Að slíta í sundur friðinn 27. mars 2010 06:00 Eitt af því sem hefur því miður einkennt okkur Íslendinga eftir hrunið er skortur á samstöðu. Í mörgum mikilvægum málum hefur þjóðin skipst í fylkingar og hver höndin verið upp á móti annarri. Þetta hefur síðan valdið því að lausn mikilvægra mála hefur tafist úr hófi. Þegar frá líður verður það væntanlega verkefni sagnfræðinga eða jafnvel sálfræðinga að greina af hverju þjóðin valdi leið sundurlyndis þegar þörfin fyrir samstöðu var meiri en nokkru sinni fyrr. Segja má að ljósið í myrkrinu hafi verið undirritun Stöðugleikasáttmálans sem undirritaður var af hálfu ríkisstjórnarinnar og aðila vinnumarkaðarins í lok júní árið 2009. Við undirritunina ríkti bjartsýni meðal manna en engu að síður var ljóst að verkefnin fram undan voru erfið og myndu reyna á. Eins og við mátti búast hrikti stundum í stoðum sáttmálans enda kom fljótlega í ljós að sáttmálinn var ekki að ganga eftir eins og menn höfðu vonast til. Dráttur á lausn Icesave olli vandræðum og hafði í för með sér tafir meðal annars á lækkun vaxta, styrkingu krónunnar, afnámi gjaldeyrishafta og skapaði erfiðleika varðandi fjármögnun ýmissa framkvæmda. En það sem á endanum olli því að upp úr slitnaði var að menn misstu sjónar á stóru málunum og urðu ákveðinni hugmyndafræði að bráð. Íslenska þjóðin stendur frammi fyrir erfiðleikum – en ekki meiri erfiðleikum en svo að með samhentu átaki eigum við að geta verið komin á nokkuð lygnan sjó innan 2-3 ára. Ef við hins vegar ákveðum að velja stöðugt ófrið frekar en samstöðu erum við að gera okkur miklu erfiðara fyrir og lengja þann tíma sem við erum stödd í öldudalnum. Í ljósi þessa verða það því að teljast mikil vonbrigði að stjórnarflokkarnir skyldu ákveða að keyra í gegn skötuselsfrumvarpið svokallaða í mikilli óþökk Samtaka atvinnulífsins. Skötuselurinn einn og sér olli þó ekki gliðnun Stöðugleikasáttmálans heldur var þessi ófrýnilega skepna punkturinn yfir i-ið. Því skal hins vegar haldið til haga að afar brýnt er að ná víðtækri sátt um stjórnun fiskveiða meðal þjóðarinnar og þar verða allir aðilar að koma til leiks með ábyrgum hætti og láta af óbilgirni og oft gamaldags baráttuaðferðum. Það verður hins vegar að teljast undarleg tímasetning að keyra í gegn breytingar á fiskveiðistjórnunarkerfinu í óþökk hagsmunaaðila á sama tíma og þjóðin er stödd í miðjum skafli efnahagshrunsins. Skynsamlegra hefði verið að koma þjóðarskútunni í var – einblína á brýnustu úrlausnarmálin – og taka síðan á öðrum málum þar sem ekki skiptir öllu hvort lausn finnist á komandi vikum eða dragist eitthvað á langinn. Þegar verið er að ausa úr leku skipi á liturinn á bátnum ekki að skipta máli. Fyrst þegar búið er að koma skipinu til hafnar og gera sjófært á ný má velta fyrir sér að gera ýmsar aðrar breytingar sem teljast til bóta.margrét kristmannssdóttirVið Íslendingar stöndum nú frammi fyrir því að sú framsýni sem náðist með undirritun Stöðugleikasáttmálans er horfin og aðilar sáttmálans stefna hraðbyri í átt að sundurlyndi með ófyrirséðum afleiðingum. Fast er skotið úr öllum áttum og aðilar sem áður sneru bökum saman nýta nú flest tækifæri til að senda mótaðilum tóninn. Skrattanum er skemmt! Þetta er óheillaþróun og aðilar verða að þoka sér í átt að samstöðu á ný. Þjóðarhagur krefst þess og þjóðin hefur ekki efni á því að aðilar í lykilhlutverki endurreisnarinnar – stjórnarflokkarnir og aðilar vinnumarkaðarins – gangi ekki í takt. Við verðum að stíga eitt skref til baka – finna taktinn á ný og einblína á stóru sameiginlegu hagsmunamálin. Það er einsýnt að til að finna þann takt verða sumir að brjóta odd af oflæti sínu, éta ofan í sig þegar sögð orð og taka til baka þegar gerða hluti. Það eru ekki miklar fórnir þegar framtíð fyrirtækja landsins og þar með heimila er í húfi. Þegar Stöðugleikasáttmálinn var undirritaður fyrir níu mánuðum síðan héldum við að staðan yrði önnur nú en raun ber vitni. Við erum á krossgötum og verðum að vinna okkur út úr núverandi stöðu í stað þess að einblína í baksýnisspegilinn og harma glötuð tækifæri. Við sem lifum og hrærumst í viðskiptalífinu vitum að þegar upp úr viðskiptasamböndum slitnar er alltaf hægt að róa á önnur mið og leita nýrra viðskiptasambanda. Þetta getur ríkisstjórnin og aðilar vinnumarkaðarins ekki gert. Þau sitja uppi með hvort annað – hvort sem mönnum líkar það nú betur eða verr. Við getum haldið áfram að skemmta skrattanum og þá eigum við vafalaust skilið döpur eftirmæli um okkar þátt í endurreisninni. Við höfum val um að ganga veg sundurlyndis og ósátta eða gyrða okkur í brók og takast í sameiningu á við þau gríðarlegu verkefni sem við þjóðinni blasa. Þjóðin gerir bæði kröfur um og á skilið að seinni kosturinn sé valinn. Margrét Kristmannsdóttir er formaður og Andrés Magnússon er framkvæmdastjóri Samtaka verslunar og þjónustu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Andrés Magnússon Margrét Kristmannsdóttir Mest lesið 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson Skoðun Reykjavík er meðal dreifðustu höfuðborga Evrópu Guðni Freyr Öfjörð Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson Skoðun Samræmt gæðanám eða einsleit kerfi? Bogi Ragnarsson Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Fjármál framhaldsskóla Atli Ísleifsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skapandi leiðir í skóla- og frístundastarfi Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Reykjavík er meðal dreifðustu höfuðborga Evrópu Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Verum öll tengd Sólrún Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Samræðulist í heimi gervigreindar Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Samræmt gæðanám eða einsleit kerfi? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson skrifar Skoðun Tími til kominn að styðja öll framúrskarandi ungmenni Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað með dansinn? Lilja Björk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Mótórhjólasamtök á Íslandi – hvers vegna öll þessi læti? Helgi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson skrifar Skoðun Árangur hefst hér. Með þér. Guðrún Högnadóttir skrifar Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Þjónusturof hefst í dag Hanna Birna Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Verjum frelsið og mannréttindin Sigurjón Njarðarson skrifar Skoðun Spilavíti er og verður spilavíti Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar Skoðun Skortur á metnaði í loftslagsmálum Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson skrifar Skoðun Orðræða mótar menningu – og menningin mótar okkur öll Jóhanna Bárðardóttir skrifar Skoðun Eitt spilakort, betri spilamenning – er skaðaminnkandi Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Sameining sem eflir íslenskan landbúnað Egill Gautason skrifar Sjá meira
Eitt af því sem hefur því miður einkennt okkur Íslendinga eftir hrunið er skortur á samstöðu. Í mörgum mikilvægum málum hefur þjóðin skipst í fylkingar og hver höndin verið upp á móti annarri. Þetta hefur síðan valdið því að lausn mikilvægra mála hefur tafist úr hófi. Þegar frá líður verður það væntanlega verkefni sagnfræðinga eða jafnvel sálfræðinga að greina af hverju þjóðin valdi leið sundurlyndis þegar þörfin fyrir samstöðu var meiri en nokkru sinni fyrr. Segja má að ljósið í myrkrinu hafi verið undirritun Stöðugleikasáttmálans sem undirritaður var af hálfu ríkisstjórnarinnar og aðila vinnumarkaðarins í lok júní árið 2009. Við undirritunina ríkti bjartsýni meðal manna en engu að síður var ljóst að verkefnin fram undan voru erfið og myndu reyna á. Eins og við mátti búast hrikti stundum í stoðum sáttmálans enda kom fljótlega í ljós að sáttmálinn var ekki að ganga eftir eins og menn höfðu vonast til. Dráttur á lausn Icesave olli vandræðum og hafði í för með sér tafir meðal annars á lækkun vaxta, styrkingu krónunnar, afnámi gjaldeyrishafta og skapaði erfiðleika varðandi fjármögnun ýmissa framkvæmda. En það sem á endanum olli því að upp úr slitnaði var að menn misstu sjónar á stóru málunum og urðu ákveðinni hugmyndafræði að bráð. Íslenska þjóðin stendur frammi fyrir erfiðleikum – en ekki meiri erfiðleikum en svo að með samhentu átaki eigum við að geta verið komin á nokkuð lygnan sjó innan 2-3 ára. Ef við hins vegar ákveðum að velja stöðugt ófrið frekar en samstöðu erum við að gera okkur miklu erfiðara fyrir og lengja þann tíma sem við erum stödd í öldudalnum. Í ljósi þessa verða það því að teljast mikil vonbrigði að stjórnarflokkarnir skyldu ákveða að keyra í gegn skötuselsfrumvarpið svokallaða í mikilli óþökk Samtaka atvinnulífsins. Skötuselurinn einn og sér olli þó ekki gliðnun Stöðugleikasáttmálans heldur var þessi ófrýnilega skepna punkturinn yfir i-ið. Því skal hins vegar haldið til haga að afar brýnt er að ná víðtækri sátt um stjórnun fiskveiða meðal þjóðarinnar og þar verða allir aðilar að koma til leiks með ábyrgum hætti og láta af óbilgirni og oft gamaldags baráttuaðferðum. Það verður hins vegar að teljast undarleg tímasetning að keyra í gegn breytingar á fiskveiðistjórnunarkerfinu í óþökk hagsmunaaðila á sama tíma og þjóðin er stödd í miðjum skafli efnahagshrunsins. Skynsamlegra hefði verið að koma þjóðarskútunni í var – einblína á brýnustu úrlausnarmálin – og taka síðan á öðrum málum þar sem ekki skiptir öllu hvort lausn finnist á komandi vikum eða dragist eitthvað á langinn. Þegar verið er að ausa úr leku skipi á liturinn á bátnum ekki að skipta máli. Fyrst þegar búið er að koma skipinu til hafnar og gera sjófært á ný má velta fyrir sér að gera ýmsar aðrar breytingar sem teljast til bóta.margrét kristmannssdóttirVið Íslendingar stöndum nú frammi fyrir því að sú framsýni sem náðist með undirritun Stöðugleikasáttmálans er horfin og aðilar sáttmálans stefna hraðbyri í átt að sundurlyndi með ófyrirséðum afleiðingum. Fast er skotið úr öllum áttum og aðilar sem áður sneru bökum saman nýta nú flest tækifæri til að senda mótaðilum tóninn. Skrattanum er skemmt! Þetta er óheillaþróun og aðilar verða að þoka sér í átt að samstöðu á ný. Þjóðarhagur krefst þess og þjóðin hefur ekki efni á því að aðilar í lykilhlutverki endurreisnarinnar – stjórnarflokkarnir og aðilar vinnumarkaðarins – gangi ekki í takt. Við verðum að stíga eitt skref til baka – finna taktinn á ný og einblína á stóru sameiginlegu hagsmunamálin. Það er einsýnt að til að finna þann takt verða sumir að brjóta odd af oflæti sínu, éta ofan í sig þegar sögð orð og taka til baka þegar gerða hluti. Það eru ekki miklar fórnir þegar framtíð fyrirtækja landsins og þar með heimila er í húfi. Þegar Stöðugleikasáttmálinn var undirritaður fyrir níu mánuðum síðan héldum við að staðan yrði önnur nú en raun ber vitni. Við erum á krossgötum og verðum að vinna okkur út úr núverandi stöðu í stað þess að einblína í baksýnisspegilinn og harma glötuð tækifæri. Við sem lifum og hrærumst í viðskiptalífinu vitum að þegar upp úr viðskiptasamböndum slitnar er alltaf hægt að róa á önnur mið og leita nýrra viðskiptasambanda. Þetta getur ríkisstjórnin og aðilar vinnumarkaðarins ekki gert. Þau sitja uppi með hvort annað – hvort sem mönnum líkar það nú betur eða verr. Við getum haldið áfram að skemmta skrattanum og þá eigum við vafalaust skilið döpur eftirmæli um okkar þátt í endurreisninni. Við höfum val um að ganga veg sundurlyndis og ósátta eða gyrða okkur í brók og takast í sameiningu á við þau gríðarlegu verkefni sem við þjóðinni blasa. Þjóðin gerir bæði kröfur um og á skilið að seinni kosturinn sé valinn. Margrét Kristmannsdóttir er formaður og Andrés Magnússon er framkvæmdastjóri Samtaka verslunar og þjónustu.
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun
Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar
Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar
Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar
Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar
Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson skrifar
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun