Hæstiréttur ógildir skammir Persónuverndar í garð ÍE

Árni Sæberg skrifar 5. nóvember 2025 11:03

Kári Stefánsson var forstjóri Íslenskrar erfðagreiningar þegar atvik málsins urðu og Helga Þórisdóttir er forstjóri Persónuverndar. Vísir/Vilhelm/Einar

Hæstiréttur hefur fallist á kröfur Íslenskrar erfðagreiningar um ógildingu á úrskurði Persónuverndar, um að fyrirtækið hefði brotið gegn persónuverndarlögum í þremur málum sem sneru að notkun blóðsýna sjúklinga með Covid-19.

Þetta var niðurstaða Hæstaréttar, sem kvað upp dóm sinn í málinu klukkan 11. Dómurinn hefur ekki enn verið birtur og því liggja forsendur hans ekki fyrir að svo stöddu.

Hæstiréttur dæmdi Persónuvernd til þess að greiða Íslenskri erfðagreiningu fjórar milljónir króna í málskostnað á öllum dómstigum.

Forsaga málsins er sú að í nóvember 2021 komst Persónuvernd að þeirri niðurstöðu að vinnsla persónuupplýsinga Landspítala og Íslenskrar erfðagreiningar í aðdraganda viðbótar við rannsóknina Faraldsfræði SARS-CoV-2-veirunnar og áhrif erfða og undirliggjandi sjúkdóma á COVID-19-sjúkdóminn sem hún veldur, samrýmdist ekki lögum um persónuvernd og vinnslu persónuupplýsinga.

Ekki fallist á neyð vegna ástandsins í samfélaginu

Íslensk erfðagreining krafðist þess í kjölfarið að ákvörðunin yrði felld úr gildi. Héraðsdómur Reykjavíkur féllst á það í mars 2023, en Landsréttur sneri þeim dómi við og sýknaði Persónuvernd í nóvember í fyrra.

Íslensk erfðagreining vildi meina að aðkoma sín að málinu hefði verið byggð á neyðarrétti vegna ástandsins í samfélaginu. Í ákvörðun Persónuverndar var ákveðið að fara ekki með málið í sektarfarveg vegna þeirra aðstæðna sem voru í samfélaginu þegar sýnatakan fór fram. Engu að síður þótti Persónuvernd það ekki réttlæta að vikið yrði frá Persónuverndarlögum.

Litaði forsetakosningar

Mál þetta vakti athygli í kosningabaráttunni í vor. Helga Þórisdóttir, forstjóri Persónuverndar sem bauð sig fram til embættis forseta Íslands, gagnrýndi mótframbjóðanda sinn Katrínu Jakobsdóttur, sem var forsætisráðherra í faraldrinum, vegna þess hvernig hún hafði talað um Persónuvernd við Kára Stefánsson, forstjóra Íslenskrar erfðagreiningar.

„Ég get sagt þér það að tilfinningin þegar forsætisráðherra í manns eigin landi ákveður að styðja frekar einkafyrirtæki heldur en að styðja við stofnunina sína það var alveg gríðarlegt sjokk. Þarna var þetta svo ofboðslega viðkvæmt því að þarna var forstjóri þessa sterka fyrirtækis búinn að hóta Persónuvernd málshöfðun,“ sagði Helga.

Persónuvernd Íslensk erfðagreining gegn Persónuvernd Dómsmál Íslensk erfðagreining

Mest lesið

Fleiri fréttir