfið sem kommúnistaflokkurinn hefur byggt upp í Kína. Umræða á Weibo, hinu kínverska Facebook, með myllumerkinu #viðviljumtjáningarfrelsi náði til tveggja milljóna manna áður en henni var lokað. Stjórnvöld hafa umsvifalaust slökkt á öðrum slíkum þráðum. Þó að kínversk stjórnvöld hafi beðist afsökunar á meðferðinni á Li þá eru þau ekki að fara að létta á ritskoðun í landinu í bráð. Vísindamenn segja að hugsanlega sé komið að þeim tíma á lífsferli farsóttarinnar að draga fari úr nýsmitum þar til vírusinn verður á endanum máttlaus og hverfur. Vonandi er það rétt. Víst er að stjórnvöld í Kína munu gera allt sem þau geta til að kveða vírusinn í kútinn. Auk hættunnar fyrir Kína og heimsbyggð alla þá getur sjálf tilvist kommúnistaflokksins á valdastóli verið í húfi.
Að vera séður og heyrður getur bjargað lífi – Gulur september minnir okkur á að hlúa að hjartanu Kristín Magdalena Ágústsdóttir Skoðun
Menntamorð – um gjöreyðingu menntakerfisins á Gaza sem liður í allsherjar þjóðarmorði Ísrael á Palestínumönnum Kristján Þór Sigurðsson Skoðun
Skoðun Að vera séður og heyrður getur bjargað lífi – Gulur september minnir okkur á að hlúa að hjartanu Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar
Skoðun Tímamóta umbætur í nýju kerfi almannatrygginga Huld Magnúsdóttir,Sigríður Dóra Magnúsdóttir,Unnur Sverrisdóttir,Vigdís Jónsdóttir skrifar
Skoðun Menntamorð – um gjöreyðingu menntakerfisins á Gaza sem liður í allsherjar þjóðarmorði Ísrael á Palestínumönnum Kristján Þór Sigurðsson skrifar
Skoðun Það sem gerist þegar formúlur og fordómar hafa of mikil áhrif Matthildur Björnsdóttir skrifar
Að vera séður og heyrður getur bjargað lífi – Gulur september minnir okkur á að hlúa að hjartanu Kristín Magdalena Ágústsdóttir Skoðun
Menntamorð – um gjöreyðingu menntakerfisins á Gaza sem liður í allsherjar þjóðarmorði Ísrael á Palestínumönnum Kristján Þór Sigurðsson Skoðun